آیا شیوه برگزاری کنکور تغییر می‌کند؟
«قطع اینترنت برای کنکور فقط در ایران اتفاق نمی‌افتد؛ آمریکا هم قطع می‌کند» و «تغییر نکردن شیوه برگزاری کنکور» و البته دومی، اخبار مهمی بودند برای کنکوری‌هایی که این روزها همزمان با استرس‌های کنکور متحمل شوند. دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اعلام این خبر که شیوه برگزاری کنکور تغییر نمی‌کند، در گزارش شورای مربوطه گفته: تاکنون به خاطر تساهل و تسامح در آزمون سراسری بی‌عدالتی‌های زیادی شاهد بودیم و حق افراد ضایع می‌شد اما با مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تغییر در نحوه برگزاری کنکور، حتی یک مورد تخلف را هم شاهد نبودیم.
عبدالحسین خسروپناه، درباره علت مخالفت برخی نمایندگان مجلس با شیوه فعلی برگزاری کنکور، توضیح داده: پس از ورود جدی شورای عالی انقلاب فرهنگی به موضوع برگزاری آزمون سراسری، رئیس‌جمهور هم از آن حمایت کرد. ما جلسات متعددی با نمایندگان مجلس برگزار کردیم اما همچنان برخی از آنها با شیوه فعلی کنکور مخالف هستند.
خسروپناه ادامه داده: با کمک و همکاری مجموعه وزارت ارتباطات و دستگاه‌های امنیتی با قطع اینترنت در محل برگزاری کنکور، امنیت در برگزاری این آزمون مهم افزایش یافت و تخلفی گزارش نشد. البته در برخی مناطق به خاطر ضعف در زیرساخت‌ها مجبور به قطع اینترنت در شهرستان یا چند محله شدیم که با تقویت زیرساخت‌ها امنیت در برگزاری آزمون سراسری ارتقا می‌یابد. او افزوده: قطع اینترنت فقط مربوط به کشور ما نیست و در آمریکا، چین و ... هم قطع اینترنت وجود دارد. اینکه برخی نمایندگان مجلس به قطع اینترنت در زمان برگزاری آزمون سراسری ایراد می‌گیرند حرف اشتباهی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه روند برگزاری کنکور تغییری نخواهد کرد، افزود: ما به دنبال کار زیرساختی جدی برای ایجاد یک سازمان سنجش و ارزیابی واحد هستیم که همه دستگاه‌ها در حوزه آموزش و پژوهش تابع آن باشند. فعلاً گام‌های اولیه این مسیر را برداشته‌ایم و روند فعلی برگزاری آزمون سراسری را تغییری نخواهیم داد.
طرح‌هایی که عقیم ماندند
پیش‌تر اخباری در خصوص تغییرات ایجاد شده در کنکور سراسری منتشر و قرار بر این شد که نحوه سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در سال 1402 نسبت به سال‌های گذشته متفاوت شود. از تغییر میزان تاثیر سوابق تحصیلی گرفته تا نحوه برگزاری آزمون، همگی مواردی هستند که قرار بود نتیجه نهایی پذیرش داوطلبان را تعیین کنند.
یکی از مهم‌ترین تغییرات مصوب، افزایش تاثیر معدل در کنکور به 40 درصد قطعی بود و تنها 60 درصد نتایج آزمون سراسری بر پذیرش داوطلبان تاثیر داشت. به این معنا که معدل نهایی پایه دوازهم داوطلبان با هر میزانی به جای تاثیر مثبت، به طور قطعی و مستقیم نتیجه نهایی را معین خواهد کرد و شرکت در آزمون سراسری تنها 40 درصد موثر خواهد بود.
حذف دروس عمومی، یکی دیگر از این تغییرات بود و قرار شد تاثیر دروس عمومی نیز از طریق بررسی سوابق تحصیلی و احتمالا براساس معدل کتبی نهایی پایه دوازدهم معین شود. البته در این صورت از آن جایی که سوالات آموزش و پرورش در امتحانات نهایی تشریحی است، تسلط کامل بر محتوای کتاب درسی و نه فقط تکنیک‌های تست زنی، تعیین و تضمین کننده نتیجه بهتر خواهد بود. برگزاری 2 کنکور طی یک سال، یکی دیگر از تغییرات مد نظر بود. به منظور رفع استرس و اضطراب داوطلبان، راهکاری ارائه شد که طی آن، دو کنکور در سال اتفاق بیفتد تا همه داوطلبان بتوانند در هر دو شرکت کرده و پس از اعلام نتایج، بهترین نتیجه به عنوان نمره آزمون برای آنها در نظر گرفته شود. به گفته طراحان، این کار به داوطلبان کمک می‌کند تا در صورت نارضایتی از عملکرد نوبت اول، برای کسب بهترین نتیجه در نوبت دوم و رسیدن به رتبه قبولی مدنظر خود تلاش کنند. همین‌طور گفته شد که اولین نوبت در اواخر دی ماه و دومین نوبت آن در تیر ماه برگزار خواهد شد.
