پشت همتی را خالی کردند
عبدالناصر همتی اولین وزیر استیضاح شده دولت چهاردهم بود که در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی با رأی عدم اعتماد نمایندگان مواجه شد.
پشت همتی را خالی کردند
این در حالی است که به باور بسیاری از کارشناسان شرایط اقتصادی کشور به شکلی نبود که زمان مناسبی برای این استیضاح باشد. از سوی دیگر کارشناسان نسبت به پیامدهای پس از استیضاح در بازار سرمایه نگران هستند. «آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی این موضوع با دکتر غلامعلی جعفرزاده نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کرده است. جعفرزاده در این زمینه معتقد است: «نکته مهمی که در دولت پزشکیان رخ داده این است که دولت با همه ائتلاف کرده، اما هیچ‌کس با دولت ائتلاف نکرده است. امروز فرصت مناسبی است که از آقای همتی بپرسیم چند نفر از مدیران خود را براساس سفارش آقایان قالیباف و نیکزاد منصوب کرده است؟ تأسف‌آور این بود که از درون دولت نیز برای جایگزینی آقای همتی پالس‌هایی فرستاده شده بود. من اینجا جا دارد یک خسته نباشید به برخی چهره‌های کابینه بگویم و امیدوارم موضوع جایگزینی آقای تقوی‌نژاد به جای آقای همتی صحیح نباشد. من به این دلیل می‌گویم بین اعضای دولت هماهنگی وجود ندارد که بلافاصله پس از طرح استیضاح آقای همتی عده‌ای در درون دولت تقوی‌نژاد را کاندیدای وزارت اقتصاد کردند. واقعیت این است که دولت در ماجرای استیضاح، از وزیر خود دفاع نکرد و پشت همتی را خالی کرد. به همین دلیل امیدوارم پزشکیان، تقوی‌نژاد را به عنوان وزیر بعدی اقتصاد معرفی نکند تا همچنان استقلال رای خود را نشان دهد.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
*وزیر اقتصاد در حالی استیضاح شد که کشور از نظر اقتصادی در وضعیت باثباتی قرار دارد. در چنین شرایطی این استیضاح چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت؟
استیضاح همتی یک انتقام‌گیری سیاسی بود و مجلس به دنبال این بود با این استیضاح به ضعف‌های خود سرپوش بگذارد. در علم اقتصاد از وزیری که132 روز کار کرده و18 روز تا عید نوروز باقی مانده، گزارش خواستن اشتباه است. آقای تاجگردون به نکته‌ای اشاره کردند که من یک و نیم ماه پیش درباره آن توئیت زده بودم. 6/4میلیارد دلار ارز کشور ناشی از پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها از کشور خارج شده بود که در نهایت به کشور بازنگشته است. هنگامی که نزدیک به 5 میلیارد دلار ارز از کشور خارج شده و باز نگشته، انتظار دارید قیمت دلار افزایش پیدا نکند؟ چرا با کسانی که این میزان ارز به کشور باز نگرداندند برخورد نشد؟ بخشی از این پول بازگردانده نشده متعلق به آقازاده‌ای است که 32 نفتکش ما را در اختیار دارد. این در حالی است که نه تنها این پول را برنگردانده، بلکه برای وی تنفس نیز در نظر گرفته‌اند و به وی تخفیف نیز داده‌اند. مجلس باید کمیته 7 نفره فروش نفت را بازخواست کند. هنگامی که5 میلیارد دلار به خزانه بازنگشته اصلا دلاری در اختیار دولت قرار نداشته است. هنگامی که مجلس به این موضوع ورود نکرده و نظارت کافی نداشته، چرا باید دولت پاسخگوی این وضعیت باشد؟ همه دستگاه‌های نظارتی نیز این موضوع را به مجلس گزارش کردند. سوال این است که چرا مجلس در این زمینه اقدامی نکرده و پول ملت را پس نگرفته است؟ مجلس برای این کم‌کاری بهانه‌های مختلفی آورد که هیچ کدام قانع کننده نبوده است. پولی که به خزانه بازنگشته، دلیل اصلی افزایش قیمت دلار بوده و مسئولیت آن نیز برعهده خود مجلس است که در این زمینه نظارت کافی نداشته است. نکته دیگر اینکه اگر قرار بود وزیری از دولت استیضاح شود، وزرای دیگری به استیضاح نزدیک‌تر بودند.
