فوتبال چیست؟
این روزها کمتر کسی وجود دارد که نداند ورزش فوتبال چیست و یا حداقل یک‌بار آن را ندیده باشد. فوتبال اولین ورزش محبوب در کل جهان است که دنبال‌کنندگان آن...
روزنو :
فوتبال چیست؟
این روزها کمتر کسی وجود دارد که نداند ورزش فوتبال چیست و یا حداقل یک‌بار مسابقات آن را ندیده باشد. فوتبال اولین ورزش محبوب در کل جهان است که تعداد دنبال‌کنندگان آن به میزان حدودیِ 1 میلیارد نفر در جهان می‌رسد؛ اما این آمار مربوط به نوعی از فوتبال است که به نام «فوتبال متحد» یا «soccer» شناخته می‌شود. همان ورزشی که در ایران به آن فوتبال می‌گوییم.
جالب است بدانید که واژۀ انگلیسی بازی فوتبال (soccer)، در حقیقت ترکیبی است برای دو کلمه به معنای بخشی از کلمۀ «اتحادیه» و «گر» به معنای انجام دهنده که نتیجۀ آن کلمه‌ای مشابه کلمۀ «اتحادگر» به معنای کسی است که در اتحادی برای رسیدن به هدفی قرار دارد؛ و این به معنای واقعیِ کلمه، درواقع نشانگر اهمیت و نقش کلمۀ اتحاد در ورزش فوتبال است(که متأسفانه این روزها توسط برخی از بازیکنان زیر پا گذاشته می‌شود). اگر خلاصه بخواهیم بگوییم، ورزش فوتبال به معنای اتحاد است.
در بخش بعد به‌طور کامل خواهیم گفت که اصل فوتبال چیست و تعبیر ما از فوتبال چیست و در این سال‌ها به چه شکلی درآمده است. آنچه واضح است این است که ورزش فوتبال در دو نیمۀ خود، تماشاگران زیادی را به خود محسور می‌کند و شاید بتوان گفت که این ورزش، طلسمی قوی در برابر چشمان هزاران نفر برای 90 دقیقه یا بیشتر است. محبوبیت فوتبال در بین طرفداران آن به حدی است که حتی موجب پیدایش ورزش‌های دیگری مثل ورزش فوتبال دستی شده است که طرفداران آن نیز حقیقتاً سن و سال و جنسیت نمی‌شناسد.
ورزش فوتبال چیست
ورزش فوتبال به شیوه‌ای که ما ایرانیان با آن آشنا هستیم، چیزی نیست به‌جز ورزشی که به‌شکل تیمی یا گروهی انجام و اداره می‌شود؛ اما این تمام ماجرا نیست. اصلیت چیزی که ما به آن فوتبال می‌گوییم، در حقیقت نوعی از فوتبال است. شاید این گیج‌کننده برسد، اما همین‌طور است. به‌صورت کلی، ما انواعی از ورزش‌هایی داریم که نامشان فوتبال است اما نوع انجام دادنشان، نوع قوانین، توپ مورد استفاده در آن‌ها و... با یکدیگر متفاوت است. در واقع ورزش فوتبال خانواده‌ای از ورزش‌های تیمی است که هدفشان به ثمر رساندن گل است. گل نیز در فوتبال، همان ناحیۀ مشخص‌شده‌ای است که باید توپ به داخل آن رود. شاید بیش از 5 یا 6 نوع ورزش فوتبال از قدیم تا‌به‌حال وجود داشته باشند؛ اما امروزه اشکال مختلفی از ورزش فوتبال وجود دارند که با وجود تفاوت‌هایشان، از ریشۀ مشترک و منشاء یکسانی تشکیل شده‌اند.
فوتبالی که در ایران انجام می‌شود و بسیار هم محبوب است، همان نوع «فوتبال متحد» است که در ابتدای متن به آن اشاره کردیم. در این نوع از فوتبال که ما از این به بعد اختصاراً به آن فوتبال می‌گوییم، توپ مورد استفاده، توپی کروی شکل است. این توپ کروی بین دو تیم 11 نفره آن‌قدر می‌چرخد تا به گل برسد؛ و بعضی مواقع هیچ‌کدام از دو تیم به این هدف دست پیدا نمی‌کنند.
فوتبال در زمین چمنیِ مستطیلی شکلی برگزار می‌شود که در دو انتهای خود یک گل یا یک دروازه دارد. دو هدف اصلی در ورزش فوتبال دنبال می‌شود:
- حرکت دادن توپ از خط دروازه به داخل دروازه و کسب امتیاز که به آن گل می‌گویند.
