به زودی عملیات بزرگ پیشمرگه‌های کرد و ایران علیه داعش آغاز می‌شود

 «داعش همچنان بر یک سوم عراق حکومت می‌کند» این را ناظم دباغ نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران به ندای ایرانیان می‌گوید. او با رد این ادعا که مبارزه زنان کرد در کوبانی بیشتر هدفی تبلیغاتی دارد به خبرنگار ندای ایرانیان می‌گوید که «حضور زنان مبارز در کوبانی دروغ نیست». اما داعش چیست و چرا قدرتمند‌تر از هر روز می‌شود؟ این موضوع گفتگوی ما با ناظم دباغ، نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران است. داعش در ماه آوریل سال ۲۰۱۳ میلادی تشکیل شد. این گروه ابتدا این گونه معرفی شد که از ادغام «دولت اسلامی» وابسته به شبکه القاعده که اکتبر سال ۲۰۰۶ میلادی به وجود آمد و گروه تکفیری مسلح در سوریه معروف به «جبهه النصره» تشکیل شده است. اما این ادغام را که ابوبکر بغدادی یکی از رهبران «دولت اسلامی عراق» اعلام کرد به سرعت از سوی جبهه النصره تکذیب شد. پس از گذشت دو ماه از این قضیه ایمن الظواهری رهبر شبکه القاعده دستور داد که این ادغام ملغی شود. اما بغدادی این روند را ادامه داد تا اینکه دولت اسلامی عراق و شام (داعش) به یکی از گروههای تروریستی اصلی تبدیل شد که امروز در سوریه و عراق آدمکشی و ویرانگری می‌کند. داعش حروف اختصاری «دولت اسلامی عراق و شام» است اما در مناطق تحت کنترل داعش در سوریه از نام کوتاه «دولت» برای داعش استفاده می‌شود و هرکس از کلمه داعش استفاده کند هفتاد و پنج ضربه شلاق مجازات اوست. داعش یک گروه مسلح تروریستی است که اندیشه تکفیری-سلفی جهادی را پیشه خود کرده و هدف سازمان دهندگان داعش نیز بازگرداندن چیزی است که آن را «خلافت اسلامی و اجرای واقعی شریعت» می‌نامند و حالا بخش‌هایی از عراق و سوریه جولانگاه عملیات داعش و پیاده‌سازی سیستم سیاسی آنهاست. بر خلاف بسیاری از تحلیل‌ها، هنوز داعش از میان نرفته است. ناظم دباغ می‌گوید که داعش از گذشته قوی‌تر شده است. او در این گفتگو به تشریح تحولات عراق، سوریه و نبرد اخیر در کوبانی می‌پردازد. مشروح مصاحبه سایت «ندای ایرانیان» با ناظم دباغ نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران را در ادامه می‌خوانید:

 

در ابتدای اعلام موجودیت داعش در عراق، برخی تصور می‌کردند این گروه به زودی با اتحاد میان هم‌پیمانان و دوستان منطقه‌ای نابود خواهد شد، اما اینطور نشد. داعش از کجا آمد و چگونه در عراق قدرت گرفت؟

داعش‌زاده یک ماه، چندماه و چند سال نیست. بلکه‌زاده یک قرن برداشت افراطی از اسلام است. پیشینه سیاسی و اجتماعی گروهک داعش به سال‌های آغازین پس از جنگ جهانی دوم باز می گردد. درآن سال‌ها با نام مجاهدین عرب در سرزمین‌های اسلامی بروز و ظهور پیدا کرد. بعد‌ها این مجاهدین در خاک افغانستان و پاکستان با تغییراتی اندک به القاعده و طالبان تغییر نام پیدا کردند. حالا هم تحت حمایت کشورهای عرب منطقه به داعش تغییر نام داده‌اند. دراین راه ایدئولوژی خشونت بار‌تر و برداشت سلفی‌تری از اسلام، جایگزین اندیشه‌های القاعده شد. تمام این ایدئولوژی‌ها هم توسط کشورهای منطقه به بخش بزرگی از هوداران القاعده تزریق شد. اما نباید فراموش کرد که برخی از کشورهای همسایه عراق خواسته یا ناخواسته در تقویت مالی و تسلیحاتی داعش کوشیده‌اند. نقش ترکیه و حتی سوریه در فراهم آوردن فضای حیات برای داعش، از نظر هر تحلیلگر بی‌طرفی قابل چشم‌پوشی نیست. 

آیا هدف داعش همان است که در تحلیل‌های رایج رسانه‌ای مطرح می‌شود؟ یعنی آیا هدف اصلی داعش صرفا ناامن کردن عراق و خاورمیانه است؟

خیر. داعش آمده است تا بماند. همه دیدند که تحلیل برخی از کار‌شناسان مبنی بر حیات چند ماهه داعش و از میان رفتن سریع آن صحیح نبوده است. آن‌ها در منطقه دنبال تشکیل دولت اسلامی هستند. از میان رفتن چند ماهه داعش تحلیل ساده اندیشانه‌ای از مسائل و معادلات عراق و خاورمیانه بود که اکنون خلافش اثبات شده است. درست است که وقتی داعش به نینوا، موصل و اقلیم ردستان حمله کرد، وحدتی در میان نیروهای موثر عراق و خاورمیانه برای برخورد با این گروهک به وجود آمد، اما این وحدت و توجه امروز کم رنگ شده است. دوستان اقلیم کردستان، هم پیمانان و به ویژه دوستان ایرانی ما مقاومت خوبی را در شمال عراق پدید آوردند. دولت عراق هم سعی کرد که با داعش برخورد جدی کند. اما این روز‌ها باز هم دولت عراق چندان همراهی نمی‌کند. عقب نشینی داعش امروز متوقف شده است. در عین حال پیشمرگه‌های کرد به همراه متحدان همیشگی‌شان که یکی از آن‌ها ایران است، به دنبال این هستند که با تدارک حمله‌ای بزرگ داعش را زمین گیر کنند. البته بدون همراهی و کمک ترکیه پیروزی سخت خواهد بود. 

