سالانه نیم میلیون نفر وارد زندان های کشور می شوند این خبری است که رئیس سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی به آن اشاره کرده است که البته آمارهایی دیگری مبنی بر کاهش سن زندانیان نگرانی هایی را در بین مردم و مسئولین به وجود آورده است .

به گزارش سایت روز نو، اما آنچه اکنون نگاه ویژه ای را می طلبد توجه به وضعیت زنان در مواجه با واژه " زندان " هست . چرا که از سویی خود زنان در حلقه زندانیانی قرار می گیرند که توان افزایی و مهارت آموزی بدانها می تواند مقدمه ای برای بازگشت موفق آنها به جامعه باشد و از سویی دیگر اکنون با افزایش آمار زنان سرپرست خانوار و یا خود سرپرستی مواجه هستیم که همسران و یا پدرانشان که سرپرست خانواده بوده اند در زندان به سر می برند . بنابر گزارش های رسمی حدود 200 هزار زندانی در کشور وجود دارند که بیشتر آن‌ها مرد بوده و از این میان نزدیک به 150 هزار نفر از آن‌ها متأهل هستند و این یعنی همسر و فرزندان آن‌ها که گناهی در جرمی که مرد خانواده انجام داده ندارند، تحت‌تأثیر زندانی‌شدن او مشکلات زیادی پیدا می‌کنند. 

