چیزی شبیه به یک صندوق... ناگهان خالی می‌شود با کلی کاغذهای نوشته شده، شایدهم خط خورده شاید هم با جملاتی بی ربط و شاید هم سفید... و بعد دور آن چند نفر شروع می‌کنند به جدا کردن وخواندن و شمردن و علامت زدن و... این تصوری است که از خوانش آرا و کاغذ برگ‌های انتخاباتی ایران می‌شود داشت... همان زمانی که به روش نیم قرن گذشته پیچ رادیورا باید باز کنی تا تعداد آرا را لحظه به لحظه بشنوی و گوینده 

خبری که می‌گوید..... از میان فلان قدر آرای خوانده شده تا این ساعت.... . این پروسه‌ای است که کمابیش در طی این سی و شش سال بدون تغییرات عمده‌ای شکل گرفته است... و البته نزدیک به یک دهه است که هربار غوغایی در رسانه‌ها می‌شود که از این پس الکترونیکی شدن انتخابات اجرایی می‌شود و البته بعد هم کاشف به عمل می‌آید که خبر چندانی از اجرایی شدن آن نیست... اما اینبار وزارت کشور پای خود را در یک کفش کرده است که باید سه بحث را در انتخابات پیشروی مجلس عملی کند... یکی الکترونیکی‌شدن انتخابات لااقل در برخی از حوزه‌ها و دوم تغییر صندوق‌های رای و شیشه‌ای کردن آنها در راستای 

شفاف کردن فضای انتخاباتی و سوم اینکه منبع درآمد و پولهایی که نمایندگان در انتخابات می‌گیرند مشخص شود... موضوعاتی که البته بدون چالش هم نیست و یکی از این چالش‌ها راضی کردن شورای نگهبان به این معناست که این نهاد از وجود عملی بودن الکترونیکی‌شدن انتخابات مطمئن شود... چندی پیش آیت اله جنتی دبیر شورای نگهبان در گفتگوی ویژه خبری گفته بود:" وزیر کشور به همراه معاونان و کارشناسان خود به شورای 

نگهبان آمد و درباره الکترونیکی کردن انتخابات آینده صحبت کرد و بحث‌های زیادی در این باره مطرح شده است اما هنوز مقدمات اجرای آن فراهم نیست."

در همین رابطه نجات اله ابراهیمیان سخنگوی شورای نگهبان هم دیروز از این موضوع سخن گفت که برای الکترونیکی شدن انتخابات نیاز به این است تا زمینه برای برگزاری آن فراهم باشدو چنانچه شورای نگهبان تشخیص داد که زیرساخت‌های این کار وجود دارد آن موقع الکترونیکی شدن انتخابات اجرایی می‌شود وگرنه می‌رود تا دوره‌های بعد مثل باقی سالها.... البته ابراهیمیان از وجود یک جلسه مشترک با وزیر کشور هم خبر داد... 

حال که شخص عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور، عزم خود را جزم کرده است تا درباره شفاف سازی انتخابات تلاش کند و الکترونیکی کردن آن و همین‌طور شیشه‌ای شدن صندوق‌های انتخاباتی را عملی کند باید پاسخگوی مطالبات شورای نگهبان هم باشد و این موضوع که آیا می‌تواند اعضای این نهاد را در راستای شفاف سازی انتخابات اقناع کند یا خیر؟ چرا که او قبل‌از هرچیز باید ثابت کند که زیرساخت‌های موجود برای این تغییرات انتخاباتی وجود دارد. 

هیچ وقت اعلام آمادگی نشد 

به سراغ ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا می‌رویم. 

وی درباره اینکه آیا وزیر کشور قادر خواهد بود ادله کافی برای تغییرات لازم را در انتخابات به شورای نگهبان بیاورد به آفتاب یزد می‌گوید: "نباید این موضوع، جهت سیاسی پیدا کند و بخواهد گفته شود که شورای نگهبان با شفافیت انتخابات مشکل دارد"

