شنبه 30 اردیبهشت هم از راه رسید آن هم بعد از چند هفته پراز هیجان و تلاطم  که مناظره‌ها و چالش‌ها عمدتاً حول محور اقتصاد و مشکلاتش در جریان بود . مهم‌تر این که اصولاً انتخابات ریاست جمهوری امسال اصولاً انتخاب بین دو روش کاملاً متفاوت در مدیریت اقتصادی بود یعنی در یک سو نگاهی که خواهان رونق گرفتن تجارت بین المللی و جذب سرمایه‌های خارجی است قرار داشت و در سوی دیگر دیدگاهی که خواهان ارتباط حداقلی و تکیه صرف به توان داخلی است. پرواضح این که انتخاب نهایی هرکدام از این دو سیاق ، می‌توانست دو آینده متفاوت برای آینده اقتصاد کشور رقم بزند . با این اوصاف طبیعی بود که اقتصاد و بازارهای پیشرو و اثرگذار آن به هرکدام از این انتخاب‌ها واکنش‌های متفاوت‌تری نشان دهد از جمله این که به نظر می‌رسید اگر ریاست جمهوری حسن روحانی تداوم نیابد ، شاخص‌های عمده و از جمله شاخص بورس به عنوان دماسنج اقتصاد کشور سقوط آزاد قابل توجهی را تجربه خواهد کرد در سوی دیگر قابل پیش بینی بود که تمدید حضور رئیس جمهور یازدهم در دولت دوازدهم موج ثبات و آرامشی که چندسالی است مهمان فضای اقتصادی کشور شده را ماندگار کند.

چراغ سبز در تالار حافظ

اتفاقی که اولین نشانه‌های آن در اولین روز پس از انتخابات خود را نشان داد . بورس تهران در نخستین روزکاری هفته روی خوش خود را به نتیجه انتخابات نشان داد اما پس از این هیجان اولیه تالار شیشه‌ای خیابان حافظ به ثبات رسید و دوباره به مدار آرامش بازگشت  به این ترتیب  با آغاز معاملات و با شنیدن زمزمه‌های پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ، فعالان بورس تهران خوشبینانه به آینده روابط ایران و قدرت‌های جهان به داد و ستد پرداختند در نتیجه همین خوشبینی دماسنج بازار سرمایه ایران توانست وارد کانال ۸۱ هزار واحدی شود و رشد ۷۳۷ واحدی را به ثبت برساند.

واقعیت هم این است که در جریان انتخابات ریاست جمهوری نگرانی‌ها از سیاست‌های دولت آینده نسبت به توافقات ایران با گروه ۱+۵ باعث شده بود نگرانی‌هایی در رابطه با به خطر افتادن برجام به وجود آید، اما با مشخص شدن نتایج انتخابات این نگرانی‌ها برطرف شد و فعالان بازار سرمایه نسبت به این موضوع خوش‌بینانه نسبت به آینده این روابط به داد و ستد پرداختند. تعداد زیادی از گروه‌های بورسی با روند رو به رشد مواجه شدند.

این رشد و رونق را قطعاً می‌توان نگاه امیدوار بورس به آینده دانست هرچند که دیگر خبری از واکنش‌های هیجانی گذشته نیست . سال 92 وقتی برای اولین بار خبر رسید که حسن روحانی به عنوان ساکن جدید به خیابان پاستور می‌رود بورس تهران روزهای طلایی را آغاز کرد و بی محابا در حال پیشروی بود و شاخص هم رکورد پشت رکورد می‌شکست. بورسی‌ها از همان ابتدا نشان دادند که به این سبک جدید سیاست ورزی اقتصادی امیدهای فراوانی بسته‌اند آن‌ها منتظر بودند وعده شکست تحریم‌ها محقق شود و موج تازه‌ای از رونق ؛ تولید گرفتار رکود را نجات دهد هرچند که در ادامه ، طولانی شدن پروسه رفع تحریم‌ها و رکود اهالی بازار سهام را به این نتیجه رساند که دیگر هیچ واکنش هیجانی شدیدی به خبرهای خوب و بد نشان ندهد یعنی منتظر بماند تا اولین اثرات واقعی به تولید برسد تا در قدم بعد بازار سهام انعکاس یک تحرک واقعی را به نمایش بگذارد  به همین دلیل هم همانطور که تالار حافظ هیچ واکنش دامنه دار مثبتی به امضای برجام نشان نداد ، از انتخاب ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا هراسناک نشد و خود را در دام هیجان منفی قرار نداد.

