تا پیش از باز شدن پای شرکتهای تولید لوازم خانگی به ایران و چشم وهمچشمیهای عجیب و غریب خانوادهها برای خرید برندهای خارجی، کارخانه «ارج» بسیاری از لوازم خانگی خانوادههای ایرانی را تامین میکرد، خنکای لازم را از یخچال های ارج میگرفتند و بخاریهای این کارخانه گرمابخش زمستان شان بود.کولرهای آبی ارج گرمای هوای تابستانی ایران را میگرفت و با آب خنک میکرد و به داخل خانهها میفرستاد و این شرکت لوازم خانگی در کنار چند شرکت دیگر به آشنای خانوادههای ایرانی بدل شده بود و اما اکنون خبرمیرسد که این شرکت ایرانی پس از 80 سال حضور در بازار داخلی تعطیل شده و «ارج» در حال تبدیل شدن به خاطرهای دور در ذهن خانوادههای ایرانی است. اگرچه یکی ازمدیران مربوط به این برند قدیمی، خبر را تکذیب میکند و آن را فضا سازی علیه دولت مینامد، اما این سئوال همچنان خود را نشان میدهد که تکلیف این برند خاطرهانگیز و قدیمیایرانیها چه میشود؟
پایان عمر برند 80 ساله ایرانی
روز گذشته برخی از رسانه ها خبر دادند که به دنبال تشدید مشکلات تولید در اولین کارخانه تولید لوازم خانگی کشور، ارج رسماً از هفته گذشته تعطیل و ماشین آلات کهنه این کارخانه هم به فروش گذاشته شد تا پایان عمر برند ۸۰ ساله ایرانی اینگونه رقم بخورد.این کارخانه در طول سالهای اخیر با بروز مشکلات مالی و حضور برندهای مختلف خارجی سهم قابل توجهی از بازار را در اختیار نداشت وبا توجه به ماشین آلات کهنه دیگر قادر به تولید محصولات متنوع لوزام خانگی نبود.
کارخانه تعطیل است
تماس خبرنگار ما با شماره تلفن این شرکت حاصلی در پی نداشت، تنها پیامیکه در حدود ساعت 15 و 30 دقیقه از آن سوی خط شنیده شد نشان میداد که کارخانه در خارج از وقت اداری به سر میبرد و کسی پاسخگو نیست ، اما آن گونه که رساتهها خبر دادند،به روز نشدن ماشین آلات و انتصاب مدیران دولتی در این کارخانه باعث شد تا نتواند از پتانسیل خود برای تولید محصولات روز استفاده کند به نحوی که در چند سال اخیر تصمیم به فروش این کارخانه گرفته شود. حتی در یک سال گذشته بخشی از این کارخانه در اختیار ایران خودرو قرار گرفت تا به عنوان پارکینگ خودرو از آن استفاده کند.
تشدید مشکلات برای این واحد تولیدی به حدی شده که مدیران هفته گذشته تصمیم به تعطیلی رسمیآن گرفته و ماشین آلات کهنه آن را برای فروش گذاشته اند، این در حالی است که کارخانه ارج در مقطعی به عنوان سوپر مارکت لوازم خانگی ضمن برند سازی انواع لوازم خانگی را تولید میکرد.
طومار نویسی بی حاصل کارگران
پایگاه خبری الف نیز خبر داد که تعداد زیادی از کارگران این شرکت نیز در حال تدارک تجمع و اعتراض هستند.پیش از این کارگران این کارخانه با ارسال طوماری خطاب به مقامات ارشد دولتی از جمله وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی، خواستار رسیدگی به وضعیت اسفبار این کارخانه شدهاند.
در بخشی از این نامه که به امضای همه کارگران این شرکت رسیده آمده است: در تاریخ نگارش این مکتوب (۲۳ دی ماه ۹۴)تعداد تولیدات شرکت به صفر رسیده است و به نظر میرسد مدیریت شرکت پیرو سیاستهای صاحبان شرکت هیچگونه برنامه جامع راهبردی در خصوص ادامه تولید و یا افزایش سبد محصولات و بهینهسازی محصولات و دستگاهها و ماشین آلات موجود ندارد.
