زاکانی را شاید باید نخواستنی‌ترین شهردار تهران نامید. موج انتقادات از همان روز اولِ این انتخابِ سیاسی، به سویش روانه شد، اما این موضوع نه تنها اندکی از میل او برای بودن در «بهشت» تهران کم نکرد، که حتی ذره‌ای هم او را نسبت به عملکردش در بیش از سه سال گذشته پاسخگو نساخت، حتی بعد از بازگشت ناکامش از آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم که  پوششی بود و به رغم ادعایش تا آخر نماند! 

در حالی که گزارش‌های پراکنده رسانه‌ها و اعضای شورای شهر نشان می‌دهد تخلفات مالی و فامیل‌بازی و رانت، گم شدن اموال شهری و ... بر عملکرد شهردار تهران سایه افکنده و موضوع استیضاح او بارها در صحن علنی شورا مطرح شده است، اما هر بار دفاع مجدانه رئیس شورای شهر سبب شده که زاکانی با خیالی راحت به فعالیتش در شهرداری بدون کوچک‌ترین تغییر در عملکرد ادامه دهد.

از ماجرای افشای قرارداد پرابهام و میلیاردی با شرکت چینی گرفته تا

ماجرای سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران که تاکنون گزارشی در خصوص عملکرد آن به شهرداری ارائه نشده است تا حاشیه‌های آقای داماد و .... اما تاریکی کارنامه علیرضا زاکانی، تنها به این موارد برنمی‌گردد. در سه سال گذشته عملکرد او نه تنها صدای مخالفان پیشین او، بلکه موافقان پیشینش را هم درآورده است، به طوری که بسیاری از کسانی که پیشتر، از او حمایت می‌کردند اکنون در صف منتقدانش قرار گرفته‌اند. 

تخلفات فراوان شهرداری از نگاه منتقدان

چندی پیش مصطفی میرسلیم، نماینده اصولگرای پیشین تهران در مجلس نیز از زد و بندها در شهرداری انتقاد کرده و گفته بود: «شهرداری به دستگاه‌های نظارتی مجوز ساخت و ساز می‌دهد؛ آنها هم تخلفاتش را نادیده می‌گیرند». فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی هم با اشاره غیرمستقیم به زاکانی اظهار کرد که «آنچه در چند سال اخیر در سیاستگذاری شهر تهران رخ داده، قابل‌دفاع نیست». اشاره او به ساخت و سازهای بی‌ضابطه‌ای است که حریم تهران را رعایت نکرده است. 

به این وجوه تاریک باید خبر گم شدن 30 تابلوی ارزشمند هنری از موزه امام‌ علی را که شهرداری در جریان آن در مظان اتهام بود و همچنین گم شدن چندین دستگاه ون، گم شدن کتاب‌های کتابخانه آیت‌الله طالقانی و پرشمار موارد دیگری از جمله حکم پرحاشیه داماد شهردار تهران- که با وجود لغو آن همچنان برخی از اعضای شورا نسبت به حضور وی در تصمیم‌گیری‌های شهرداری هشدار می‌دهند- را هم باید اضافه کرد. اما در آخرین مورد که در جلسه دیروز شورا مطرح شد ساخت سه برج 25 طبقه آن هم بدون مجوز برگ دیگری به تخلفات متعددی است که این روزها در حوزه شهری رخ نشان می‌دهد.

اما عجیب آنجاست که با وجود این پرونده سنگین و صف شلوغ مخالفان زاکانی که با راه‌اندازی کارزار برکناری شهرداری از سوی شهروندان، شمار آن از چند صد هزار نفر هم گذشته، او به فعالیت خود کمافی‌السابق ادامه می‌دهد. برخی این ماندگاری را مرهون حمایت مهدی چمران، رئیس شورای شهر از زاکانی می‌دانند که در سه سال گذشته عمر خود را در راه دفاع و توجیه عملکرد  او صرف کرده است.