حالا و یک روز بعد از اعلام نتایج انتخابات می‌توان به این جمع بندی رسید که بازار باز می‌خواهد روزهای آرامی را پشت سر بگذارد یعنی خبری از واکنش‌های شدید و هیجانی نیست ضمن این که اصولاً فعالان اقصادی و از جمله بورسی‌ها از مدت‌ها پیش امیدوار بودند با تمدید ریاست جمهوری روحانی امیدها برای بهبود شرایط زنده بماند . بورسی‌ها احتمالاً بهتر از همه می‌دانستند حاکم شدن تفکری جدید که اصولاً عقیده‌ای به تعامل گسترده با دنیا ندارد و تصمیمات سیاسی و اقتصادی‌اش هیجان زاد و تنش آفرین است تا چه اندازه می‌تواند به ثبات و آرامش فعلی بازارها و از جمله بورس تهران لطمه بزند در حقیقت پیروزی مجدد حسن روحانی خواست فعالان بازار سرمایه بود چون با پیروزی یکی دیگر از کاندیداها، بازار سرمایه تا روی کار آمدن دولت جدید به کما می‌رفت و منتظر انتخاب وزرا و اتخاذ سیاست‌های جدید دولت منتخب می‌ماند که این رویه موجب بازاری فرسایشی و نگران کننده می‌شد.بنابراین با اعلام نتایج سهامداران و فعالان بورس نفس راحتی کشیدند و شاخص هم بعد از یک جهش هیجانی دوباره به مدار آرامش بازگشت .

بورسی‌ها به خواستشان رسیدند

در این خصوص مهرزاد جهانی، تحلیلگر بازار سرمایه هم معتقد است پیروزی مجدد حسن روحانی و انتخاب او به سمت ریاست جمهوری دولت دوازدهم، همان چیزی است که فعالان بازار سرمایه بارها حمایت خود را از آن به عنوان اصلح‌ترین کاندیدا اعلام کرده بودند چون این انتخاب علاوه بر این که به ثبات شرایط سیاسی، اقتصاد کلان و اقتصاد خرد از جمله بازار سرمایه کمک می‌کند ، ریسک سیاست‌های جدید و ناآشنای کاندیداهای دیگر را هم از میان برد.

او خاطرنشان کرد: با انتخاب مجدد دکتر روحانی در 4 سال آینده شاهد تثبیت و به سرانجام رسیدن همه طرح‌هایی خواهیم بود که در 4 سال گذشته برنامه ریزی‌های آن انجام گرفته و با پیشرفت‌هایی نیز همراه بوده است، بنابراین با انتخاب مجدد دکتر روحانی، دولت منتخب این فرصت را خواهد داشت که اهداف خود را به ثمر برساند.

جهانی با اشاره به سیاست خارجی و علی الخصوص برجام به عنوان مهمترین پروژه دولت روحانی، گفت: در سایه پیشبرد موفق این پروژه، تأثیر شگرفی هم بر نفوذ ایران در سطح منطقه و هم بر اقتصاد کلان کشور گذاشته شد و با ادامه دولت فعلی به دلیل آنکه تیم دولت روحانی، به تمامی فرایند آن تسلط کامل دارد قطعاً شاهد نتایج مثبت‌تری در این بخش نیز خواهیم بود. اهمیت این موضوع زمانی دو چندان خواهد شد که می دانیم در آن سوی میز مذاکره، دولت جدید آمریکا –ترامپ- قرار دارد که با روحیه‌ای تهاجمی اعتقاد خاصی به برجام ندارد. سیاست خارجی دولت ایران با هوشمندی می‌تواند در تقابل با تیم جدید آمریکایی امتیازات خوبی از آنها بگیرد و اجماع جهانی را به نفع ایران حفظ کند.

