مطالعات جدید نشان می دهند که مغز نقش کلیدی در تنظیم سطح گلوکز طبیعی خون و ابتلای فرد به دیابت نوع 2 دارد.

محققان در دانشگاه‌ واشنگتن نشان دادند که مغز می‌تواند سطح قند خون را از طریق مکانیسم‌های انسولینی و غیرانسولینی در سطح طبیعی کنترل کند. براساس این ایده، تنظیم سطح گلوکز طبیعی خون به فعل و انفعالات بسیار هماهنگ میان این سیستم مغزی و تولید انسولین از سلول‌های بتای پانکراس وابسته است.

برای حدود یک دهه است که پژوهشگران معتقدند مغز نقش مهمی در حفظ سطح قند خون دارد، اما از زمان کشف انسولین در سال 1920، تمامی تمرکزها به سوی آن جلب شد و در حال حاضر تمامی درمان‌های موجود بیماری دیابت روی آن تمرکز دارند. البته داروهای موجود و انسولین نیز توانسته اند قندخون را کنترل کنند، اما نتوانسته‌اند آن را به طور کامل درمان کنند. حال توجه دانشمندان دوباره به نقش کلیدی مغز بازگشته و مدارهای اصلی موجود در هیپوتالاموس و دیگر نواحی مغز و از سوی دیگر، سلول‌های تولید کننده انسولین را در پانکراس در این امر دخیل می‌دانند.

آنها معتقدند که دیابت نتیجه به هم خوردن هم سیستم سلول‌های بتای پانکراس و هم سیستم مرکزی مغز برای تنظیم سطح قند خون است. در واقع مغز انسان مکانیسمی به نام  اثر گلوکز دارد که برداشت گلوکز را بوسیله بافت‌ها تنظیم می‌کند و نکته مهم آنکه این مکانیسم مستقل از سلول‌های بتای پانکراس عمل می‌کند.

وقتی دیابت رخ می‌دهد که اول سیستم مغزی شکست خورده و همین امر باعث وارد آوردن فشار روی سیستم پانکراس می‌شود. سیستم مذکور در ابتدا مقاومت کرده و مایل است که شکست مغز را جبران کند، اما خود نیز در نهایت شکست را می‌پذیرد و تسلیم می‌شود. نتیجه این که تنظیم قند خون وارد یک چرخه معیوب شده و پایانی جز ابتلا به دیابت نوع 2 نخواهد داشت.

انسولین درمانی ممکن است سطح بالای قند خون را کاهش دهد اما این تنها حل کردن نیمی از مشکل است. باید شکست سیستم مرکزی مغز نیز اصلاح شود و به حالت اولیه خود بازگردد. در چنین حالتی نه تنها نگاه داشتن سطح قند خون در حد طبیعی امکان‌پذیر است که شاید بتوان به درمان کامل و برگشت‌ناپذیر شدن این بیماری پر عارضه نیز امید داشت.