آشنایی با سوابق سیاسی و مبارزاتی یحیی سنوار

زندگینامه یحیی سنوار

یحیی سنوار در اردوگاه پناهندگان خان یونس در جنوب نوار غزه متولد شد. والدین او اهل اشکلون بودند، اما با آواره شدن فلسطینیان در پی جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل موسوم به «النکبة (نکبت)» مجبور به مهاجرت شدند. سنوار در خان یونس به مدرسه رفت و پس از آن، از دانشگاه اسلامی غزه در رشته زبان عربی مدرک کارشناسی گرفت.

ورود به یحیی سنوار به حماس

اسرائیل نخستین بار سنوار را سال ۱۹۸۲ و در سن ۱۹سالگی به دلیل فعالیت‌های اسلامی دستگیر کرد. پس از آن او را بار دیگر در سال ۱۹۸۵ بازداشت کرد. سنوار در همان دوره توانست اعتماد احمد یاسین، بنیان‌گذار حماس را جلب کرد. این ارتباط با رهبر معنوی حماس، تأثیر زیادیبر پذیرش سنوار در داخل جنبش داشت.

دو سال بعد از تأسیس حماس در سال ۱۹۸۷، سنوار، سازمان امنیت داخلی حماس به نام «المجد» را تشکیل داد و در آن زمان تنها ۲۵ سال داشت. نام المجد به خاطر مجازات کسانی که متهم به جرایم اخلاقی بودند بر سر زبان‌ها افتاد و همین‌طور تعقیب و کشتن کسانی که مظنون به همکاری با اسرائیل بودند. ایهود یاری می‌گوید سنوار مسئول «قتل بی‌رحمانه» افراد زیادی است که مظنون به همکاری با اسرائیل بودند: «بعضی را با دستان خودش کشته بود و به این کارش افتخار می‌کرد، و با من و دیگران دربارهٔ آن صحبتمی‌کرد.» به گفته مقام‌های اسرائیلی او بعد‌ها اعتراف کرده که چگونه یکی از افراد مظنون به خبرچینی را مجازات کرده است: برادر مظنون را مجبور کرده که او را زنده به گور کند، و در پایان کار به جای بیل از قاشق برای خاک ریختن روی او استفاده کند.

یحیی سنوار در زندان

سنوار در سال ۱۹۸۸ هنگامی‌که که سنوار قصد ربودن و کشتن دو سرباز اسرائیلی را داشت توسط نیرو‌های امنیتیاسرائیل، دستگیر و در دادگاه به اتهام کشتن ۱۲فلسطینی در اسرائیل محاکمه و به چهار بار حبس ابد محکوم شد. سنوار بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۱ (بیش از ۲۲ سال) در اسرائیل زندانی بود. سنوار در زندان زبان عبری یاد گرفت. گذراندن زمان در زندان، باعث افراطی‌تر و خشن‌تر شدن او شد. او قدرت و نفوذ خود را در زندان با بی‌رحمی و توسل به زور حفظ کرد. سنوار از طرف زندانیان با مسئولان زندان صحبت و نظم و انضباط را در میان زندانیانحاکم می‌کرد. او نهایتاً در جریان مبادله تعداد زیادی از زندانیان حماس و جنبش فتح با گیلعاد شلیط در سال ۲۰۱۱ از زندان آزاد شد.

بسیاری در دستگاه‌های امنیتی و دفاعی اسرائیل بر اینباورند که آزاد کردن سنوار در جریان تبادل زندانیان اشتباهیمرگبار بود.

ریاست یحیی سنوار

سنوار پس از آزادی به غزه برگشت و به دلیل عضویت و بنیان‌گذار حماس و سال‌های زیاد زندان خیلی زود به عنوان یک رهبر پذیرفته شد. سنوار بلافاصله با گردان‌های عزالدینقسام (شاخه نظامی حماس) و مروان عیسی یکی از فرماندهان اصلی آن گردان، پیوند برقرار کرد. او را حلقه اصلی ارتباطی میان شاخه سیاسی و گردان‌های عزالدینقسام می‌دانند. سنوار در سال ۲۰۱۳ به عنوان عضو دفتر سیاسی حماس در نوار غزه انتخاب شد و چهار سال بعد به ریاست این دفتر رسید. به دلیل بی‌رحمی سنوار به او لقب «قصاب خان یونس» داده‌اند. گفته می‌شود او مسئول بازداشت محمود اِشتَیوی (Maḥmūd Shtaywī) (یکی از فرماندهان حماس متهم به اختلاس و همجنس‌گرایی) در سال ۲۰۱۵ بوده است.

سنوار در سال ۲۰۱۸ گفت که در اعتراض به انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس از نفوذ به خاک اسرائیلاز طریق حصار‌های مرزی با نوار غزه حمایت می‌کند. او همچنین مدعی شد که از یک سوء قصد از طرف افراد وابسته به گروه فتح در تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختریجان به در برده است. با وجود دیدگاه‌های افراطی، اما از آتش‌بس‌های موقت با اسرائیل، تبادل زندانیان و آشتی با تشکیلات خودگردان فلسطینی حمایت کرده است.

در مه ۲۰۲۱ خانه و دفتر او در حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه هدف قرار گرفتند. او در آوریل ۲۰۲۲ در نطقیتلویزیونی از مردم خواست که به هر طریق ممکن به اسرائیل حمله کنند.

حمله ۷ اکتبر حماس به اسراییل

اسرائیل یحیی سنوار را به همراه افرادی دیگر، مسئول حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر می‌داند.

خانواده یحیی سنوار

محمد، برادر کوچکتر سنوار نیز نقش فعالی در حماس داشت. او از چندین سوء قصد از سوی اسرائیل جان به در برد، تا این که در سال ۲۰۱۴ حماس خبر مرگ او را اعلام کرد. با این حال از آن زمان گزارش‌هایی مبنی بر زنده بودن او و فعالیت در شاخه نظامی حماس با پنهان شدن در تونل‌هایغزه منتشر شده است. حتی گفته می‌شود که او در حملات ۷اکتبر هم دست داشته است.

مرگ یحیی سنوار

در ۱۷ اکتبر ۲۰۲۴، نیرو‌های دفاعی اسرائیل و شین بت اعلام کردند که در حال بررسی حضور سنوار در میان سه نفری هستند که در عملیات اخیر در غزه کشته شده‌اند. سربازان ارتش اسرائیل که در حال بررسی حمله به اعضایحماس بودند، جسدی را پیدا کردند که شباهت زیادی به سنوار داشت و یک نمونه دی‌ان‌ای از جسد جمع‌آوری شد.

سرانجام ساعاتی بعد از اعلام این خبر، ارتش اسرائیل در اطلاعیه‌ای با شناسایی دندان‌های یحیی سنوار، کشته شدن وی را تأیید کرد، موضوعی که هنوز به تایید سازمان حماس نرسیده است.