افزایش تولید برق با مازوت‌سوزی به بهای جان مردم/ آلودگی هوا، سالانه باعث مرگ ۳۰ تا ۵۰ هزار نفر می‌شود

آنچه که در مورد آلایندگی‌های موجود در هوای شهر اراک مورد توجه قرار گرفته، آلودگی‌های ناشی از صنایع متعدد و به خصوص مازوت سوزی نیروگاه حرارتی شازند است. آلایندگی‌های هوا و افزایش مرگ و میر‌های ناشی از آن، مسئله‌ای نیست که به سادگی بتوان از آن گذشت و در امان ماندن از آن‌ها دغدغه اغلب افراد جامعه است.

اتفاقی که ریه‌های تنفسی اراک را سیاه کرده و باعث شده است تا ضرر‌های محیط زیستی بسیار بزرگ و جبران ناپذیری از خود بر جای بگذارد. این نگرانی به قدری گسترده است که خشم مردم و بخصوص فعالان محیط زیست را برانگیخته و هشدار‌های بسیاری را از سوی آن‌ها به همراه داشته است.

بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سالانه ۴.۲ میلیون نفر به علت آلودگی هوا در فضای باز جان خود را از دست می‌دهند. همچنین سالانه ۳.۸ میلیون نفر در اثر آلودگی هوا در محیط‌های بسته، به ویژه آلودگی هوای خانه زندگی آن‌ها پایان می‌یابد.

مدیرعامل موسسه محیط زیستی بوم فناوران مرکزی با بیان اینکه قانون اساسی، قانون هوای پاک، تأکیدات ریاست جمهور و مصوبه سفر استانی تیم همراه به استان مرکزی، مصاحبه‌های رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور و استاندار مرکزی همگی دال بر جلوگیری از آلودگی هوا بر اثر مازوت سوزی بوده است، گفت: این وعده‌های تکراری و اعتمادسوز، علاوه بردلسردی و ناامیدی مردم و فعالان محیط زیست نسبت به تحقق ادعا‌های مسئولان امر، پیامدغم انگیزتر دیگری هم داشته و آن گرفتن جان صد‌ها تن از هموطنانمان دراراک و مناطق آلوده اطراف است.

حمیدرضا مهاجرانی افزود: البته که هیچ یک از عاملان این قتل‌های خاموش، حاضر به اعتراف و پذیرش مسئولیت خود نیستند. اما شاید دانستن نحوه و مکانیسم ایجاد بیماری و مرگ حداقل ۵۰۰ نفر از شهروندان در سال گذشته بر اثر آلودگی هوا برایشان مفید و هشدار دهنده باشد. امیدواریم که آمار بالای مرگ و میر ناشی از بیماری‌های ایسکمی قلبی، سکته مغزی، سرطان ریه و بیماری مزمن انسداد ریوی شهروندان اراک در سال گذشته، تکانه کوچکی در مغز افراد مسئول در دستگاه‌های اجرایی مربوط ایجاد کند.

وی با تأکید بر اینکه افزایش فعالیت‌های صنعتی به بهای جان مردم هیچگونه توجیهی ندارند، ادامه داد: از سوی دیگر اگر جنبه اقتصادی امر برای مسئولان از جان مردم مهم‌تر است، برآورد هزینه ۲۵۹ میلیون دلاری (معادل ۷۰۰۰ میلیارد تومان) ناشی از مرگ و میر شهروندان اراک در سال گذشته بر اثر مواجهه با ذرات معلق هوا که توسط وزارت بهداشت اعلام شده، آن‌ها را واردار به حرکت و اقدام مؤثری کند.

مدیرعامل موسسه محیط زیستی بوم فناوران مرکزی اظهار داشت: بر اساس آنالیز‌های اعلام شده با مصرف هر ۵ میلیون لیتر مازوت توسط نیروگاه شازند، ۴۵۰ هزار کیلو (۴۵۰ تن) گوگرد وارد هوای اراک شده است. ترکیبات گوگردی عامل ایجاد برونشیت و بیماری‌های تنفسی دیگر هستند و سلامت شهروندان، حیوانات و حتی گیاهان را به خطر می‌اندازند. کودکان به علت حساس و در حال رشد بودن دستگاه تنفسی، بیشتر در معرض خطر هستند و بیماری آسم که می‌تواند تا آخر عمر وبال گردنشان باشد، آن‌ها را تهدید می‌کند. ورزش در هوای آلوده با این حجم عظیم از گوگرد حتی برای افراد سالم نیز خطرناک است.