در ادامه نامه، کارگران وضعیت فعلی را حاصل ناکارآمدی سیاستهای مدیریتی دانستهاند و افزودهاند: با مقایسه آماری نیروی انسانی مشخص میشود که تاکنون ۸۸ نفر از پرسنل کارآمد شرکت با انواع بهانههای واهی تعدیل شدند.
همچنین در این طومار آمده است: در تاریخ بیست و دوم دی ماه، در جلسهای با حضور بیش از ۴۰ تن از کارکنان و مدیریت شرکت به صراحت اعلام شده که سهامدار عمده به دلیل زیانده بودن تولید کلیه محصولات و عدم داشتن توجیه اقتصادی برنامهای برای ادامه روند تولید در شرکت ارج ندارد.
سال 78، نقطه شروع مشکلات
دو سال پیش مدیرعامل سابق این شرکت در گفتگویی وضعیت این کارخانه را تشریح کرد.
وی در گفتگویی با خبرگزاری تسنیم نقطه شروع مشکلات مالی این کارخانه را از سال 78 تا 82 دانست، افزود: دراین تاریخ یک گرفتاری مالی 23 میلیارد تومانی برای این شرکت به وجود آمد. به گفته حامدی، این امر باعث گردید تا شرکت ارج برای مقطعی توقف تولید را تجربه و این وقفه بدهیهای گسترده ای را برای شرکت به وجود آورد. به نحوی که در نهایت به دلیل بدهای زیاد به وزارت صنعت، بانک صنعت و معدن و سپس به بانک ملی واگذار شد.
وی با اشاره به اینکه طی سالهای اخیر چند قطعه از زمینهای این کارخانه فروخته و مقداری از بدهیها پرداخت شده است، گفت: در همین مسیر این کارخانه با بازخرید تعدادی از پرسنل و فروش قطعههای دیگری از زمین های شرکت که پیش از این 50 درصد آنها فروخته شده بود در حال تلاش برای پرداخت بدهیهای خود است.
دولت کمکی به برندهای صاحب نام داخلی نمیکند
مدیرعامل سابق شرکت ارج ضمن بیان این مطلب که تاکنون هیچ کمک مالی از سوی دولت برای حمایت از برندهای صاحب نام ایرانی از جمله «ارج» صورت نگرفته است، گفت: در ایران متاسفانه امکان معرفی برندها بسیار ضعیف است حتی با وجود آنکه همایشهای متنوعی تحت عنوان برند سازی در کشورایجاد میشود باید بگویم به محض پایان این همایشها هیچ یک از برنامهها اجرایی نمیشود.
وی با اشاره به اینکه تا جایی که بنده اطلاع دارم دولت تاکنون هیچ کمکی به تولید کنندگان لوازم خانگی نکرده است، تصریح کرد: حتی درحوزه صادرات این کالاها که یک مسئله ملی بوده و از جایگاه ویژهای برخورداراست دولت اقدام حائز اهمیتی را انجام نداده است.
تکذیب تعطیلی ارج
اما ساعتی پس از انتشار این خبر مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی(هلدینگ) ضمن تکذیب تعطیلی کارخانه ارج، انتشار گسترده این خبر کذب را فضاسازی رسانه ای علیه دولت دانست و گفت: هفت شرکت داخلی و خارجی متقاضی خرید این کارخانه هستند که بعد از بررسی نهایی، واگذاری انجام میشود.
«فرهاد حنیفی» عصر دیروز در گفتگو با ایرنا افزود: این واحد تولیدی در دو سال اخیر نزدیک به 15 هزار کولر و بخاری تولید کرده و انبارهای این شرکت یک هزار دستگاه کولر و بخاری آماده فروش دارد.
