مبارزه با مفاسد اقتصادی با عنوان جدید مبارزه با ویژه‌خواری در دولت یازدهم کلید خورد و اسحاق جهانگیری از سوی حسن روحانی ماموریت یافت تا به این موضوع سر و سامان دهد. عزت‌الله یوسفیان‌ملا، نماینده آمل و عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی اما معتقد است برای برخورد نتیجه‌بخش باید تاکتیک‌های کلان مبارزه با مفاسد اقتصادی تغییر کند. از نظر این عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی انگیزه پایین و عافیت‌طلبی مدیران مهم‌ترین مانع مبارزه جدی با ویژه‌خواری در کشور است.
رئیس‌جمهور در جمع راهپیمایان مراسم ۲۲ بهمن مجددا بر عزم دولت در مبارزه با ویژه‌خواری تاکید کرد. از نظر شما مبارزه با مفاسد اقتصادی و ویژه‌خواری با چه موانع ساختاری و صنفی روبه‌رو است؟
به طور کلی موانعی که وجود دارد این است که در بدنه دستگاه‌ها شرایط برای مبارزه مهیا نیست. سال‌هاست که یک مدیر می‌بیند باید وارد مبارزه با مفاسد اقتصادی و ویژه‌خواری شود و در این راه هزینه بدهد یا اینکه از کنار موضوع بگذرد و مبارزه نکند و در واقع هیچ‌کدام از این دو تصمیم تفاوتی برای او ندارد. طبیعتا حس عافیت‌طلبی به او می‌گوید چنین کاری نکند لذا تا این شرایط تغییر نکند که مدیر بداند مبارزه با ویژه‌خواری جزء وظایف او است، وارد مبارزه نمی‌شود. حتی در بخش‌های ساده‌تر مثل مطالبات مالی یک دستگاه یا پس گرفتن یک زمین نیز چنین رغبتی وجود ندارد و عافیت‌طلبی مدیران معمولا مانع از ورود آنان به عرصه مبارزه با ویژه‌خواری می‌شود.
شما هم در دولت قبل و هم در زمان این دولت عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی بودید، چه تفاوتی میان دولت روحانی و دولت احمدی‌نژاد در مبارزه با مفاسد اقتصادی مشاهده کرده‌اید؟
تفاوت آنچنانی ندیده‌ام، در دولت قبل هم حرف‌هایی زده می‌شد مثل همین دوره اما تغییر تاکتیک خاصی نمی‌بینم. درواقع همان سیاست با کمی کند و تند شدن ادامه می‌یابد.
نقش مردم را در مبارزه با ویژه‌خواری چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مردم باید در همه‌جا و همه شرایط مبارزه با فساد را مطالبه کنند نه اینکه خود را کنار بکشند و بگویند فلانی که ویژه‌خواری می‌کند چه کاری از دست ما برمی‌آید؟ مردم باید مستمرا موضوع را از مسئولان پیگیری کنند.
چنان‌که از آمار جهانی استنباط می‌شود بستر پولشویی در ایران کاملا فراهم است و در این زمینه رتبه بالایی هم داریم، به نظر شما باید چه اقدامی انجام دهیم که حداقل بستر پولشویی را از میان ببریم؟
ما قانون پولشویی داریم و این قانون لازم‌الاجراست، مشکلی در این زمینه نداریم اما قانون اجرا نشده است. در واقع استفاده نکردن از قانون باعث شده خلأ‌های قانونی نشان داده نشود، درحالی که اگر قانون اجرا می‌شد می‌توانستیم ایرادات قانون را هم شناسایی کنیم.