اما با وجود این مشکلات به نظر می رسد کمک به خانواده های زندانیان چندان مورد طبع مردم جامعه نبوده و نیاز به فرهنگ سازی در جامعه و همت تمام دستگاههای اجرایی و قانون گذار را می طلبد . آسیب پذیری " زنان " در این مسله توجه ویژه معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری را بر انگیخت به ویژه آنکه ریاست آن را فردی حقوقدان بر عهده دارد که ناآشنا به این مسائل نیست . بنابراین این معاونت با پایش مشکلات زنانی که این روزها با مسله زندان و زندانی رو به رو هستند گام های مهمی را در راستای حمایت از خانواده های زندانیان داشته است که البته در همین مسیر بازدید از زندانهای زنان حتی در سفرهای استانی جز برنامه های محوری مولاوردی بوده تا در برخوردی نزدیک از مشکلاتی که زنان را به زندانها می کشد و یا زنانی که در غیاب سرپرست خانواده به عنوان سرپرست خانوار تامین معاش خانواده را بر عهده دارند ، قرار گیرد .
در این میان آنچه مشهود بود وضعیت نامطلوب بهداشت زنان زندانی و مهم تر از همه کودکانی که به همراه مادران در زندانها به سر می برند که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت و آنچه تاسف آور تر است کاهش سن زندانیان زن هست . دختران زیر 18 سالی که البته اغلب بنابر جرم هایی مانند کلاه برداری و یا حمل مواد مخدر در زندانها به سر می برند و قربانی فقر فرهنگی محیط پیرامونشان شده اند ؛ و همین رویکرد برنامه ریزی را به سمت مهارت آموزی و اموزش متمرکز ساخت . بنابراین مسله زنان و زندان را باید از دو منظر نگریست زنانی که همسرانشان در زندان به سر می برند و زنانی که خود در زندان هستند .
معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به عنوان نهاد متولی سیاست گذاری در عرصه مسائل زنان بنابر نگاه ویژه بانوی حقوقدانی که ریاست آن را برعهده دارد مسله زنان و زندان را به صورت ویژه ای نگریست و بنابراین نخست در اجرای طرح ملی توانمند سازی خانواده های زندانیان و معدومین به مشکلات آنها پرداخت و دیگر اینکه وضعیت زنان و مادران زندانی را بررسی و به ارائه راهکار پرداخت .
بنابراین از سال گذشته طرح ملی توانمندسازی زنان زندانی و خانواده های زندانیان و معدومین در 6 استان محروم کشور آغاز شد طرحی که به گفته معاون رییس جمهور از سال آینده در سراسر کشور اجرا می شود . رویکرد این طرح با توجه به آسیب پذیری این اقشار تدوین شده است . در این طرح با همراهی انجمن حمایت از خانواده های زندانیان ، خانواده های زندانیان نیازمند شناسایی و کمک های آموزشی و حرفه آموزی مورد نیاز آنان برای دست یابی به اشتغال پایدار بر این اساس پی گیری می شود .
اکثر خانواده های زندانیان دچار فقر مالی و فرهنگی هستند و بیشتر آنها در معرض آسیب های روانی و اجتماعی قرار دارند که بنابراین ارائه آموزش و مشاوره درباره کاهش آسیب های روانی و جسمانی خانواده هایی که در معرض قرار دارند و البته تامین اقتصادی آنها با رویکرد اشتغال زایی از مهم ترین الویت هایی است که باید بدان پرداخته می شد . با توجه به این مهم معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری از سال گذشته با برگزاری دوره های آموزشی توان افزایی در 28 استان، توان افزایی اقتصادي خانواده هاي زندانيان و معدومين در 2 بخش آموزش مهارت هاي شغلي و ايجاد اشتغال در 6 استان ، ارائه آموزش هاي حرفه اي براي حدود 1500 نفر از خانواده زندانيان و معدومين در 6 گروه آموزشي و ايجاد فرصت شغلي پايدار براي 500 خانواده زنداني و معدومين آموزش گيرندگان طرح از طريق اعطاي تسهيلات مورد نياز شغلي را با همکاری انجمن حمایت از خانواده های زندانیان به سرانجام رساند . بنابر آنچه در گزارش عملکرد این معاونت تاکید شده است تدوین پیش نویس موافقت نامه ای با سازمان فنی – حرفه ای کشور جهت اجراي پروژ ه ها ي"گسترش آموزش هاي مهارتي با محوريت فعالين اقتصادي با رويكرد اشتغال پايدار " و توافق برای اعطای گواهی نامه مهارت به زنانی که در معرض این آموزش ها قرار می گیرند از جمله اقداماتی است که در این طرح حمایتی برای زنان سرپرست خانوار که خانواده های زندانیان نیز در این آمار می گنجند مدنظر قرار گرفته است . طبق گفته مولاوردی؛ معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده، مبلغ 250 میلیون تومان توسط معاونت زنان برای این امر اختصاص یافته است.
از دیگر سو ارائه خدمات مشاوره ای به خانواده هایی که دارای مشکلات اجتماعی و روانی هستند از مسائلی است که مورد توجه قرار دارد تا شاید از رها شدن افرادی که تحت این شرایط به آسیب های روانی دچار می شوند در اجتماعی پیشگیری شود .
بنابر این گزارش ارائه کمک‌هزینه تحصیلی، کمک‌هزینه درمان، کمک‌هزینه خرید جهیزیه برای دختران زندانیان، کمک‌هزینه بازسازی منزل، پرداخت کمک‌هزینه اجاره‌بها به خانواده‌ها و ... نیز در این طرح ملی لحاظ گردیده است تا شاید مقدمه ای برای هم افزایی سایر دستگاهها و سازمانها در حمایت از خانواده های زندانیان باشد .
اما نگاه معاون حقوقدان دولت برای کمک به مسله زنان و زندان ، این موضوع را به وزارت دادگستری نیز کشاند ؛ مولاوردی از وزارت دادگستری درخواست کرد تا علاوه بر آنکه عفو تعدادی از زندانیان زن در دستور کار قرار می گیرد با توجه به شرایط ویژه مجازات جایگزین برای زنان زندانی و یا همسرانشان که معمولا به جرم اعتیاد در زندانها به سر می برتد لحاظ گردد تا شاید راه برون رفتی از وضعیت نامطلوبی باشد که اکنون با آن رو به رو هستیم . در همین راستا بود که پيشنهاد مجازات هاي جايگزين براي زنان زنداني در حوزه اعتياد و مواد مخدر نیز به دولت ارائه شد .

