همكاري منطقه‌اي و گفتمان دموكراتيك | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۳:۲۰
خواست اصلي محمد بوعزیزی، شهروند تونسي كه در اعتراض به دولت خود را به آتش كشيد، چه بود؟ او شهروندي بود كه مطالبات مشخصي از رهبران جامعه خود داشت: مطالباتي برآمده از زندگي با كرامت زير سايه آزادي. خواسته‌هايي كه راشد الغنوشي نيز بعد از انقلاب تونس دنبال كرد. كرامت، آزادي و عدالت خواسته‌هاي راشد الغنوشي بود. اين امر از مهم‌ترين دلايل پابرجايي انقلاب تونس بود و بيانگر اين نكته است كه جامعه‌اي كه مزين به اين سه اصل نباشد، نمي‌تواند مشكلات خود را حل كند. موضوع ديگر پيروزي مردم لبنان در مقابل رژيم صهيونيستي است. به جز مبارزه و مقاومت كه از دلايل مهم پيروزي مردم لبنان به حساب مي‌آيد، وحدت شيعيان مهم‌ترين دليل اين موفقيت است. بايد به مردم لبنان به دليل واقع‌گرايي كه موجب حفظ سرزمين طي سال‌هاي اخير شده، تبريك گفت. از اين رو پيش از هر چيزي مباحث داخلي بايد در اولويت باشد. آنچه در كشورهاي منطقه روي داده، به اين دليل است كه كشورها به مسائل داخلي و خواست‌هاي مردم خود توجه نمي‌كنند. براي مثال مرسي در مصر به جاي نوشتن قانون مطابق با خواسته‌هاي مردم، بر اساس خواست اقليتي از جامعه آن را نوشت. اين امر موجب شد در كودتايي كه عليه او شكل گرفت، هيچ گروهي از او حمايت نكند. يكي از دلايل عدم موفقيت انقلاب‌هاي خاورميانه، كشورهايي مانند عربستان بودند كه به خاطر ترس از شكل گيري چنين حركت‌هايي در كشورهاي خود به كودتاگران كمك‌هاي مالي كردند. در عين حال رفتار دوگانه آمريكا در منطقه از ديگر علل حل نشدن منازعات منطقه خاورميانه است، زيرا آمريكا به دليل حمايت از رژيم صهيونيستي و رفتارهاي ضد حقوق بشري و ضد انساني اين رژيم نمي‌تواند سياست ثابتي در قبال كشورهاي منطقه دنبال كند. گرچه آمريكا با شعار دموكراسي پا به منطقه گذاشت، اما وقتي در فلسطين انتخابات برگزار شد، آن را نپذيرفت. در مقابل نيز برخي كشورهاي عربي از مبارزه عليه اسرائيل سوءاستفاده كردند. رژيم‌هايي كه با شعار مبارزه عليه اسرائيل سر كار آمدند، ولي با گذشت زمان به تدريج علت وجودي خود را فراموش كردند. اين حكومت‌ها به بهانه مبارزه با اسرائيل، كرامت انساني و آزادي را از شهروندان خود سلب كردند. اما سوريه، در اين باره سه سطح از تحليل وجود دارد. سطح نخست فعل و انفعلات بين‌المللي سوريه است. در حال حاضر حكومت سوريه حدود 30 درصد از سرزمين را در اختيار دارد. باقي خاك سوريه در اختيار ديگر گروه‌هاست. يكي از اشتباهات درباره سوريه، قرار دادن روسيه در كنار محور مقاومت است. در حالي كه روسيه به دليل داشتن برگه بازي در مقابل غرب در قضيه اوكراين و تحريم‌هاي بين‌المللي غرب، وارد مساله سوريه شده است. سطح دوم تحليل مسائل داخلي سوريه است. در حال حاضر به دليل تكثر گروه‌هاي درگير در سوريه، مذاكرات مشكل‌ساز شده و طرف‌هاي مذاكره مشخص نيستند. سطح سوم كه مهم‌ترين سطح تحليل بوده، تحولات منطقه است. ايران، تركيه و عربستان نماينده سه گفتمان منطقه هستند. گفتمان ايران گفتمان مقاومت، گفتمان تركيه گفتمان اخواني و گفتمان عربستان، گفتمان اقتدارگرايانه است. اين سه كشور براي ايجاد امنيت در منطقه راهي جز همكاري با يكديگر ندارند. اما در نهايت راه حل نهايي، گفتمان دموكراتيك است. در چارچوب اين گفتمان تركيه مي‌تواند به ايران نزديك شده و ايران نيز مي‌تواند با عربستان همكاري كند. اگر گفتمان دموكراتيك در منطقه حاكم شود، مانند مذاكرات هسته‌اي، مي‌توان به بازي برد- برد در منطقه اميدوار بود.

عکس روز
خبر های روز