- دورنگه‌داشتن تیم مقابل از دروازه و زدنِ گل به تیمِ خودی.
در نهایت تیمی که تعداد گل بیشتری را به ثمر برساند، برندۀ بازی است.
ورزش فوتبال طبق مجموعه‌ای از قوانین انجام می‌شود که تحت عنوان «قوانین بازی» شناخته می‌شوند. یکی از آن قوانین نیز مربوط به اندازۀ توپ فوتبال هستند. توپ فوتبال در 5 سایزمختلف (سایز 1 الی 5) مورد استفاده قرار می‌گیرد که کوچک‌ترین سایز آن (سایز 1) برای تمرینات بسیار مناسب است. سایزهای دیگر آن به‌جز سایز 5، تقریباً برای سنین 3 تا 12 سال استفاده می‌شود؛ و سایز 5 آن برای سنین تقریباً 12-13 سال به بالا در بازی فوتبال استفاده می‌شود.
نمونۀ دیگری از قوانین این ورزش، این است که بازیکنان مجاز به لمس توپ با دست و یا با بازو در هنگام بازی نیستند؛ به‌جز دروازه‌بان در محوطۀ جریمه و به‌جز زمان پرتاب اوت که آن‌هم با قوانین خاص خودش انجام می‌گیرد.
ورزش فوتبال ایران
ورزش فوتبال در ایران نیز همانند جهان، پرطرفدارترین و محبوب‌ترین ورزشی است که وجود دارد. ورزش فوتبال دهه‌هاست که بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی بسیار از هم‌وطنان ما شده است؛ به‌طوری که در مدارس، دانشگاه‌ها، زمین‌های خاکی، آسفالت و... در سراسر کشور بازی می‌شود.
دو باشگاه فوتبال اصلی در کشور به‌عنوان دو قطب اصلی فوتبال کشور شناخته می‌شوند:
- باشگاه فوتبال استقلال
- باشگاه فوتبال پرسپولیس (پیروزی)
اما این دو تنها باشگاه‌های موفق در کشور نیستند که به مقام‌های قهرمانی در انواع مسابقات مانند لیگ برتر رسیده‌اند. باشگاه‌های قدرتمند دیگری چون سپاهان، پاس، فولاد خوزستان، سایپا و استقلال خوزستان نیز از جمله تیم‌های موفق ایران در لیگ برتر و دیگر رویدادها بوده‌اند؛ اما در این بین، باشگاه فوتبال پرسپولیس تنها تیمی بوده است که دارای 4 قهرمانیِ پی‌در‌پی در لیگ برتر شده است؛ و از این حیث در ورزش فوتبال پرسپولیس رکورددار قهرمانی‌های پشت سرهم در کشور است.
یکی از بزرگ‌ترین رویداد ورزشی در کشور، رویارویی دو تیم تهرانیِ استقلال و پرسپولیس است که به آن «شهرآورد یا داربی و یا دربی تهران» و یا «شهرآورد سرخابی» می‌گویند که تا به حال با 44 مساوی، 26 برد برای استقلال و 25 برد برای پرسپولیس به پایان رسیده است.
مخاطبان ورزش فوتبال در ایران بیشتر دنبال‌کنندۀ بزرگ‌ترین سطح مسابقات حرفه‌ایِ فوتبال در کشور هستند که با نام لیگ برتر ایران (خلیج فارس) شناخته می‌شود. این لیگ در سال 1380 اولین دورۀ خود را با شرکت 14 تیم به شکل رسمی شروع کرد؛ و اکنون با حضور 16 تیم به کار خود ادامه می‌دهد؛ و اطلاعات تمامی این تیم‌های در جدولی به نام جدول لیگ برتر نوشته می‌شود. اطلاعات این جدول شامل موارد زیر است:
- نام تیم‌های لیگ‌برتری
- تعداد بازی‌ها
- تعداد برد تیم‌ها
- تعداد مساوی‌ها
- دفعات باخت‌ها
- گل‌های زده‌شده
- گل‌های خورده
- تفاضل گل‌ها
- امتیاز کل
رده‌بندی تیم‌ها در جدول این لیگ، بر اساس امتیازی است که در هر فصل کسب کرده‌اند.
