شوک پیروزی ترامپ بر اقتصاد جهان
: اولین نتایج انتخابات پرماجرای آمریکا در حالی اعلام شده است که بازارها از پیش خود را مهیای رویارویی با نتیجهی شگرف پیروزی ترامپ کرده بودند. حالا ترامپ اینجا و آنجا خود را رییسجمهوری آمریکا میخواند و ورودش به کاخ سفید از همین حالا تاثیرات خود را بر بازارها اشکار کرده است. خبر پیروزی ترامپ رشد ارزش دلار را نیز در پی داشت. با پیشتازی دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا در رقابتهای ریاستجمهوری، ۱.۶ درصد افزایش یافت و انتظارات سرمایهگذاران از احیای «تجارت ترامپ» را تقویت کرد.
دلار در روز چهارشنبه به بالاترین میزان نزدیک به چهار ماه گذشته رسید، در حالی که ارزهای آسیایی در سراسر جهان سقوط کردند. در بین ارزها، ین ژاپن و یوان چین بدترین وضعیت را ثبت کردند. در عین حال شاخصهای سهام در منطقه آسیا و اقیانوسیه در روز چهارشنبه پس از افزایش وال استریت در آستانه نتایج انتخابات ریاستجمهوری آمریکا افزایش یافتند. با رشد ارزش دلار در بازارهای جهانی، قیمت طلا نیز عقب نشست و با ریزشی بیش از ده دلار در هر اونس به ۲۷۳۱ دلار رسید. این قیمت البته نزدیک به کف مقاومتی تعریف شده از سوی کارشناسان و فعالان بازار طلا است. هر چند بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که قیمت طلا در سال ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت، اما با این حال پیروزی ترامپ عقب نشینی طلا را موجب شده است. از سوی دیگر رشد بهای دلار مانعی بر سر راه افزایش قیمت نفت تلقی شد.
تعرفههای ترامپ و خطر افزایش تورم جهانی
در حالی که تبریکها از سوی رهبران جهان به سوی ترامپ روانه شد، او در روز چهارشنبه مدعی شد که «اختیاری قوی» برای حکومت به دست آورده است.
اگر او حتی بخش کوچکی از وعدههای خود – از تعرفههای بالاتر بر تجارت گرفته تا کاهش مقررات، حفاریهای بیشتر نفتی و درخواستهای بیشتر از متحدان ناتو – را اجرا کند، فشار بر امور مالی دولتها، تورم، رشد اقتصادی و نرخ بهره در سراسر جهان احساس خواهد شد.
حزب جمهوریخواه ترامپ نیز کنترل سنا را به دست آورد و در مجلس نمایندگان نیز پیشرفتهایی داشت، که احتمالاً کار را برای رئیسجمهور در تصویب قوانین و انتصابهای کلیدی آسانتر میکند.
اریک نیلسن، مشاور ارشد اقتصادی گروه UniCredit به رویترز گفته: «وعدههای مالی ترامپ به شدت نگرانکننده است – هم برای اقتصاد آمریکا و هم برای بازارهای مالی جهانی – زیرا آنها قول میدهند که کسری بودجهای را که از قبل نیز بیش از حد است، به شدت افزایش دهند در حالی که او تهدید به تضعیف نهادهای کلیدی میکند.»
او افزود: «باید نتیجه گرفت که ترامپ تهدیدی جدی – و تاکنون بهشدت نادیده گرفتهشده – برای بازار آمریکا و به تبع آن برای ثبات مالی جهانی بهشمار میآید.»
تهدید ترامپ برای تجارت جهانی
تعرفههای وارداتی، از جمله تعرفه ۱۰ درصدی عمومی بر واردات از همه کشورهای خارجی و تعرفه ۶۰ درصدی بر واردات از چین، یکی از ارکان سیاستهای ترامپ است که احتمالاً بیشترین تأثیر جهانی را خواهد داشت.
تعرفهها تجارت جهانی را محدود میکنند، رشد را برای صادرکنندگان کاهش میدهند و بر امور مالی عمومی تمام طرفهای درگیر تأثیر منفی دارند. این تعرفهها احتمالاً تورم در ایالات متحده را افزایش خواهند داد و فدرال رزرو آمریکا را مجبور خواهند کرد که با سیاست پولی سختگیرانهتر واکنش نشان دهد.
صندوق بینالمللی پول قبلاً رشد جهانی را ضعیف توصیف کرده است و اکثر کشورها در حال تولید گسترشهای «ناچیز» هستند. ضربهای دیگر به تجارت جهانی احتمالاً ریسک نزولی برای پیشبینی رشد تولید ناخالص داخلی ۳.۲ درصدی آن برای سال آینده بهوجود خواهد آورد.
شرکتها معمولاً هزینههای واردات را به مشتری منتقل میکنند، بنابراین تعرفهها احتمالاً برای خریداران آمریکایی تورمی خواهد بود و فدرال رزرو را مجبور میکند که نرخهای بهره را برای مدت طولانیتری بالا نگه دارد یا حتی دوباره هزینههای وام را افزایش دهد.
افزایش هزینههای نظامی اروپا
اما اروپا ممکن است ضربه اضافی ناشی از افزایش هزینههای دفاعی را نیز تجربه کند اگر ترامپ حمایت از ناتو را کاهش دهد. این قاره از زمان پایان جنگ جهانی دوم به حضور نظامی آمریکا متکی بوده و با توجه به جنگ بیپایان روسیه در اوکراین، اروپا مجبور خواهد شد جای خالی ایجادشده توسط خروج احتمالی آمریکا را پر کند.
اما بدهی دولت در اروپا قبلاً نزدیک به ۹۰ درصد تولید ناخالص داخلی است، بنابراین منابع مالی محدود است و دولتها در تحریک یک اقتصاد متأثر از موانع تجاری در حالی که همزمان هزینههای نظامی را تأمین میکنند، دچار مشکل خواهند شد.
در این باره یوتر متیس، تحلیلگر ارشد ارز در بازارهای مالی، به بلومبرگ گفته: «چنین سیاستهایی در مجموع پیامدهای بسیار منفی برای مکزیک، و همچنین برای منطقه یورو و منطقه اروپای مرکزی و شرقی که با آن ارتباط نزدیک دارند، خواهد داشت.» تیلو برودتمان، رئیس انجمن صنعت مهندسی مکانیک آلمان، در بیانیهای هشدار داد: «دور دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ چالشی بزرگتر برای صنعت آلمان و اروپا نسبت به دور اول خواهد بود.» برودتمان افزود: «ما باید اعلامیههای تعرفهای او را بهویژه جدی بگیریم.» این مسئله تجارت جهانی را تحت فشار قرار خواهد داد و ممکن است چین و کشورهای اروپایی را مجبور کند که توانمندیهای اقتصادی خود را بیشتر توسعه دهند.