به گفته این کارشناس مسائل مالی، در حوزه اقتصاد گرچه دولت روحانی با مشکلات عدیده‌ای رو به رو بوده اما دولت در مهار تورم بسیار موفق عمل کرده است، گفت: در این دوره اگرچه اقتصاد در رکود فرو رفته بود اما احتمالاً با فرصت به وجود آمده در 4 سال آینده، پروژه خروج از رکود نیز مانند پروژه تورم به سرانجام خواهد رسید که خروج از رکود احتمالاً با افزایش ملایم تورم همراه خواهد بود.

او به بازار مسکن نیز اشاره کرد و گفت: با تحرک بازار مسکن که دولت برنامه‌های جامعی برای آن دارد موجب رونق کسب و کار و خروج این صنعت از رکود عمیق خواهیم بود، امری که در سالهای نه چندان دور احتمالاً محقق می‌شود. به جز این دولت جدید در حوزه بانکداری نیز با اصلاح جدی سیستم بانکی و کاهش نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات متناسب با نرخ تورم، در صدد بهبود شرایط بر خواهد آمد.

جهانی  با بیان اینکه این اقدام نیاز به عزمی جدی و همتی مضاعف دارد، تصریح کرد: ورود به ساماندهی این عرصه، شرایط را برای ورود سرمایه گذاران خارجی فراهم خواهد کرد. امری که رسیدن به آن راهگشای بسیاری از مشکلات مملکت خواهد بود. در مجموع این که با انتخاب مجدد روحانی، سیاست خارجی در مسیر درستی به کار خود ادامه خواهد داد و در مواجهه با کشورهای غربی من جمله آمریکا، به دلیل تسلط بر روابط موجود از ثبات بیشتری برخوردار خواهیم بود.

انتظار ارزانی در بازار ارز

در بازار ارز و طلا هم تقریباً همان شد که بورسی‌ها در تالار حافظ شاهد بودند یعنی با وجود انتظاری که برخی فعالان بازار ارز و صرافان برای فضای پس از انتخابات ریاست جمهوری داشتند، یک روز پس از برگزاری انتخابات و در آستانه اعلام نتایج فضای بازار بر خلاف برخی تصورات و گمانه‌زنی‌ها آرام بود. یعنی دیگر خبری از نوسان یکباره در بازار و شدت گرفتن روند رشد قیمت‌ها و حضور گسترده دلالان و نوسان گیران شنیده نشد . آنهم در شرایطی که برخی طی هفته‌های اخیر و با پیش بینی نوسان بازار مشوق خرید این ارز برای سودگیری پس از انتخابات بودند.

در چهار ماه اخیر و بعد از نوسان تندی که در بازار ارز اتفاق افتاد، قیمت این ارز بعد از طی روندی کاهشی از نرخ‌هایی که از حدود ۴۰۰۰ تومان هم در آذرماه سال قبل عبور کرده بود، به کانال ۳۷۰۰ تومان وارد شده و در همین رنج باقی ماند اما با توجه به انتخابات ریاست جمهوری در ۲۹ اردیبهشت ماه، به طور طبیعی انتظار تحت الشعاع قرار گرفتن بازار ارز نیز وجود داشت همانطوری که پیش‌تر نیز بارها در نتیجه تحولات سیاسی داخلی و خارجی قیمت‌ها حتی برای دوره‌ای کوتاه مدت دچار نوسان شده بود.این در حالی است که حتی در اواخر هفته گذشته قیمت دلار با رشد حدود ۵۰ تومانی نیز همراه شده و به کانال ۳۸۰۰ تومان وارد شد. در این شرایط بود که صرافی‌ها از فروش ارز  تا حدی سر باز زده و در انتظار نهایی شدن قیمت و نتیجه انتخابات ماندند.