افزایش اعتبار نتایج کنکور تا 2 سال هم به این معنا بود که داوطلبان می‌توانند بدون شرکت هر ساله در کنکور از نتیجه یک آزمون تا دو سال استفاده کنند و به این ترتیب امتیازات نتایج کسب شده نیز به مدت دو سال معتبر خواهد بود.
حذف زیر گروه‌ها هم مورد دیگری بود با این توضیح که «زیرگروه‌ها در سال‌های اخیر برگزاری کنکور اهمیت بسزایی داشته لذا تفاوت درصد با این مورد مشخص می‌شد، همچنین در روند انتخاب رشته رتبه داوطلب در زیرگروه‌ها ملاک پذیرش بود اما در کنکور سراسری سال 1402 این مورد حذف شده و یک نمره کلی برای داوطلب در نظر گرفته خواهد شد.»
به این نکته هم نمی‌توان اشاره نکرد که یکی از مهم‌ترین تغییرات در خصوص برگزاری کنکور در سال‌های آینده، اجرایی کردن کنکور الکترونیک بود!
درباره قطع اینترنت در زمان برگزاری کنکور
اما اگر یادتان باشد زمستان 1401، مسئولین راهکاری برای جلوگیری از تقلب در کنکور سراسری ارائه کردند که مورد انتقادات بسیاری واقع شد؛ قطع اینترنت در زمان برگزاری کنکور. موضوعی که حالا مقام شورای عالی انقلاب فرهنگی از آن دفاع کرده و گفته در آمریکا و چند کشور دیگر هم موقع برگزاری کنکورشان اینترنت را قطع می‌کنند!راهکار قطع اینترنت زمانی مطرح شد که برگزاری کنکور ۱۴۰۱ با حاشیه‌هایی همراه شد؛ از همان نخستین روز برگزاری کنکور ۱۴۰۱ یعنی رقابت داوطلبان گروه آزمایشی هنر، سؤالات در کانال‌های تلگرامی منتشر شد و حتی رئیس سازمان سنجش با اعتراف ضمنی، ضعیف‌تر بودن کنترل‌ها در روز برگزاری این آزمون را پذیرفت و گفت: ساعت ۱۲و۳۰دقیقه، عکس از یک صفحه دفترچه منتشر شد! اما در روزهای بعد به‌ویژه در روز آزمون گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی، انتشار سؤالات در گروه‌های تلگرامی ابعاد گسترده‌تری یافت. انتشار سؤالات گروه ریاضی ساعت ۹ صبح و سؤالات گروه تجربی حوالی ۱۰ صبح، حواشی جدی‌تر کنکور ۱۴۰۱ بود. با گسترده شدن ابعاد انتشار پاسخنامه‌ها در فضای مجازی وزارت علوم برای قطع سراسری اینترنت در زمان برگزاری آزمون سراسری درخواست کرد که با مخالفت وزارت ارتباطات مواجه شد اما با رفت و آمدهای بسیار، سرانجام قرار بر این شد که در زمان برگزاری کنکور اینترنت همراه در محدوده‌های برگزاری آزمون سراسری محدود شود؛ راهکاری که به نظر می‌رسد بیش از آنچه در بحث برقراری آزمونی عادلانه موثر واقع شود، اقدامی زیان‌بار است.
کارشناسان معتقدند که تصمیم دولت برای قطع اینترنت در زمان برگزاری کنکور در حالی است که مردم سوالات بسیاری درباره این تصمیم عجیب دارند و نمی‌دانند که سوالات و مشکلات خود را در این زمینه از کجا بپرسند از جمله اینکه دامنه این قطعی دقیقا از کجا تا کجاست، در عین حال تبعات اجتماعی و اقتصادی این کار چگونه جبران می‌شود. از سوی دیگر با توجه به آزمون‌های بسیاری از کشورها برای ورود به دانشگاه آیا چنین تجربه‌ای در جایی در جهان اعمال شده یا می‌شود و در آخر اینکه آیا فکری برای جبران ضررهای ناشی از این تصمیم گرفته شده یا خیر، و اینکه اینگونه تصمیمات واقعا آخرین راهکار است یا راحت‌ترین آن، البته افکار عمومی در روزهای در پیش شاید سوالات بیشتری هم داشته باشد.