از دیگر سود تلاش برای تغییر وضعیت بهداشتی زنان زندانی نیز از دیگر تاکیداتی بود که از سوی معاون رییس جمهور پیگیری های بسیاری بر آن شد به ویژه مادرانی که در زندان به سر می برند .
چندی پیش اخباری منتشر شد مبنی بر امار رسمی سازمان زندانها که از زندگی 426 کودکی که به همراه مادرانشان در زندان بودند خبر می داد . این موضوع نگرانی های بسیاری را به همراه داشت و تاسیس مهدکودکهایی در زندان برای کودکان مادران زندانی باید مورد توجه قرار می گرفت هر چند که ظاهرا بهزیستی قول هایی را به انجمن های فعال در حوزه حمایت از خانواده های داده بود ولی خبری از اقدام عملیاتی نبود .
در این راستا معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری با بازدید از زندانهای متعدد پیگیری های جدی را برای تاسیس این مهدها آغاز کرد . بازدید معاون برنامه ریزی معاونت اطهره نژادی از زندانهای زنان در برخی از استانها نیز گزارش ویژه ای را نسبت به وضعیت این مادران و کودکان پیش روی قرار داد و این مهم به همکاری با انجمن حمایت از خانواده های زندانیان برای تسهیل روند خدمات رسانی جهت بهبود وضعیت انها منجر شد .
بنابراین به نظر می رسد موضوع زنان و زندان از جمله مسائل دردناک اجتماعی است که نیاز به برنامه ریزی برای کاهش آن و البته بازگشت پذیری به جامعه را می طلبد و با چنین رویکردی به گفته نژادی، معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری این معاونت پیگیری هایی را برای حمایت جهت لحاظ کردن موضوع خانواده زندانیان و معدومان در برنامه ششم توسعه دارد .
اما نگاهی به گزارش عملکرد معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری در بررسی آمارها ما را به اهتمام برای کارآفرینی و اشتغال زایی زنانی می رساند که " سرپرست " تعریف شده اند . در میان این آمارها زنانی هستند که بعضا همسرانشان در زندان به سر می برند و یا جز معدومین هستند و بنابراین این معاونت در برنامه ای که برای توان افزایی زنان داشته توجه ویژه ای را در طول یکسال گذشته به خانواده هاي زندانيان و معدومين و البته توجه به آموزش كودكان آنها معطوف کرده است . با چنین توجهی ارائه آموزش هاي مهارتهاي زندگي با همكاري دستگاه هاي اجرائي وسازمان هاي مردم نهاد در این مدت با هدف ارتقاء آگاهي و مهارتهاي گروه هاي مختلف زنان از طریق این معاونت پیگیری شده است . در این راستا ارائه آموزش 23520 نفر ساعت آموزش به 200 خانواده (به متوسط هر خانواده3 نفر 900نفر) زندانی و معدومی و80 کودک بی سرپرست و بد سرپرست تحت پوشش خیریه حلیمه سعدیه به طور نمونه از جمله اقداماتی است که با رویکرد توان افزايي فرهنگي و اجتماعي خانواده هاي زندانيان در سطح شهرستان زاهدان صورت گرفته است .

از سویی دیگر توسعه فرصت هاي شغلي و كسب و كار از دیگر اقدامات این معاونت برای حمایت از زنان سرپرست خانوار بوده است که خانواده های زندانیان نیز درصد قابل توجهی از آنها را به خود اختصاص می دهند .
بنابر گزارش ارائه شده ، این معاونت طی همکاری هایی با موسسه ملی استاندارد کشور زنان سرپرست خانوار و خانواده هاي آسيب ديده و نيازمند را هدف خود قرار داده است و طی این همکاری به ارائه مشاوره تخصصی در زمینه شبکه سازی، بسته بندی استاندارد، استاندارد سازی محصول، تجاری سازی و قوانین مقررات و الزامات استاندارد سازی در حوزه صادرات و واردات به اعضای خوشه های شغلی توسط كارشناسان خبره استاندارد ، به میزان 2460 نفر ساعت در 9 استان كشور پرداخته است تا این اقدام موجب خوداشتغالی برای زنانی شود که سرپست هستند .

خلاصه ای از اهم اقدامات معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در حمایت از خانواده های زندانیان و زنان زندانی