لیستی برای اعتراض ، نه رای اعتراضی
حمید شجاعی: شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که با وجود ردصلاحیت گسترده اصلاح‌طلبان و اعتدالیون در تهران و سایر استان‌ها اساسا شاهد کنشی معطوف به انتخابات از سوی احزاب، جریانات و اشخاص اصلاح‌طلب، اعتدالی و میانه‌رو باشیم.
حتی حزب اعتدال و توسعه نیز که تا هفته پایانی انتخابات صحبت از مشارکت فعال و لیست انتخاباتی داشت با ردصلاحیت گسترده نامزدهایش عطای مشارکت انتخاباتی به‌صورت حزبی و ارائه لیست را به لقای آن بخشید و به تماشا نشست. اما در این میان که اصولگرایان با لیست‌‌های رنگارنگ در پی رقابت با یکدیگر بودند لیستی از بین همه لیست‌ها سر برآورد که شاید هیچکس باور نمی‌کرد در این شرایط و زمینی که شورای نگهبان برای انتخابات تعریف کرده اساسا توانایی اعلام موجودیت و فعالیت داشته باشد. اما علی مطهری، نامزد ادوار مجلس توانست افرادی از میان نمایندگان ادوار و چهره‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا با دیدگاه اعتدالی و میانه‌روی را دورهم جمع کند و لیستی 30 نفره از متخصصان را به مردم تهران ارائه کند تا شاید بخت یار شود و با مشارکت مردم تهران راهی مجلس شوند و شرایط را از تندروی‌های مجلس یازدهم به عقلانیت و میانه‌روی در مجلس دوازدهم تبدیل کنند. اما واقعیت امر بر آن است که تنها نیت خوب علی مطهری که می‌خواست از دل ردصلاحیت‌ها و شرایط بار شده بر جامعه و جریان‌های سیاسی روزنه امیدی بگشاید کافی نبود و او برای موفقیت به مسائل مهم‌تری نیاز داشت که از بد حادثه در موقعیت نه چندان مناسبی در این شرایط قرار گرفت و هیچ یک از مولفه‌های انتخابات مشارکتی با وی و یارانش همراه نشد. مهم‌تر از همه اینکه مطهری و یارانش چشم امیدشان به مشارکت و حمایت مردمی بود که در سال 98 نیز نشان دادند که نه تنها رضایتی از شرایط موجود ندارند بلکه این عدم رضایت و اعتراض خود را در قالب کاهش چشمگیر مشارکت نشان می‌دهند. لذا طبیعی بود که وقتی از انتخابات 98 تا انتخابات 1402 در نگاه مردم چیزی تغییر نکرده است آنها نیز رویکرد خود را نسبت به انتخابات تغییر نداده باشند. در نتیجه با عدم مشارکت قشر خاکستری و آن طیف از مردم که رای خود را به سبد اصلاح‌طلبان و اعتدالیون می‌ریزند مطهری و یارانش تنها ماندند و آرای کم‌شان نیز نتوانست آنها را به پیروزی برساند. حال اینکه اگر شرایط مشابه را در انتخابات مجلس دهم در اسفند 1394 بررسی کنیم می‌بینیم که در آن زمان نیز با ردصلاحیت‌های گسترده‌ای که از اصلاح‌طلبان صورت گرفت آنها تصمیم به ائتلاف با اعتدالیون در قالب لیست امید گرفتند با این تفاوت که در آن برهه از زمان مردم مشارکت بالایی را رقم زدند و تمام لیست 30 نفره امید به مجلس راه یافتند. اما در مجلس دوازدهم نه تنها اصلاح‌طلبان و اعتدالیون با هم ائتلافی نکردند بلکه عدم مشارکت مردم جملگی باعث شد تا لیست مستقل علی مطهری نتواند راهی به مجلس بیابد. هر چند که نباید این خرده را به مطهری گرفت که چرا اساسا لیست داده و کنش انتخاباتی داشته چرا که او و طیفی از افراد همچنان معتقد به کارکرد انتخابات و صندوق رای هستند و باور دارند که در همین شرایط سخت نیز می‌توان موفقیت‌هایی را رقم زد. اما مساله این است که عنصر تاثیرگذار در این مساله یعنی مردم دیگر موافق رویکرد مطهری در جهت مشارکت در راستای تغییر نیستند. کاهش مشارکت مردم در تهران به علاوه درنظرگرفتن آرای مخدوش و سفید نشان می‌دهد که مردم همچنان با این نوع مشارکت پیام خود را به نهادهای مربوطه و مجموعه حاکمیت می‌فرستند که انتخابات مشارکتی در گرو حل مشکلات، مرتفع شدن مطالبات و شفافیت و پاسخگویی است.
