پس از جبهه گیری غلامعلی حدادعادل و طرح یک تئوری شدیداً ابهام برانگیز ـ دوگانه ی اسلام گرا و غرب گرا ـ ؛ همه ی نگاه‌ها به سمت و سوی محافل اصولگرایی معطوف شد تا مشخص شود، ماحصل این جبهه گیری و تئوری پردازی چه خواهد بود؟!

روي کار آمدن دولت دوم حسن روحاني همزمان شد با دوره اول رياست جمهوري دونالد ترامپ در آمريکا. اين همزماني و سنگ اندازي‌هاي کاخ سفيد در مسير برجام که سرانجام به خروج يکجانبه ايالات متحده از برجام و آغاز دور جديد تحريم‌ها عليه ايران انجاميد، سبب شد تا کشور در داخل با مشکلاتي به ويژه در حوزه اقتصاد مواجه شود و نارضايتي‌هايي در توده مردم پديد آمد. جامعه به سبب حمايت جريان اصلاحات از رئيس‌جمهور که منجر به پيروزي او در انتخابات شد، از اين جريان دلخورند و فکر مي‌کنند به مطالبات آن‌ها در عرصه عمل رسيدگي نشده است؛ به همين سبب از احتمال رأي ندادن در انتخابات سخن مي‌گويند. به عقيده کارشناسان اين ريزش در سبد رأي اصلاح‌طلبان به تقويت جريان‌هاي داخلي ديگر نخواهد انجاميد. مرتضي حاجي در اين باره به «آرمان ملي» مي‌گويد: «اصولگرايان هيچ سهمي از ريزش آراي اصلاح‌طلبان ندارند. ريزش در سرمايه اجتماعي اصلاح‌طلبان باعث تقويت جريان‌هاي راديکال خارج از نظام شده و دلسوزان بايد تلاش کنند اين سرمايه اجتماعي بازگردد». براي ترميم اين سرمايه اجتماعي از دست رفته، برخي اصلاح‌طلبان راهکار مشارکت مشروط را طرح کرده‌اند و بر لزوم ارائه ليستي متشکل از اصلاح‌طلبان ريشه دار و توانمند در انتخابات آينده تأکيد دارند. بر اين اساس نهادهاي تشکيلاتي جريان اصلاحات تنها در صورتي که تعدادي کافي از اصلاح‌طلبان واقعي تأييد صلاحيت شوند، اقدام به ارائه ليست خواهند کرد و در غير اين صورت توصيه‌اي براي حضور در انتخابات به مردم نخواهند کرد. علي شکوري راد، دبيرکل حزب اتحاد ملت که از احزاب تأثيرگذار در شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان است، تأکيد دارد: «اگر برآورد اين باشد که انتخابات آزاد نيست و مردم نمي‌خواهند شرکت کنند تکليف ما عدم شرکت و عدم فعاليت در انتخابات است. اگر انتخابات آزاد و تصميم مردم بر شرکت در انتخابات باشد، خب، بديهي است که بايد شرکت کنيم. اگر شرايط را باز کنند و امکان انتخابات آزاد باشد ولي مردم نخواهند شرکت کنند، ما شرکت مي‌کنيم ولو اينکه شکست بخوريم، هيچ اشکالي هم ندارد. دموکراسي همين است. اما اکنون به سوي انتخاباتي پيش مي‌رويم که نه درصد آزاد بودن و نه ميزان مشارکت مردم در آن هنوز مشخص نيست». در اين ميان اما عده‌اي از اصولگرايان که از قضا از عدم وحدت دروني و عدم توفيق بيروني رنج مي‌برند تلاش دارند با وارونه جلوه دادن حقيقت پا به عرصه انتخابات بگذارند. در مجموع كارشناسان سياسي معتقدند پيشنهاد‌هايي که مطرح مي‌شود، براي جبران بخشي از اعتبار از دست رفته اصولكرايان است.

