مردم، اسیر غم نان و بلاتکلیفی مسئولان
روزنو:این روزها مردم از «نان» و «گرانی» می گویند و مسئولان از «یارانه» و «عدالت». مردم دغدغه روزگار و آینده پیش رو دارند و مسئولان یادشان رفته پیش از رسیدن به صندلی ریاست چه قولهایی داده و چه طرحهایی اعلام کرده بودند. حالا اما هم مردم و هم مسئولان در یک نقطه به هم رسیدهاند؛ «بلاتکلیفی».
افزایش قیمت محصولات خوراکی مانند ماکارونی و نان و همچنین نایاب شدن روغن، چنان مردم و افکارعمومی را برآشفت که دولت و مجلس را مجبور کرد تا این هفته را با جلسات پیاپی برای به قول خودشان «اقناع افکار عمومی» شروع کنند.
شنبه عصر بود که شورای عالی هماهنگی سران قوا جلسهای به مدت سه ساعت تشکیل داد تا به شرایط بد اقتصادی پیش آمده رسیدگی کند و در نهایت تصمیم گرفته شد تا با افزایش اختیارات سازمان تعزیرات حکومتی با پدیدههای «بیثبات کننده بازار» و «پایمال کردن حقوق مردم» مقابله شود.
جلسهای که در آن تاکید شده مسئولان و رسانهها با «اقناعسازی افکار عمومی» و توضیح شیوه اجرای طرح مردمیسازی و عادلانه کردن یارانههای کالاهای اساسی به اجرای آن کمک کنند تا مردم هیچگونه نگرانی و دغدغهای در زمینه تامین کالا نداشته باشند.
رئیسجمهور نیز در حاشیه این جلسه گفت: «پس از هفت ماه کار کارشناسی متراکم و مشورت با نخبگان، تصمیماتی به نفع اقتصاد ملی گرفته شده که به زودی در این باره با مردم صحبت خواهم کرد.» تصمیماتی که البته باید دید در عمل مردم را اقناع خواهد کر یا خیر؟
ابراهیم رئیسی شامگاه شنبه نیز جلسهای طولانی با جمعی از اصناف و اتحادیهها برگزار کرد و گفت دولت او نه تنها به دنبال حذف یارانه کالاهای اساسی نیست بلکه درصدد اصلاح نحوه و محل تخصیص این یارانهها است. او حتی اعلام کرد که به دنبال این است که با کمک اصناف و اتحادیهها، مردم مزه شیرین عدالت را در پرداخت یارانهها بچشند.
رئیسجمهور همچنین در پاسخ به یکی از حاضرین جلسه که احتمال کسری سرمایه در گردش تولیدکنندگان پس از اصلاح نظام پرداخت یارانه مواد غذایی را مطرح کرد؛ باز یکی از «بایدهای» خود را رو کرد و گفت: «برای رفع این مشکل باید تسهیلاتی در نظر گرفته شود که به سرعت و با سهولت در اختیار تولیدکنندگان مواد غذایی قرار گیرد تا روند تامین نقدینگی و تولید آنان را دچار وقفه نشود.»
او چند «نباید» هم گفت: «نباید قیمتی در بازار خودسرانه تغییر کند، مردم نباید هر روز شاهد تغییر در قیمتها باشند. اگر هم قیمتی تغییر میکند باید دلایل و زمینههای آن برای مردم تبیین و تشریح شود.»
در هر حال بحث گرانیها و فشارهای اقتصادی، نمایندگان را بر آن داشت تا روز گذشته از دولتیها بخواهند در مجلس حضور پیدا کنند و توضیحاتی ارائه کنند. جلسهای که قرار بود در آن محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهور نیز حضور داشته باشد اما به قول رئیس پارلمان ظاهرا به دلیل مشکلات کاری این توفیق را از مجلس گرفت و به بهارستان نیامد.