* مردم معتقدندسس مجلس نمی‌تواند مشکلاتشان را حل کند
یک نماینده ادوار مجلس در ارتباط با انتخابات مجلس و لیست «صدای ملت» اظهار داشت: اقدام آقای مطهری در ارائه لیست صدای ملت حرکت کاملا شجاعانه‌ای بود. هر چند خیلی‌ها به وی توصیه کرده بودند که انصراف دهد و از انتخابات بیرون بیاید. اما آقای مطهری می‌گفت انتخابات فی‌نفسه چیز خوبی است، حال در کشور ما بد اجرایش می‌کنیم چیز دیگری است. غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی به «آرمان ملی» گفت: اینکه آقای مطهری پای انتخابات ماند، لیست خود را داد و ثابت کرد که مردم ناراضی و ناراحتند و حتی مردم با رای ندادن به او نشان دادند ناراضی هستند خود جای تقدیر دارد. وی افزود: به‌جای اینکه به مطهری بپردازیم باید به این مساله بپردازیم که چرا مردم نیامدند و بی‌تفاوت از کنار این مساله نگذریم. باید پرسید که حاکمیت برای جذب ناراضی‌ها چه برنامه‌ای دارد؟ رئیس فراکسیون مستقلین مجلس دهم بیان کرد: نهاد مجلس در افکارعمومی و ذهن مردم دچار خدشه شده است. اگر همه مجلس هم اصلاح‌طلب بودند نمی‌توانستند قانونی که می‌خواهند را تصویب کنند چون نهادی به‌نام شورای نگهبان در بالادست حذفش می‌کند. اگر هم مجلس تصویب نکند شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی و... تصویب می‌کند و حتی اگر شورای نگهبان موافقت کرد بازهم کمیته نظارت مجمع تشخیص آن را حذف می‌کند. جعفرزاده تصریح کرد: «مجلس در راس امور است» ضعیف شده و دیگر مجلس قدرت برتر نیست. قبلا اعتراض‌ها به ردصلاحیت‌ها بود اما الان به نحوی شده که مردم دیگر قائل نیستند که مجلس می‌تواند مشکلاتشان را حل کند.
* بیانیه صدای ملت
گروه انتخاباتی صدای ملت پس از شکست در انتخابات مجلس دوازدهم بیانیه‌ای صادر کرد که در این بیانیه آمده است: انتخابات دوازدهمین دوره مجلس برگزار شد. فهرست «صدای ملت» به‌رغم تبلیغات وسیع در داخل و خارج کشور برای رأی ندادن، از آنجا که این مشی سیاسی را در شرایط داخلی و منطقه‌ای امروز کشور نمی‌پسندید و معتقد به مشارکت فعال بود، وارد صحنه شد و چون یک فهرست متفاوت از سایر فهرست‌ها در تهران بود توانست رقابتی را ایجاد کند و طبعا بر میزان مشارکت در تهران بیفزاید. با توجه به امکانات رقیب و اینکه می‌دانستیم اکثر هواداران ما در انتخابات شرکت نمی‌کنند و البته دلایلی برای خود دارند کمتر به پیروزی در این میدان می‌اندیشیدیم و هدف اول ما بالابردن میزان مشارکت بود که در حد توان به آن رسیدیم. در بخش از این بیانیه آمده است: اکنون به رأی مردم حوزه انتخابیه تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس احترام می‌گذاریم و امیدواریم منتخبان مسیر رفع کاستی‌های اقتصادی و معیشتی، ایجاد توازن میان غرب و شرق در سیاست خارجی، رفع تحریم‌ها و ممانعت از نقض حقوق ملت، مصرّح در فصل سوم قانون اساسی را با جدیت بپیمایند. هدف ما این بود که با وجود نارضایتی از ردصلاحیت برخی افراد صالح و توانا، از میان افراد تأیید شده، تعداد قابل‌توجهی افراد معتدل و عقل‌گرا رأی بیاورند و یک فراکسیون اقلیت قوی در مجلس تشکیل شود که قطعا در کیفیت تصمیمات و مصوبات مجلس مؤثر خواهد بود. این بیانیه در بخش دیگری می‌افراید: با ارزیابی منتخبان در کل کشور معلوم شد که این هدف چندان دور نیست. «صدای ملت» که همواره بر آن بوده است که صدای نیازها و نظرات مردم باشد، به وظیفه خود مبنی بر مبارزه با قهر با صندوق و تلاش برای افزایش مشارکت عمل کرد و وارد صحنه رقابت نابرابر شد و به امید خدا رضوان الهی و رضایت مردم را خواهد داشت. بدیهی است که همچنان در مقام نقد و کنشگری سیاسی برای اصلاح امور باقی می‌مانیم. از همه شرکت‌کنندگان و فعالان عرصه این انتخابات تشکر می‌کنیم.
منبع:آزمان ملی