پاسخ کاوه مدنی درباره ماجرای «ابردزدی»
شایعه ابر دزدی مدعی است کشورهای همسایه ابرهای بارانزا را از ایران منحرف میکنند، اما کارشناسان میگویند فناوری فعلی چنین کاری را امکانپذیر نمیسازد و خشکسالیهای ایران ناشی از عوامل اقلیمی و مدیریتی است.
این روزها دوباره شایعه «ابر دزدی» از آسمان ایران در شبکههای اجتماعی داغ شده است؛ روایتی که مدعی است کشورهای همسایه با فناوریهای خاص، ابرهای بارانزا را از مسیر ورود به ایران منحرف یا تخلیه میکنند و به همین دلیل بارشها کاهش یافته است. بازنشر گسترده این ادعا معمولاً همزمان با دورههای کمبارشی، خشکسالی و گرمای طولانی رخ میدهد و بخشی از افکار عمومی برای توضیح شرایط سخت اقلیمی به این روایت ساده و جذاب پناه میبرد. در این فضا، تصاویر آسمان صاف، چند خبر پراکنده درباره بارورسازی ابرها در منطقه و گفتوگوهای غیررسمی تبدیل به تقویتکننده این شایعه میشود.
طرفداران این ادعا میگویند اگر باران در ایران نمیبارد، دلیلش «دست بردن در ابرها» است؛ اما متخصصان بارها تأکید کردهاند هیچ فناوری موجودی قادر نیست حجم عظیم سامانههای بارشی را در مقیاس منطقهای بدزدد یا منحرف کند و خشکسالیهای ایران ریشه در تغییرات اقلیمی، مدیریت منابع آب و الگوهای ناپایدار بارندگی دارد. با این حال، موضوع ابر دزدی را از دو کارشناس پرسیدیم.
اگر وجود داشته باشد فوقسری است
در همینباره کاوه مدنی، رییس موسسه آب، محیط زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد به خبرآنلاین گفت: «در علم، هیچ چیز مطلقاً غیرممکن نیست. در حوزههای امنیتی و تسلیحاتی گاهی پدیدههایی رخ میدهد که شگفتآور است. حداقل در جنگ اخیر میتوانیم بگوییم که یکسری چیزهایی که برای سیستم امنیتی متصور نبود رخ داد؛ در قلب تهران اتفاقاتی رخ داد که غیرقابل تصور بود. اما اگر دشمنان ایران کاری انجام میدهند که باعث میشود در کشوری به وسعت ایران و در بخشهای مختلف منطقه بارش رخ ندهد، باید گفت این نوع علم، دانشی فوقسری است که متخصصان حوزههای اقلیمی و محیطزیستی به آن دسترسی ندارند. علم روز چنین امکانی را تأیید نمیکند.»
او ادامه داد: «البته ممکن است ۲۰ یا ۳۰ سال دیگر اسنادی منتشر شود که بگویند چنین فناوریای وجود داشته است، اما در حال حاضر، بر اساس دانش امروز و نظر متخصصان، امکان انجام چنین کاری در این مقیاس وجود ندارد. من البته محتاطانه سخن میگویم، چون ممکن است دهها سال بعد بگویند اشتباه میکردیم؛ همانطور که در مورد کووید ۱۹ برخی نظریهها بعدها مطرح شد. اما امروز علم میگوید چنین چیزی ممکن نیست.»
شاید ۵۰ سال بعد تکنولوژی ابر دزدی تایید شود
همچنین نیما شکری، مدیر مرکز ژئوهیدروانفورماتیک دانشگاه صنعتی هامبورگ به خبرآنلاین گفت: «من که کل اطلاعات دنیا را ندارم، اما چیزی که در حد اطلاعات من هست از چنین تکنولوژیای اطلاع ندارم ولی شاید خیلی چیزها پشت پرده اتفاق میافتد و ما نمیدانیم؛ بنابراین جوابم با توجه به اطلاعاتی که دارم نه هست، اما شاید ۵۰ سال بعد گزارشی منتشر شود و این تکنولوژی را تایید کند.»