روزنو :غروب یکشنبه 19 دیماه سال 95 خبری آمد که نه تنها ایران بلکه جهانی را شوکه کرد. خبر این بود آیتا... علیاکبر هاشمیرفسنجانی یار دیرین امام و دلسوز مردم به دیار باقی شتافت. این خبر چنان ناگوار و ناگهانی بود که باورش برای بسیاری سخت بود اما هرچه بود هاشمی از میان مردم پرکشید و به لقاءا... پیوست. از همان زمان تا کنون شخصیتهای عالیرتبه کشوری و لشگری، مقامات، مسئولان و شخصیتهای سیاسی بسیاری در خصوص جایگاه، رویکرد و عملکرد اندیشه و تفکر آیتا... صحبتهایی را مطرح کردهاند و همه به جایگاه والای آیتا... اشاره داشتهاند و مراسم، کنفرانسها و سمینارهای مختلفی در خصوص ایشان بر گزار شده است. اما در این پنج سال که از رحلت آیتا...هاشمی میگذرد در نگاه دوستان، یاران و همراهان، حسرت نبودآیتا... موج میزند. حسرت اینکه اگر هاشمی بود در این 5 سال جامعه و کشور شرایط دیگری را تجربه میکرد و بسیاری از مسائل به نحو دیگری رقم میخورد. اما گذشت زمان ثابت کرده که سیر تغییر و تحولات به قدری سریع است که نمیشَود در یک مقطع تاریخی ماند و جلو نرفت. لذا اگر امروز هاشمی نیست باید اندیشه و منش هاشمی را در جامعه ساری و جاری کنیم اندیشهای که مبتنی بر آزاد اندیشی، اعتدال و میانهروی، تلاش برای پیشرفت و توسعه کشور و رفاه مردم استوار است. بنابر این امروز در پنجمن سالگرد رحلت آیتا...هاشمی جدای از برگزاری مراسم بزرگداشت آن عالم وارسته، فاضل و فقید باید رنگ و بوی علمی به بزرگداشت آیتا... داد و درصدد ترویج و نشر آثار و اندیشههای هاشمی بر آمد. هاشمی برای توسعه کشور در همه شئون تلاش کرد و به روایت غلامعلی دهقان فعال سیاسی «هاشمی را میتوان در واژه عتدال تعریف کرد» او آرمانگرایی واقعبین بود و به همین دلیل توانست با نسلهای زیادی از جامعه ایرانی ارتباط برقرار کند. اکنون نیز جامعه نیاز به افرادی با منش و نگرش هاشمی دارد که بتواند با اقشار و لایههای مختلف جامعه از نسلهای مختلف ارتباط داشته باشد ؛ گفتوگو کند، مطالبات آنها را احصاء کرده و بتواند ارزش افزوده در جامعه ایجاد کند. اینگونه میتوان به اتحاد و همدلی مدنظر همه مقامات و بزرگان نیز دست یافت.
شامگاه شنبه بود که یادگار امام با انتشار ویدئویی در صفحه اینستاگرام خود با اشاره به حوادث دی ماه و اشاره به رحلت آیتا... هاشمیرفسنجانی در مطلبی با عنوان «یاد روزهای پر درد و غم دی ماه» نوشت: خبر مثل پتک فرود آمد... آقای هاشمی دیگر در میان ما نبود! کسی که از روستایی دور دست به امام پیوست و هرگز جز او را ترویج نکرد و تا آخر بر همان عزم و پیمان ماند؛ و شد آنچه شد. آیتا... سیدحسن خمینی در ادامه آورد: در این سالها دی ماه آمیخته به عزا و غم و اندوه است. از شهادت سردار سلیمانی تا کشتههای مظلوم تشییع کرمان و جانباختگان عزیز هواپیمای اوکراینی؛ از جانباختگان کشتی سانچی تا داغ حادثه پلاسکو... و یک غم سنگین دیگر که همانا درگذشت فاجعه بار آیتا... هاشمی رفسنجانی است. یادگار امام بیان کرد: برای من غروب آن یکشنبه از سختترین و سنگینترین روزهاست؛ وقتی در قم با اخوی علی و یکی دو تن دیگر از دوستان مشغول بررسی نهایی جلد دوم تقریرات علیآقا بودیم و تلفن زنگ زد. خبر مثل پتک فرود آمد... آقای هاشمی دیگر در میان ما نبود! کسی که از روستایی دور دست به امام پیوست و هرگز جز او را ترویج نکرد و تا آخر بر همان عزم و پیمان ماند. و شد آنچه شد... یادمان باشد که همه روزی میرویم.