بعد از ۲۸ سال نمایندگی مجلس حالا چند سالی است که به تکیه بر صندلی‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام، دبیرکلی جامعه اسلامی مهندسین و ریاست جبهه پیروان خط امام و رهبری اکتفا کرده و همچنان حضور پررنگی در سیاست کشور دارد. یکی از چهره‌های تاثیرگذار جریان اصولگرایی است و شاید به عقیده برخی هنوز مهندس لابی‌گری و رایزنی‌های سیاسی باشد. او که همواره یکی از چهره‌های شاخص در نهادهای وحدت‌ساز اصولگرایان بوده این روزها از عدم همراهی پایداری‌ها گله دارد و می‌گوید که آنها چون تازه وارد سیاست شده‌اند، تندروی می‌کنند. «محمدرضا باهنر» از برجام حمایت می‌کند، اصولگرایان را از سیاست‌های احمدی‌نژاد مبرا می‌داند و امیدوار به پیروزی جناح متبوعش در انتخابات مجلس است. متن گفت‌وگوی محمدرضا باهنر را با در ادامه می‌خوانید.

«اگرچه تا این لحظه تصمیمی برای ورود به انتخابات پیش رو نگرفته‌ام، ولی جریان اسلام‌گرا در انتخابات پیش‌رو فرصت‌ها و تهدیداتی دارد که می‌تواند از فرصت‌های آن استفاده کند. یکی از این فرصت‌ها نارضایتی جامعه از عملکرد دولت است. در نظرسنجی‌های صورت گرفته ۶۰درصد مردم عنوان کرده‌اند که در انتخابات مجلس پیش‌رو به نامزد‌های مخالف دولت رای می‌دهند و فقط ۲۰ درصد ذکر کرده‌اند که رایشان به گزینه‌های موافق دولت است.» این بخشی از سخنان «غلامعلی حداد عادل»، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، است که در بیستمین همایش انجمن‌های اسلامی مستقل سراسر کشور که در دانشگاه خوارزمی برگزار شد. این نگاه حداد عادل بدون شک یک نگاه حزبی است که دست‌یابی به قدرت با استفاده از امکانات و وضعیت کنونی را می‌رساند. اما ایشان بر این باور هستند که نقد دولت نقد اصلاحات است. این در حالی است که اصول‌گرایان با وصف اینکه چند سال نیز از ریاست جمهوری احمدی‌نژاد گذشته است، به صورت شفاف حمایت خودشان را از دولت او اعلام نمی‌کنند. اظهارات حداد عادل پیرامون فرصت‌ها و تهدیدات جریان اسلام‌‌گرا و ارائه نظرسنجی مبنی بر مخالفت ۶۰ درصدی مردم با دولت مسائل بحث‌برانگیزی است که «همدلی» در گفت‌وگو با جلال میرزایی، نماینده مجلس و عضو فراکسیون امید مورد بررسی قرار داده است. مشروح این گفت‌‍وگو تقدیم خوانندگان محترم می‌شود. جلال میرزایی در گفت‌وگو با همدلی ضمن اشاره به اظهارات اخیر حداد عادل بر این باور است که ما همیشه موافق نقد و انتقاد سازنده هستیم. بدون شک نقدهایی به مجموعه دولت و عملکرد آن در این مدت وارد است، اما این سخن از زبان کسی که سال‌ها از دولتی حمایت کرده که برخی از نارضایتی‌های کنونی، نتیجه عملکرد همان دولت (محمود احمدی نژاد) است. آقای حداد عادل باید بداند که باید بپذیریم نارضایتی‌هایی که الان در ایران وجود دارد تنها نتیجه عملکرد دولت نیست بلکه به تمام ارگان‌ها و نهادها مربوط است.

بخشی از اصولگرایان بدون اینکه هویت سیاسی خود را منکر شوند گویا رو به خودزنی آورده‌اند. اگرچه به نظر می‌رسد بیشتر به دنبال مصادره به مطلوب و بهره‌برداری تبلیغاتی از آن هستند با این ادعا که بگویند ما هم دیگر اصولگرا نیستیم.

یک فعال سیاسی اصولگرا گفت: ائتلاف اصلاح‌طلبان و اصولگرایان به معنای اعم ممکن نیست و پذیرش احمدی‌نژاد جزو مصلحت‌هایی است که خود رهبری تشخیص می‌دهند.

جرياني که در سال 96 با تلاش‌هاي گسترده توانست وحدتي نسبي در درون خود ايجاد کند و به‌رغم ايجاد وحدت، شکست سختي از رقيب خورد اين روزها تلاش مي‌کند تا بتواند به حداقلي از وحدت دست يابد،

عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی گفت: از سمت اصولگرایان و لایه‌های دیگر این جریان، گرایشی به نقش احمدی‌نژاد در انتخابات اسفند ماه وجود ندارد و اصولگرایان هیچ کاری با او ندارند.

