مدیریت اربعین زیر تیغ انتقاد

ستاره لطفی- «انفجار یک خودروی حامل زائران اربعین در عراق روز یکشنبه ۲۰شهریور، دست‌کم ۱۱کشته و ۳۱زخمی بر جای گذاشت.» «براثر واژگونی یک دستگاه مینی‌بوس حامل زائران اربعین حسینی در محور دشت عباس به دهلران ۲۰نفر مصدوم شدند.» «واژگونی یک خودرو سانتافه حامل زائران ایرانی در المشرح عراق یک فوتی و هفت مصدوم بر جا گذاشت.» «شاخ‌به‌شاخ شدن ماشین پیکان زائران در ۵کیلومتری «بیشه دراز» به سمت مهران سه کشته یک مجروح بدحال به‌جا گذاشت». «به علت واژگونی اتوبوس زائران کربلا در ایلام، ۱۵نفر مصدوم شدند.» «تصادف زائران اربعین در چذابه 4مصدوم به‌جا گذاشت.» این خبرهای تلخ تنها بخشی از خبرهای است که این روزها از زائران کربلا در مراسم اربعین مخابره می‌شود که می‌توان تلخ‌ترین آن را انفجار خودروی حامل زائران اربعین در عراق روز دانست. این حادثه که یکشنبه ۲۰شهریور اتفاق افتاد، دست‌کم ۱۱کشته و ۳۱زخمی بر جای گذاشت. این واقعه در منطقه شوملی در استان بابل عراق،‌ در ۱۶۰کیلومتری مرز مهران، صورت گرفته است.

احمد الجیبوری، سخنگوی مقام‌های بخش بهداشت و درمان عراق، به خبرگزاری فرانسه گفت که مینی‌بوس زائران به یک کامیون پارک‌شده برخورد کرد. او گفت: «۱۱ایرانی سوار بر مینی‌بوس و راننده عراقی خودرو کشته شدند.» او افزود که حال چهار نفر دیگر وخیم است. به گفته مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر ایلام، دلیل این انفجار برخورد سه خودرو به یکدیگر در محدوده پمپ‌بنزین بوده است. پس‌ازاین تصادف باک یکی از خودروها منفجرشده است.

شبکه «دجله» عراق مجموع کشته‌شدگان را ۱۲نفر اعلام کرد. از روایت این شبکه و سایر رسانه‌ها در عراق برمی‌آید که مینی‌بوس زوار با یک تانکر حمل سوخت تصادف کرده است. طاهر درودی، معاون مرکز پزشکی هلال‌احمر، با توضیح بیشتر گفت یک مینی‌بوس در حال حرکت بوده و در نزدیکی پمپ‌بنزین با یک ون برخورده کرده است و کپسول گازی که در ون بوده منفجرشده و با کامیونی که جلوتر بوده برخورد کرده است.

مراسم اربعین تاکنون حدود ۳۰هزار مصدوم به‌جا گذاشته استبه خبر تلخ تصادفات زائران، باید گرمازدگی ده‌ها هزار زائر، نبود آب و کمبود امکانات و همچنین آتش‌سوزی هتل و اقامتگاه‌ها را نیز اضافه کرد. مقامات امدادی از گرمازدگی هزاران نفر در مرز مهران از نوزاد شیرخواره دوماهه گرفته تا افراد ۶۵ و ۷۰ساله خبر داده‌اند. بر اساس گزارش‌ها مراسم پیاده‌روی اربعین تاکنون حدود ۳۰هزار مصدوم به‌جا گذاشته و مرگ دست‌کم ۲۸ ایرانی و انتقال ۱۱ نفر از آن‌ها به بیمارستان‌های ایران نیز مخابره شده است.

مراسم اربعین امسال ۲۶ شهریور برگزار می‌شود و طبق آمار ستاد مرکزی اربعین تا روز ۲۰شهریور، دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از ایران وارد عراق شد‌ه‌اند و حدود 700هزار نفر در حال برگشت هستند. در روزهای اخیر انتقادهای بسیاری از نحوه سامان‌دهی زائرین ایرانی در عراق مطرح‌شده است. تابه‌حال دست‌کم ۹شهروند ایرانی در شهر کربلا جان‌باخته‌اند. همین دیروز خبر فوت یک زن در نجف منتشر شد.

حداقل دو مورد دیگر تصادف رانندگی در سایر نقاط عراق را نیز داشته‌ایم که باعث شده بیش از پنج شهروند ایرانی دیگر کشته شوند. یک مورد از این تصادف‌ها صبح یکشنبه در استان حله عراق بود که طی آن، به گفته روابط عمومی هلال‌احمر، یک ون واژگون شد و چهار نفر کشته و ۱۰نفر مصدوم شدند.

افزایش تصادفات در اربعین امسال نسبت به سال ۹۸

مسئولان نیز به افزایش تصادفات در مراسم اربعین اقرار کردند. دو روز پیش پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال‌احمر خبر داد آمار تصادفات جاده‌ای در راهپیمایی اربعین سال جاری نسبت به سال 98 افزایش پیداکرده است. سردار حسن مؤمنی، رئیس پلیس‌راه راهور نیز با تایید افزایش تصادف‌ها از افزایش تصادف‌ها در ساعات پایانی روز خبر داد و گفت: به زائران توصیه می‌کنم با سرعت مطمئنه حرکت کنند.

