چهار دهه مناقشه بر سر پوشش زنان در جریان است/ آیت‌الله طالقانی اعتقاد به حجاب اجباری نداشت/ جریان اپوزسیون از نحوه برخورد با بدحجابی سود می‌برد

روزنو :معاون دادستان مشهد با ارسال نامه‌ای به فرماندار مشهد از وی خواست تا ارائه خدمات به افراد بدحجاب را در «اداره‌ها و بانک‌ها» ممنوع کند. همچنین استاندار فارس هم به بدحجاب ها هشدار داد اگر نمی‌خواهید حجاب را رعایت کنید به مرخصی بدون حقوق بروید .دربی این نامه دکتر محسن برهانی، استاد حقوق دانشگاه تهران در واکنش به نامه معاون دادستان مشهد در توییتر نوشت : عدم ارائه خدمات به افراد بدحجاب در اداره‌ها و بانک‌ها جرم و مصداق ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی است . حجاب اجباری از ابتدای انقلاب چالش بوده است.مسئله‌ای که بیش از رویکرد عقیدتی و مذهبی به یک مقوله سیاسی تبدیل‌شده و بعضاً باعث گسست اجتماعی بین دولت و ملت شده است.البته به گفته صاحب‌نظران به‌رغم هزینه‌های سنگینی که برای مقابله با بدحجابی صورت گرفته نتیجه مطلوب به دست نیامده است.از سوی دیگر کنشگران فرهنگی بر این عقیده‌اند که لازم است بستر جامعه به‌گونه‌ای باشد که خود افراد رعایت حجاب و عفاف را بکنند.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح با محمدجواد حق‌شناس رئیس پیشین کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران گفتگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

به نظر شما چرا مسئله حجاب در جامعه تبدیل به یک مقوله سیاسی و یا بعضاً امنیتی شده است؟

برای بررسی این مسئله باید به روند شکل‌گیری آن رجوع کنیم تا به یک درک درست از این موضوع برسیم.اگر مرور کوتاهی به فضای انقلاب اسلامی داشته باشیم،کسانی در آن مقطع شاهد رفتارها و حضور انقلابی آحاد جامعه در خیابان بودند می‌توانند گواهی دهند که در تظاهرات میلیونی مردم درصحنه‌های مختلف همه جریان‌های اجتماعی به‌خصوص جامعه شهری ازجمله زن،مرد،پیر و جوان حضور داشتند.در آن ایام هیچ خط‌کشی بین زن و مردم،شیعه و سنی،باحجاب یا بی‌حجاب وجود نداشت.سخن واحد مردم نفی استبداد و استقرار جمهوری اسلامی بود. این رویکرد باعث شد مردم علی‌رغم وجود رفاه نسبی،آزادی‌های اجتماعی و فرهنگی از رژیم پهلوی اعلام نارضایتی کنند و کنار یکدیگر قرار بگیرند تا تفکری که موردحمایت قدرت‌های بزرگ بود کنار بگذارند. در تمام مراحل پیروزی انقلاب همه اقلیت‌های مذهبی،سیاسی و اجتماعی امکان اظهارنظر داشتند.خانم‌ها با روسری و بدون روسی در کنار یکدیگر مبارزه می‌کردند و انقلاب را به پیروزی رساندند.

بعد از پیروزی انقلاب عده‌ای شروع به برخورد با بی‌حجابی در جامعه کردند که این عمل با واکنش یکی از رهبران انقلاب یعنی آیت‌الله طالقانی مواجه شد.او خطاب به مردم گفت حجاب اجباری در کار نیست.

در همان مقطع نخست‌وزیر موقت انقلاب(مهدی بازرگان) نیز در یک مراسم رسمی در جمع عمومی مردم بر سخنان آیت‌الله طالقانی تأکید کرد.حضور بانوان در نهادهای اجتماعی و حکومتی بدون حجاب اجباری صورت گرفته بود. این مسئله مشکلی را برای کسی به وجود نیاورده بود.

روندانقلاب کم‌کم به سمتی رفت که حجاب اجباری از نهادهای حاکمیتی شروع شد و بعد به مدارس و دانشگاه‌ها کشیده شد.این روند از آن زمان تاکنون در جامعه مورد مناقشه است.حجاب اجباری به‌عنوان یک مسئله مورد تنازع وجود داشته و باعث مناقشه بین دو گروه اجتماعی در جریان بوده و هست.

پرسش این است اگر فردی در باورهای مذهبی خود اعتقادی به حجاب نداشت باید مجبور شود که حجاب داشته باشد؟متأسفانه برخی پرسش این سؤال را این‌گونه می‌دادند که "یا روسری و یا توسری!" امروزه در حالی بخشنامه در موضوع حجاب از سوی ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر صادر می‌شود که مشخص نیست چنین ستادی به لحاظ قانونی چه جایگاهی در قانون اساسی و دیگر قوانین دارد.آیا این ستاد می‌تواند دستورالعمل برای ادارات و نهادها صادر کند یا خیر؟ تفکر خود را در قالب پلیسی مانند گشت ارشاد بروز دهد
جامعه زنان از ابتدای انقلاب تاکنون هنوز نتوانسته با این رویکرد کنار بیاید و هرساله به‌ویژه در ماه‌های گرم سال باعث تنش می‌شود که می‌تواند تبدیل به یک بحران اجتماعی شود و در برخی مواقع به خاطر نوع برخورد خارج از عرف تند بحران اجتماعی تبدیل به بحران‌های امنیتی می‌شود.

به نظر شما علت بازتاب گسترده برخی اخبار مانند گشت نامحسوس حجاب یا عدم ارائه خدمات بانکی به افراد باحجاب در رسانه‌های معاند چیست؟این‌گونه اخبار چه تأثیری در جامعه دارد؟

این‌گونه اخبار فاصله و تنش بین آحاد جامعه را با یکدیگر بیشتر می‌کند و گروه‌های اجتماعی را به سمت یک‌دو قطبی غیر لازم هدایت می‌کند.این موضوع ممکن است به یک تقابل بین نیروی انتظامی و مردم شکل دهد.
جریانی که به‌عنوان اپوزسیون شناخته می‌شود فرصت‌طلب است و به دنبال استفاده از زمان و مکان مناسب برای ابراز مخالفت است.در مقطعی که تنش بین حاکمیت و مردم وجود دارد تلاش می‌کند تا افکار عمومی را با نیات خود هم‌راستا کند.