نزدیک به یک سال می‌شود که جهان و ایران گرفتار کروناویروس شده است. ویروسی که هر روز تعداد زیادی از انسان‌ها را به کام مرگ فرو می‌برد. مرگ‌هایی که حالا به بخشی از زندگی روزمره تبدیل شده و هر لحظه ممکن است هر کدام از ما که امروز خواننده‌ این گزارش هستیم، قربانی بعدی کووید19 باشیم و این یعنی زندگی‌هایی که تحت تاثیر کرونا اصلاً شباهتی به گذشته خود ندارد. در واقع در یک وضعیت ناشناخته قرار داریم که دائم توسط یک مهاجم تهدید می‌شویم، مهاجمی که می‌دانیم هست، اما دیده نمی‌شود. در چنین شرایطی از هرکس دو کار برمی‌آید: اول این‌که جایی باشد که یک حدس قوی به او می‌گوید کروناویروس آنجا نیست که این یعنی همان رعایت کردن دستورالعمل‌های بهداشتی، و دوم این‌که باید امید داشته باشد تا دستان محققان واکسنی بسازند که بتواند انسان و جهان را از شر کووید نجات دهد.
امید به واکسن ایرانی کرونا
به گزارش روز نو :در روزهای گذشته خبرهایی از دور و نزدیک درباره ساخته شدن واکسن کرونا به گوش می‌رسد؛ خبرهایی که بسیار بیشتر از موارد مشابه قبلی امیدها را پررنگ کرده است. یکی از آن‌ها مربوط می‌شود به ساخت واکسن کرونا توسط شرکت فایزر که گزارش‌های اولیه درباره آن نشان می‌دهد بسیار تاثیرگذار بوده و توانسته تا حدود 90درصد انتظارات محققان این شرکت را برآورده کند. البته درخصوص شرایط نگهداری و انتقال این واکسن هنوز تردیدهایی وجود دارد. اما یک خبر امیدبخش دیگر که در روزهای قبل شنیده شد، تلاش محققان ایرانی برای ساخت واکسن کرونا است. تلاشی که به‌نظر می‌رسد در مراحل اولیه کارآزمایی موفق بوده و توانسته سطح رضایت بالایی از خود ایجاد کند.
حالا در رابطه با موفقیت‌های واکسن‌های خارجی و نمونه ایرانی واکسن کرونا «مینو محرز» متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا به «همدلی» می‌گوید: «این‌طور که گفته می‌شود نتیجه واکسن فایزر تا حدود 90درصد مثبت بوده اما یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که درباره این واکسن مطرح می‌شود این است که باید در دمای سردتر از منفی 70درجه نگهداری شود، چنین یخچال‌هایی در همه جا وجود ندارد و بیشتر در مراکز تحقیقاتی وجود دارند.
بنابراین این‌که با یک زنجیره معمولی سرما این واکسن را به همه جا برسانند کمی سخت است. این یک ایراد است اما بالاخره در همان کشور آمریکا کاملاً قابل استفاده است و انتقال آن به جاهای دیگه سخت‌تر می‌شود؛ مگر این‌که بعداً دراین‌باره یک ایده‌ای برایش درنظر بگیرند اما آن‌چه تا اینجا مشخص است واکسن موثری است با این وجود باید دید که در عمل چه نتایجی دارد.»
«محرز» درباره واکسن ایرانی کرونا با امیدواری ادامه می‌دهد: «اما درمورد واکسن ایرانی باید بگویم که من خودم در جریان کامل یک مورد از آن هستم که به زودی آزمون بالینی آن بر روی انسان شروع می‌شود و امیدوار هستیم که بتوانیم از واکسن کشور خودمان استفاده کنیم. اگر این کارآزمایی بالینی مانند کارآزمایی اولیه آن بر روی حیوانات نتایج خوبی داشته باشد که من به آن امید دارم، انشاءالله می‌توانیم این واکسن داخلی را تا قبل از سال جدید به دست مردم برسانیم.»
آبروی طب سنتی در خطر است...
از طرف دیگر علیرغم همه تلاش‌هایی که برای ساخت واکسن و پیدا کردن داروهایی برای درمان کووید19 می‌شود، این روزها اظهار نظرهایی از طب سنتی و تاثیر آن بر درمان کرونا به‌گوش می‌رسد.