افزایش حوادث در راهپیمایی اربعین حتی باعث افزایش مصرف خون در استان ایلام شده است. دو روز پیش سرپرست انتقال خون ایلام گفت: حجم بالای تردد زائران اربعین و افزایش تصادفات جاده‌ای و سوانح باعث افزایش مصرف خون و فرآورده‌های خونی در استان شده است.

دکتر لیلی عاصم آبادی روز یکشنبه 20شهریور در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هرچند ذخایر خونی استان در مقطع فعلی جوابگوی نیاز مراکز درمانی است اما نیاز به اهدای خون و فرآورده‌های خونی توسط گروه‌های خونی مختلف وجود دارد.

انتقاد به چگونگی برگزاری مراسم اربعین 1401

پیاده‌روی اربعین ۱۴۰۱ نخستین تجربه رسمی دولت ابراهیم رئیسی در مدیریت این برنامه مذهبی است که باوجوداینکه هنوز به اتمام نرسیده است، انتقادات از آن بلند شده است. برگزاری مراسم اربعین در دولت‌های پیشین نیز با حاشیه‌های مدیریتی همراه بود اما هرگز ضعف مدیریت در برگزاری به این اندازه نمایان نبود و هیچ‌گاه برگزاری این مراسم مانند امسال موردانتقاد قرار نگرفت.

انتقادات به وضعیت زائران به‌جایی رسیده است که دولت ناچار شده جلوی ورود زوار بیشتر به عراق را بگیرد. با این‌که نزدیک به یک هفته به اربعین مانده، ستاد اربعین چند روز پیش اعلام کرد مرزهای عراق بسته‌شده و امکان سفر زمینی وجود ندارد.«احمد وحیدی»، وزیر کشور نیز دو روز پیش‌گفته بود طرف عراقی خواهان کاهش ورود زائران شده است و تأکید کرده بود: «خواهش می‌کنیم مردم از استان‌های خود به سمت مرزها حرکت نکنند.» البته وحیدی صبح شنبه 19شهریور از مرز خسروی دیدار کرد و گفت وزارت کشور و ستاد اربعین برای خروج زائران از مرز تلاش می‌‌کنند.

در روز‌های اخیر و با افزایش انتقاد‌ها و اعتراض‌ها به نحوه مدیریت پیاده‌روی اربعین ۱۴۰۱، رسانه‌ها و برخی از مقامات، توپ را به زمین دولت عراق انداختند و آنان را مسبب بروز چنین شرایط وخیمی برای زائران معرفی کردند. به گفته آنان، مشکلات ناشی از ضعف زیرساخت‌های عراق در ارائه خدمات بوده است.

برخی دیگر از طرفداران دولت بر اساس یک‌رویه معمول -که در دولت سیزدهم زیاد به چشم می‌خورد- مشکلات اربعین امسال را گردن دولت پیشین یعنی دولت حسن روحانی انداختند و وی را که اکنون هیچ قدرت اجرایی ندارد را مسبب وضع موجود زائران دانستند.

در همین رابطه محفوظی نماینده آبادان در مجلس یازدهم با ابراز تأسف از وضعیت پیش‌آمده در راهپیمایی اربعین می‌گوید؛ دولتی‌ها پیش از آغاز راهپیمایی میلیونی امسال هیچ مشورتی با نمایندگان حاضر در مجلس نکردند و با تکبر کار خود را به‌پیش بردند.

نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار دید‌ه‌بان ایران در رابطه با آشفتگی زوار اربعین در مرزهای غربی گفت: بنده سوالاتی از دولت دارم؛ چرا دولت در جلسات ستاد اربعین از نمایندگان مجلس شهرهایی که گذرگاه زائرین است دعوت نکرد؟ دولت یک سال است که بر سر کار آمده است ولی ما به‌عنوان استان پرتردد به عراق از ۲۰ سال پیش میزبان زوار اربعین هستیم پس بهتر میدانیم که چه الزاماتی را باید رعایت و اجرا کنیم.محفوظی در پایان گفت: مجلس قطعاً پس از تعطیلی‌ها پیگیر موضوع می‌شود، بحث استیضاح مطرح نیست ولی قطعاً وزیر کشور باید برای پاسخگویی به طرح سوال نمایندگان به مجلس دعوت خواهد شد.

محب نجم آبادی نماینده سبزوار در مجلس نیز با اشاره به قصور پیش‌آمده در پذیرایی از زائران حسینی به دیده‌بان ایران گفت: راهپیمایی اربعین مهم‌ترین مراسم شیعیان محسوب می‌شود پس لازم بود که برنامه‌ریزی‌ها با نظم و محاسبه‌شده پیش می‌رفت. بخش اعظم کار ناشی از سوءمدیریت عوامل اجرایی و دولت است و بایستی تمامی شرایط و زیرساخت‌ها در مرزها و داخل کشور خودمان مثل حمل‌ونقل و حضور جدی موکب‌ها در منطقه فراهم می‌شد تا از طریق آن آسیب‌ها را کم کرد.