صادق زيباكلام از جمله افرادي است كه هر وقت احساس مي‌كند مساله‌يي در جامعه به مقدمه مباحث بين مقامات سياسي مبدل شده است، دست به نامه‌نگاري مي‌زند. شيوه‌يي كه شايد وي تنها شخصي نباشد كه از آن استفاده مي‌كند اما او را در صدر ليست نگارنده‌ها قرار داده است. گفت‌وگوي كوتاه «اعتماد» با وي در ادامه مي‌آيد:
فلسفه نامه‌نگاري‌هايي كه بين مسوولان سياسي كشور صورت مي‌گيرد، چيست؟
فلسفه اين نامه‌نگاري‌ها در حقيقت به اين موضوع بر مي‌گردد كه ما در شرايطي هستيم كه آزادي مطبوعات در جامعه كنترل شده است. به‌طور مثال نامه اخيري كه من به آقاي مطهري به‌طور سرگشاده نوشتم هيچ روزنامه‌يي حاضر نبود آن را در قالب يك يادداشت به انتشار برساند. اما بعد كه اين نوشته در سايت‌ها منعكس شد امروز اكثر روزنامه‌ها به آن اشاره كرده و بخش‌هايي از آن را منتشر كردند. اما من ترجيح مي‌دادم آنچه را خطاب به مطهري نوشته‌ام در قالب يك يادداشت در بياورم. من ترجيح مي‌دادم اين نامه سرگشاده‌يي كه خطاب به حسن روحاني نوشته‌ام را در قالب سرمقاله يك روزنامه اصلاح‌طلب مي‌نوشتم. يا وقتي نامه سرگشاده‌يي را در خصوص بودجه نهادهاي فرهنگي نوشته‌ام، ترجيح مي‌دادم اين را به‌طور يادداشتي در روزنامه بنويسم. من دكتر مطهري و ديگران را كه نامه سرگشاده مي‌نويسند نمي‌دانم اما شخص من كه اين نامه‌ها را مي‌نويسم از روي لاعلاجي است.
فكر مي‌كنيد با اين نامه‌نگاري‌ها مي‌توان جواب مثبتي گرفت؟
صددرصد. هيچ ترديدي به خود راه ندهيد. چند ساعت بعد از انتشار اين نامه در يكي از سايت‌ها و به تبع آن سايت‌هاي ديگر شاهد پيام‌هاي مردمي بسياري بوده‌ايم كه حاكي از اين بوده كه خيلي مورد توجه قرار مي‌گيرد. بنابراين نمي‌توان گفت بازخورد ندارد. اتفاقا دارد، چون در سطح جامعه با اقبال عمومي مواجه مي‌شود.
پس هدف از نوشتن نامه را مي‌توان صرفا براي تنوير افكار عمومي دانست؟
قطعا. اين امر با سه خطي كه در انتهاي نامه‌يي كه به علي مطهري نوشته‌ام نيز مشهود است. وقتي در آن بيان مي‌كنم كه جناب آقاي مطهري آيا رسالت نبي اكرم(ص) به جز ابلاغ دعوت و باور به خداي ناديده، اين هم بود كه مردم را به زور به بهشت ببرد؟ بنا نيست كه علي مطهري با خواندن آن سه خط موضوع را تبيين كند و امضاي خود را از پاي طرح امر به معروف پاك كند. اين بيشتر براي تنوير افكار عمومي است. هدف من اين نيست كه علي مطهري در باور خود دچار ترديد شود. نه، اتفاقا هدف من جامعه و اكثريت جمعيت جوان آن است.
غير از نامه‌هاي سرگشاده، از طريق غيرعلني هم تاكنون اقدامي از سوي شما يا ساير سياسيون انجام گرفته است؟
نه. من كلا معتقدم كه در جمهوري اسلامي ايران شرط عقل كه از نخستين شروط فعاليت سياسي بوده به اين معناست كه شما هيچ چيزي را مخفيانه و غير سياسي انجام ندهيد. براي اينكه مردم زودتر از آن چيزي كه فكر مي‌كنيد مي‌فهمند شما داريد اين كار را انجام مي‌دهيد. خودم به شخصه يا كاري را انجام نمي‌دهم يا قطعا به‌طور علني اين كار را انجام مي‌دهم.
بنابراين اين راه را نوعي براي بيان اعتراض انتخاب كرده‌ايد. آيا اين تنها راه موجود است؟
دقيقا اين است. نامه‌يي كه بين افراد رد و بدل مي‌شود هيچ كدام در راستاي مسائل حاشيه‌يي نيست بلكه معمولا انتقاد و اعتراض است. يعني منظورم اين است كه ذات نامه‌ها، اعتراضي است. چاره ديگري نيست مگر اينكه به آن شيوه بيان شود.من شايد اين را تنها راه ندانم اما در شرايط فعلي اين يكي از راه‌هاي بسيار موثر براي ابراز عقيده است و چون به‌طور علني بوده و توهين‌آميز نيست خطر آن خيلي كمتر از ساير راه‌هاي ابراز عقيده است.