وی، به تزریق نقدینگی 200 میلیارد ریالی در دو سال اخیر به این کارخانه اشاره کرد و گفت: این سرمایه در گردش از طریق گروه توسعه ملی با هدف جلوگیری از توقف تولید و پرداخت حقوق بازنشسته ها صورت گرفته است.
مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی افزود: از مبلغ یادشده، 60 میلیارد ریال به بازنشسته های این واحد تولیدی پرداخت شد.
حنیفی در ادامه به مصوبه مجلس شورای اسلامیمبنی بر خروج بانکها از بنگاهداری اشاره کرد و گفت: براساس این مصوبه، 50 شرکت از جمله ارج در فهرست واگذاری هستند.
وی با بیان اینکه امسال واگذاری 12 شرکت در دستور کار قرار ما دارد، افزود: تلاش داریم این شرکت ها از جمله ارج را به خریداران واجد شرایطی واگذار کنیم که بتوانند بهتر از مجموع گروه توسعه ملی، آن را مدیریت و اداره کنند.
مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی، از تقاضای 6 شرکت داخلی و یک شرکت خارجی برای خرید کارخانه ارج خبر داد و گفت: براساس مصوبه مجلس، این واگذاری ها باید انجام شود؛ مگر آنکه مصوبه یادشده تغیر کند. در آن صورت، شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی، آماده سرمایه گذاری برای راه اندازی با تجهیز به دستگاه ها و فناوری جدید است.حنیفی، شمار کارکنان کنونی کارخانه ارج را 200 نفر اعلام کرد و گفت: پرداخت ها به کارکنان و مجموعه بازنشستگان ارج به گونه ای بوده که هیچ معوقه و طلبی ندارند.
تاریخچه ارج
آنگونه که در سایت اینترنتی این شرکت آمدهاست؛ کارخانه ارج در سال 1316 در یک کارگاه کوچک واقع در خیابان سی متری تهران به اتفاق 8 کارگر ساده با هدایت مهندس خلیل ارجمند، استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران، به صنایع غیر دولتی ایران پیوست و با امید و کوشش کارگران و موسس آن، گام در راه توسعه صنعت و تولید کشور گذاشت.در کارگاه اولیه کارهای آهنگری، ریختهگری و جوشکاری انجام میشد و به همین دلیل نیز نام ارج از سه حرف اول سه رشته، شکل گرفت.در سال 1321 با پیشرفت کار، تاسیسات ارج به محل جدید با وسعت بیشتر (21000 متر مربع) واقع در خیابان شوش تهران منتقل گشت، در اواخر پائیز سال 1323 مهندس خلیل ارجمند موسس ارج در اثر یک حادثه و در جریان آزمایش یک ماشین فنی که در کارخانه طراحی و ساخته شده بود جان خود را از دست داد.شرکت ارج که مرتب در حال گسترش فعالیت خود بود، به زودی محل جدید نیز برایش کوچک مینمود، بنابراین ارج جدید در سال 1348 با کارگاههای متعدد و ماشینهای جدید در زمینی به مساحت (105000 مترمربع) واقع در جاده مخصوص کرج با همراهی هزاران مهندس و کارگر مبتکر و ماهر با تکنیکهای مدرن روز شروع به فعالیت نمود.
کارخانه ارج از اول فروردین ماه 1352 به صورت شرکت سهامیعام درآمد و قسمتی از سهام آن در مرحله اول به کارکنان و سپس به مردم ارائه شد. پس از پیروزی انقلاب در سال 1357 با ملی شدن کارخانجات، عمده سهام آن به صنایع ملی ایران واگذار گردید که تا سال 1374 تحت پوشش این سازمان بود و پس از آن در همین سال، بخشی از سهام سازمان صنایع ملی به کارکنان ارج و مردم و عمده سهام آن به بانک ملی ایران واگذار شود.