حداقل تا دو ماه دیگر مذاکراتی برای احیای برجام در کار نخواهد شد؛ مگر اینکه اتفاق خاصی رخ دهد / بهتر است که در یکی دو هفته آینده کار توافق را تمام کنیم

روز نو :فرجی‌راد درباره دورنمای خود از احیای برجام، مطرح کرد: « اگر بخواهیم اکنون را نسبت به دو هفته گذشته که امیدواری‌ها زیاد شده بود، مورد ارزیابی قرار دهیم، احتمالش کمتر شده است. ارزیابی ما این است که حداقل تا دو ماه دیگر مذاکراتی شروع نخواهد شد؛ مگر اینکه کار انقلابی صورت گیرد و دو طرف امتیازاتی به یکدیگر دهند، پیام‌هایی رد و بدل شود و در نهایت به توافق برسند. در حال حاضر یک بن‌بستی وجود دارد و مذاکرات انجام نمی‌شود. البته امریکا و اروپا، پا پس نکشیده‌اند و معتقدند که مذاکرات باید ادامه پیدا کند.»

سفیر اسبق ایران در نروژ در خصوص شرایط احیای برجام درصورت موکول شدن آن به بعد از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، می‌گوید که اگر دموکرات‌ها پیروز شوند و دو مجلس را در دست داشته باشند، طبیعتا همین روند ادامه پیدا می‌کند. حتی من فکر می‌کنم در رابطه با پرونده ایران با آژانس هم اگر تمام و کمال بسته نشود، یک تفاهماتی می‌توان انجام داد. در حالی که اگر جمهوری‌خواهان روی کار بیایند، کار سخت‌تر می‌شود. با این تفاصیل بهتر است که در یکی دو هفته آینده کار احیای برجام را تمام کنند. البته که تحقق آن سخت به نظر می‌رسد.

عبدالرضا فرجی‌راد  با  در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا بعد از واکنش ایران به آخرین پاسخ آمریکا، اظهارات غربی‌ها ناامیدکننده بود، گفت: «به این علت که آن‌ها این تصور را نداشتند که در پاسخ ایران، مسئله پادمان و بستن پرونده ایران در آژانس مطرح شود. چراکه در پاسخ قبلی ایران این مسئله مطرح نشده بود و آن‌ها فکر می‌کردند که به توافق نزدیک شده‌اند و مشکلات به حداقل رسیده است. اما وقتی این مسئله عنوان شد به این نتیجه رسیدند که با توجه به نزدیک بودن انتخابات کنگره در آمریکا، دیگر این رفت و برگشت‌های با واسطه بین ایران و امریکا نتیجه نمی‌دهد، به ویژه اینکه در مسئله بستن پرونده ایران در آژانس، هم تندروها و جمهوری‌خواه‌ها در آمریکا و هم اسرائیل و حتی عرب‌ها، بسیار حساس هستند و فشار می‌آورند.»

وی افزود: «با وجود این فشارها، بایدن هم احساس کرد که اگر بخواهد در این مقطع به ایران امتیاز دهد، این مسئله را جمهوری‌خواهان در انتخابات تبدیل به دستاویزی می‌کنند و ممکن است به رای دموکرات‌ها لطمه وارد شود. بنابراین آن‌ها این را بهانه کرده‌اند و می‌گویند که ایران نباید مسئله پادمان را مطرح کند و همچنین مشکلات فنی‌اش با آژانس، ارتباطی به برجام و توافق ندارد. لذا یک موضع تندی را، به ویژه بعد از سفر آقای بلینکن به اروپا که بایکدیگر هماهنگی به عمل آورده‌اند، گرفته‌اند مبنی براینکه ایران دارد سنگ اندازی می‌کند و نمی‌خواهد که این توافق صورت گیرد. همچنانکه آقای بلینکن امروز در مکزیک هم مطرح کرده است که ایران نمی‌خواهد یا نمی‌تواند که به این توافق برسد.»

این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره معنای صحبت اخیر بلینکن در مکزیک، عنوان کرد: «آن‌ها معتقدند که عوامل دیگری ممکن است در این قضیه دست داشته باشد یا فرضا اختلافات در درون ایران در رابطه با توافق زیاد است یا شاید هم می‌خواهند موارد دیگر را برسانند. بنابراین چون فرصت را کم می‌دانند و در این زمان کوتاه تا انتخابات نمی‌توان توافق کرد، آن را به بعد از انتخابات موکول کرده‌اند. با این حال مواضع تندشان را هم شروع کرده‌اند؛ به ویژه بیانیه‌ای که سه کشور اروپایی دادند که حتما هم قبل از آن با امریکا مطرح کرده‌اند. علتش هم این است که امریکا موضع گرفت که اگر در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، رقبای جمهوری‌خواه بخواهند این را مطرح کنند که موضع دموکرات‌ها در مقابل ایران ضعیف بوده است یا امتیازاتی به ایران داده‌اند یا قرار است بدهند، نشان دهند که چنین امتیازاتی را نداده و در رابطه با پرونده هسته‌ای ایران در آژانس موافقتی صورت نگرفته است. بنابراین بخشی از این تندروی‌هایی که انجام می‌شود، بیشتر جنبه انتخاباتی دارد.»