احمد کریمی اصفهانی دبیرکل جامعه اسلامی اصناف و بازار در پاسخ به این پرسش که آیا امکان ظهور گروه‌هایی نظیر جبهه پایداری برای انتخابات مجلس با توجه به وضعیت سیاسی کشور وجود دارد، اظهار داشت: «همان‌طور که عرض کردم وحدت در سایه گذشت و همچنین استفاده از تجربیات گذشته میسر می‌شود، اگر چنین امر روی ندهد، گروه‌هایی نیز در خارج از چتر وحدت در انتخابات حضور پیدا می‌کنند، کما اینکه جبهه پایداری وامثالهم این کار را انجام داده‌اند.»

محمدعلی پورمختار گفت: در جمنا فقط یک جریان خاص حضور داشت که تصمیم گرفت و کار را خواست پیش ببرد که نمی‌گویم بی نتیجه اما اثر بخش نبود.

فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: آقای احمدی‌نژاد چراغ سبزی از برخی بخش‌ها دریافت کرده که این تلاش‌ها را انجام می‌دهد، چنددستگی اصولگرایان مهندسی شده است.

«جبهه اصلاح‌طلبان ايران اسلامي» تشكيل شد. اين خبري است كه آذر منصوري قائم‌مقام حزب اتحاد ملت ايران و از اعضاي شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان داده است. منصوري روز گذشته در واكنش به اظهارات حميد ملانوري، مديركل سياسي و دبير كميسيون ماده 10 احزاب وزارت كشور كه فعاليت شوراي عالي سياستگذاري را غيرقانوني اعلام كرده بود، گفت: «ما از ابتداي فعاليت دوره جديد شوراي عالي پيگير قانوني شدن اين ائتلاف با توجه به قانون جديد احزاب بوديم كه پس از پيگيري‌هايي كه انجام گرفت اين ائتلاف به جبهه اصلاح‌طلبان ايران اسلامي تغيير نام پيدا كرد.»

آن‌طور که قالیباف در این میدان یکه‌تاز نشان می‌دهد بعید است تصمیم داشته باشد بر سر سفره وحدت با اصولگرایان سنتی که زمانی آنها را پدرخوانده معرفی کرده بود، بنشیند.

سناريو‌ها يكي پس از ديگري رونمايي مي‌شود تا بالاخره از ميان آنها يكي به عنوان نسخه انتخابات 98 در دستور كار قرار بگيرد؛ فرقي هم نمي‌كند كدام جناح و جريان باشد همه احزاب و گروه‌ها به نوعي با اين جدال دست به گريبانند البته با اين تفاوت كه يك طرف با علامت سوال «آمدن يا نيامدن» كلنجار مي‌رود و طرف ديگر دغدغه‌اش اين است كه اگر قرار باشد وحدتي اتفاق بيفتد اين وحدت بايد زير بيرق كدام جناح و فرد باشد. براي همين است هر روزي كه مي‌گذرد از پستو‌هاي احزاب سياسي، ايده‌اي جديدتر بيرون‌ مي‌آيد كه گاهي به موازات و گاهي هم در تقابل با سناريو‌هاي قبلي قرار مي‌گيرد.

يك نماينده سابق مجلس گفت:تفکری که در پشت ساخت گاندو قرار دارد همان تفکر دلواپسی است که منافعش با کل منافع ملت ایران در تقابل است و از این لحاظ ما همه نگران این تفکری هستیم که توسط یک جریان تندرو در کشور دنبال می‌شود و هدفی جز ضربه‌زدن به منافع عامه مردم ایران ندارد.

