به دعوت کاشانی و جبهه ملی تظاهرات گسترده ای در مرکز تهران و میدان بهارستان در حمایت از طرح ملی شدن نفت و مصدق صورت گرفت. روزنامه نگاران شجاعی مانند سید حسین فاطمی مدیر روزنامه باختر امروز و عبد الرحمن فرامرزی و خلیل ملکی از طریق نوشتن مقاله در مطبوعات نسبت به ملی شدن نفت به مردم اگاهی می دادند.

مردم تهران پس از اعلام رسمی ملی شدن نفت با تجمع در میدان بهارستان اقدام به نصب تصاویر مصدق رهبر جنبش بر سر در مجلس شورای ملی کردند

حمایت یکپارچه مردم از ملی شدن نفت
باعث شد تا بریتانیا از توسل به زور و حمله به ایران منصرف شود
ستاره صبح:فردا 29 اسفند مصادف با 73 ساله شدن صنعت ملی نفت ایران است. ملی شدن صنعت نفت روز ۲۹ اسفند سال ‌۱۳۲۹، نقطه عطف در تاریخ سیاسی، اقتصادی و مبارزات مردم برای نجات سرمایه‌های ملی این مرز و بوم از دست انگلیسی ها به شمار می رود که به همت دولت ملی ایران و نخست وزیر محمد مصدق صورت گرفت.ملی شدن صنعت نفت دو دلیل داشت،اول حمایت یکپارچه ملت از مصدق و دیگر دفاع حقوقی او در دادگاه لاهه.مصدق دانش آموخته حقوق بود و توانست در دادگاه لاهه به گونه ای استدلالات حقوقی مطرح کند که اکثریت 9 قاضی حاضر در دادگاه از جمله یک قاضی که انگلیسی بود به نفع ایران رای داد.به همین دلیل مصدق رهبر جنبش ملی شد و سرانجام انگلیس و آمریکا او برنتافتند و در روز 28 مرداد سال 1332 علیه مصدق کودتا کردند و شاه را که از کشور فرار گرده بود به قدرت بازگرداندند.گفتنی است که در تاریخ ایران مردم به 3نفر عنوان دادند.نخست مصدق بود که مردم او را پیشوای ملت نامیدند.دوم در جریان انقلاب پس از ورود آیت الله خمینی به کشور در روز 12 بهمن 57 مرم به ایشان عنوان امام دادند.دیگر علی شریعتی بود که در جریان انقلاب مردم به او عنوان معلم انقلاب دادند.

تا پیش از ملی شدن نفت در ایران، مراحل اکتشاف و تولید و حتی فروش نفت توسط شرکت نفت ایران- انگلیس انجام می‌شد و عملا دولت ایران نقشی در این فعالیت نداشت. علاوه بر آن نهضت‌های آزادی‌خواهی در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا در حال شکل‌گیری بود و ملی شدن صنایع نفت مصر نیز در همان بازه زمانی اتفاق افتاد. ایران نیز که آن روزها مصدق را در قامت نخست‌وزیری داشت، نفت را ملی کرد اما انگلستان به آسانی این تصمیم ایران را نپذیرفت و شکایت به دادگاه‌های بین‌المللی لاهه بود.

ماجرا از کجا شروع شد؟

پاییز و زمستان ۱۳۲۹ مرحله اوج گیری نهضت ملی شدن نفت ایران بود. با ملاقات ابوالقاسم کاشانی و محمد مصدق در آبان ماه توافق اصولی برای تشدید جنبش با هماهنگی جناح های ملی و مذهبی صورت می گیرد. روز ۱۹ آذر ۱۳۲۹ گزارش کمیسیون نفت به وسیله حسین مکی، مخبر کمیسیون در مجلس شورای ملی، قرائت می شود. نمایندگان جبهه ملی در مجلس شورای ملی در دی ماه ۱۳۲۹ رسما طرح ملی شدن نفت را مطرح کردند.

به دعوت کاشانی و جبهه ملی تظاهرات گسترده ای در مرکز تهران و میدان بهارستان در حمایت از طرح ملی شدن نفت و مصدق صورت گرفت. روزنامه نگاران شجاعی مانند سید حسین فاطمی مدیر روز نامه باختر امروز و عبد الرحمن فرامرزی و خلیل ملکی از طریق نوشتن مقاله در مطبوعات نسبت به ملی شدن نفت به مردم اگاهی می دادند. مراجع تقلید و آیات ثلاث قم به رهبری ایت الله محمد تقی خوانساری و بسیاری از روحانیان برجسته استان ها با انتشار اعلانیه از ایده ملی شدن نفت حمایت کردند. با اوج گیری جنبش ملی، فشار دولت سپهبد رزم آرا بر مبارزین و مطبوعات در اواخر دی ۱۳۲۹ بیشتر شد. فاطمی و چند تن از روز نامه نگاران دستگیر و زندانی شدند.

صنعت نفت ملی شد

سرانجام طرح ملی شدن نفت با نام سعادت ملت ایران در روز ۲۴ اسفند توسط مجلس شورا و در روز ۲۹ اسفند توسط مجلس سنا به تصویب رسید و شادی سراسر ایران را فرا گرفت. مردم تهران پس از اعلام رسمی ملی شدن نفت با تجمع در میدان بهارستان اقدام به نصب تصاویر مصدق رهبر جنبش بر سر در مجلس شورای ملی کردند. تابلوی هیات مدیره موقت شرکت ملی نفت، پس از ملی شدن صنعت نفت و سفرهیات مدیره موقت به جنوب کشور، در مناطق نفتخیز جنوب نصب می شود.

مردم تهران در دفاع از اقدام کابینه دولت مصدق در ملی کردن صنعت نفت کشور در مقابل ساختمان بانک ملی در خیابان فردوسی تهران تظاهرات می کنند.

تظاهرات مردم تهران علیه سلطه انگلیسی ها بر نفت، در چهار راه نادری تهران، حمایت یکپارچه مردم از ملی شدن نفت باعث شد تا بریتانیا از توسل به زور و حمله به ایران منصرف شود.

تظاهرات مردم تهران در مقابل مجلس شورای ملی به دفاع از ملی شدن صنعت نفت.