بعضاً برخی از این اظهار نظرها هم توسط نماینده‌های مجلس گفته می‌شود. اگرچه خانم «فاطمه محمدبیگی» نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون بهداشت خانه ملت به عنوان یک پزشک خودشان درباره طب سنتی مطالعاتی داشته‌اند، اما به تعبیر کارشناسان گفتن این‌که «شیرین‌بیان» برای درمان کرونا موثر است به این سادگی نیست و چنین ادعایی نیاز به اثبات علمی دارد در غیر این‌صورت سبب آشفته شدن مردم در وضعیت کنونی شیوع ویروس کرونا می‌شود. «محرز» دراین‌باره به «همدلی» می‌گوید که «من خودم برای اچ‌آی‌وی حدود چهار سال روی داروهای گیاهی کار کردم، بنابراین این کارها را به خوبی بلد هستم. ضمن این‌که مطالعات بر روی کووید19یک مسئله کشوری است که باید از کمیته اخلاق وزارت بهداشت مجوزهای لازم برای آزمایش یک دارو گرفته شود. سپس با متدولوژی(روش‌شناسی) مشخص و تعداد زیاد افراد مورد آزمایش میزان تاثیر یک دارو مورد بررسی قرار بگیرد و در نهایت اثبات شود.» عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا ادامه می‌دهد: «باید همه چیز روی اصول باشد. این‌که بگوییم شیرین‌بیان روی کرونا موثر است و مردم بروند مقدار زیادی شیرین‌بیان بخورند برای مردم خطرناک است، مردم به اندازه کافی گرفتار مشکلات هستند و نمی‌شود با سرنوشت آن‌ها به‌راحتی بازی کرد. ما منکر طب سنتی نیستیم، به عنوان یک درمان جایگزین برای طب مدرن برایش ارزش قائل هستیم، اما به شرط این‌که مستند باشد.»
وی بیان می‌کند: «گروهی مدعی هستند در چین با طب سنتی بیماران مبتلا به کووید را درمان می‌کنند اما دراین‌باره هیچ مقاله‌ای وجود ندارد، درصورتی که اگر در کشور چین چنین اتفاقی افتاده بود، حتما مقاله‌ای درباره آن نوشته می‌شد. بارها از اول هم خواهش ما این بوده که روی این قبیل پیشنهادها مطالعه علمی شود. پیشنهادها را به کمیته علمی ارائه دهند تا بررسی شود، نه این‌که همین‌طور اظهار نظر کنند. بنابراین ما این نوع ادعاها را قبول نداریم.»
این متخصص بیماری‌های عفونی اضافه می‌کند: «استفاده از طب سنتی برای درمان یا مقابله با ویروس‌ها و بیماری‌های جدید باید بر اساس اصول باشد، چنین امکانی باید ثابت شود و این‌طور نیست که بگوییم فلان گیاه بر روی فلان بیماری موثر است.
همه این‌ ادعاها باید از طریق متدلوژی درست و علم روز و بر بنیاد نتایج درست به اثبات برسد. به‌ویژه در رابطه با ویروس کرونا که هر روز هزاران مقاله مختلف درخصوص تاثیر یک دارو یا یک روش درمانی برای آن نوشته می‌شود. اما همه این‌ها باید بررسی شود، همین‌طور نمی‌شود گفت یک دارویی موثر است؛ با چنین صحبت‌هایی آبروی طب سنتی هم درخطر است.»
لزوم هماهنگی دولت و مردم
حالا با وجود همه تلاش‌ها برای ساختن واکسن یا وجود همه ادعاها درباره موثر بودن یک داروی گیاهی در مقابله با کرونا آن‌چه مشخص است این‌که هنوز هیچ‌کدام از آن‌ها به اندازه پیشگیری و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی نتوانسته به انسان در مقابله با کرونا کمک کند.
پروتکل‌هایی که این روزها بین مسئولان اجرایی و مردم مورد مناقشه قرار گرفته و هربار یکی دیگری را مقصر خطاب می‌کند، غافل از این‌که به تعبیر «مینو محرز» در چنین وضعیتی هیچ چیز مانند هماهنگی دولت و مردم نمی‌تواند به کاهش موارد ابتلا و مرگ کمک کند، هماهنگی که به‌نظر می‌رسد وجود ندارد.
عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا دراین‌باره به «همدلی» می‌گوید: «برای اجرای هر کاری یک سری زیرساخت‌ها و هماهنگی‌ها لازم است، باید بدانیم تعطیل کردن و قرنطینه کردن کار آسانی نیست، در دنیا هم نمونه‌هایش را داریم که هر تعطیلی در نهایت برداشته می‌شود. اما مهم رعایت کردن دستورالعمل‌ها است. تا مردم رعایت نکنند هیچ دولتی در هیچ جای دنیا نمی‌تواند تاثیر دائمی در کنترل ویروس داشته باشد. الان نمونه کشور ویتنام را بررسی کنید، می‌بینید که این کشور علیرغم جمعیت زیادی که دارد تقریباً هیچ نمونه مثبت کرونا ندارد.
دلیل عمده آن برمی‌گردد به همکاری مردم با دولت‌ها، اما در اروپا و آمریکا و کشور خودمان وضعیت سخت شده است. همان‌طور که ملاحظه کردید چند روز قبل در یک پاساژ که مغازه‌ای حراجی زده بود چه جمعیتی آن‌جا جمع شده بودند، با این رفتارها اگر همه جا تعطیل شود هیچ فایده‌ای ندارد. بنابراین نیاز به یک همکاری گسترده میان دولت و مردم است. مردم باید در خانه‌ها بمانند، به‌نظرم از این به بعد باید یک مقدار به مردم سخت گرفت.»