پايداري درناپايداري
به اعتقاد تحليلگران بيش از هر زمان ديگري نشانه‌هاي ناپايداري در پايداري نمايان شده و هر آن مي‌رود تا آتش انشقاق در آن شعله‌ور شود
مهدي بيك اوغلي
هر آن آتش مناقشات در منتهي اليه راديكال جريان راست در حال زبانه كشيدن و تندتر شدن است. پس از رو‌يارويي‌هاي دامنه‌داري كه ميان طيف‌هاي مختلف جريان پايداري بر سر موضوع حجاب شكل گرفته بود، با دوئل روز گذشته حميد رسايي و سيد محمود نبويان اين مناقشات خود را در حد انشقاق و دوپارگي جدي نمايان كرد.
حميد رسايي ديروز رسما عقد اخوت خود با نبويان را باطل كرد و غزل‌هاي جدايي سرود و نبويان بي‌تفاوت به اعتراضات رفيق ديروز و منتقد امروز بر مواضع قبل خود پافشاري كرد. انگار نه انگار كه اين اسامي و اين نام‌ها، سال‌ها در كنار هم ابتدا اصلاح‌طلبان را به كنج عزلت كشانده، اصولگرايان سنتي را كنار زده و دام‌هاي مستمر براي نواصولگرايان تنيده بودند، امروز در مكري خود‌ساخته گرفتار شده و «پايداري»شان به ورطه «ناپايداري» غلطيده است.
در واقع جرياني كه خود محصول انشقاق در جبهه اصولگرايي است، مي‌رود تا يك انشقاق ديگر را نيز در درون خود تجربه كند. تجزيه‌اي كه هرچند ريشه‌هاي آن به ايام انتخابات مجلس دوازدهم و قرار گرفتن برخي نمايندگان جريان پايداري ذيل ليست شاناي قاليباف بازمي‌گردد اما در ادامه با برداشت‌هاي متفاوت دو راس پاره‌خط اين جريان در مواجهه با مصالح عاليه كشور، رنگ و بوي جدي‌تري پيدا كرد.
در ادامه انتخابات رياست‌جمهوري سال 1403 بر شكاف ميان اين دو طيف در جريان پايداري افزود. برخي از چهره‌هاي جريان پايداري معتقد بودند، در ايام انتخابات در مواجهه با دوگانه قاليباف - جليلي بايد مصالح عاليه نظام و كشور را در نظر گرفت و اگر احتمال پيروزي قاليباف در دور دوم وجود دارد، نبايد اجازه داد تا اصلاح‌طلبان سكان هدايت دولت را به دست بگيرند. گروه ديگري از پايداري‌چي‌ها اما معتقد بودند، نتيجه انتخابات مهم نيست، مهم اين است كه پاي جليلي و منويات پايداري ماند و تا آخر در انتخابات حضور داشت! اين انشقاق در طناب‌كشي روزهاي اخير ميان نبويان-رسايي رخ نمايان كرده است.
لشكركشي و حاشيه‌سازي
طيف محمود نبويان و برخي ديگر از اعضاي پايداري مانند علي خضريان و كوچك‌زاده معتقدند زماني كه قوه عاقله نظام به هر دليلي به اين نتيجه رسيده كه زمان براي اجراي قانون حجاب و عفاف مناسب نيست و از طريق شوراي عالي امنيت ملي، مصوبه‌اي را گذرانده، ديگر دليلي براي لشكركشي خياباني و حاشيه‌سازي معنا ندارد. در نقطه مقابل اما چهره‌هايي چون حميد‌رسايي، امير‌حسين ثابتي، مرتضي آقاتهراني و... قرار دارند كه معتقدند براي فشار به دولت و جلب‌توجه افكار عمومي، مهم نيست كه شعام مصوبه‌اي داشته يا نداشته، براي فشار حداكثري به دولت بهانه حجاب فرصت مناسبي است كه بايد از آن نهايت بهره‌برداري را انجام داد. در واقع به نظر مي‌رسد طيفي از پايداري چي‌ها معتقدند بايد در مسير سياست‌ها و تصميمات نظام حركت كرد و پشت‌پا به قانون و مصوبات عاليه نزد، اما گروه ديگري هم هستند كه سرگرم به چالش كشيدن تصميمات و سياست‌هاي عالي‌ترين سطوح و نهادهاي نظامند. گروهي به تصميم شوراي عالي امنيت ملي در خصوص تعليق قانون حجاب و عفاف تن داده و آن را مطاع مي‌دانند اما‌دار و دسته حميد‌رسايي و دوستان مشغول اِن قُلت آوردن براي تصميمي هستند كه كليت نظام بر اجراي آن تاكيد كرده است.
