با حذف بودجه شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی اصلاح بودجه کلید خورد؟

زور مسعود پزشکیان به نهاد‌ها نرسید. هرچند تابستان امسال وعده داده بود بودجه مؤسسات و بنیاد‌هایی که خروجی مشخصی ندارند حذف شود ولی در لایحه سال ۱۴۰۵، بودجه آنها نه‌تنها برقرار است که بیشتر هم شده. پیش از شروع گزارش باید چند نکته را توضیح دهیم. اول اینکه با توجه به اینکه دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۵، چهار صفر را از پول ملی حذف کرده، اعدادی که در جدول ۱۴۰۵ نوشته شده بر پایه واحد جدید است.

به گزارش روز نو، اما برای آنکه بتوانیم مقایسه ساده‌تری با اعداد بودجه ۱۴۰۴ داشته باشیم، داخل متن گزارش با واحد قبل، محاسبات را انجام دادیم. نکته دوم مربوط به ردیف‌های حذف‌شده است. برخی از این ردیف‌ها اگرچه از جدول ۷ حذف شده، اما ممکن است اعتبار آن در ردیف دیگری دیده شده باشد ولی، چون دولت در لایحه ردیف‌های ادغامی را مشخص نکرده، در گزارش هم نتوانستیم به آن اشاره‌ای داشته باشیم.

سوم اینکه ذکر بودجه برخی دستگاه‌ها با لحاظ بودجه شرکتی است که به آن اشاره کرده‌ایم. بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۵ نشان می‌دهد اسماً بودجه ۱۳۶ ردیف در لایحه سال بعد حذف یا ادغام شده، اما رسماً غیر از دو نهاد اصلی، سایر ردیف‌های حذف‌شده مربوط به ردیف‌های فرعی زیرمجموعه نهاد‌ها و دستگاه‌هاست که برخی از آنها نیز با ادغام در سایر ردیف‌ها، صرفاً انتقال بودجه داشتند و فقط اسم تخصیص اعتبار آنها تغییر کرده است. جداول ۷ بودجه را که بررسی کنید می‌بینید دولت توانسته بودجه یک نهاد را از ردیف اصلی حذف کند.

بودجه ۳۳ میلیارد تومانی شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی که در بودجه ۱۴۰۴ به عنوان یک ردیف اصلی دیده می‌شد در لایحه بودجه ۱۴۰۵ ذیل سازمان تبلیغات اسلامی قرار گرفت و برای آن ۷۳ میلیاردتومان اعتبار درنظر گرفته شد. اما به جز این نهاد سایر حذفیات و ادغام‌شده‌ها که به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه به ۱۳۵ ردیف می‌رسد، اعتباراتی است که به برخی زیرمجموعه‌ها ذیل دستگاه‌ها، موسسات و بنیاد‌ها داده می‌شد.

دولت ۵ میلیارد تومان از ۹ هزار میلیارد تومان خود را حذف کرد

نمونه آن بودجه برنامه توسعه حمل و نقل است که نهاد ریاست‌جمهوری می‌گرفت. یک اعتبار پنج میلیارد تومانی از بودجه ۹ هزار و ۵۵۴ میلیارد تومانی نهاد ریاست‌جمهوری نسبت به قانون ۱۴۰۴، ۱۱/۶ درصد اضافه شده.

بودجه مجلس ۳۵ درصد کم شد

در زیرمجموعه مجلس هم اعتبار ردیف تحکیم نهاد خانواده، جوانی جمعیت، توانمندسازی بانوان و امور جوانان که رقم آن ۲۱۴ میلیارد تومان بوده حذف شده. نکته مورد توجه در بودجه مجلس این است که دولت بودجه این نهاد را ۳۵ درصد نسبت به سال قبل کم کرده است. ماجرای بودجه مجلس یک داستان قدیمی است که هر سال تکرار می‌شود.

