انتخاباتی با چندین ضلع متفاوت؟

 خیلی از افراد و گروه‌های مختلف اظهار کرده‌اند صلاح کشور در آن است چهره‌‌ای از سوی اصلاح‌طلبان وارد صحنه شود که به صورت طبیعی با تجربه کار اجرایی و سابقه‌اش بتواند آرای بالایی را از آنِ خود کند و با این تصمیم مشکلات جامعه برطرف شود یا به حداقل برسد. اگر قرار باشد به واقعیات این مساله نگاه کنیم باید قبول کرد از میان کسانی که تا کنون به عنوان کاندیدای انتخابات مطرحند، تنها یکی دو نفر واجد این شرایطند. مسلم است چنین تصمیمی بهترین انتخاب اصلاح‌طلبان است و یقینا می‌تواند امید پیروزی آنها را نیز بیشتر کند. رسیدن یا نرسیدن به چنین تصمیمی در حال حاضر مورد تردید است و هنوز نشانه و علامتی برای وجود شرایط مساعد در خصوص معرفی کاندیدای مورد نظر وجود ندارد. به این ترتیب اصلاح‌طلبان مصمم برای به دست آوردن شرایطی هستند که بتوانند گزینه مورد نظرشان را برای ورود به انتخابات معرفی کنند. طبیعی است در صورت عدم وجود این شرایط، کلیت اصلاح‌طلبان به عنوان اصلاح‌طلبی و تحت عنوان این اسم کاندیدایی معرفی نمی‌کنند اما به صورت آزادانه در کنار مردم هستند و رای می‌دهند و حتی به عنوان کاندیدای مستقل خود را در معرض قضاوت مردم قرار می‌دهند. ممکن است برخی افراد هم با چهره اصلاح‌طلبی در انتخابات شرکت کنند و گروه‌هایی نیز بخواهند تبلیغات خود را انجام بدهند اما حقیقت آن است که اگر بنا باشد اصلاح‌طلبان کاندیدا معرفی کنند، باید حداقل شرایط را داشته باشند. برخی از منتقدان، حضور کاندیداهای اولویت‌دار را حساسیت‌زا می‌خوانند و عنوان می‌کنند چنین کاندیدایی موجب می‌شود حساسیت‌ها بیشتر بشود و به این ترتیب قبل از آنکه مراحل بررسی شورای نگهبان فرا برسد، قصد دارند اصلاح‌طلبان را ناامید کنند. پرسش اینجاست که چرا فکر کنیم روی چهره‌هایی که سال‌ها بالاترین مقام اجرایی کشور را در دست داشته‌اند، حساسیت وجود دارد؟ مردم از سال‌های اصلاحات خاطرات شیرینی دارند و همواره از آن به نیکی یاد می‌کنند لذا دلیلی برای حساسیت وجود ندارد. بنابراین نباید کاری کنیم که با دست خودمان به این تفکرات دامن بزنیم و افراد سرشناس و باسابقه را از صحنه خارج کنیم تا کسانی روی کار بیایند که قدرت و توانایی لازم را برای مدیریت ندارند. همین که نهادهای مربوط به این شخصیت‌ها تاکنون اتهامی نزده و آنها را محکوم نشناخته و حرمت آنها را نیز محفوظ نگاه داشته، نشان دهنده این است که این شخصیت‌ها از هر اتهامی مبرا هستند. اگر کسی حرفی بر خلاف منافع نظام بزند، مسلما قانون با او برخورد خواهد کرد. وقتی جرمی متوجه کسی نیست نیازی به توبه نیست. اگر اینچنین باشد تمام مسلمانان باید نسبت به هر مساله‌‌ای توبه کنند لذا اعتقاد دارم اگر چنین حرفی هم زده شد، این وظیفه شورای نگهبان است که مقابله کند و بگوید کسی حرف غیرقانونی نزند. شرایط کاندیداهای اولویت‌دار اصلاح‌طلبان احراز شده و مردم هم آنها را قبول دارند. از سوی دیگر نتیجه نظرسنجی‌های رسمی و غیررسمی مختلفی که تا کنون انجام شده هم این است که اصلاح‌طلبان یکی از کاندیداهای اولویت‌دار خود یعنی آقایان هاشمی و خاتمی را معرفی کنند. این دیدگاه هم وجود دارد که اصلاح‌طلبان بدون مشورت با نهادهای دیگر کاندیدای خود را معرفی کنند چراکه نظام همواره بر آزادی انتخابات تاکید دارد. مسلم است که کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری با نهادهایی مانند شورای نگهبان یا مهمتر از آن با مقام معظم رهبری دیدار کرده و نظر ایشان را هم جویا شوند. در این بین برخی افراد به جز معرفی گزینه‌های اول و دوم اصلاح‌طلب، راه سومی را هم پیشنهاد می‌دهند که بر اساس آن چهره‌های دیگری که اولویت دوم اصلاح‌طلبانند معرفی شوند. مشکلی که این دیدگاه دارد، این است که اصلاح‌طلبان در مرحله نخست نباید تنزلی داشته باشند. به بیان دیگر قبل از آنکه دیگران ما را سانسور کنند، نیازی نیست ما بخواهیم خودمان را سانسور کنیم. از طرف دیگر زمینه اجماع روی این افراد بسیار کمتر از گزینه‌های اولویت اول است چه رسد به آنکه مردم بخواهند روی آنها همین نگاه را داشته باشند. اگر کاندیداهای نخست جریان اصلاحات معرفی شوند، آنها از هر گروه و فردی برای حمایت استقبال می‌کنند. طبیعی است شخصی مثل آقای هاشمی که همواره فراتر از احزاب بوده‌اند، به دلیل 50 سال سابقه سیاسی که دارد، می‌تواند بخش عظیمی از توده‌ها و مردم را با خود همراه کند. آقای خاتمی هم به واسطه مقبولیتی که دارند، راحت از دیگران می‌توانند مورد اجماع قرار بگیرند. با این توضیحات باید گفت اوضاع انتخابات آینده بیش از هر چیز به زمینه حضور اصلاح‌طلبان بستگی دارد و اینکه جریان طرفدار دولت چه برنامه‌ای خواهد داشت. چنانچه اصلاح‌طلبان هم کاندیدای مورد نظرشان را معرفی کنند، انتخابات آینده، انتخاباتی سه قطبی خواهد شد و سه جناح رقیب در کنار هم قرار خواهند گرفت اما اگر آنها نتوانند حضور داشته باشند، بدیهی است انتخابات تک قطبی خواهد شد که نتیجه آن هم به راحتی قابل پیش‌بینی است.