همۀ بازی‌ها حتی‌المقدور از طریق پخش زنده مسابقات فوتبال برای مردم پخش می‌شوند. همچنین در صورت امکان نیز از طریق رادیو نیز قابل شنیدن هستند. این بازی‌ها در شبکۀ ورزش نیز پخش می‌شوند و در این شبکه به‌صورتی اختصاصی به مسائل ورزش و فوتبال پرداخته می‌شود. برای پخش همگی مسابقات فوتبال نیز می‌توانید آن‌ها را به صورت آنلاین جستجو کرده و از دیدن آن‌ها لذت ببرید.
ورزش فوتبال در ایران تحت نظارت بالاترین مرجع قانونی به نام «فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران» به فعالیت خود ادامه می‌دهد. این فدراسیون همچنین نظارت خود را بر ورزش‌های دیگری چون فوتسال و ورزش فوتبال ساحلی اعمال می‌کند.
آیا می‌توان در خانه فوتبال بازی کرد؟
انجام دادن ورزش فوتبال در خانه، طبیعی است که عملاً ممکن نیست؛ اما تمرین‌هایی از فوتبال هستند که می‌توانید آن‌ها را در فضایی مناسب در خانه با رعایت نکاتی، انجام دهید. این حرکات شامل موارد زیر می‌شوند:
- تمرین دریبل با مخروط
- شوت فقط با یک‌بار لمس توپ
- تمرین هد زدن
1-تمرین دریبل با مخروط
یکی از بهترین تمرینات فوتبالی که می‌توانید در خانه انجام دهید، یک تمرین پایه و اولیه به نام دریبل با مخروط است که اول با آن شروع کنیم. برای انجام این تمرین فقط به حیاط خانه، یک توپ فوتبال و چند عدد مخروط نیاز دارید. سه مخروط را در یک خط یا به شکل مثلث قرار دهید. سعی کنید که فاصلۀ آن تقریباً به اندازۀ فاصلۀ پاها باشد. سپس به‌راحتی توپ را بین مخروط‌ها دریبل کنید. سعی کنید این‌کار را با استفاده از سطحِ روییِ پاهای خود انجام دهید و از طریق روی پا، توپ را کنترل کنید. سپس سعی کنید آرام‌آرام سرعت خود را افزایش دهید.
2-شوت فقط با یک‌بار لمس توپ
ازآنجایی که سرعت و دقت بالا در ورزش فوتبال اهمیت زیادی دارد، شک و تردید می‌تواند خراب‌کنندۀ موقعیت‌های خوب باشد. با یک‌بار لمس توپ می‌توانید از تردیدکردن خلاص شوید. تردید همان چیزی است که باعث از بین رفتن یا از دست رفتن موقعیت‌های مناسب می‌شود و تمرین این حرکت به شما امکان می‌دهد که فقط با یک‌بار لمس توپ، آن را شوت کنید.
3-تمرین هدزدن
هد زدن تمرین فوق‌العاده خوبی است که همیشه می‌توانید آن را انجام دهید؛ حتی وقتی که در خانه تنها هستید. یک روش عالی برای تمرین این حرکت، هد زدن به سمت دروازه است. شاید برایتان عجیب به نظر برسد اما نزدیک 20 درصد گل‌ها از طریق ضربۀ سر در به ثمر می‌رسند؛ و درنتیجه شما با تمرین این حرکت، می‌توانید 20 درصد احتمال گلزنیِ خود را افزایش دهید.
اگر دروازه‌ای ندارید، فقط به دیواری که برای پاس‌کاری‌های دیواری خود استفاده می‌کردید، هد بزنید.
بیشتر بخوانید: اصول ورزش پیلاتس و فواید انجام آن در منزل
ورزش فوتبال برای کودکان
اگر می‌خواهید بدانید که ورزش فوتبال چه فوایدی دارد، آن را از دوران کودکی فرزندتان با یکدیگر بازی کنید تا ببینید در جوانی و میانسالیِ او، چه فواید فوق‌العاده‌ای بر وی خواهد داشت.
- یکی از اولین فوایدی که ورزش فوتبال برای کودکان دارد این است که اگر کودکی آن را با هم‌سن‌و‌سالانش انجام دهد، در درجۀ اول دوستانی پیدا خواهد کرد. برای بچه‌ها، داشتنِ دوستان، بخش مهمی از رشد اجتماعیِ آن‌ها محسوب می‌شود. تیم‌های فوتبال نه‌تنها فرصتی برای دوستیِ بچه‌ها فراهم می‌کنند، بلکه زمینه‌ساز صفاتی چون تعلق خاطر، ایجاد عزت نفس و اعتمادبه‌نفس خواهد بود و فضای امنی برای گفتگو در مورد مسائل دشوار را فراهم می‌آورد.