مهاجرانی تصریح کرد: باید در نظر داشت که گازسوز شدن نیروگاه حرارتی شازند، که مسئولان در انجام این امر تاکنون کوتاهی کرده اند، به معنی حل کامل مشکل آلودگی نیست. چرا که ترکیبات اکسیدنیتروژن را وارد هوا می‌کند که آن هم خطرات جدی برای سلامتی دارد. در شرایط فعلی و با ادامه مازوت سوزی در نیروگاه حرارتی شازند، مردم اراک مجبورند هر دو ترکیب فوق را تنفس کنند.

وی بیان داشت: از سوی دیگر متأسفانه تاکنون هیچگونه اقدامی در خصوص فیلتراسیون نیروگاه حرارتی شازند و یا انتقال این نیروگاه به نقطه مناسب انجام نشده است. در حالی که مردم اراک یک سوم روز‌های سال گذشته را با هوایی ناسالم گذرانده اند و در نتیجه این خلف وعده‌های مکرر مسئولان مربوط، برای سال جاری فقط یک جمله را تصدیق می‌کند که «سال به سال، دریغ ازپارسال»!

سالانه ۳۰ هزار تا ۵۰ هزار مرگ در ایران منتسب به آلودگی‌های هوا است

رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اراک با بیان اینکه آلودگی هوا یکی از مشکلات محیط زیستی امروزه دنیا است که در بسیاری از نقاط دنیا وجود دارد، گفت: بر اساس برآوردی که سازمان جهانی بهداشت در خصوص آلایندگی‌های هوا ارائه می‌دهد، بیش از ۸۵ درصد مردم دنیا در مناطقی زندگی می‌کنند که آلایندگی‌های هوا از میزان استاندارد‌های خود بسیار بالاتر هستند.

علی کولیوند افزود: اگر بخواهیم در دنیا نگاهی به آمار و ارقام بیندازیم، باید عنوان کرد که سالانه حدود ۶ میلیون تا ۹ میلیون مرگ در اثر آلودگی هوا اتفاق می‌افتد و این میزان در حدود ۵ درصد تا ۷ درصد از حجم مرگ و میر‌های دنیا را به خود اختصاص می‌دهد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که ۵ تا ۷ درصد مرگ و میر‌های جهان تنها بر اثر آلودگی هوا اتفاق می‌افتد.

وی با تأکید بر اینکه علت‌های متعددی برای مرگ در دنیا وجود دارد که برخی طبیعی و برخی غیرطبیعی هستند، ادامه داد: در بین تمامی علل مرگ در دنیا، علت آلودگی هوا بستگی به کشور‌های مختلف، رتبه‌هایی در حدود ۵ تا ۶ و یا ۷ تا ۸ را دارد. بر همین اساس می‌توان گفت که آلایندگی‌های موجود در هوا می‌تواند یکی از مهم‌ترین علل مرگ در دنیا باشد که در بسیاری از موارد مرگ زودرس را نیز پدید می‌آورد.

رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اراک اظهار داشت: در کشور ایران نیز متأسفانه در بسیاری از مناطق و به خصوص شهر‌های پرتراکم و پرجمعیت و همچنین صنعتی، در معرض آلایندگی‌های هوا قرار دارند و طبیعتاً این آلایندگی‌های هوا نیز باعث مرگ و میر و باعث اثرات سلامتی زیان باری برای عموم مردم می‌شود.

کولیوند تصریح کرد: آلایندگی‌های هوا طیف وسیعی را شامل می‌شوند که اعم از ذرات معلق، دی اکسید گوگرد، دی اکسید ازت، هیدروکربن ها، ازن و برخی از ترکیبات و آلایندگی‌های دیگری مانند فلزات سنگین و یا سایر آلایندگی‌های سمی هستند و بر روی سلامتی اثر می‌گذارند.