فلسفه نامه‌نگاري‌هايي كه بين مسوولان سياسي كشور صورت مي‌گيرد، چيست؟
فلسفه اين نامه‌نگاري‌ها در حقيقت به اين موضوع بر مي‌گردد كه ما در شرايطي هستيم كه آزادي مطبوعات در جامعه كنترل شده است. به‌طور مثال نامه اخيري كه من به آقاي مطهري به‌طور سرگشاده نوشتم هيچ روزنامه‌يي حاضر نبود آن را در قالب يك يادداشت به انتشار برساند. اما بعد كه اين نوشته در سايت‌ها منعكس شد امروز اكثر روزنامه‌ها به آن اشاره كرده و بخش‌هايي از آن را منتشر كردند. اما من ترجيح مي‌دادم آنچه را خطاب به مطهري نوشته‌ام در قالب يك يادداشت در بياورم. من ترجيح مي‌دادم اين نامه سرگشاده‌يي كه خطاب به حسن روحاني نوشته‌ام را در قالب سرمقاله يك روزنامه اصلاح‌طلب مي‌نوشتم. يا وقتي نامه سرگشاده‌يي را در خصوص بودجه نهادهاي فرهنگي نوشته‌ام، ترجيح مي‌دادم اين را به‌طور يادداشتي در روزنامه بنويسم. من دكتر مطهري و ديگران را كه نامه سرگشاده مي‌نويسند نمي‌دانم اما شخص من كه اين نامه‌ها را مي‌نويسم از روي لاعلاجي است.
فكر مي‌كنيد با اين نامه‌نگاري‌ها مي‌توان جواب مثبتي گرفت؟
صددرصد. هيچ ترديدي به خود راه ندهيد. چند ساعت بعد از انتشار اين نامه در يكي از سايت‌ها و به تبع آن سايت‌هاي ديگر شاهد پيام‌هاي مردمي بسياري بوده‌ايم كه حاكي از اين بوده كه خيلي مورد توجه قرار مي‌گيرد. بنابراين نمي‌توان گفت بازخورد ندارد. اتفاقا دارد، چون در سطح جامعه با اقبال عمومي مواجه مي‌شود.
پس هدف از نوشتن نامه را مي‌توان صرفا براي تنوير افكار عمومي دانست؟
قطعا. اين امر با سه خطي كه در انتهاي نامه‌يي كه به علي مطهري نوشته‌ام نيز مشهود است. وقتي در آن بيان مي‌كنم كه جناب آقاي مطهري آيا رسالت نبي اكرم(ص) به جز ابلاغ دعوت و باور به خداي ناديده، اين هم بود كه مردم را به زور به بهشت ببرد؟ بنا نيست كه علي مطهري با خواندن آن سه خط موضوع را تبيين كند و امضاي خود را از پاي طرح امر به معروف پاك كند. اين بيشتر براي تنوير افكار عمومي است. هدف من اين نيست كه علي مطهري در باور خود دچار ترديد شود. نه، اتفاقا هدف من جامعه و اكثريت جمعيت جوان آن است.
غير از نامه‌هاي سرگشاده، از طريق غيرعلني هم تاكنون اقدامي از سوي شما يا ساير سياسيون انجام گرفته است؟
نه. من كلا معتقدم كه در جمهوري اسلامي ايران شرط عقل كه از نخستين شروط فعاليت سياسي بوده به اين معناست كه شما هيچ چيزي را مخفيانه و غير سياسي انجام ندهيد. براي اينكه مردم زودتر از آن چيزي كه فكر مي‌كنيد مي‌فهمند شما داريد اين كار را انجام مي‌دهيد. خودم به شخصه يا كاري را انجام نمي‌دهم يا قطعا به‌طور علني اين كار را انجام مي‌دهم.
بنابراين اين راه را نوعي براي بيان اعتراض انتخاب كرده‌ايد. آيا اين تنها راه موجود است؟
دقيقا اين است. نامه‌يي كه بين افراد رد و بدل مي‌شود هيچ كدام در راستاي مسائل حاشيه‌يي نيست بلكه معمولا انتقاد و اعتراض است. يعني منظورم اين است كه ذات نامه‌ها، اعتراضي است. چاره ديگري نيست مگر اينكه به آن شيوه بيان شود.من شايد اين را تنها راه ندانم اما در شرايط فعلي اين يكي از راه‌هاي بسيار موثر براي ابراز عقيده است و چون به‌طور علني بوده و توهين‌آميز نيست خطر آن خيلي كمتر از ساير راه‌هاي ابراز عقيده است.
منبع: اعتماد
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