پس از اتفاقات سال 88 آیتا... هاشمی از آخرین نماز جمعهای که حاضر شد دیگر خطبه نخواند و این پرسش برای بسیاری مطرح بود که چرا آیتا... که همواره از سنگر نماز جمعه به عنوان تریبونی برای وحدت استفاد ه میکرد دیگر به نماز جمعه نرفت. دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم درباره حضور آیتا...هاشمی در خطبههای نماز جمعه و اینکه چقدر جای ایشان در بیان خطبههای نماز جمعه امروز خالی است، اظهار کرده: آقای هاشمی در خطبههای نماز جمعه تلاش میکرد چیزهایی بگوید تا مردم ایمان و اعتقادشان به انقلاب، مدیریت کشور و حضرت امام بیشتر شود و آنچه برای پیشرفت جامعه مفید است را انجام دهند. آیتا.... سیدحسین موسوی تبریزی گفت: ایشان در نماز جمعه ملاحظاتی در مساله شخصی نداشت اما دائما نسبت به منافع مردم ملاحظه داشت. او خیلی با دقت در نماز جمعهها صحبت میکرد و آنچه لازم بود میگفت حالا ممکن بود بعضیها خوششان بیاید و بعضیها نیاید. او به اینکه کسی از این صحبتها خوشش نیاید یا مورد پسند واقع نشود، توجه نمیکرد. دادستان پیشین کل کشور بیان کرد: او شخصیتی بود که از اول الفبای انقلاب که به قبل از سال ۴۰ برمیگردد، حضور داشت و میدانست با چه چیزی در کشور مبارزه شده است، چه کارهایی باید انجام داد که این دستاوردها را حفظ کرد. وی افزود: شاهد بودم حضرت امام(ره) همیشه از ایشان پیشتیبانی میکرد و در خیلی از مسائل، کارهای نهایی را با مشورت آقای هاشمی انجام میداد. موسوی تبریزی تصریح کرد: هاشمی مغزی پرکار برای نگهداری از موضوعاتی که جزو اسرار بودند و سینه فراخی داشت. تریبون نماز جمعهها تابلوی تمام عیار اهداف ایشان بود. کسانی که باید میفهمیدند، میدانستند که آقای هاشمی میخواهد چه بگوید و چه کاری انجام دهد.
با وجود اینکه 8 سال از انتخابات سال 92 میگذرد و طی این دوران 3 دولت روی کارآمده است؛ اما ماجرای رد صلاحیت عجیب و حیرتآور آیتا... هاشمی هنوز که هنوز است محل ابهام و سوال برای افکار عمومی جامعه است. چه اینکه این ابهام و تردید پس از ماجرای انتخابات 1400 و رد صلاحیت بحث برانگیز علی لاریجانی بیش از پیش تقویت شد. در این راستا غلامعلی رجایی مشاور آیتا...هاشمی در خصوص موضعگیری ایشان در باب انتخابات اظهار داشت: آقای هاشمی گفتند ما به هیچ وجه نباید قهر کنیم. از این طرف هم دعوت میکرد که باید حوصلهها را بیشتر کرد و از همه نیروها استفاده کرد. اگر الان بود و آقای رئیسی انتخاب میشد قاعدتا این رهنمودها را میداد که باید کابینه را جوری بچینید تا از نیروهایی که از سرمایههای کشور هستند، استفاده کنید. وی درباره ردصلاحیت آقای هاشمی در سال ۹۲ گفت: به نظرم این از اشتباهاتی بود که ما آثار آن را در این چند دهه نظام دیدیم. رجایی در خصوص تشابه رد صلاحیت لاریجانی با آیتا...هاشمی تصریح کرد: یکی از مشابهتها این است که مشخص شد بعضیها حتی اگر ۱۲ سال رئیس مجلس، دبیر شورای عالی امنیت ملی، نماینده مجلس و وزیر باشند، دیگر در دایره خودیها قرار نمیگیرند.