مسعود نیلی تئوریسین اقتصادی دولت استعفا داده است. مسعود نیلی، مردادماه سال ۹۶ از سوی حسن روحانی به سمت دستیار ویژه اقتصادی رئیسجمهور و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت منصوب شده بود. از عصر یکشنبه توئیتی از سوی رئیس سابق اتاق بازرگانی به مهمترین بحث سیاسیون و اقتصادیون تبدیل شد. محسن جلالپور از استعفای مسعود نیلی از دستیاری ویژه رئیسجمهور در امور اقتصادی خبر داد و نوشت: «امروز به واسطه یکی از دوستان دولت باخبر شدم دکتر مسعود نیلی بیش از 10 ماه است که استعفا کرده و از ابتدای امسال در هیچ نشست دولتی شرکت نکرده است. در چند هفته گذشته بارها میخواستم نظرشان را درباره سیاستگذاریهای ارزی بدانم. امروز بدون آنکه با ایشان تماس بگیرم پاسخم را یافتم». محمد طاهری از فعالان رسانه در بخش اقتصاد هم در توئیتی خبر جلالپور را تایید کرد. طاهری نوشت: «خبر آقای جلالپور کاملا درست است. برداشت من این است که دکتر نیلی پس از برگزاری کنفرانس اقتصاد ایران که در آن راهحلهای علمی برای گذار از ابرچالشهای اقتصادی تدوین شده بود، عملا کاری در دولت نداشتند.» اما تسنیم در زمان استعفای نیلی تردید وارد کرد و نوشت: «یک مقام آگاه در دولت ضمن رد عدم حضور دستیار ارشد رئیسجمهور در محل کار خود از 10 ماه قبل گفت: موضوع استعفای آقای نیلی ممکن است رخ داده باشد، اما این موضوع به معنای عدم حضور و کنار رفتن ایشان از دولت نبوده و دستیار رئیسجمهور در جلسات مختلف مربوط به حوزه اقتصاد که از ابتدای سال برگزار شده حضور داشته است».
مخالفت با استعفای نیلی
به گزارش روز نو : آن طور که خبرگزاری مهر خبر داد، رئیسجمهور بااستعفای مسعود نیلی موافقت نکرده است. این خبرگزاری همچنین مدعی شد: «در این میان، اختلاف بر سر سیاستگذاریهای اقتصادی و به خصوص بازار ارز، از جمله دلایل استعفای مسعود نیلی، رئیس موسسه آموزشی نیاوران اعلام شده است. بررسیها نشان میدهد که مدتهاست حضور وی در جلسات دولت کمرنگ شده و وی بیشتر وقت خود را در موسسه نیاوران به کار تحقیقاتی و پژوهشی روتین خود میگذراند».
استعفای آرام آقای دستیار
ظاهرا مسعود نیلی خیلی آرام و بیسروصدا استعفای خود را به رئیسجمهور رسانده است چنانکه نمایندگان مجلس هم اطلاعی از آن نداشتند بهویژه نمایندگان دلواپس بهارستان. اگر غیر از این بود حاجیدلیگانی در اوایل تیرماه با تأکید بر اینکه به دنبال تغییر تیم اقتصادی دولت هستیم نهترمیم، نمیگفت: «ما در بحث اقتصادی دولت باکسی پدرکشتگی نداریم تنها انتظار داریم که وضعیت کنونی را مدیریت کنند. به وزیر اقتصاد در مورد مشکلات موجود مطالبی را عنوان میکنیم، اما معاونان وزیر عنوان میکنند ایشان کارهای نیست! آنها بعضا عنوان میکنند که شما میدانید کار اصلی بر عهده آقایان نیلی، نهاوندیان و نوبخت است. این در حالی است که ما به ایشان بهعنوان وزیر اقتصاد رأی دادیم.» این اظهارات نشان از بیخبری نمایندگان مجلس از استعفای دستیار اقتصادی رئیسجمهور دارد. نیلی البته هیچگاه فارغ از دغدغه وضعیت اقتصادی کشور نبود چنانکه خردادماه نوشت: «عرصه سیاستگذاری بهشدت وابسته به کیفیت نیروی انسانی از نظر علمی و نیز منش کارشناسی است. بهطور طبیعی هر چه افراد از توان و کیفیت بالاتری برخوردار باشند، عرصه وسیعتر و متنوعتری را برای ارائه پیشنهاد طلب میکنند. وقتی از طرف سیاستمداران میدان بازی بسیار کوچکی برای آنان تعیین میشود و عرصه کار به جای اتکای به دانش و خلاقیتهای علمی، به حوزههایی کاملا مکانیکی تنزل پیدا میکند، خودبهخود افراد توانمند، ضرورتی برای حضور خود در حوزههای سیاستگذاری نمیبینند و با از دست دادن انگیزه به تدریج یا به افرادی منفعل تبدیل میشوند یا این عرصه را ترک میکنند و لذا سیاستگذاری به فعالیتی بدون هویت تبدیل میشود».