ماجرای برج‌های 25 طبقه

دیروز در آخرین مورد ناصر امانی از تخلفی چشمگیر در تهران پرده برداشت و خطاب به شهرداری گفت که آیا این شهر صاحب ندارد؟

     با وجود پرونده سنگین و صف شلوغ مخالفان زاکانی، او به فعالیت خود کمافی‌السابق ادامه می‌دهد. برخی این ماندگاری را مرهون حمایت مهدی چمران رئیس شورای شهر از زاکانی می‌دانند که در سه سال گذشته عمر خود را در راه دفاع و توجیه عملکرد او صرف کرده است

او در جلسه دیروز شورای شهر تهران به ساخت برج‌های سه قلو توسط دانشگاه تهران و مشکلاتی که برای یکی از سایت‌های هواشناسی ایجاد می‌کند اشاره کرد و گفت: «نامه‌ای که در تاریخ ۱۹ مهر ۱۴۰۳ خدمت شما (چمران) ارسال کردم، این نامه به شکایت مدیرکل هواشناسی تهران درخصوص آغاز عملیات احداث سه برج بلند مرتبه ۲۵ طبقه در مجاورت ایستگاه هواشناسی در خیابان کارگر شمالی که منجر به اختلال در سامانه پایش و پیش‌بینی هواشناسی می‌شود مربوط بود، در آن نامه هواشناسی درخواست کرده بود این عملیات متوقف شود، یا اگر قرار است ساخته شود از ارتفاع و تراکم ساختمان‌ها کاسته شود».

امانی ادامه داد: «من از شما درخواست کردم که با توجه به اهمیت موضوع به شهرداری تهران دستور بدهید این موضوع را بررسی کنند، شما با فاصله کمی برای من نوشتید که وضعیت آن‌طورکه هواشناسی نوشته نیست، مراتب به شهرداری اطلاع داده شده و به دلایل دیگری از ادامه این پروژه جلوگیری شده است».

عضو شورای شهر گفت: «چند روز قبل متوجه شدم معاون محترم شهرسازی شهرداری تهران مصاحبه کرده‌اند، ایشان گفته‌اند ساخت برج‌های سه قلو توسط دانشگاه تهران فاقد مجوزهای لازم از طرف شهرداری تهران است و قطعا به صورت قانونی با این تخلف برخورد خواهد شد، ایشان گفته‌اند که هیچ گونه مجوزی برای ساختن برج‌های سه قلو صادر نشده و اقدام دانشگاه تهران کاملاً غیرقانونی است».

امانی بیان کرد: «من از معاون شهرسازی شهرداری تشکر می‌کنم که شفاف‌سازی کردند، اما حالا سوالم این است که مگر شهر صاحب ندارد آقای چمران؟ چه‌طور می‌شود در خیابان کارگر شمالی در یکی از حساس‌ترین مراکز کشور، گودبرداری‌ای انجام می‌شود که شهرداری مجوز نداده است، بعد که رسانه‌ای می‌شود اعلام می‌کنند خیر ما مجوز ندادیم و دانشگاه تهران کار غیرقانونی انجام می‌دهد، در منطقه ۱۵ در محله رضویه، کسی می‌خواهد یک پنجره جابه‌جا کند به سرعت عوامل شهرداری می‌رسند و برخورد می‌کنند، کار خوبی هم می‌کنند، اما گودبرداری با آن عمق زیاد، در خیابان کارگر شمالی، آن هم کنار ایستگاه آتش نشانی را کسی متوجه نشده است؟»

قبل‌تر مازیار غلامی، مدیرکل هواشناسی تهران به خبرآنلاین گفته بود که ۸ بهمن سال گذشته، اولین نامه را به رئیس مرکز ژئوفیزیک تهران زدم و درخواست کردم در این ساخت و ساز استانداردهای سازمان هواشناسی رعایت شود. آن زمان هنوز هیچ اقدام عمرانی آغاز نشده بود. دو هفته بعد از سوی رئیس سازمان هواشناسی کشور به رئیس دانشگاه تهران نامه‌ای‌زده شد اما بدون توجه به این نامه‌نگاری‌ها دانشگاه تهران اقدام به گودبرداری عمیق می‌کند. در این مدت نامه‌نگاری‌های زیادی انجام شده از مقامات استانی، مدیریت بحران تا بخش‌های مرتبط ملی که نامه‌نگاری‌هایی هم به شهردار و استاندار تهران شده است. نامه ما ۸ بهمن‌ زده شده و اولین گودبرداری در اسفند ماه انجام دادند و معنایش این است که این‌ها را می‌دانستند و آگاهانه این کار را کردند و نمی‌توانند بگویند نمی‌دانستیم یا در قانون نیامده است.

حضور پررنگ آقا داماد

بخش دیگری از پرونده تاریک شهردار که این روزها بار دیگر به سرخط خبرها آمده است ماجرای داماد کثیرالسفر شهردار تهران است. 

