نامگذاری معابر، اماکن عمومی مانند میدانها، سرای محلات، ایستگاه های مترو و اتوبوس یکی از مصوبات قابل توجه شورای شهر تهران در ادوار گذشته تا امروز بوده است. این گزارش با بیان آمار و اعداد نشان می دهد شورای پنجم تهران در نامگذاری خیابانها و معابر نسبت به شورای دوره چهارم پایتخت، عملکرد بالایی نداشته است.

به گزارش روز نو : «شورای نامگذاری»، «شورای تغییر اسامی» و «مجمع تابلوسازان» این عبارات نمونه ای از طعنه هایی است که منتقدان عملکرد شورای پنجم شهر تهران درباره این نهاد می گویند. منتقدان شورای پنجم یکی از دلایل انتقادات خود به عملکرد این نهاد را فراوانی نامگذاری ها و مصوبات دوره پنجم مدیریت شهری در تغییر اسامی و نامهای معابر و اماکن عمومی در تهران می دانند.

بررسی های آماری نشان می دهد این انتقادات نمی تواند چندان دلیل قانع کننده ای در پی داشته باشد زیرا اگر در مقایسه با شورای چهارم در نظر بگیریم، عملکرد شورای پنجم در حوزه نامگذاری اماکن عمومی و معابر شهر تهران چندان بیشتر نیست.

بررسی های آماری نشان می دهد شورای دوره پنجم تنها در ۲۸ روز تشکیل خود، بحث نامگذاری را مطرح کرده و در آن جلسات، برای نامگذاری یا تغییر نام ۳۷۵ معبر یا فضای عمومی در شهر تهران، تصمیم گرفته است.

این در حالی است که عملکرد شورای چهارم در این رابطه اعداد درشت تری را نشان می دهد. شورای چهارم در ۷۱ جلسه نامگذاری برای ۱۴۹۰ معبر و فضای عمومی در تهران نام تعیین کرده یا آنها را تغییر اسم داده است.

این آمار به آن جهت قابل توجه است که اصولا شورای پنجم تهران، تعداد مصوبات کمتری را نسبت به شورای چهارم داشته است و از ابتدای تشکیل شورای دوره پنجم تا امروز ۷۴۷ فقره مصوبه کلی در شورای پنجم به تصویب رسیده که نشان می دهد به ازای هر دو مصوبه، یک فضای عمومی یا معبر در تهران، نام جدید به خود دیده است. (با ضریب ۰.۵)

در حالی که شورای چهارم در طول دوره خود، ۱۲۴۴ مصوبه داشته است که در نهایت نشان دهنده آن است که به ازای هر مصوبه به طور کلی بیش از یک نام معبر یا مکان عمومی در تهران عوض شده است. (با ضریب ۱.۲)

البته باید در نظر داشت که از عمر شورای پنجم هنوز چند ماهی باقی مانده است و احتمال می رود این شورا شاخص آماری عملکرد خود در این زمینه را ارتقا دهد.

جداول زیر به صورت مقایسه ای عملکرد کلی شورای دو دوره تهران در عرصه نامگذاری را با یکدیگر نشان می دهد:

شورای پنجم:

شورای چهارم:

مصوباتی برای تغییر بخشی از یک خیابان یا تابلوی ورودی یک ایستگاه

باید توجه داشت کل مصوبات شورای پنجم شهر تهران تا امروز (۱۲ آبانماه ۱۳۹۹) بنا بر اعلام سایت رسمی این نهاد، ۷۴۷ مصوبه (با شماره مجزای نامه برای هر مصوبه) بوده است.در حالی که کل مصوبات شورای چهارم شهر تهران در طول دوره برابر با ۱۲۴۴ مصوبه دارای شماره مجزا برای هر مصوبه بوده است.

همچنین در این بررسی آماری، مشخص شد بعضا در یک جلسه چندین تغییر نام یا نامگذاری به تصویب رسیده که همگی آنها یک مصوبه دارند. (در یک مصوبه ثبت شده اند)

یکی از نکات جالب سیاست نامگذاری بر معابر و مکانهای عمومی در شهر تهران، این است که برخی از تغییر نامها حتی شامل یک معبر هم نمی شود و نام بخشی از یک معبر را شورای پنجم تغییر داده است مانند تغییر نام بزرگراه رسالت (حدفاصل بزرگراه کردستان تا بزرگراه شهید یاسینی) به نام سردار شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی در جلسه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ که به تصویب رسید یا در جلسه ۱۹/۹/۱۳۹۲ شورای شهر مصوبه ای با عنوان نام‌گذاری بخشی از خیابان آفریقا به نام زنده‌یاد "نلسون ماندلا" تصویب کرد. خیابانی که در حال حاضر به سه نام جردن، نلسون ماندلا و آفریقا شناخته می شود و هنگام تصویب این مصوبه اعتراضاتی را برانگیخت.