- از فواید دیگری که ورزش فوتبال برای کودکان دارد می‌توان به طرح‌ریزیِ مهارت‌های زندگی در آن‌ها اشاره کرد. فوتبال بازی کردن شاید برای بچه‌ها صرفاً جنبۀ بازی کردن داشته باشد اما به آن‌ها کمک می‌کند مهارت‌های ارزشمند زندگی مانند سخت‌کوشی، تصمیم‌گیری، حل مسئله و ایجاد ارتباطات را پایه‌ریزی کنند. انجام این ورزش از طریق رقابتی سالم، اهمیت کار تیمی و همکاری را هم‌زمان با یک ورزشکارِخوب بودن را نیز به کودکان می‌آموزد.
- فعال و سالم‌بودن از دیگر مزیت‌های ورزش فوتبال برای کودکان است. فوتبال برای کودکان یک فعالیت سرگرم‌کننده است که به آن‌ها کمک می‌کند تا تحرک داشته باشند. فعالیت بدنی، مزایایی از نظر سلامتی مانند رشد عضلانی را به همراه دارد، اما همچنین برای کودکان مهم است که مهارت‌های حرکتی مانند هماهنگی و تعادل را بیاموزند که به آن‌ها کمک می‌کند تا آسیب نبینند؛ و در آینده نیز به برنامۀ سلامت ورزشی و غذایی آن‌ها کمک بسیاری می‌کند.
ورزش فوتبال آمریکایی
یادتان هست که پیش از این مختصراً به این موضوع اشاره کردیم که ورزش فوتبال انواعی دارد و یکی از انواع آن «فوتبال متحد» است؟ فوتبال آمریکایی نیز یکی از انواع دیگر ورزش فوتبال است. فوتبال آمریکایی با تماشاگرانی حدود 410 میلیون نفر در جهان، در بین 10 ورزش پرطرفدار جهانی قرار دارد.
در این نوع فوتبال، هم توپ داریم و هم گل؛ اما یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های آن با فوتبال معمول در ایران این است که در فوتبال آمریکایی، بازیکنان اجازه دارند تا توپ را با دست لمس، حمل و حتی پرتاب کنند. یکی از بارزترین ویژگی‌های ورزشکاران این ورزش، نوع لباسی است که می‌پوشند. در فوتبال آمریکایی، ورزشکاران مجبور به استفاده از کلاه محافظ سر و محافظ مخصوص شانه هستند.
توپ ورزش فوتبال آمریکایی نیز شکل، اندازه، قطر و ویژگی‌های خاص خود را دارد. این توپ شکلی بیضی‌وار و زاویه‌دار دارد که وزن آن بایستی حداقل ۳۹۷ گرم و حداکثر ۴۲۵ گرم باشد. با توجه به اینکه سایزهای مختلفی از این توپ در بازار موجود است، قطر آن می‌تواند از 30 تا 54 سانتی‌متر متفاوت باشد.
تاریخچه فوتبال
گفته‌ها حاکی از آن است که فوتبال در مشرق زمین در آسیا شروع شده است؛ و شواهدی مبتنی بر این است که قدمت بازی فوتبال به 200 تا 300 سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد؛ اما شیوۀ به‌روزتر فوتبال، در سال 1200 میلادی سرچشمه‌ای در انگلستان دارد و گسترش آن هم به همان زمان مربوط می‌شود.
جالب است بدانید که این ورزش بین سال‌هایی حدود 1154 تا 1413 که زمان پادشاهی هنری بوده است، ممنوع اعلام شد. دلیل ممنوعیت ورزش فوتبال در آن زمان نیز به خاطر کمرنگ‌شدن محبوبیت ورزش‌های سنتی انگلستان مانند تیراندازی با کمان و یا شمشیربازی ذکر شده است.
حقایق: تا سال 1881 در مسابقات رسمی فوتبال، داور‌ها مورد استفاده قرار نمی‌گرفتند؛ و تا آن زمان، افرادی که بازی می‌کردند مسئول هرگونه امور مربوط به بازی بودند.
محبوبیت فوتبال، با استعمار به اوج خود رسید. همان‌طور که انگلیسی‌ها از طریق استعمار این بازی را با خود به گوشه‌گوشۀ دنیا بردند.