دولت اغلب سال‌ها در لایحه، بودجه مجلس را زیاد نمی‌کند، چون در قانونی که خود مجلس تصویب می‌کند، این رقم زیاد می‌شود. مثلاً در لایحه بودجه ۱۴۰۴ بودجه‌ای که دولت برای مجلس در نظر گرفته بود پنج هزار و ۶۷۷ میلیارد تومان بود، اما بعد از اینکه لایحه در مجلس تصویب شد، بودجه مجلس به هشت هزار و ۱۲ میلیارد تومان افزایش یافت.

یعنی نمایندگان بودجه خودشان را ۴۱ درصد افزایش دادند. بر این اساس اگر بودجه مجلس در لایحه ۱۴۰۵ را با بودجه لایحه ۱۴۰۴ مقایسه کنیم تنها ۸ درصد کاهش می‌بینیم. دولت می‌داند بودجه‌ای که از زیر دست نمایندگان بیرون می‌آید درصد قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین دست پایین را گرفته تا افزایش بودجه مجلس جهشی رشد پیدا نکند.

۵ ردیف حذف شده در سازمان برنامه.

اما بودجه سازمان برنامه به‌عنوان دستگاه تدوینگر بودجه، پنج ردیفِ حذف و ادغام‌شده دارد. ۱- تحکیم نهاد خانواده، جوانی جمعیت، توانمندسازی بانوان و امور جوانان. ۲- صیانت از میراث فرهنگی و توسعه گردشگری و صنایع دستی. ۳- توسعه ورزش همگانی و قهرمانی. ۴- ارائه خدمات و تولیدات رسانه‌ای و ۵- راهبری و ارتقا دیپلماسی فرهنگی. مجموع اعتبار این پنج ردیف در قانون بودجه ۱۴۰۴، پنج هزار و ۴۲۷ میلیارد تومان بوده که در لایحه ۱۴۰۵ خبری از آن نیست. در مقابل ردیف سیاستگذاری و راهبری به بودجه این سازمان اضافه شده که رقم آن ۱۴۰ میلیارد تومان است. در مجموع بودجه کل سازمان از ۲۵ هزار و ۷۸۱ میلیارد تومان امسال به ۲۷ هزار و ۸۸۳ میلیارد تومان رسیده است.

حذف ۱۰ میلیارد تومان از بودجه ۱۲۲۸ میلیارد تومانی دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی

دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی از جمله نهاد‌هایی که حساسیت روی عملکرد آن وجود دارد. دولت در لایحه ۱۴۰۵، توانست ۱۰ میلیارد تومان از بودجه هزار و ۲۲۸ میلیارد تومانی این نهاد را حذف کند. آن هم مشخص نیست که این بودجه کلاً حذف شده یا در بخش دیگری ادغام شده، چون بودجه دبیرخانه از یک هزار و ۴۳ میلیارد تومان سال ۱۴۰۴ به یک هزار و ۲۲۸ میلیارد تومان رسیده است.

یک ردیف با عنوان تربیت نیروی انسانی متخصص از زیرمجموعه جهاد دانشگاهی نیز حذف شده است؛ یعنی ۵۵ میلیارد تومان از سه هزار و ۸۹ میلیارد تومان بودجه این موسسه. در مجموع بودجه جهاد دانشگاهی ۸ درصد نسبت به قانون امسال اضافه شده است.

حذف سیاستگذاری اضافه شدن اعتلای سبک زندگی ایرانی- اسلامی

در بودجه هشت هزار و ۸۱۴ میلیارد تومانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم یک ردیف حذف شده است. عنوان این ردیف سیاستگذاری و راهبری است که ۱۲ میلیارد تومان بودجه داشته است. در مقابل برای یک ردیف جدید با عنوان اعتلای سبک زندگی ایرانی- اسلامی و ارتقا فرهنگ و هنر با بودجه ۳۲۰ میلیارد تومان بودجه می‌گیرد. کل بودجه این وزارتخانه ۰/۴ درصد کمتر از بودجه سال جاریست. بودجه امسال وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هشت هزار و ۸۵۶ میلیارد تومان تصویب شده بود.

