تأخیر در امضای برجام به اقتصاد و زندگی مردم لطمه می زند

روزنو :امیر قطر روز جمعه در کنفرانس خبری مشترکی با صدر اعظم آلمان اعلام کرد: "رهبران ایران به ما اطلاع داده‌اند ایران آماده توافق بر سر برجام است." ابراز امیدواری امیر قطر در مورد توافق بین ایران و آمریکا، خبر خوشی بود که اگرچه شروع مجدد مذاکرات را نوید می‌دهد، اما تأثیر چندانی بر جامعه و بازارهایی که تا چند ماه پیش تشنه توافق بودند برجای نگذاشت. زیرا در دو روز گذشته نرخ‌ها در بازار ارز و طلا همچنان صعودی بود و نشان می‌داد جامعه کماکان به حصول توافق بدبین است. ستاره صبح در این رابطه گفت و گویی با محسن روحی صفت، دیپلمات پیشین انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

امیر قطر در کنفرانس خبری با صدر اعظم آلمان اعلام کرد رهبران ایران آماده توافق در برجام هستند، چرا این خبر با وجود اهمیتی که دارد در داخل ایران مورد استقبال قرار نگرفت؟

اولین بار نیست که چنین اخباری منتشر می‌شود. در ماه‌های اخیر اخبار مشابهی ده ها بار به نقل از مسئولان ایرانی و خارجی در رسانه‌ها تکرار شده است حتی گاهی نکاتی امید بخش در سخنان رهبری شنیده شده است. من هم که این موضوع را دنبال می‌کنم و به نشانه‌ها حساس هستم اهمیتی به این خبر نمی‌دهم. در ماه‌های اخیر عمده محتوایی که از گفتگوهای وین به گوش رسیده این بوده که ایران و آمریکا هر دو اعلام می‌کنند آماده مذاکره هستند. پس چرا گفتگوها به سرانجامی نرسیده و نتیجه‌ای در بر نداشته است؟!
تکرار این اخبار مشابه ولی بی ثمر اعتماد جامعه به نتایج توافق را از بین برده به همین دلیل این اخباری تاثیری بر بازار ندار. نیاز مذاکرات این است که مدیریتی در موضوع مناقشه هسته‌ای و در تنش بین ایران و آمریکا ایجاد شود. هر دو طرف به مدیریتی نیاز دارند که بتوانند این تنش و تخاصم موجود در روابط بین ایران و غرب به ویژه آمریکا و همپیمانانش را کاهش دهند.

این الزامی است که در صورت بی توجه بودن به آن هر نوع گفتگو و مذاکره‌ای بی ثمر خواهد بود. روند توافق دو طرفه است اینکه امروز رهبران ایران اعلام کنند که آماده هستند و بعد غربی‌ها اعلام کنند آماده‌اند کار پیش نمی‌رود. این شیوه امروز جامعه را هم سرگرم نمی‌کند. توافق باید در ریز گفتگوها صورت بگیرد به نتیجه برسد و توسط نمایندگان طرفین مذاکرات رسانه ای شود. مرحله مهم بعدی اجرایی شدن توافق است.

پیش از این نیز شاهد میانجی گری ناموفق ژاپن و اسبق پاکستان و شخصیت های دیگری بودیم. آیا امیر قطر می تواند به خوبی از عهده ایفای نقش مدیر کاهنده تنش برآید؟

نتیجه ای که پیش از این دیده شد به نقش و شخصیت میانجی ربطی نداشت. بلکه نتیجه محاسبات طرفین بود. در زمانی دو طرف امادگی خوبی ندارند و در چنین شرایطی حتی اگر میانجی خوبی چون ژاپن هم وارد کار شود باز به دلیل عدم انطباق تحلیل های طرفین نقش میانجی موثر واقع نمی شود.

به نظر می رسد امیر قطر در زمان مناسب وارد میانجیگری شده که می تواند از قبل توافقی که احتمالا شکل می گیرد اعتباری بین المللی برای خود دست و پا کند.

من حس می کنم شما به حصول توافق امید دارید ولی به آثار و وزن توافق چندان خوش بین نیستید. آیا در صورت احیای برجام نباید به آثار و نتایج مثبت آن دل بست؟

هر توافق و هر گفتگو و موضوعی مبتنی بر یک زمان مناسب است. انتظار من از برجام به انگشتی می ماند که بار ها چکش خورده و امروز بی حس شده است.

ده سال از عمر برجام بی نتیجه گذشت درحالیکه این توافق می توانست در عرض یک دهه گذشته برای ما ثمر بخش باشد. سال گذشته دقیقا در شرایطی که توافق نهایی شده بود ایران امضای آن را یک سال به عقب انداخت. تاخیری که منفعت ملی نداشت و حتی می توان با در نظر گرفتن سناریو برجام گفت که تاخیر در امضای برجام به اقتصاد کشور و زندگی لطمه بزرگ زده است. کش دادن گفتگو ها و دخالت دادن منافع جزئی گروه ها و جناح ها در توافقی ملی مردم را ناامید و دلزده کرده است.

ما در وضعیتی هستیم که انتظارات روانی نسبت به برجام کاهش پیدا کرده است. وقتی چنین کاری را در بهترین فرصت ممکن به ثمر نرسانده ایم، حتی با نتیجه گرفتن در گفتگو های این دور نیز به اهداف صد درصدی برجام نمی رسیم. و زمان نتیجه گرفتن و دیدن ثمر برجام به تاخیر افتاده که کشور را از فواید آن محروم کرده است. تاخیر در امضای برجام تاثیر مثبت برجام را کاهش داد.