برخی کارشناسان بازار ارز قبل از برگزاری انتخابات معتقد بودند که دو قطبی شدن انتخابات در هفته گذشته و همچنین پررنگ شدن آرای ابراهیم رئیسی عاملی بود برای واکنش بازار و رشد قیمت دلار. در عین حال که پیش بینی بر این بود که در صورت عدم ادامه ریاست جمهوری حسن روحانی و تغییر دولت احتمال نوسان بازار و افزایش قیمت‌ها وجود داشت چراکه مشخص نبود سیاست دولت جدید برای بازار و مجموع اقتصاد چیست.

اما در شرایطی که کلیت نتایج انتخابات مشخص بوده سرکشی به بازار ارز نشان از آرامش بازار داشت. قیمت‌ها حدود ۳۷۶۰ تا ۳۷۷۰ تومان بود که نسبت به آخر هفته قبل حتی با ریزش مواجه و از کانال ۳۸۰۰ تومان خارج شده است. در عین حال که تقاضای غیرمعمولی برای آن ارز وجود نداشت.آنطور که صرافان عنوان کردند بعید به نظر می‌رسد که بازار نوسان کند و قیمت‌ها نه تنها رشد نخواهد کرد بلکه پیش بینی بر این است که با ریزش قیمت مواجه شویم. صرافان دلیل این موضوع را نیز پیشتازی حسن روحانی می‌دانند و معتقدند با توجه به آرامشی که در اغلب مواقع در دوره روحانی در بازار بوده و در ماه‌های اخیر نیز وجود داشته است، نمی‌توان انتظار جدیدی از بازار در نتیجه پیروزی وی در انتخابات داشت. در عین حال که دولت به ویژه در هفته‌های اخیر با عرضه بالا توانسته بازار را کنترل کرده و مانع از هیجانی شدن بازار در آستانه انتخابات شود.

صرافان و البته دلالان حتی بر این باور هستند که شاید در روزهای آتی بازار شاهد ریزش قیمت دلار هم باشد البته اگر اتفاق خاصی در همین چند روز رخ ندهد.

روز آرامش در بازار سکه

در ادامه همین روند رئیس اتحادیه طلا، جواهر و سکه تهران هم از توقف روند رو به رشد قیمت انواع سکه و طلا در بازار آزاد خبر داد و گفت: این تغییر هم متأثر از بازارهای جهانی است.

به گفته محمد کشتی آرای هفته گذشته میانگین قیمت جهانی هر انس طلا 28 دلار افزایش داشت و اثر خود را بر قیمت طلا، ارز و انواع سکه در بازار ایران گذاشت به این ترتیب افزایش قیمت انواع سکه و طلا در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه گذشته (27 و 28 اردیبهشت) به اوج رسید اما اولین روز کاری بازار با نزول قیمت‌ها همراه و روند صعودی قیمت طلا و سکه در بازار داخلی متوقف شد.

او افزود: البته باید توجه داشت که در آستانه ماه مبارک رمضان قرار داریم که خود از التهابات بازار می‌کاهد و در مجموع می‌توان گفت که بازار سکه و طلا روزهای آرامی را می‌گذراند.

از همه آنچه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت آرامش و ثباتی که سیاست‌های دولت یازدهم برای بازارهای اقتصادی به همراه آورده با اعلام نتایج انتخابات و مسجل شدن ادامه حضور حسن روحانی ادامه دار شد یعنی بازار به این نتیجه رسیده خبری از تصمیمات خلق الساعه و پرهزینه نخواهد بود البته در این میان انتظارات بورسی‌ها به قوت خود باقیست آن‌ها کماکان از دولت توقعی برای حمایت مستقیم ندارند با اینهمه امیدوار هستند وعده کاهش نرخ سود بانکی محقق شود و در ادامه تولید رونق بگیرد و چرخ اقتصاد را با سرعت بیشتری به حرکت درآورد تا بلکه اثرات این رونق بورس را دوباره به روزهای طلایی بازگرداند.