در سال‌های اخیر افراد بسیاری توانستند یک‌شبه به ثروت‌های افسانه‌ای دست پیدا کنند فکر می‌کنید چه مواردی سفره‌های ویژه‌خواران را اینچنین پروپیمان کرد؟
می‌گویند گذشته معلم آینده است. وقتی موضوع فاضل خداداد و شرکای جرمش پیش آمد مردم از دولتمردان مطالبه کردند که با اینها مبارزه شود. دستگاه‌های ذی‌ربط هم تنها بر مجازات متخلفان متمرکز شدند اما برای اینکه موضوع فاضل خداداد تکرار نشود چاره‌ای اندیشیده نشد، بعد موضوع شهرام جزایری پیش آمد و او را محاکمه کردیم، بازهم این اندیشه در ما به‌وجود نیامد که جلوی تکرار موضوع را بگیریم. البته این را هم بگویم که نه فاضل خداداد و نه شهرام جزایری هیچ‌کدام تنها موارد مفاسد اقتصادی نبودند اینها مواردی بود که افشا شد و افکار عمومی در جریان آن قرار گرفت. رسیدیم به موضوع فساد ۳۰۰۰ میلیاردی و حالا هم صحبت از محاکمه و حتی اعدام برخی از متهمان است درحالی که هنوز برای جلوگیری از تکرار این مفاسد فکری نکرده‌ایم. متاسفانه ظاهرا ما تنها با محاکمه و مجازات متهمان قانع می‌شویم و به فکر بستن مسیرهای فساد نمی‌افتیم بنابراین حتما باید منتظر وقوع اتفاقات مشابه در آینده باشیم. یعنی اگر ما مسیرهای فساد را بسته بودیم حداقل یک مورد نباید دوباره تکرار می‌شد اما می‌بینیم که یک مورد در اندازه‌های بزرگ‌تر مجددا تکرار می‌شود البته بخشی از این موضوع هم مربوط به مدیرانی است که فکر می‌کنند اگر مسیرهای فساد بسته شود جلوی سودی که از این راه می‌بردند گرفته می‌شود.
در مدتی که در ستاد مفاسد اقتصادی مشغول بودید چه تبعات مثبت و منفی‌ای را در زمینه مبارزه با مفاسد اقتصادی تجربه کردید؟
از تبعات مثبت مبارزه با ویژه‌خواری می‌توان به افزایش امنیت و انگیزه سرمایه‌گذاری اشاره کرد، یعنی وقتی فرد به این نتیجه رسید که می‌تواند از طریق رانت‌خواری یک‌شبه به ثروت میلیاردی برسد دیگر انگیزه‌ای برای تلاش و سرمایه‌گذاری نخواهد داشت اما هنگامی که دید برای رسیدن به ثروت باید سرمایه‌گذاری کند و راه میانبری وجود ندارد، انگیزه برای سرمایه‌گذاری نیز افزایش خواهد یافت.
از تبعات منفی هم می‌توان به آلوده بودن برخی از افرادی اشاره کرد که قرار است با فساد مبارزه کنند. در این صورت خیلی از تلاش‌های ما به دلیل کارشکنی‌های آنان به هدر خواهد رفت.
رئیس‌جمهور در جمع راهپیمایان مراسم ۲۲ بهمن مجددا بر عزم دولت در مبارزه با ویژه‌خواری تاکید کرد. از نظر شما مبارزه با مفاسد اقتصادی و ویژه‌خواری با چه موانع ساختاری و صنفی روبه‌رو است؟
به طور کلی موانعی که وجود دارد این است که در بدنه دستگاه‌ها شرایط برای مبارزه مهیا نیست. سال‌هاست که یک مدیر می‌بیند باید وارد مبارزه با مفاسد اقتصادی و ویژه‌خواری شود و در این راه هزینه بدهد یا اینکه از کنار موضوع بگذرد و مبارزه نکند و در واقع هیچ‌کدام از این دو تصمیم تفاوتی برای او ندارد. طبیعتا حس عافیت‌طلبی به او می‌گوید چنین کاری نکند لذا تا این شرایط تغییر نکند که مدیر بداند مبارزه با ویژه‌خواری جزء وظایف او است، وارد مبارزه نمی‌شود. حتی در بخش‌های ساده‌تر مثل مطالبات مالی یک دستگاه یا پس گرفتن یک زمین نیز چنین رغبتی وجود ندارد و عافیت‌طلبی مدیران معمولا مانع از ورود آنان به عرصه مبارزه با ویژه‌خواری می‌شود.
شما هم در دولت قبل و هم در زمان این دولت عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی بودید، چه تفاوتی میان دولت روحانی و دولت احمدی‌نژاد در مبارزه با مفاسد اقتصادی مشاهده کرده‌اید؟
تفاوت آنچنانی ندیده‌ام، در دولت قبل هم حرف‌هایی زده می‌شد مثل همین دوره اما تغییر تاکتیک خاصی نمی‌بینم. درواقع همان سیاست با کمی کند و تند شدن ادامه می‌یابد.