ورزش فوتبال در ایران برای بار اول به شکلی رسمی در سال 1278 در مسجد سلیمان شروع شد. در آن زمان، برای استخراج نفت کارگرانی انگلیسی در مسجد سلیمان اقامت داشتند و آن‌ها بودند که این ورزش را به ایران رساندند. بدین ترتیب تیم‌ها تشکیل شدند و بازیکنان حرفه‌ای یکی بر دیگری اضافه شدند؛ و سپس پس از تشکیل تیم‌ها، تیم ملی ایران توانست برای اولین بار در سال 57 به جام جهانی راه یابد؛ و از آن سال به بعد بردها، گل‌ها و بازی‌های درخشانی توسط تیم ملی فوتبال ایران رقم خوردند.
خلاصه قوانین فوتبال
قوانین فوتبال بسیار متعدد هستند و شامل مواردی چون تعداد بازیکن فوتبال هر تیم، اندازۀ زمین فوتبال، زمان بازی، میزان استراحت و... می‌شوند که در این بخش به‌طور خلاصه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
برخی از قوانین به‌قدری مشهود هستند که هر طرفدار فوتبالی می‌تواند با مشاهدۀ چند بازی به آن‌ها پی ببرد؛ مانند موارد زیر:
یکی از آن‌ها این است که هیچ‌کدام از بازیکنان در حین بازی حق لمس توپ با دست را ندارند به جز دروازه‌بان‌ها در محوطۀ جریمه و کسانی که قصد پرتاب توپ برای اوت را دارند.
مدت زمان انجام بازی فوتبال، دو نیمۀ 45 دقیقه‌ای است که پس از آن در صورت لزوم وقت اضافه‌ای نیز تعیین می‌شود.
زمان استراحتی که برای بین دو نیمۀ بازی فوتبال در نظر گرفته‌اند 15 دقیقه می‌باشد.
قوانین دیگری نیز هستند که هر علاقه‌مندی می‌تواند با مطالعه به آن‌ها پی ببرد؛ مانند موارد زیر:
تعداد بازیکنان داخل زمین برای هر تیم بایستی حداکثر 11 نفر باشد.(با در نظرگرفتن دروازه‌بان)
تعداد داوران در حین بازی 3 نفر هستند که یک داور در وسط زمین و دو داور دیگر در کناره‌های زمین قرار دارند. علاوه بر این یک داور ذخیره نیز در نظر گرفته می‌شود.
اندازه‌ای که برای طول زمین فوتبال در نظر گرفته می‌شود بین 90 تا 120 متر است و میزان عرض آن نیز بایستی بین 45 الی 90 متر باشد. این میزان طبیعتاً بایستی به نسبت طول زمین در نظر گرفته شود.
توپ فوتبال بایستی گرد و به شکل کره باشد و مواد آن طوری ساخته شده باشد که در استانداردترین حالت ممکن، آسیبی به بازیکنان نرساند.
قوانین فوتبال بانوان در ایران دارای تفاوت‌هایی با قوانین جهانی است. برخی از این تفاوت‌ها شامل موارد زیر هستند:
- بانوان فوتبالیست موظف هستند در حین بازی حجاب خود را به‌صورت کامل رعایت کنند و لباس‌های آستین‌دار بلند و پوشش سر کاملی داشته باشند.
- به دلیل رعایت شئونات، فوتبال بانوان بدون تماشاگر برگزار می‌شود.
بازی فوتبال آنلاین
این‌روزها با پیشرفت هرچه بیشتر تکنولوژی‌های ارتباطی و گسترش اینترنت، بسترهای زیادی برای بازی‌های آنلاین ایجاد شده است که فوتبال نیز شامل آن‌ها شده است. بازی‌های فوتبال آنلاینی وجود دارند که کاربران میتوانند بدون نیاز به نصب برنامه‌ای و با میزان حجم مصرفی اینترنت بسیار کمی، از آن‌ها لذت ببرند. برخی از این بازی‌ها کاملاً رایگان هستند.
افتخار می‌کنیم که بگوییم این بازی‌های کاملاً ساخته و منتشر یافته توسط تیم‌های متخصص ایرانی است و هم‌وطنان ما میتوانند در هرجایی از جهان، به‌صورت آنلاین از آن‌ها بهره ببرند. برخی از این بازی‌ها به‌صورت کاملاً واقع‌گرایانه در قالب لیگ‌ها و تیم‌های مختلف هستند که کاربران میتوانند تجربه‌ای نزدیک به واقعیت مدیریت تیم‌ها و... را داشته باشند.