وی همچنین خاطرنشان کرد: «ضمن اینکه امریکا می‌خواهد صهیونیست را هم راضی نگه دارد. همچنان که می‌بینیم اسرائیلی‌ها هر لحظه مصاحبه می‌کنند، مبنی بر اینکه به امریکا گفته‌ایم که این توافق به نفع ما و شما نیست و... لذا آن‌ها هم در این میان بهره‌برداری خودشان را می‌کنند و نخست وزیر فعلی می‌خواهد این را برساند که اجازه صورت گرفتن این توافق را نداده است تا در برابر رقیبش در انتخابات برتری داشته باشد. آنچه مسلم است این است که مذاکرات به بعد از انتخابات امریکا منتقل شده است. مگر اینکه در این یک هفته، ده روز آینده از سوی ایران علائمی نشان داده شود که آمادگی برای توافق وجود دارد.»

فرجی‌راد ضمن تاکید براینکه اگر این توافق در هفته آینده انجام شود به نفع دموکرات‌هاست، گفت: «الان آقای بایدن نسبت به گذشته وضعیت خوبی دارد. در نظرسنجی‌های اخیر هم نسبت به ترامپ رای بیشتری آورده است. بنابراین اگر توافق انجام شود، با توجه به اینکه اکثریت مردم امریکا با آن موافق هستند، می‌تواند برای کاندیداهای دموکرات امتیازی باشد.»

این کارشناس مسائل ژئوپلیتیک در پاسخ به اینکه موکول شدن توافق به بعد از انتخابات کنگره، کار را برای ایران دشوارتر می‌کند یا آسان‌تر، بیان کرد: «طبعا اگر جمهوری‌خواهان روی کار بیایند، فشار بیشتری روی دولت خواهد بود. چراکه بالاخره مجالس را در دست گرفته‌اند و دولت به راحتی نمی‌تواند تصمیم گیرد و شرایط سخت‌تر می‌شود. اگر دموکرات‌ها پیروز شوند و دو مجلس را در دست داشته باشند، طبیعتا همین روند ادامه پیدا می‌کند. حتی من فکر می‌کنم در رابطه با پرونده ایران با آژانس هم اگر تمام و کمال بسته نشود، یک تفاهماتی می‌توان انجام داد. در حالی که اگر جمهوری‌خواهان روی کار بیایند، کار سخت‌تر می‌شود. با این تفاصیل بهتر است که در یکی دو هفته آینده کار احیای برجام را تمام کنند. البته که تحقق آن سخت به نظر می‌رسد.»

فرجی‌راد درباره دورنمای خود از احیای برجام، مطرح کرد: « اگر بخواهیم اکنون را نسبت به دو هفته گذشته که امیدواری‌ها زیاد شده بود، مورد ارزیابی قرار دهیم، احتمالش کمتر شده است. ارزیابی ما این است که حداقل تا دو ماه دیگر مذاکراتی شروع نخواهد شد؛ مگر اینکه کار انقلابی صورت گیرد و دو طرف امتیازاتی به یکدیگر دهند، پیام‌هایی رد و بدل شود و در نهایت به توافق برسند. در حال حاضر یک بن‌بستی وجود دارد و مذاکرات انجام نمی‌شود. البته امریکا و اروپا، پا پس نکشیده‌اند و معتقدند که مذاکرات باید ادامه پیدا کند.»

سفیر اسبق ایران در نروژ درباره تمایل امریکا و اروپا به ادامه مذاکرات، گفت: «علت این است که نمی‌خواهند در آستانه پاییز و زمستان، در منطقه دیگری بحرانی به وجود بیاورند. آن هم باتوجه به جنگ اوکراین که با عقب‌نشینی روس‌ها در آن منطقه، شرایط خاصی دارد به وجود می‌آید. ضمن اینکه اوکراینی‌ها دارند پیشرفت می‌کنند و غربی‌ها هم از این بابت خوشحال هستند، با توجه به اینکه روسیه در حالت دفاعی به سر می‌برد، ممکن است یک حرکات خاصی انجام دهد. بنابراین وضعیت انرژی بدتر هست و بدتر هم خواهد شد. بدین منظور نمی‌خواهند در آستانه پاییز و زمستان، در منطقه‌ای که منبع انرژی دنیاست اتفاقی به وجود بیاید. البته این احتمال هم وجود دارد که در اجلاس شورای حکام که دو سه روز دیگر ادامه دارد، یک بیانیه‌ای بدهند.»

وی درباره احتمال صدور قطعنامه علیه ایران، اظهار کرد: «صدور قطعنامه را بعید می‌دانم چون اگر به شورای امنیت برود، شورای امنیت هم باید کاری کند و بازهم تنش ایجاد می‌شود و مذاکرات به خطر می‌افتد. مصاحبه آقای گروسی که ایران را متهم کرد، مقدمه‌ای برای این کار بود و این احتمال وجود دارد که بیانیه‌ای داده شود.»