*چه وزرایی؟
وزیر نفت، آموزش و پرورش و به خصوص صمت. مسئول اصل هزینه‌کرد دلار در بازار وزارت صمت است. به همین دلیل من معتقدم استیضاح آقای همتی یک انتقام‌جویی سیاسی بود که در نهایت مردم باید هزینه آن را پرداخت کنند. هدف مجلس از استیضاح این بود که به مردم بگوید در شب عید ما برای وضعیت معیشتی شما کاری کردیم. نه تنها هیچ‌کاری نکرده‌اند، بلکه به‌زودی خواهند دید که شرایط را سخت‌تر کرده‌اند. من نقدهای زیادی به عملکرد آقای همتی و فرزین دارم و منکر ضعف‌هایی که داشتند نیستم، با این حال معتقدم که شرایط جامعه به شکلی نبود که استیضاح وزیر اقتصاد تغییری در شرایط ایجاد کند و موجب بهتر شدن اوضاع شود. من فکر می‌کنم شرایط را سخت‌تر نیز خواهد کرد. وقتی در جنگ صددرصدی با ترامپ و آمریکا قرار داریم، چرا باید ژنرال‌ها را خانه‌نشین کنیم؟
*در روزهای پایان سال قرار داریم که وضعیت بازار ملتهب است. نداشتن وزیر اقتصاد در چنین شرایطی وضعیت را بدتر نمی‌کند؟
واقعیت این است که مجلس نتوانسته کارنامه قابل قبولی به مردم ارائه دهد و با این کار یک نقطه منفی هم در این کارنامه ثبت و ضبط می‌شود. از امروز هر اتفاقی در اقتصاد کشور رخ بدهد، مردم آن را از چشم مجلس خواهند دید. آقای پزشکیان در جلسه مجلس صادقانه مسائل و مشکلات کشور را عنوان کردند و از نمایندگان کمک خواستند. کاش نمایندگان دست به چنین کاری نمی‌زدند و به آقای پزشکیان کمک می‌کردند؛ پزشکیآنکه در قامت رئیس‌جمهور تابع مقام رهبری بوده است. در حالی که تقریبا تمام تحلیلگران نگاه مثبتی به تعامل و مذاکره داشته‌اند و در حالی که با این کار می‌توان بخشی از مشکلات کشور را رفع کرد، زمانی که مقام رهبری عنوان کردند مذاکره نمی‌کنیم، آقای پزشکیان تبعیت خود را نشان داده و عنوان کردند که با توجه به شرایط طرف مقابل، مذاکره نمی‌کنیم. چرا مجلسی که خود را تابع دیدگاه مقام رهبری می‌داند با چنین رئیس‌جمهوری همراهی نمی‌کند و در این شرایط سخت یکی از وزرای کلیدی دولت را استیضاح می‌کند؟ براساس قانون اساسی نظر رهبر انقلاب فصل‌الخطاب است و زمانی که ایشان عنوان می‌کنند به صلاح کشور نیست که مذاکره صورت بگیرد، همه نهادها از نظر ایشان تبعیت می‌کنند. حال چرا وقتی مقام رهبری تاکید کرده‌اند که به دولت کمک کنید، مجلس دست و پای دولت را می‌بندد؟ در حالی که باید به دولت با تمام توان کمک کند.
