در برنامه گفتگوی ویژه خبری دیشب از شبکه دوم سیما، محمد فرازنده مدیرکل آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه درباره دستاوردهای سفر هیات بلندپایه چینی که با 800 مسئول دولتی، رئیس جمهور پرجمعیت ترین کشور دنیا را در تهران همراهی می کردند، توضیح داد.

آنچه در ادامه می خوانید پاسخهای فرازنده به سئوالات مجری این برنامه است.

چین بزرگترین شریک اقتصادی ایران بود ولی بیشتر واردات از این کشور می شده که مردم از کیفیتشان راضی نیستند. امروز 17 سند امضا شده که چه اتفاقی قرار است بیفتد؟
سفر رئیس جمهور چین بعد از 14 سال همزمان با آغاز برجام دارای بار سیاسی و معنایی خاصی است. در این سفر 17 سند به امضا رسید. این اسناد در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی و قضایی بود. برخی مربوط به بازرسی، معاضدت قضایی، اسناد اقتصادی همکاری و فاینانس قطار سریع السیر تهران مشهد است.

سرعت این قطار چقدر است؟
از 300 کیلومتر بیشتر است و می تواند تا 340 کیلومتر هم برسد. این مرحله اول است و مباحث بعدی نیز تکمیل می شود. چین دارای 50 هزار کیلومتر خطوط ریلی است که 11 هزار کیلومتر آن قطار سریع السیر است. یکی از سندهای مهم دیگر، سند مشارکت جامع همکاری دو کشور در ابعاد سیاسی و اقتصادی است. زیرا روابط چین و ایران را به عنوان یک روابط استراتژیک راهبردی و بلند مدت و طراز اول تعریف می کند. این سند تسهیل گر نگاه سیاسی ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک دو کشور به همدیگر است. چین به عنوان یک کشور تاثیرگذار در منطقه به ایران نگاه می کند و در بند 18 این سند از نقش ایران برای صلح و ثبات منطقه تشکر شده. مورد دیگر همکاری های اقتصادی ایران و این کشور بزرگ اقتصادی است که طی 10 سال آینده قدرت اول اقتصادی دنیا می شود.

رقم 600 میلیارد دلار مبادلات تجاری ایران و چین چه توضیحی دارد؟
چین در 6 سال گذشته شریک اول تجاری ایران بوده. سال گذشته مبادلاتی حدود 52 میلیارد دلار در سختترین شرایط و تحریمهای اعمالی رسیدیم. امسال نیز با تغییر روند قیمت نفت ممکن است نوساناتی در این رقم داشته باشیم. در دوره پسابرجام شاهد تنوع در مبادلات تجاری فی مابین هستیم. به طور مثال عدد قطار تهران-مشهد طرح شده، حدود 2 میلیارد دلار فاینانس است. پروژه های بندری، توسعه راهها و سرمایه گذاری های دیگر، ارقام بسیار بزرگتری را در برمی گیرد. تعریف این عد د 600 میلیارد دلار نمایانگر اراده دو کشور برای توسعه مناسبات اقتصادی در سطحی فراتر از گذشته است.

رقم 600 میلیارد دلار تماما خدمات و کالاهای چینی به ایران است یا قرار است بازرگانان ما نیز در بازار چین مصنوعات خود را می برند؟
ما در دوره سخت تحریم ها، به تعامل با چین پرداختیم. در حالی که امکان تامین اقلام مورد نیاز و کارهای مصرفی برای ما از بازار جهانی امکان نداشت، چین تامین کننده بود. در دوران برداشته شدن تحریمها، ظرفیت کارآفرینان ایرانی، صاحبان صنایع و دیگر ظرفیتهای اقتصادی ما است که تعیین کننده نوع روابط است. امروز ما از همه دنیا دعوت می کنیم. امروز دیگر محدود به فروش نفت به چین و واردات از آن کشورها نیستیم. چین برای ما شریک قابل اتکایی است که در دوران تحریم و جنگ تحمیلی شریک این کشور بودیم. در دوره پسا برجام می خواهیم با این کشور به عنوان یک اقتصاد تعیین کننده برای تامین آینده و سرنوشت کشور برنامه ریزی باشیم و یقینا چین می تواند تامین کننده بخشی از این نیازها باشد.