رشد ۱۲ درصدی بودجه وزارت فرهنگ

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بودجه سال بعد ۴۰۵ میلیارد تومان از بودجه خود که مربوط به دو ردیف تربیت نیروی متخصص و پژوهش‌های علمی و تقاضامحور بود را از دست داد. اما ردیفی با عنوان صیانت از میراث فرهنگی و توسعه گردشگری و صنایع دستی به این وزارتخانه اضافه شد که ۶۰ میلیارد تومان اعتبار جدید دارد.

در مجموع بیشتر از ۱۲ درصد به بودجه کل این وزارتخانه اضافه شد. بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ۱۴ هزار و ۲۱۶ میلیارد تومان در قانون ۱۴۰۴ به ۱۵ هزار و ۹۶۵ میلیارد تومان (با لحاظ بودجه شرکتی) رسیده است. در خصوص بودجه وزارت صنعت، معدن و تجارت، ردیف خدمات بانک و بیمه با اعتبار ۲ هزار و ۴۱۱ میلیارد تومان جزو غایبان است که احتمال زیادی وجود دارد که این ردیف در ردیفی دیگر ادغام شده باشد.

در مقابل این ردیف حذف شده، ردیف‌های ۱- تربیت نیروی انسانی متخصص. ۲- راهبری، سیاستگذاری و نظارت بر خدمات عمومی دولت. ۳- راهبری و ارتقا دیپلماسی فرهنگی و ۴-سیاستگذاری و راهبری به زیرمجموعه این وزارتخانه اضافه شده است. مجموع اعتبار این چهار ردیف ۵۴۳ میلیارد و ۹۷۳ میلیون تومان است. کل بودجه این وزارتخانه هم با رشد ۴۰ درصدی از هفت هزار و ۸۱۸ میلیارد تومان به ۱۰ هزار و ۹۱۷ میلیارد تومان رسیده است.

۱/۵ درصد از بودجه ردیف‌های صداوسیما حذف شد.

اما یکی از پربحث‌ترین بودجه‌ها مربوط به سازمان صداوسیماست. این سازمان سال بعد ۸۰ هزار و ۸۹۶ میلیارد تومان بودجه خواهد داشت که در مقایسه با بودجه ۴۳ هزار و ۶۷۰ میلیارد تومان امسال ۸۵ درصد افزایش پیدا کرده است. این رقم با لحاظ بودجه شرکتی صداوسیماست. بدون بودجه شرکتی، بودجه صداوسیما به ۳۳ هزار و ۵۱۲ میلیارد تومان رسیده که ۱۳ درصد بیشتر از بودجه امسال این سازمان است.

از بودجه صداوسیما، دولت دو ردیف با عنوان‌های ۱- تربیت نیروی انسانی متخصص و ۲- پژوهش‌های علمی و تقاضامحور را حذف کرده که مجموعاً ۴۵۹ میلیارد تومان اعتبار داشتند و در مجموع ۱/۵ درصد از بودجه صداوسیما به این دو ردیف اختصاص داشت.

دو نهاد تازه متولدشده

دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۵، دو ردیف اصلی نیز اضافه کرده که یکی از آنها معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور (دبیرخانه شورای عالی جهاد سازندگی) است و دیگری سازمان تازه‌تاسیس بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی که هر کدام ۱۶۰ میلیارد تومان یا به قول تدوین‌کنندگان بودجه سال بعد، ۱۶۰ هزار تومان (با لحاظ حذف ۴ صفر) بودجه خواهند داشت.

۲۳۲ میلیارد تومان برای تولیدات رسانه‌ای دادگستری

در جمع دستگاه‌هایی که ردیف‌هایی به زیرمجموعه آنها اضافه شده می‌توان به دادگستری جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد. ردیف ارائه خدمات و تولیدات رسانه‌ای ۲۳۲ میلیارد تومان به اعتبارات این دستگاه اضافه کرده است. بودجه دادگستری جمهوری اسلامی ایران از ۱۰ هزار و ۱۲۴ میلیارد تومان به ۱۲ هزار و ۱۰۹ میلیارد تومان رسیده که بیشتر از ۱۹ درصد رشد نشان می‌دهد.