وی بیان داشت: آماری که در این رابطه در کشور ایران وجود دارد، دارای ارقام متفاوت است که نشان می‌دهد حدود سالانه ۳۰ هزار تا ۵۰ هزار نفر مرگ در ایران منتسب به آلودگی‌های هوا است. به این معنا که آلایندگی‌های هوا در شهر‌های مذکور این مقدار مرگ زودرس را ایجاد می‌کنند.

رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اراک تأکید کرد: آمار و ارقام عنوان شده تنها در خصوص مرگ و میر‌ها بود. طبیعتاً آلایندگی‌های هوا علاوه بر مرگ زودرس، اثرات سلامتی زیان بار دیگر را نیز دارند.

کولیوند ابراز داشت:، اما اگر به صورت کلی بخواهیم عنوان کنیم، مهم‌ترین اعضای، جوارح، اوزان‌ها و بافت‌هایی که درگیر آلودگی هوا هستند و بیشترین آسیب را می‌بینند، شامل قلب و عروق و ریه است. طبیعتاً بیماری‌های قلب و عروق و بیماری‌های ریوی و تنفسی، مهم‌ترین اثرات ناشی از آلایندگی‌های هوا هستند.

وی اضافه کرد: از جمله بیماری‌هایی که بر اثر آلایندگی هوا ایجاد می‌شوند، می‌توان به سکته قلبی، سکته مغزی، سرطان ریه، آمفیزم ریوی، برونشیت، آسم و مواردی از این قبیل اشاره کرده که از تبعات آلایندگی‌های هوا هستند.

مازوت سوزی، فوت بیماران زمینه‌ای را تسریع می‌کند

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: قطعاً سوخت مازوت با ایجاد آلایندگی‌هایی که از خود به جای می‌گذارد، در بعضی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند سرطان ریه، بیماری‌های مزمن ریوی مانند آسم، برونشیت و همچنین برخی از بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته مغزی، قطعاً می‌تواند اثرات تسریع کننده فوت داشته باشد.

علی علیمحمدی افزود: با توجه به بررسی‌های انجام شده، در سال ۱۴۰۰ حدود ۵۰۰ بیمار زمینه‌ای در گروه‌های بیماری‌های زمینه‌ای عنوان شده در شهر اراک، فوت آن‌ها به دلیل آلودگی هوا و به خصوص آلایندگی‌های ناشی از سوخت مازوت، تسریع پیدا کرده است.

وی ادامه داد: شاید اگر این آلودگی‌ها وجود نداشت، این بیماران زمینه ای، حدود ۱۰ تا ۲۰ سال دیگر به حیات خود ادامه می‌دادند، اما متأسفانه آلودگی‌های موجود در هوا و آلایندگی‌های ناشی از مازوت سوزی، پروسه فوت این افراد را تسریع داده است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک اظهار داشت: آمار تعداد فوت‌های سال جاری که به دلیل آلایندگی‌ها هوا و به خصوص مازوت سوزی تسریع پیدا کرده است، هنوز جمع بندی نشده و باید تا پایان سال برای جمع بندی نهایی در انتظار ماند.

علیمحمدی تصریح کرد:، اما مطمئناً در سال جاری نیز شرایط مشابه با سال گذشته خواهد بود. وخیم‌تر شدن شرایط بستگی به تصمیمات و رویکرد‌های مسئولان نیروگاه حرارتی شازند و وزارتخانه‌های مسئول در بحث سوخت نیروگاه باشد که تا چه زمانی بخواهند از سوخت مازوت استفاده کنند.

وی بیان داشت: بار‌ها هم از طریق استانداری مرکزی و هم به صورت مستقیم به مدیریت مجموعه نیروگاه حرارتی شازند، تذکرات بسیاری مبنی بر عدم استفاده از سوخت مازوت در این نیروگاه داده شده است، اما متأسفانه همچنان استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه شازند تداوم داشته است.