علیرضا زاکانی از ابتدای شروع به کار در شهرداری تهران، طی حکمی داماد خود را به عنوان «مشاور و دستیار ویژه شهردار در حوزه هوشمندسازی و فناوری‌های نوین و نوآوری شهری» برگزید. اما این انتخاب با انتقادات بسیاری روبه‌رو شد، چراکه طبق مصوبه تعارض منافع که در دوره اصلاح‌طلبان در شورای شهر تهران به تصویب رسیده بود، او نمی‌تواند داماد خود را به عنوان مشاور انتخاب کند. این امر باعث شد که زاکانی از موضع خود عقب‌نشینی کند و حکم خود را پس بگیرد. اما این عقب‌نشینی در عمل اتفاق نیفتاد و آن‌طور که برخی از اعضای شورای شهر تهران اعلام کردند، «ح. ح» داماد زاکانی و حتی پدر دامادش همچنان در شهرداری حضور دارند و در امور مدیریت شهری دخالت می‌کنند. 

    ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران دیروز با اشاره به واکنش معاون شهردار در خصوص عدم مجوز دانشگاه تهران برای ساخت برج‌های سه قلو گفت: مگر شهر صاحب ندارد که گود‌برداری با چنین وسعتی انجام شده است. اگر این اتفاق رسانه‌ای نمی‌شد با این ساخت و سازها چه برخوردی می‌شد

حتی حبیب کاشانی، خزانه‌دار شورای شهر تهران ۱۷ مهرماه، زمانی که گزارش نحوه واگذاری ون‌های شهرداری در صحن علنی ارائه شد، به صراحت به داماد زاکانی اشاره کرده و گفت: «اینجا باز هم پای آقای «ح. ح»- داماد زاکانی- در میان است. یکی گفت، پایتان را روی دم من نگذارید. گفتند، ما هر جا پا می‌گذاریم، دم شما هست.» 

کاشانی نه‌تنها از داماد زاکانی به عنوان بختک افتاده روی شهرداری یاد کرد، بلکه از حضورش در همه‌ جای شهرداری خبر داد. پیش از این هم برخی از اعضای شورای شهر تهران اعلام کردند که داماد زاکانی و پدرش حتی در موضوعات مالی شهرداری هم دخالت می‌کنند.  اما حالا که وزارت کشور به موضوع «مرخصی و سفرهای خارجی زاکانی» حساس شده و به بررسی آن می‌پردازد، دیده‌بان ایران گزارش داده است که «داماد آقای زاکانی نیز حدود ۸۰ سفر خارجی داشته و در آخرین سفر خود به اروپا حدود ۲۱ روز اقامت داشته؛ ضمن آن که در اغلب این سفرها دختر زاکانی هم همراه او بوده است».

عملکرد شهردار و چالش‌های فراوان تهران

اگر قرار باشد لیستی از مشکلات تهران تهیه کنیم، هر شهروند تهرانی بدون کوچکترین تخصصی قادر خواهد بود چندین و چند مورد از آنها را بیان کند.

از وضعیت نامطلوب نظافت و زباله‌های تهران گرفته تا عقب‌ماندگی در فناوری‌های نوین شهری. از کمبود حمل و نقل عمومی تا آلودگی هوا، از ساخت سازهای بی‌حساب و کتاب تا کاسته شدن هر روزه از فضاهای سبز شهری به بهانه‌های مختلف. از عدم گسترش اماکن فرهنگی تا کمبود فضا برای دفن اموات. اما اگر گفته شود شهرداری در این زمینه چه فعالیت‌های مثبتی صورت داده است، می‌توان گفت که در بخشی از این موارد فعالیتی نداشته و در سایر موارد کارنامه‌ای مملو از ابهام داشته است که اتفاقا در قبال اغلب آنها هم پاسخگو نبوده است.

مواردی که هر کدام از آنها به تنهایی برای شهر بزرگ و پرجمعیتی مثل تهران اسفبار است. هرچند با وجود همه این ناکارآمدی‌ها، شهردار همچنان با تبختر خاص خود و لحن طلبکارانه و نه‌چندان مودب همیشگی از جواب واضح به رسانه‌ها طفره می‌رود. چرا که به نظر می‌رسد، او خود را ملزم به راضی کردن شهروندانی نمی‌داند که از آنها مالیات و عوارض برای اداره امور شهر می‌گیرد!