اعتلای سبک زندگی ایرانی- اسلامی با ۲۱۹ میلیارد تومان

سازمان اوقاف و امور خیریه هم یک اعتبار ۲۱۹ میلیارد تومانی برای اعتلای سبک زندگی ایرانی اسلامی و ارتقا فرهنگ و هنر اضافه دریافت می‌کند. بودجه اوقاف با ۳۶ درصد افزایش از یک هزار و ۱۵۸ میلیارد تومان به یک هزار و ۷۹۲ میلیارد تومان رسیده.

خرج ۶۲۸ میلیارد تومان برای تولیدات رسانه‌ای وزارت اقتصاد

ارائه خدمات و تولیدات رسانه‌ای عنوان ردیفی است که وزارت اقتصاد یک بودجه ۶۲۸ میلیارد تومانی جدید برای آن می‌گیرد. ۹۴ هزار و ۵۳۶ میلیارد تومان (بدون لحاظ بودجه شرکتی) بودجه‌ای است که برای سال بعد این وزارتخانه پیش‌بینی شده است. وزارت اقتصاد امسال ۷۳ هزار و ۹۹۶ میلیارد تومان بودجه داشت که به این ترتیب حدود ۲۸ درصد رشد بودجه خواهد داشت.

ردیف‌های بودجه سازمان تبلیغات اسلامی اضافه شد

سازمان تبلیغات اسلامی در سال آینده ۶ هزار و ۷۷۳ میلیارد تومان بودجه دارد که نسبت به سال ۱۴۰۴ حدود هفت درصد بیشتر شده است. این سازمان یک ردیف جدید بودجه‌ای هم با عنوان تربیت نیروی انسانی متخصص دارد که ۳ میلیارد تومان اعتبار خواهد داشت.

چند ردیف اضافه برای وزارتخانه‌های مهم

آموزش مهارتی نیز عنوان ردیف جدیدی است که به بودجه آموزش و پرورش اضافه شده است. رقم این ردیف یک هزار و ۸۷۶ میلیارد تومان است و مجموع بودجه این وزارتخانه (بدون لحاظ بودجه شرکتی) به ۴۶۴ هزار و ۷۳۷ میلیارد تومانی می‌رسد که نسبت به سال جاری حدود ۱۸ درصد افزایش داشته است. وزارت ورزش و جوانان هم همین ردیف را اضافه کرده و برای آموزش مهارتی یک میلیارد تومان اعتبار دریافت می‌کند. این وزارتخانه امسال ۲۲ هزار و ۴۲۷ میلیارد تومان بودجه داشته که برای سال بعد به ۲۶ هزار و ۵۰۴ میلیارد تومان رسیده است.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سال بعد ۸۰ میلیارد تومان با عنوان خدمات امداد و نجات اضافه دریافت می‌کند. این ردیف اضافه شده، جمع بودجه این وزارتخانه را به ۸۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رساند. رشد بودجه وزارت بهداشت نیز حدود ۳۹ درصد برآورد شده است. نام ردیف اضافه‌شده به وزارت نیرو نیز پژوهش‌های علمی تقاضامحور است و قرار است ۱۰۲ میلیارد تومان بودجه داشته باشد. آن هم از مجموع ۱۱۰ هزار و ۶۶۰ میلیارد تومان بودجه این وزارتخانه. بودجه این چهار وزارتخانه نام برده‌شده اخیر بدون لحاظ بودجه شرکتی محاسبه شده است.

جهش ۱۱۱ درصدی بودجه سازمان ملی استاندارد

سازمان ملی استاندارد سال آینده ۴۳ میلیارد تومان برای ردیف جدید توسعه همکاری‌های بین‌المللی و پیشبرد دیپلماسی اقتصادی بودجه دریافت می‌کند. نکته جالب اینکه بودجه این سازمان با یک جهش ۱۱۱ درصدی به هفت هزار و ۲۱ میلیارد تومان رسیده است.