در کوبانی چطور؟ وضعیت نبرد را در این منطقه چطور ارزیابی می‌کنید؟ 

اکنون یکی از نقاط مهم و مکان‌های استراتژیک منطقه خاورمیانه، منطقه‌ای با نام کوبانی است. این منطقه از آن جهت برای داعش اهمیت دارد که با اضافه کردن خاک کوبانی به متصرفات خودش، مناطق تحت کنترل عراق و سوریه را به هم متصل می‌کند. از سوی دیگر بخشی از توان لجستیک و حتی اقتصادی گروهک داعش با تصرف کوبانی افزایش پیدا می‌کرد. متاسفانه ما انتظار داشتیم که کل کشورهای امروز برای برخورد با خطر روزافزون داعش متحد باشند. اما این گونه نشد. ترکیه برخلاف تصور ما تا کنون همراهی چندانی از خود نشان نداده است و بیش از آنچه که هر تحلیل‌گری تصور می‌کرد با عناصر داعش همراهی کرد. 

چه انتظاری از دولت ترکیه داشتید؟ و اکنون چه اتفاقی افتاده است؟ 

حداقل انتظار این بود که این فرصت را به کرد‌ها و پیشمرگه‌ها می‌داد تا از سرزمین خود دفاع کنند. اما عملا گام را از حمایت‌ معنوی و مالی داعش فرا‌تر نهاد و مرز‌هایش را هم به روی نیروهای کرد بست. داعش اکنون به قدرت بزرگی تبدیل شده است. کوچک و ناتوان فرض کردن داعش اشتباه استراتژیک بزرگی است که کشورهای منطقه مرتکب می‌شوند. منابع مالی نامحدودی که داعش از طریق فروش نفت سوریه فراهم آورده است، عاملجلو برنده و بازوی توانمند این گروه است. متاسفانه دولت سوریه هم اقدام موثری انجام نمی‌دهد. ساده لوحانه است اگر کسی فکر کند داعش یک ماهه و چند ماهه نابود می‌شود. وقتی یک سوم عراق امروز تحت کنترل گروه داعش است، کوچک و ناتوان فرض کردن داعش خیال خام برخی از کار‌شناسان و تحلیل گران منطقه است. متاسفانه برخی کشورهای منطقه واقعیت داعش و خطر آن را درک نکرده‌اند. یکی از این کشور‌ها هم ترکیه است. نباید فراموش کرد که توان تشکیلاتی داعش بالا است. 

چرا می‌گویید توان تشکیلاتی داعش بالا است؟ 

داعش متشکل ازشهروندان ۶۰ تا ۷۰ کشور است که با یک سازماندهی خوب و نه آنچه خیل‌ها تصور می‌کنند، در یک منطقه جمع شده‌اند. به دلیل توان مالی بالا که از سوی خاک سوریه برایشان فراهم شده است و متاسفانه هیچ‌گاه قطع نمی‌شود، می‌توانند تحرک کافی داشته باشند. متاسفانه من خوشبین نیستم که بشود ریشه داعش را به این زودی خشکاند. ریشه داعش در تاریخ خاورمیانه است. 

آخرین وضعیت نیروهای داعش و کرد در کوبانی چگونه است؟

 ما انتظارات زیادی داشتیم. ترکیه تنها کشوری است که همکاری خود را با داعش قطع نکرده، بلکه گسترش هم داده است. فعالیت کشورهای عربی قطر و عربستان با حضور در ائتلاف ضد داعش کمتر شده است. اما ترکیه هیچ همراهی با این حرکت نکرده است. ترکیه عملا در محاصره کوبانی شرکت کرده است. اما من یک خبر خوش از جبهه کوبانی به شما بدهم و آن هم این است که نیروهای کرد با مقاومت خود داعش را به طور کامل از شهرکوبانی عقب رانده‌اند. 

چرا تصاویری که که از کوبانی منتشر می‌شود بیشتر مبارزین زن کرد را نمایش می‌دهد؟ برخی معتقدند که این تصاویر نمایشی هستند. آیا اینگونه است؟

خیر. مبارزین مرد حضور دارند، اما تعداد زنان مبارز هم زیاد است و این واقعیت کوبانی است. آن‌ها پابه پای مردان مبارزه می‌کنند. چه کسی می‌گوید تصاویر زنان کوبانی فانتزی است؟ این برای اولین بار است که مبارزین زن در جبهه جنگ به طور مسقیم وارد عمل می‌شوند و به همین دلیل مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. تعداد زنان پیشمرگه در کوبانی واقعا زیاد است و این مبالغه نیست. حضور زنان مبارز در کوبانی دروغ نیست. 

آیا نبرد کردها با عقب راندن داعش از مناطق کردنشین پایان یافته تلقی می‌شود؟

خیر. به زودی پیشمرگه‌ها با همراهی ایران عملیات بزرگی را برای زمین گیر ردن داعش در عراق آغاز می‌کنند.