از رفتارهای آنها مشخص است که هدفی را دنبال می‌کنند که نزدیک‌ترین هدف حضور در انتخابات است؛ طیف احمدی‌نژادی‌ها که از سال 84 شکل گرفت در طی دوران فعالیت خود با رفت و آمدهایی همراه بود به نحوی که برخی مانند صفارهرندی راه خود را از آنها جدا کردند و برخی دیگر برنامه‌ای برای جدا شدن نداشتند و ترجیح دادند بمانند و از سوی ‌خودی‌های این طیف به بهاری ملقب شوند. چندی است که زمزمه ارائه لیست انتخاباتی از سوی طیف احمدی‌نژاد شنیده می‌شود چنانکه «برنا» نوشت: «برخی منابع نزدیک به احمدی‌نژاد از تدارک گسترده او و طیف بهار برای انتخابات مجلس می‌دهند و مدعی هستند احمدی‌نژاد هم احتمالا برای انتخابات مجلس کاندیدا خواهد شد. بنابراین گزارش طیف احمدی‌نژاد و همراهانش قصد ائتلاف با هیچ کدام از جناح‌های سیاسی ندارند و در همه حوزه‌های انتخاباتی قصد معرفی کاندیدا دارند. آنها در تلاش هستند تا با در دست گرفتن اکثریت مجلس، ریاست قوه مقننه را به احمدی‌نژاد بسپارند تا یکبار دیگر این گروه بتوانند به پشتوانه ریاست احتمالی رئیس دولت‌های نهم و دهم در مجلس به قدرت بازگردند. احمدی‌نژادی‌ها در برنامه‌ریزی‌هایشان برای رای آوری بیشتر روی شهرهای کوچک برنامه‌ریزی می‌کنند و با توجه به اینکه امید ندارند از شهرهای بزرگ بتوانند کسب رای کنند تلاش دارند با استفاده از ظرفیت شهرهای کوچک صاحب کرسی در مجلس شوند. در لیست کاندیداهای احتمالی نام برخی وزرا، معاونان احمدی‌نژاد و برخی از نمایندکان سابق و فعلی مجلس دیده می‌شود.» در روزهای اخیر هم در کانال‌های مجازی نوشته شد: «حضور احمدی‌نژاد در انتخابات مجلس با دو لیست مجزا: اخیرا در نشست هفتگی دفتر احمدی‌نژاد قرار شده است که جریان احمدی‌نژاد با دو لیست «زنده باد بهار» با سرلیستی بهمن شریف‌زاده و لیست «مهر عدالت» با سرلیستی عبدالرضا شیخ‌الاسلام‌در انتخابات مجلس در تهران حضور پیدا کنند» و در خبر دیگری آمده بود: «احمدی‌نژادی‌ها به احتمال بسیار زیاد با دو لیست متفاوت در انتخابات حاضر خواهند شد؛ لیست اول از کسانی تشکیل می‌شود که خودشان احتمال می‌دهند رد صلاحیت شوند؛ مانند عبدالرضا داوری، بهمن شریف‌زاده و افرادی از این دست که وزن چندانی ندارند؛ اما سوخت موتور حرکت لیست دیگر را با مظلوم‌نمایی فراهم می‌کنند. لیست دوم از افراد جدی‌تر از نزدیکان احمدی‌نژاد بسته خواهد شد. در این میان افرادی چون تمدن و شیخ‌الاسلام محوریت کار را برعهده دارند. در مرتبه‌ای بالادست مجتبی هاشمی‌ثمره قرار دارد که همچنان تمایل دارد مرد پشت پرده آنها باشد. این پایگاه همچنین خبرداد رایزنی‌های احمدی‌نژاد با برخی از اصولگرایان ، از جمله باهنر نیز آغاز شده است.» اما بهمن شریف‌زاده در واکنش به این خبر به خبرآنلاین گفت: این خبر مربوط به ۶ سال پیش است که دوباره منتشر کرده‌اند و هیچ تصمیمی درباره حضور در انتخابات مجلس یازدهم گرفته نشده است. وی درباره تصمیم احمدی‌نژاد برای حضور در انتخابات مجلس هم گفت: آقای احمدی‌نژاد فعلا تصمیمی برای حضور در انتخابات مجلس ندارند.