نقش مردم را در مبارزه با ویژه‌خواری چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مردم باید در همه‌جا و همه شرایط مبارزه با فساد را مطالبه کنند نه اینکه خود را کنار بکشند و بگویند فلانی که ویژه‌خواری می‌کند چه کاری از دست ما برمی‌آید؟ مردم باید مستمرا موضوع را از مسئولان پیگیری کنند.
چنان‌که از آمار جهانی استنباط می‌شود بستر پولشویی در ایران کاملا فراهم است و در این زمینه رتبه بالایی هم داریم، به نظر شما باید چه اقدامی انجام دهیم که حداقل بستر پولشویی را از میان ببریم؟
ما قانون پولشویی داریم و این قانون لازم‌الاجراست، مشکلی در این زمینه نداریم اما قانون اجرا نشده است. در واقع استفاده نکردن از قانون باعث شده خلأ‌های قانونی نشان داده نشود، درحالی که اگر قانون اجرا می‌شد می‌توانستیم ایرادات قانون را هم شناسایی کنیم.
در سال‌های اخیر افراد بسیاری توانستند یک‌شبه به ثروت‌های افسانه‌ای دست پیدا کنند فکر می‌کنید چه مواردی سفره‌های ویژه‌خواران را اینچنین پروپیمان کرد؟
می‌گویند گذشته معلم آینده است. وقتی موضوع فاضل خداداد و شرکای جرمش پیش آمد مردم از دولتمردان مطالبه کردند که با اینها مبارزه شود. دستگاه‌های ذی‌ربط هم تنها بر مجازات متخلفان متمرکز شدند اما برای اینکه موضوع فاضل خداداد تکرار نشود چاره‌ای اندیشیده نشد، بعد موضوع شهرام جزایری پیش آمد و او را محاکمه کردیم، بازهم این اندیشه در ما به‌وجود نیامد که جلوی تکرار موضوع را بگیریم. البته این را هم بگویم که نه فاضل خداداد و نه شهرام جزایری هیچ‌کدام تنها موارد مفاسد اقتصادی نبودند اینها مواردی بود که افشا شد و افکار عمومی در جریان آن قرار گرفت. رسیدیم به موضوع فساد ۳۰۰۰ میلیاردی و حالا هم صحبت از محاکمه و حتی اعدام برخی از متهمان است درحالی که هنوز برای جلوگیری از تکرار این مفاسد فکری نکرده‌ایم. متاسفانه ظاهرا ما تنها با محاکمه و مجازات متهمان قانع می‌شویم و به فکر بستن مسیرهای فساد نمی‌افتیم بنابراین حتما باید منتظر وقوع اتفاقات مشابه در آینده باشیم. یعنی اگر ما مسیرهای فساد را بسته بودیم حداقل یک مورد نباید دوباره تکرار می‌شد اما می‌بینیم که یک مورد در اندازه‌های بزرگ‌تر مجددا تکرار می‌شود البته بخشی از این موضوع هم مربوط به مدیرانی است که فکر می‌کنند اگر مسیرهای فساد بسته شود جلوی سودی که از این راه می‌بردند گرفته می‌شود.
در مدتی که در ستاد مفاسد اقتصادی مشغول بودید چه تبعات مثبت و منفی‌ای را در زمینه مبارزه با مفاسد اقتصادی تجربه کردید؟
از تبعات مثبت مبارزه با ویژه‌خواری می‌توان به افزایش امنیت و انگیزه سرمایه‌گذاری اشاره کرد، یعنی وقتی فرد به این نتیجه رسید که می‌تواند از طریق رانت‌خواری یک‌شبه به ثروت میلیاردی برسد دیگر انگیزه‌ای برای تلاش و سرمایه‌گذاری نخواهد داشت اما هنگامی که دید برای رسیدن به ثروت باید سرمایه‌گذاری کند و راه میانبری وجود ندارد، انگیزه برای سرمایه‌گذاری نیز افزایش خواهد یافت.
از تبعات منفی هم می‌توان به آلوده بودن برخی از افرادی اشاره کرد که قرار است با فساد مبارزه کنند. در این صورت خیلی از تلاش‌های ما به دلیل کارشکنی‌های آنان به هدر خواهد رفت.
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