رئیسجمهور در جلسهای طولانی با جمعی از اصناف و اتحادیهها چند «باید» و«نباید» هم گفت: «باید تسهیلاتی در اختیار تولیدکنندگان مواد غذایی قرار گیرد» «نباید قیمتی در بازار خودسرانه تغییر کند، مردم نباید هر روز شاهد تغییر در قیمتها باشند. اگر هم قیمتی تغییر میکند باید دلایل و زمینههای آن برای مردم تبیین و تشریح شود.»
محمد باقرقالیباف نیز در سخنان خود تلاش کرد مردم و نمایندگان را از نگرانی خارج کند و اینگونه گفت: «مجلس با قانونی که تصویب کرد و دولت هم با روش اجرایی که پیش گرفته این هدف مشترک را دنبال میکنند که قدرت خرید مردم را در تامین کالاهای اساسی و معیشتی حفظ کنند؛ مردم مطمئن باشند که این اتفاق رخ می دهد و نگرانی وجود ندارد.» او حتی برای اینکه اطمینان خاطر داده باشد اعلام کرد که ارز ترجیحی حذف نشده است.
وزیر اقتصاد یکی از دولتیها بود که روز گذشته در بهارستان حضور یافت و در مورد نان و حواشی پیش آمده در این خصوص سخن گفت: احسان خاندوزی عنوان کرد: «براساس سیاست دولت در طرح هوشمندسازی نظام تامین نان قیمت خرید نان برای مصرف کننده متعارف و عادی هیچگونه تفاوتی نخواهد کرد و از طرفی با افزایش قیمت آزاد دیگر انگیزهای برای قاچاق مواد اولیه و خروج آن از کشور باقی نخواهد ماند.»
ادعاهایی که باید دید در مقام عمل نیز تحقق پیدا خواهد کرد یا باز نمایندگان را مجبور میکند تا طرح استیضاح او را مطرح کنند.
وزیر اقتصاد مانند دفعات قبل باز به دولت حسن روحانی و دیگر دولتها تاخت و گفت اگر آنها بستر اطلاعات الکترونیک و سامانه را فراهم میکردند ما امروز میتوانستیم بدون سیاست قیمتی مانع قاچاق و ابزار کنترلی بازار شویم.
وزیر جهاد کشاورزی دیگر میهمان بهارستان بود که رسما اعلام کرد هیچ افزایش قیمتی در خرید نان برای خانوادهها وجود ندارد.
جواد ساداتینژاد نیز افزایش قیمتها را مساله جهانی خواند و گفت جنگ روسیه و اوکراین نیز در این موارد بی تاثیر نبوده است و در سالهای آینده نیز کمبود تولید غلات در منطقه تداوم خواهد داشت.
وزیر جهادکشاورزی همچنین وعده داد برای اجرای طرح مردمیسازی و توزیع عادلانه یارانهها، از دو ماه قبل از آن یارانه به حساب خانوارها واریز میشود تا دغدغهای برای مردم پیش نیاید.
ساداتینژاد نیز برای اجرای اهداف خود از کلید واژه «عدالت در حوزه یارانهها» استفاده و اعلام کرد یارانهها حذف نمیشود، بلکه از روی کالاها به افراد منتقل میشود تا بتوانند مدیریت بهتری را داشته باشند. طرحی که باید دید جواب خواهد داد یا خیر.
نمایندگان، میزبانان شاکی و اقناع نشده دولتیها
اما سخنان برخی نمایندگان مجلس نشان میدهد که از سخنان ئیسجمهور و میهمانان خود قانع نشده اند و همچنان نگران هستند.
نماینده بویراحمد روز گذشته در تذکری شفاهی خطاب به دولت گفت: «مردم انتظار نداشتند دولت سیزدهم اوضاع آشفته اقتصادی کشور را بدتر کند. به داد مردم برسید و اجازه ندهید نارضایتیها و نگرانیهای مردم بیشتر شود.»
مهدی روشنفکر افزود: «گرانی افسارگسیخته بویژه نان، مرغ، گوشت، روغن و ماکارونی ملت را نگران کرده و به ستوه آورده است. تنها با فریاد زدن دردی دوا نمشود و لازم است ضمن آسیبشناسی از قدرت نظارت مجلس نیز استفاده شود و با هماهنگی دولت اقدام فوری به عمل آید.»