جناح‌های سیاسی در کشور ما معمولا آرای ثابتی دارند که در هر انتخاباتی می‌توانند روی آن حساب کنند. این آرای ثابت متعلق به بدنه سیاسی هواداران آن جناح است که معمولا عقیده سیاسی‌شان تغییر نمی‌کند و در هر انتخابات به جناح ثابتی رأی می‌دهند. با این وجود بسیاری از افراد جامعه در انتخاباتی مانند انتخابات مجلس شورای اسلامی که بیشتر جنبه اجتماعی دارد، سیاسی رأی نمی‌دهند و با توجه به مسائلی دیگر از جمله مسائل اجتماعی و محلی به نامزدی رأی خواهند داد که ورود او به مجلس بیشترین منفعت اجتماعی و اقتصادی را برای رای دهندگان داشته باشد. این موضوع باعث شده است که برخی جناح‌های سیاسی، نیروهای خود را از طریق شهرهای کوچک و با وعده‌های اجتماعی راهی مجلس کنند تا بتوانند وزن سیاسی جناح خود را نسبت به آن چیزی که در واقع وجود دارد، بیشتر نشان دهند و در تصمیم‌گیری‌های مجلس شورای اسلامی، نقش پررنگ‌تری داشته باشند. از سوی دیگر از طرف رسانه‌ها جو جامعه طوری نشان داده خواهد شد که گویی جناح متبوع آن رسانه‌ها پیروز قطعی انتخابات است. محمدجواد باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده پیشین مجلس نیز بر همین مسأله تأکید کرد و گفت تحلیل اصولگرایان این است که همه رای دهندگان سیاسی و جناحی نیستند. او یکی از راه‌های به دست آوردن این آرای غیرسیاسی را «القای برنده بودن جناح متبوع» توصیف کرد و افزود: «اگر جناح‌ها بقبولانند که پیروز هستند، می‌توانند این رای را به‌دست آورند». این موضوع نشان می‌دهد که اصولگرایان تلاش خواهند کرد از طریق رسانه و تریبون‌هایی که در اختیار دارند کاری کنند که در ذهن مردم پیروزی از آن آن‌ها تلقی شود و به این وسیله رأی 15 درصد از افراد غیرسیاسی که معمولا بر اساس شرایط جامعه و مناسبات محلی و فضای سیاسی غالب رأی می‌دهند را به دست بیاورند. در نتیجه احتمالا در چند ماه باقی مانده تا انتخابات مجلس فضای کاری رسانه‌های اصولگرا، اولا به تخریب عملکرد دولت و مجلس از 1392 و 1394 به این سو خواهد پرداخت. از سوی دیگر به مردم القا خواهد کرد که اصلاح‌طلبان لزوما بازنده انتخابات هستند و اقبال عمومی به سوی اصولگرایان است؛ راهبردی که در ادامه سخنان باهنر در نشست خبری روز یکشنبه نمایان شد.

اصولگرايان شايد به اندازه اصلاح‌طلبان دغدغه تاييد و رد صلاحيت نداشته باشند اما در همه انتخابات‌ با مشكلات به مراتب پيچيده‌تري مواجه هستند؛ مشكلاتي كه تقريبا در همه انتخابات‌ گذشته گريبان‌گيرشان شده است و هيچ بعيد نيست دامن آنها را در انتخابات 98 نيز بگيرد. اين مشكلات گاهي در بازي‌هاي تشكيلاتي خود را نشان مي‌دهد و گاهي هم دعوا بر سر اينكه حرف آخر را چه‌كسي بزند بالا مي‌گيرد. اما همه اين حرف‌ و حديث‌هايي كه از درون اردوگاه اصولگرايي به گوش مي‌رسد از يك نقطه نشات مي‌گيرد و آن بحران رسيدن به «وحدت» است؛ ‌سازي كه هربار چند ماه مانده به انتخابات كوك مي‌شود و اما در نهايت صدايي كه از اين ساز بيرون مي‌آيد آن نوايي نيست كه به دل جناح راست بنشيند. اين روزها هم كه بازار اظهارنظر‌هاي انتخاباتي داغ شده صحبت‌هاي گوشه و كنار دو طيف سنتي و نواصولگرايان نشان مي‌دهد بار ديگر همان بيماري قديمي در حال عود كردن است.

روزنامه ایران نوشت:پایگاه خبری «رجانیوز» رسانه نزدیک به جریان پایداری تلاش‌های مجموعه اصولگرایان برای رسیدن به ساز و کار اجماع انتخاباتی را تکراری و شکست خورده ارزیابی کرد.

به‌رغم آنکه محمدباقر قالیباف از جوانان اصولگرا خواسته که در انتخابات مجلس ثبت‌نام کنند، غلامعلی حداد‌عادل از اصولگرایان خواسته است که احساس تکلیف نکرده و شوق ثبت‌نام در انتخابات مجلس را نداشته باشند