همچنین تغییر نام ها یا نامگذاری جدید تنها مربوط به اماکن عمومی، میادین میوه یا خیابانها نیست، بلکه شورای شهر تهران در دوره پنجم حتی نام محله ها را هم تغییر داده است. در جلسه ۲۲/۱۲/۱۳۹۶ شورای شهر تهران تصویب کرد محله جمال‌زاده در محدوده منطقه ۶ شهرداری تهران واقع در بزرگراه شهید چمران تا کارگر شمالی به نام محله جمشیدآباد تغییر یابد.

یکی دیگر از بحثهای قابل توجه درباره این است که شورای شهر در برخی مصوبات نامگذاری خود به دلایل اداری، نام معابر، محلات یا اماکن را به تصویب رسانده است و در تمام آنها، نامهای قبلی دارای شناسنامه رسمی و مصوبه این مدیریت شهری شده اند. مثلا در جلسه ۲۲/۵/۱۳۹۶ تثبیت نام ۳۵۱ محله شهر تهران به تصویب شورای چهارم تهران رسید و با مصوبه این نهاد، همه ۳۵۱ محله شهر تهران که دارای نام بودند، مجددا صاحب همان نام شدند. در کل ۳۵۱ بند این مصوبه هیچ تغییری در نامگذاری محلات تهران مشاهده نشده است. چون این مصوبه در شورای شهر تهران اتفاق افتاده و به عنوان خروجی رسمی شورای شهر اعلام شده، لذا اگر مصوبه تثبیت نام ۳۵۱ محله تهران با عنوان «۳۵۱ نامگذاری» در نظر گرفته شود، کار بیجایی نیست. مشابه این اتفاق در تاریخ ۲۹/۱/۱۳۹۵ افتاد و شورای شهر چهارم، تغییر و نامگذاری نام ۱۰۱ ایستگاه مترو را به تصویب رساند که طبق آن، مثلا نام ایستگاه مترو صادقیه، به همین عنوان و سایر ایستگاه ها به اسامی ای که تا آن روز خوانده می شدند، نامگذاری شدند.

شورای شهر بعضا طی مصوبه ای، نام تابلوی ورودی یک ایستگاه مترو را هم مورد تصویب قرار داده و حتی برای افزودن نام به یک تابلو در ورودی یک ایستگاه مترو هم مصوبه دارد. چنانچه افزودن نام "ورودی هما" به تابلو ایستگاه مترو بیمه در محدوده منطقه ۵ شهرداری تهران واقع در ضلع جنوب خیابان آزادی در جلسه ۲۲/۱۲/۱۳۹۶ به تصویب نهاد پارلمان شهری رسید.

همچنین تغییر نام ایستگاه اتوبوس نیز در شورای شهر سابقه دارد و مصوبه ۳۰ خردادماه ۱۳۹۶ درباره تغییر نام ایستگاه اتوبوس بانک سپه در محدوده منطقه ۱۲ شهرداری تهران واقع در خیابان سی تیر به نام ایستگاه اتوبوس موزه آبگینه به تصویب شورای دوره چهارم رسیده است. همچنین در جلسه ۱۳ مهرماه ۱۳۹۵ شورای شهر تغییر نام ۶ ایستگاه اتوبوس را مصوب کرد.

شورای شهر تهران حتی در مصوبه ای، شهرداری را ملزم کرده است بوستانی را به نام خاصی نامگذاری کند. در جلسه ۷ آذرماه ۱۳۹۵ مصوبه شورای شهر حاکی از الزام شهرداری تهران به نام‌گذاری یکی از بوستان‌های شهر تهران به نام مرحومه مرضیه حدیدچی (دباغ) است. اتفاقی که در نهایت در تاریخ ۱۹ دیماه ۱۳۹۵ افتاد و بوستان بانوان با ۸ هکتار وسعت در منطقه ۴ تهران به نام او نامگذاری شد. یا در جلسه ۲۳ خردادماه ۹۵ شورای شهر با پیشنهاد محمد سالاری، با نامگذاری یکی از معابر و یا بناهای شاخص شهر تهران به نام استاد حمید سبزواری موافقت کرد که در نهایت این مصوبه در جلسه ۱۳ مهرماه ۹۵ منجر به نامگذاری بوستان فاقد نام واقع در محدوده منطقه ۵ شهرداری تهران که از شمال به بلوار نیروگاه، از شرق به خیابان الوند، از غرب به خیابان شهید حجت‌الله هاشمی‌زاده محدود می‌شود به نام استاد حمید سبزواری شد.

در جداول زیر، جزییات مصوبات نامگذاری روی خیابانهای تهران آمده است:

نامگذاری و تغییرات اسامی معابر/اماکن و سایر مصوبات مرتبط با نامگذاری در طول شورای دوره پنجم تهران

سال ۱۳۹۹

سال ۱۳۹۸

سال ۱۳۹۸

سال ۱۳۹۷

سال ۱۳۹۶

سال ۱۳۹۵

سال ۱۳۹۴

سال ۱۳۹۳

سال ۱۳۹۲

جزییات نهایی عملکرد شورای چهارم در عرصه نامگذاری:

توضیح: ممکن است در برخی روزها، مثلا عنوان شده باشد ۶ معبر + ۶ معبر، این طرز جمع آوری داده به دلیل مصوبه های متفاوتی است که با شماره های متفاوت به