وی در ادامه می‌گوید: "شورای نگهبان به طور رسمی گفته است که هر وقت، زمان و زیرساخت‌های موجود برای انتخابات الکترونیکی فراهم بود آن وقت، موقع برگزاری الکترونیکی انتخابات است. در سال‌‌های گذشته هم بارها خبر از الکترونیکی کردن انتخابات بود که هیچ‌گاه اتفاق نیفتاد که یا بودجه این کار فراهم نشده یا ساختار دولت به گونه‌ای بوده است که شرایط اجرا نبوده است. "

وی ادامه می‌دهد:" این نبود زیرساخت‌ها به وزارت کشور و مجموعه دولت برمی‌گردد، در دولت گذشته هم هرگز الکترونیکی شدن انتخابات شکل نگرفت و هیچ زمانی از سوی آن دولت اعلام نشد که ما برای الکترونیکی برگزار کردن انتخابات هم از لحاظ نرم افزاری و هم سخت‌افزاری کاملا آماده‌ایم و می‌توانیم برای حداقل یک دوره انتخاباتی در یک شهر این طرح را پیاده کنیم."

بازهم زمان؟!

وی می‌گوید: "وزارت کشور و شخص محترم وزیر باید صریحا اعلام کند که مثلا ما در این حوزه انتخاباتی کاملا سخت افزار و نرم افزار لازمه را فراهم دیدیم و لیست آن را به شورای نگهبان ارائه می‌دهیم، حال اگر شورای نگهبان بعد از مدت زمان معقولی، اعلام کرد که ما این طرح را بررسی نکردیم و یا با آن مخالفیم آن موقع می‌شود قضاوت‌های مختلفی کرد."

وی درباره این سوال که چرا قبل از اینکه وزارت کشور اعلام نماید زیر ساخت‌ها را فراهم کرده است یا نه برخی گفته‌اند شرایط آن فراهم نیست، پاسخ می‌دهد: "چاره‌ای جز این نیست که به سمت الکترونیکی شدن انتخابات حرکت کنیم منتهی، این موضوع نیاز به سال‌های بیشتری دارد واینکه در این مدت عملا مشکلات اجرایی چه بوده است نمی‌دانم؟"

مطمئنا اصرار وزارت کشور بر الکترونیکی کردن انتخابات سال جاری با علم به دانستن این موضوع که باید زیرساخت‌ها فراهم باشد صورت می‌گیردو ممکن است این اصرار دال بر فراهم شدن آمادگی‌های لازم قبل از انتخابات ازسوی وزارت کشور باشد حال باید دید آیا در صورت فراهم‌بودن این زمینه‌های لازم، بر سر اجرایی شدن آن مانعی خواهد بود، ایمانی پاسخ می‌دهد: "اگر وزارت کشور در یک حوزه‌ای درباره الکترونیکی کردن انتخابات اعلام آمادگی کامل نماید و آن را به شورای نگهبان ارائه بکند آن وقت اگر شورای نگهبان با دلیل با آن مخالفت کرد که باید مشکل رفع شود و اگر بی‌دلیل بود آن موقع وضعیت فرق می‌کند."

کارمهم !

غلامعلی جعفرزاده نماینده رشت در مجلس شورای اسلامی هم درباره تلاش وزارت کشور برای شفاف‌تر کردن انتخابات به آفتاب یزدمی‌گوید: "هراقدامی که انتخابات را شفاف‌ترکند و اعلام نتایج را سرعت ببخشد مورد مطالبه مردم است، الکترونیکی کردن انتخابات کار مهمی است که دولت باید آن را انجام دهد."

جعفرزاده ادامه می‌دهد: "البته وجود زیرساخت‌ها خیلی مهم است نمی‌شود بگویند ما در فلان شهر انتخابات الکترونیکی برگزار می‌کنیم و بعد ببینند ابزار این کار وجود ندارد اما مهم این است که باید از روش سنتی فاصله بگیریم تا بگوییم بعد از این سال‌ها تا اندازه‌ای در انتخاباتمان تغییر ایجاد کرده‌ایم."

جعفرزاده ادامه می‌دهد: "وزارت کشور چون امسال اصرار بر این انتخابات دارد، باید مستندات خودش را به شورای نگهبان ارائه کند. من فکر می‌کنم امسال در بخش‌هایی از شهرها به صورت پایلوت بتوانند این انتخابات را به صورت الکترونیکی برگزار کنند، طبیعی است که یک مرتبه نمی‌شود در کل ایران، انتخابات الکترونیکی برگزار شود."