مجتبی محفوظی نماینده آبادان نیز در نطق میان دستور خود خطاب به رئیسجمهور گفت: «این قائله نان را جمع کنید و همچون» تا در دامِ آقازادههایِ فالودهخور و «محتکران پیشانی سوخته ماکارونی فروش» نیفتید.»
افزایش قیمت محصولات خوراکی مانند ماکارونی و نان و همچنین نایاب شدن روغن، چنان مردم و افکارعمومی را برآشفت که دولت و مجلس را مجبور کرد تا این هفته را با جلسات پیاپی برای به قول خودشان «اقناع افکار عمومی» شروع کنند
وزرا ضعیف هستند و استانداران در باغ نیستند
نماینده مهاباد نیز دولت را به فرافکنی متهم کرده و گفت آنها نتیجه هر تصمیم غیرکارشناسی خود را به قاچاق ربط میدهد. جلال محمودزاده در گفتوگو با ایلنا، عنوان کرد: «مردم تحملشان کم شده و جامعه متوسط به پایین تحت فشار است. از کسانی که در بدنه دولت هستند و از وضعیت جامعه خبر ندارند دعوت میکنم به صورت ناشناس به بازار بروند و خرید کنند تا ببیند وضعیت چگونه است.»
او ادامه داد: «یکی از مشکلاتی که ایجاد شد، این بود که وزیر صمت و جهاد کشاورزی به رئیسجمهور قبولاندند که ارز 4200 تومانی را بلافاصله از یارانههای دارو و کالاهای اساسی و نهادههای دامی بردارد بدون اینکه زیرساخت را آماده کرده باشند و هنگامی که این یارانه به یکباره برداشته شد، آثار روانی و شفافش کمر تولیدکنندگان و مصرفکنندگان را شکست و این باعث شد قیمت کالاهای اساسی از جمله نان، دارو و نهادههای دامی به شدت افزایش پیدا کند و افراد جامعه از جمله خانوادههای متوسط و رو به پایین دچار مشکل شوند.»
نماینده مهاباد افزود که وزارتخانه جهاد کشاورزی به سمت واردات رفته اما افزایش یکباره قیمتهای جهانی کالاهای کشاورزی باعث شده تا نتوانند کمبودها را جبران کنند و در نتیجه دولت به موقع نتواند قیمت را متعادل کند.
جبار کوچکینژاد، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز گفت که وزرا ضعیف هستند و استانداران در باغ نیستند.
او در گفتگو با ایلنا عنوان کرد: «در مجموع نیاز است در سالگرد آغاز کار دولت، دولت یک خانه تکانی انجام دهد و سال نویی را شروع کند، اگر آقای رئیسی خانه تکانی نکند به اعتقاد من دچار آسیب خواهد شد و مجلس هم در آن زمان اگر بعد از اینکه یک سال به دولت فرصت داد، به این موضوع ورود نکند آسیب خواهد دید؛ در نتیجه اگر رئیسجمهور تصمیم به ترمیم کابینه نگرفت مجلس باید قهرمانانه به این مساله ورود کند.»
اتفاقات رخ داده در اقتصاد و گرانیهایی که در سبد خانوار ایجاد شده نشان میدهد نه دولت و نه مجلس به درستی بر شرایط احاطه ندارند و دچار «سردرگمی» شدهاند و همین باعث شده تا در قبال چنین اتفاقاتی تصمیمات درستی نگیرند و توپ را به زمین دیگری بیندازند. هر چند نمیتوان آینده را به خوبی پیشبینی کرد، اما به نظر میرسد مجلس استیضاح وزرای اقتصادی را جدیتر دنبال کند و رئیسجمهور نیز برای به قول خودش، اقناع افکار عمومی، بیشتر در صداوسیما حاضر شود و سخنرانی کند. مردم نیز همچنان منتظر خواهند بود تا نتیجه تصمیمات قوای یک دست را در زندگی خود مشاهده کنند؛ غم نان اگر بگذارد.