هدف مجلس از استیضاح این بود که به مردم بگوید در شب عید ما برای وضعیت معیشتی شما کاری کردیم. نه تنها هیچ‌کاری نکرده‌اند، بلکه به‌زودی خواهند دید که شرایط را سخت‌تر کرده‌اند
*آیا دفاع پزشکیان از همتی در جلسه استیضاح قابل قبول بود؟ دولت به چه میزان از همتی در این ماجرا حمایت کرد؟
آقای پزشکیان از ابتدا شکل‌گیری دولت اعضای تیم خود را به خوبی انتخاب نکرد. تیمی که ایشان تشکیل داد، ناهماهنگ است و هر کسی برای خودش یک ساز می‌زند. نکته مهمی که در دولت پزشکیان رخ داده این است که دولت با همه ائتلاف کرده، اما هیچ‌کس با دولت ائتلاف نکرده است. امروز فرصت مناسبی است که از آقای همتی بپرسیم چند نفر از مدیران خود را براساس سفارش آقایان قالیباف و نیکزاد منصوب کرده است؟ تأسف‌آور این بود که از درون دولت نیز برای جایگزینی آقای همتی پالس‌هایی فرستاده شده بود. من اینجا جا دارد یک خسته نباشید به برخی چهره‌های کابینه بگویم و امیدوارم موضوع جایگزینی آقای تقوی‌نژاد به جای آقای همتی صحیح نباشد. من به این دلیل می‌گویم بین اعضای دولت هماهنگی وجود ندارد که بلافاصله پس از طرح استیضاح آقای همتی عده‌ای در درون دولت تقوی‌نژاد را کاندیدای وزارت اقتصاد کردند. واقعیت این است که دولت در ماجرای استیضاح از وزیر خود دفاع نکرد و پشت همتی را خالی کرد. به همین دلیل امیدوارم پزشکیان، تقوی‌نژاد را به عنوان وزیر بعدی اقتصاد معرفی نکند تا همچنان استقلال رای خود را نشان دهد.
*چه کسانی در درون دولت پشت همتی را خالی کردند؟
برخی در دولت پزشکیان برای خودشان دولت در سایه تشکیل داده‌اند. عامل اصلی استیضاح آقای همتی نیز همین افراد بوده‌اند که از درون دولت با این استیضاح همدلی نشان دادند. این افراد با مطرح کردن گزینه جایگزین برای آقای همتی به موافقان استیضاح کمک کردند.
*آیا در شرایط کنونی که جبهه پایداری به هدف خود برای استیضاح همتی دست پیدا کرده‌اند نباید منتظر استیضاح وزرای دیگر دولت بود؟
بدون تردید این اتفاق رخ خواهد داد و مجلس دیر یا زود سراغ وزرای دیگر می‌رود و آقای پزشکیان خیلی زود متوجه خواهد شد که در این نزدیکی که با جبهه پایداری شکل گرفته، معنایی از وفاق وجود ندارد. در بین مردمی که با مشکلات معیشتی درگیر هستند، شاید دست بالا 2 درصد آقای همتی را مقصر وضعیت اقتصاد کشور بدانند. کمتر از 6 ماه از استقرار دولت می‌گذرد و نباید بی‌انصافی کرد. آقایانی که فرصت‌های دیپلماسی را در زمان اوباما و بایدن سوزاندند حالا باید پاسخگو باشند. هرچند به آقای همتی و فرزین رئیس کل بانک مرکزی نقدهای زیادی دارم اما منصانه بگوییم آنها چه کاری می‌توانستند انجام دهند و انجام ندادند؟ همه می‌دانستند اگر ترامپ به ریاست جمهوری برگردد و تفاهم و توافقی با آمریکا در کار نباشد چه اتفاقی می‌افتد. کسانی مانند آقای جلیلی و همفکرانش که نگذاشتند برجام احیا شود، حالا باید پاسخ بدهند. تندروها کشور را به وضعیتی کشاندند که مجبوریم با همین شرایط جلو برویم. استیضاح کنندگان باید به عموم مردم تضمین بدهند که با عزل همتی و آمدن فرد دیگر، اقتصاد کشور تکان خواهد خورد. اگر قیمت دلار افزایش پیدا کند، آن زمان آیا همین آقایان طرفدار استیضاح می‌توانند جواب مردم را بدهند؟ همه می‌دانیم که مشکلات کشور چگونه ایجاد شده و چه راه‌هایی برای غلبه بر مشکلات وجود دارد. همین روزها که موضوع پایان جنگ اوکراین مطرح شده، 25 درصد ارزش پول ملی روسیه افزایش یافته است. مشکل اقتصاد ما نتیجه تندروی کسانی همچون فرقه پایداری است.
منبع : آرمان ملی