روند مذاکرات کماکان ادامه دارد و مذاکره‌کنندگان کشورمان با حفظ اهداف تعیین‌شده تلاش می‌کنند در چارچوب دیپلماتیک و بادرنظرگرفتن واقعیات بین‌المللی، در مذاکرات به نتیجه ثمربخشی نائل آیند که هم یک توافق برد-برد محسوب شود و هم از زیاده‌خواهی برخی بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای جلوگیری کنند. اجلاس امنیتی مونیخ فرصت دیگری محسوب می‌شود که اعضای گروه 1+5 می‌توانند در سطح وزرا با یکدیگر ملاقات نموده و موتور مذاکرات را به سرعت بیشتری وادارند. چنانچه مذاکرات هسته‌ای جایگاه اختصاصی نداشت در دستور کار همین اجلاس امنیتی مونیخ قرار می‌گرفت و وزرای شرکت‌کننده درباره آن صحبت و مشورت می‌نمودند. اما اختصاصی‌بودن مذاکرات گروه 1+5 و جمهوری اسلامی ایران باعث شده که این موضوع از دستورکار رسمی اجلاس مونیخ خارج شده و مذاکره درباره آن به همان گروه 1+5 واگذار شود. چنانچه برحسب اتفاق، مذاکرات ایران و گروه 1+5 به هر دلیلی متوقف شود، آنگاه اجلاس امنیتی مونیخ وارد صحنه شده و مذاکرات هسته‌ای ایران در چارچوب امنیت بین‌الملل در دستور کار اجلاس مزبور قرار می‌گیرد. امسال بحران اوکراین و سپس بحران داعش به‌عنوان مهم‌ترین موضوعات امنیت بین‌الملل در اجلاس امنیتی مونیخ مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند. درکنار اجلاس مونیخ یکبار دیگر وزیرخارجه کشورمان با اغلب وزرای خارجه گروه 1+5 ازجمله آلمان و آمریکا ملاقات و مذاکره کرده است، مذاکراتی که اکنون به بحث درباره جزئیات غنی‌سازی کشانده شده تا یکی از دو معضل اصلی پرونده هسته‌ای مورد کندوکاو قرار گرفته و امکان نهایی‌شدن آن برای مذاکرات انتهایی مورد ارزیابی قرار گیرد. معضل اصلی دیگر مذاکرات، چگونگی تعلیق و سپس لغو تحریم‌هاست که هنوز جزئیات حقوقی و قابل استنادی درباره آن منتشر نشده است. در این میان تندروها از یکسو و جنگ روانی دولت‌ها از سوی دیگر تلاش دارند رسیدن به نتیجه ثمربخش در مذاکرات هسته‌ای را دور از دسترس جلوه دهند تا به نتایج مورد دلخواه خود برسند. تندروها البته بسیار تمایل دارند مذاکرات هرگز به نتیجه نرسد تا امکان فضای پرتنش در جامعه بین‌المللی بین ایران و غرب فراهم شود. جدای از آثار سیاسی آن، از آثار جانبی دیگر، حفظ شرایط تحریم‌ها و کسب سودهای کلان توسط کارچاق‌کن و واسطه‌ها خواهد بود. دولت‌های عضو گروه 1+5 نیز هرکدام به منافع اختصاصی خود از به نتیجه رسیدن مذاکرات و رفع تحریم‌ها می‌اندیشند. بی‌شک اهداف امنیتی و سیاسی، اهداف اقتصادی و اهداف صنعتی از جمله محورهایی هستند که تک‌تک کشورهای گروه 1+5 به آن می‌اندیشند. برخی رسیدن به اهداف اقتصادی برایشان راضی‌کننده خواهد بود، برخی دیگر صرفا اهداف سیاسی و دسته دیگر همچون آمریکا هر دو اهداف اقتصادی و اهداف سیاسی- امنیتی را موردنظر دارند. بنابراین برای تحت فشار قراردادن ایران و تیم مذاکره‌کننده، از پیاده‌کردن هر نوع تبلیغات و جنگ روانی ابائی ندارند. در اینکه ایران بایستی هوشیار و فرصت‌شناس باشد هیچ‌گونه تردیدی نیست ولی دوقطبی شدن جناح‌های فکری و سیاسی در این شرایط حساس کاملا به ضرر مذاکرات هسته‌ای خواهد بود. زیرا حریفان را قادر می‌سازد با سبک و سنگین کردن برخی شرایط مذاکرات، جامعه ایرانی را به سمت و سوی منافع خود هدایت نمایند. یادمان نرود جدای از امنیت جهانی، منافع کشورها و دولت‌ها حرف اول را در به ثمررسیدن یا نرسیدن مذاکرات هسته‌ای می‌زند. پس جمع بین منافع جمهوری اسلامی ایران درزمینه هسته‌ای و سایر ابعاد سیاست خارجی با منافع امنیتی، سیاسی، اقتصادی و صنعتی بازیگران بین‌المللی کاری است بس دشوار که ظرافت‌های فراوانی می‌خواهد تا به نتیجه مطلوب برسد و این از هرکس برنمی‌آید وگرنه تخریب مذاکرات، هوش و تلاش فراوانی احتیاج ندارد و هرکس می‌تواند این نقش را به‌عهده بگیرد. در حال حاضر زمان زیادی تا آخر اسفند که قرار بوده مذاکرات نهایی شود و از فروردین تا اوایل تیرماه 94 به نگارش متن برنامه جامع هسته‌ای پرداخته شود، باقی نمانده است. اینکه در آمریکا بین تندروها و دولت آمریکا چه می‌گذرد، آن طرف قضیه است ولی اینکه در ایران بین دولت دکتر روحانی و آنها که کمر به ابترگذاشتن مذاکرات هسته‌ای بسته‌اند، قضیه‌ای است کاملا ایرانی و هرنوع عملکردی مورد ارزیابی مردم ایران در طول تاریخ قرار می‌گیرد. نباید مذاکرات هسته‌ای و پرونده آن احیانا وسیله‌ای برای تسویه‌حساب با دولت دکتر روحانی قرار گیرد زیرا این موضوع ملی بوده و فراجناحی و مربوط به منافع و امنیت ملی ایران است و همگان از هر فکر و مکتبی باید برای به ثمررسیدن آن تلاش و فداکاری کنند.

*سفیر و نماینده دائم اسبق ایران در سازمان ملل متحد- ژنو