کپی دلواپسان از هم
سایتهای دلواپس که تا دیروز بر لزوم استعفای تیم اقتصادی دولت تاکید داشتند، پس از اعلام خبر استعفای نیلی موضوعاتی را منتشر کردند که نشان از شوک وارد شده به آنها بود چرا که آنچه منتشر شد با اصرارهای روزهای گذشته آنها همخوانی نداشت. برخی سایتهای دلواپس اتهامزنی را چاشنی مطالب خود درباره استعفای نیلی کردند مانند تیتر «مسعود نیلی فرار کرد؛ دقیقا مثل دفعات قبل!» یا «استعفای مشکوک دستیار ویژه رئیسجمهور در امور اقتصادی» و... سایتهای دلواپس به صورت هماهنگ مطالبی علیه نیلی منتشر کردند. به عنوان نمونه جهاننیوز و مشرق نوشتند: «همه شواهد نشان میدهد که دستیار ویژه رئیسجمهور در امور اقتصادی برای سومین برهه مهم تاریخی تصمیم گرفته تا عطای حضور در مسئولیتهای دولتی را به لقایش ببخشد و نهاد ریاست جمهوری را ترک کند. اما حالا که داستان پایان همکاری نیلی و حسن روحانی افشا شده، این سوال در فضای اقتصادی جامعه به وجود آمده که چرا این اقتصاددان که از مهمترین حامیان تفکر بازار آزاد به شمار میرود نمیتواند تا پایان عمر هیچ دولتی در مسئولیت خودش باقی بماند؟» البته هجمه به نیلی تا به اینجا ختم نمیشود و این سایتهای دلواپس مینویسند: «مسعود نیلی که دوستانش برای تبرئه او عنوان میکنند 10 ماه است در جلسات دولتی شرکت نمیکند، چطور مقاله معروف او در تاریخ 18 فروردین امسال را در انتقاد از تثبیت قیمت ارز به یاد ندارند؟ او در مقالهای که در اواسط فروردین ماه نوشت با انتقاد از پایین بودن قیمت ارز، این موضوع را به نفع تولیدکنندگان خارجی دانسته و رسما فرمان گرانی دلار تا مرز 10 هزار تومان را صادر کرد. نمودار و آمارهای رسمی نشان میدهد قیمت دلار تقریبا از اواسط فروردین ماه امسال(بعد از انتشار مقاله مسعود نیلی درباره معایب دلارِ ارزان) روند افزایشی عجیب خود را آغاز کرد که تا به امروز در بازار غیررسمی به مرز 8 هزار تومان رسید».
در نهایت...
هنوز خبر رسمی استعفای نیلی و تصمیم رئیسجمهور در پذیرش یا رد این استعفا منتشر نشده است اما همگان بر این باورند سابقه و تجربه اقتصادی دولت موضوعی نیست که بتوان به راحتی از آن چشمپوشی کرد. رفتن نیلی به طور حتم نمیتواند گرهی از مشکلات اقتصادی کشور باز کند بلکه دولت از یک مشاور امین و مطلع بیبهره میشود.