دوئل نيويان-رسايي
پس از اظهاراتي كه سيد محمود نبويان روز شنبه در خصوص نگراني نظام از سوريه‌سازي ايران به بهانه حجاب مطرح كرد و تلويحا از تعليق لايحه حجاب و عفاف حمايت كرد، ديروز حميد رسايي به ميانه اين منازعه ورود كرد و نبويان را به خاطر بيان يك چنين ديدگاهي نواخت و تلويحا خبر از خروج او از جريان پايداري داد! حميد رسايي، از نمايندگان راديكال مجلس اما ديروز در توييتي به اظهارات اخير محمود نبويان، عضو ارشد جبهه پايداري در خصوص قانون حجاب واكنش نشان داد. رسايي نوشت:« درخصوص عدم ابلاغ قانون حجاب، اول گفتند مصوبه شوراي عالي امنيت ملي است، وقتي تكذيب شد، گفتند شورا كه، نه دبيرخانه‌اش نامه زده، ديدند مبناي قانوني، ندارد گفتند شورا تصويب كرده هرچيزي باعث تنش مي‌شود، دبيرخانه مي‌تواند جلويش را بگيرد! اين تشتت اقوال يعني هيچكدام درست نيست و فقط بهانه ساكت كردن مردم است.»
او در ادامه افزود: «بعد از همه اينها ناگهان برادري كه مردم از او انتظار نداشتند، براي اين تخلف قانوني، لباس شرعي دوخت! براي خيلي‌ها موضع آقاي نبويان قابل هضم نبود. برخي متأسف، برخي عصباني و البته جماعتي وشكن مي‌زنند كه خوب اينها را روبه‌روي هم قرار داديم. براي من اما عجيب نبود چون فقط تحليل‌هاي ايشان در برجام را واقعي مي‌بينم.»
اين نخستين دوئل نبويان و حميد رسايي دو روحاني ارشد در دو سوي پاره‌خط جريان پايداري بر سر حجاب نبود. براي نخستين‌بار در جلسه علني 11ديماه مجلس دوازدهم بود كه رويارويي نبويان و رسايي نمايان شد. در آن زمان حميد رسايي در تذكري خطاب به رييس مجلس از ابلاغ نشدن مصوبه عفاف و حجاب انتقاد كرد و گفت كه «بنده مجدداً پيگيري كردم و شوراي عالي امنيت ملي مي‌گويد ما اصلا مصوبه‌اي در اين باره نداشتيم.» محمدباقر قاليباف هم پاسخ داد «همان مرجعي كه تاريخ 23 آذرماه را براي ابلاغ اين قانون به ما ابلاغ كرده بود، مجدداً (تعويق ابلاغ) آن را تمديد كرد.» سيد محمود نبويان اما 14ديماه در توييتر به حميد رسايي پاسخ داد. نبويان نوشت: «تا آنجايي كه مطلع هستم، دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي، ابلاغ و اجراي قانون مربوط به عفاف و حجاب را به تعويق انداخته و حتي اگر رييس مجلس بخواهد هم نمي‌تواند مانع اجراي قانون مصوب مجلس كه به تأييد شوراي نگهبان رسيده، شود.» در آن برهه، بسياري از خبرنگاران پارلماني از تداوم بحث و جدل نبويان-رسايي در راهروهاي بهارستان دادند.
نقش قاليباف در انشقاق جريان پايداري
اما انشقاق در منتهي عليه راست راديكال‌ها، موضوعي نيست كه به سادگي رخ داده باشد. برخي تحليل‌ها حاكي از آن است كه قاليباف پس از انتخابات رياست‌جمهوري 1403 تلاش كرد تا برخي چهره‌هاي ارشد پايداري را به سمت خود كشانده و از اردوگاه پايداري جدا كند. سيد محمود نبويان مهم‌تري چهره مرتبط با اين جريان است كه آرام آرام از مواضع راديكال فاصله گرفته و به قاليباف نزديك مي‌شود. قاليباف براي اين منظور نبويان را به عنوان نماينده مجلس در سفرهاي ديپلماتيك كشور جا داد و نقش و جايگاه ويژه‌اي براي او در مجلس قائل شد. ليدر نواصولگرايان به خوبي مي‌دانست كه براي خنثي كردن تخريب‌هاي اصولگرايان لازم است، چهره‌هاي وزين اين جريان را از اردوگاه پايداري خارج ساخت و آنها را به سمت طيف‌هاي خردمندتر جريان راست رهنمون ساخت. حمايت نبويان از قاليباف بر سر ابلاغ قانون حجاب و عفاف در 11و 14دي ماه در راستاي اين نقش‌آفريي تازه معنا و مفهوم دارد. حميد رسايي و ياران نزديك او در جريان پايداري اما به جاي تلاش براي اتحاد و پوشاندن نقاط انشقاق ترجيح دادند تا هرچه سريع‌تر عقد اخوت با نبويان و نزديكان او را باطل ساخته و ترانه‌هاي جدايي و فراق سر دهند. در يك چنين شرايطي است كه تحليلگران ايام پيش رو را ايام هجران و جدايي و دوري برادران پايداري مي‌دانند، پايداري كه امروز بيش از هر زمان ديگري نشانه‌هاي ناپايداري در آن نمايان شده و هر آن مي‌رود تا آتش انشقاق در آن شعله‌ور شود.