رئیس جمهور چین قبل از آمدن به تهران، یک سفر منطقه ای دیگر هم داشت. اهداف آنها چه بوده؟
ایده یک پهنه و راه را خوب است توضیح دهم. چین به عنوان قدرت اقتصادی اول منطقه، خواهان برقراری ارتباط با همه منطقه است که شامل 60 کشور و 4 میلیارد انسان را دربرمی گیرد. احیای راه ابریشم دریایی بخشی از این پروژه است. توسعه مناسبات اقتصادی و سیاسی، ایجاد یک پیوستگی در کل سیستم می کند. برای ایران از این بابت مهم است که ما بخشی از مسیر تاریخی راه ابریشم بوده ایم. امروز چنانچه طرحهای چین منطبق با طرحهای آمایشی سرزمین ما باشد، فاینانس های چینی می تواند فرصت مناسبی را برای توسعه ایران فراهم کند. چین خواستار آرامش در منطقه است.

پس سفر رئیس جمهور چین قبل از ایران (به عربستان) را چطور ارزیابی می کنید؟
ایشان سفرش را با عربستان شروع کرد. بعد به مصر رفت و سپس به ایران آمد. این گونه مباحث در دیدار با شخصیتهای آن کشورها نیز مطرح شده.

درباره نزدیکی روابط ایران و عربستان گامی برداشته شده؟
چین به خوبی دیدگاه های ما را درک می کند و با ما نظرات مشابه و مشترک دارد. چین بر باور دستیابی با حل اختلاف از طریق مصالحه است. در مساعدتهایی که در برجام داشتند این حسن نیت را به خوبی نشان دادند. از این بابت در مجموعه فرآیندهایی که منطقه را شکل می دهد، گرایشهای زیادی بین دو کشور ایجاد شده است. این مطالب برای دیگر رقبا و ناظران مشهود است و طی گفتگوها کاملا مشروح بحث شده است.

اموال بلوکه شده ایران در دوران تحریم در چین چه می شود؟
ما چیزی به عنوان اموال بلوکه شده نداریم. درآمد حاصل از فروش نفت بخش عمده ای اش صرف فاینانس پروژه شده است. بخش دیگری در زمان تحریم در سیستم بانکی در جریان است. بحث فاینانس در گذشته به گونه دیگری ترسیم شده که اکنون دیگر عدد زیادی باقی نمانده. در دوران جدید بر اساس نرم های بین المللی و ساختارهای جهانی فاینانس شکل جدیدی خواهد یافت.

چین پیمان پولی یوآن با 37 کشور دیگر جهان دارد. با ایران نیز چنین پیمانی دارد؟
این از جمله مواردی است که در دستور کار است. چین مطرح کرده بانک توسعه زیرساختهای آسیایی را برای تعامل زیاد با ایران وارد کار کند. این بانک مستقل است و بعدها این بانک از سوئیفت هم به عنوان یک عامل ارتباطی استفاده می کند. تعریف خاص خود را دارد.

چین قرار است از عضویت ما در پیمان شانگهای حمایت کند؟
خیلی آشکار حمایت کرده و به زودی شاهد تغییر عضویت ایران از ناظر به عضو اصلی در این پیمان خواهیم بود. اگر نگاهی به بازارهای دنیا بیندازید بهترین برند بازار تولید چین است. بهترین برندهای پوشاک دنیا در چین است، صنایع یک دنیا در چین تولید می کنند. گوشی های اپل آمریکایی تولید چین است. این که عده ای از طریق قاچاق یا واردات، جنس بنجل از چین وارد می کنند این را نباید تقصیر چین گذاشت. ما برای صادرات به چین چه داریم که چین نداشته باشد؟ بهترین نگاه این است که بتوانیم به عنوان یک صادر کننده به کل کشورهای جهان، وارد تعامل با دنیا شویم.