آیا اجرایی می‌شود؟ 

اما آیا آنطور که وزارت کشور در تلاش است می‌تواند بحث الکترونیکی شدن انتخابات را برای مجلس دهم اجرایی کند؟

ناصر ایمانی دراینباره می‌گوید: "مطمئنا امسال الکترونیکی شدن انتخابات صورت نمی‌گیرد هر سال این بحث قبل از انتخابات مطرح می‌شود و بعد از انتخابات هم خیلی زود تا انتخابات بعدی فراموش می‌شود مشکل آن است که هیچ دولتی این کار را به سرانجام نرسانده است به هر حال باید گفت که ما 35 سال است شیوه قدیمی را ادامه دادیم، اگر انتخابات، الکترونیکی شود احتمال اشتباه و یا تقلب نزدیک به صفر می‌شود. درحال حاضر دلیل الکترونیکی نشدن انتخابات ایران را نه وزارت کشور و نه شورای نگهبان می‌دانم. "

غلامعلی جعفرزاده هم در اینباره پاسخ می‌دهد: "مطمئنا اگر منتظر باشیم تا شرایط انتخابات الکترونیکی به صورت یکپارچه فراهم شود با حرکت لاک‌پشتی ما 50 سال طول خواهد کشید! و این نحوه انتخابات فعلی برای حیثیت نظام خوب نیست.پس باید از همین الان از برخی شهرها این کار را به صورت مختصر شروع کنیم. سوال این است که چرا در سال‌های متوالی که بحث الکترونیکی شدن انتخابات مطرح بود هیچ‌وقت در هیچ کدام از این سال‌ها تلاش برای فراهم ساختن زیرساخت‌ها صورت نگرفته است. البته در دولت نهم و دهم اصولا اعتقادی به الکترونیکی شدن نبود (!) خیلی بد است که دنیا در حال برگزاری انتخابات الکترونیکی است و ما همچنان بی تغییر هستیم. "

صندوق‌های شیشه‌ای 

درکنار بحث الکترونیکی شدن انتخابات، ایجاد صندوق‌های شیشه‌ای هم از سوی وزارت کشور مطرح شده است، موضوعی که به نظر نمی‌آید برخلاف الکترونیکی کردن شمارش آرا، نیازی به پیش زمینه و بودجه و زیر ساختی داشته باشد هر چند آیت اله جنتی سخنگوی شورای نگهبان در همان گفتگوی ویژه خبری‌اش در اینباره گفته بود: " یکی از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، این است که ممکن است آراء مردم از پشت این صندوق‌ها معلوم باشد و خوانده شود و این خلاف محرمانه ماندن آرای مردم است."

غلامعلی جعفرزاده در ارتباط با شیشه‌ای شدن صندوق انتخابات هم به آفتاب یزد پاسخ می‌دهد:" آنچه که به عنوان شیشه‌ای شدن صندوق انتخابات مطرح می‌شود به این معنا نیست که رای داخل را کسی بتواند بخواند بلکه به این خاطر است که حجم و مقدار آرا را تشخیص بدهند تا کمی جو انتخاباتی شفاف شود. مثلا اگر قرار شود آرا داخل یک پاکت در صندوق انداخته شود این مشکل به همین راحتی حل خواهد شد."

ناصر ایمانی هم جواب می‌دهد:" درباره شیشه‌ای شدن صندوق انتخابات تا به حال مخالفتی از شورای نگهبان نشنیدم ولی برگزارکردن انتخابات در محل‌هایی که کسی نوشته رای‌دهنده را نبیند، یا آرا شفاف باشد بسیار خوب است البته ما کلیاتی در انتخابات داریم که مهمتر از این موارد است مثل قانونمندکردن پول‌هایی که به کاندیداها در انتخابات داده می‌شود.و اگر وزارت کشور بتواند آن موضوع را دنبال کند رفتار بسیار مثبتی خواهد بود."

حال باید دید آیا وزارت کشور می‌تواند طلسم الکترونیکی‌شدن انتخابات را بشکند و سایر اقدامات خود را در راستای شفاف‌سازی انتخابات انجام دهد و در این راه شورای نگهبان را به انجام اقدامش مطمئن سازد؟