ممانعت از استیضاح؛ چرا؟!
سیاسی کاری را تایید نمی‌کنیم اما؛
تضعیف مجلس نه به نفع دولت و ملت است نه به صلاح مملکت و نظام!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: آذر ۱۴۰۱ بود که جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد در مجلس در بگو - مگویی جنجالی با محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراهای مجلس، مدعی شده بود؛ «به دلیل برخورد خشن در این مناطق و کشته شدن کولبران و سوخت‌بران از وزیر کشور در کمیسیون شوراها و امور داخلی سوال پرسیدم ولی از پاسخ‌های وزیر قانع نشدم، اما آقای جوکار رئیس کمیسیون به بنده می‌گوید سوال شما را به صحن نمی‌فرستم وقتی می‌گویم چرا، می‌گوید «برو به رئیس شکایت کن»؛ کجای آئین‌نامه آمده که رئیس کمیسیون می‌تواند سوال ملی نماینده را به صحن نفرستد؟ چرا باید از سردار جوکار به سردار قالیباف شکایت ببرم؟ »
منهای این جدال لفظی، این اعتراض که سوال از وزرا و استیضاح، از سوی هیئت رئیسه و رؤسای کمیسیون‌ها اعلام وصول نمی‌شود موضوع تازه‌ای نیست و طی مدتی که دولت سیزدهم بر سر کار آمده بارها شاهد آن بوده ایم!
> حسینی‌کیا، اوایل فروردین ۱۴۰۲:
قالیباف به بهانه مصلحت اجازه استیضاح برخی وزرا را نمی‌دهد
این عدم‌استیضاح‌ها، کوتاهی در حق مردم و نمایندگان است
سیدجواد حسینی‌کیا می‌گوید: جلوگیری از استیضاح وزرا، کوتاهی در حق مردم و نمایندگان است و این موضوع بارها به جد گفته شده است، ولی به ما می‌گویند مصلحت نیست و شرایطش وجود ندارد. انتقاد جدی ما به رئیس مجلس است که چرا استیضاح‌هایی که حق قانونی نمایندگان است در دستور کار قرار نمی‌گیرند؟
سیدجواد حسینی‌کیا نماینده سنقر و کلیائی در مجلس یازدهم درباره دلایل عدم‌موفقیت دولت در اقتصاد کلان می‌گوید: یکی از دلیل این است که بخشی از مدیران دولت، مدیران موفقی نبوده‌اند و برای همین، برخی از شعارهای دولت تا به امروز محقق نشده است. مثلاً ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال، یکی از همین شعارها بود. حال می‌بینیم که بعضی از مدیران نتوانستند وعده‌های رئیس‌جمهور را اجرایی کنند. او می‌گوید: دلیل دیگر این است که تیم اقتصادی دولت سیزدهم، تیم قدرتمندی نبود که بتواند در بخش‌های مهمی مثل معیشت مردم و کنترل نرخ ارز، عملکرد خوبی از خود به جای بگذارند. با اینکه فروش نفت و بعضی موضوعات دیگر، متناسب بوده، ولی سایه این‌ها روی اقتصاد داخلی ایران نیفتاده است و گرفتاری‌های کنونی را شاهد هستیم.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس می‌گوید: در حوزه ارز، مسکن و خودرو، مردم گلایه‌های جدی دارند و در این‌باره تیم اقتصادی قوی‌ای در دولت ظهور و بروز پیدا نکرده است و حاصل این عملکرد دولت، کاهش ارزش پول ملی شده است. تمام این مطالبی که گفتم، بخشی از انتقادات و گلایه‌های به حق و جدی مردم است. حسینی‌کیا می‌گوید: بخشی از مشکلات امروز در بخش اقتصاد، به حوزه سازمان برنامه و بودجه کشور برمی‌گردد که اعتبارات به موقع محقق نشده و گاهی هم در بودجه آمده و سر آن جر و بحث فراوان می‌شود، ولی، چون تحقق درستی پیدا نمی‌کند و تخصیص داده نمی‌شود، وعده‌هایی که به مردم داده می‌شود، محقق نشده و وقتی مردم چیزی در میدان عمل نمی‌بینند، باعث نگرانی‌شان نسبت به حال و آینده کشور می‌شود.
نماینده سنقر و کلیائی یادآور می‌گوید: یک بخشی از وعده‌های دولت اصلاً محقق نمی‌شوند و سؤال اینجاست که اگر پول هست، پس چرا تخصیص داده نمی‌شود؟ و یک بخشی از وعده‌ها اصلاً وجود ندارند و سؤال این است که چرا دولت پیشنهادش را به مجلس می‌آورد که روی آن بحثی شود؟ یعنی اگر منابع نیست، پس چرا حرفش بیهوده زده می‌شود؟
او در پاسخ به اینکه آیا دولت پس از گذشت بیش‌از ۱۸ ماه، عملکرد ضعیفش را مخصوصاً در حوزه اقتصاد قبول دارد؟ گفت: دولت کار خودش را می‌کند، چون به این سیستمی که ایجاد کرده، اعتقاد دارد. این موضوعات و دلایلی که من مطرح کردم، گلایه‌های من و برخی از همکاران در مجلس است. حسینی‌کیا می‌گوید: قرار بود خیلی از وزرای دولت سیزدهم، استیضاح شوند، ولی متأسفانه رئیس مجلس این اجازه را نمی‌دهد و هنوز تعدادی استیضاح در هیئت رئیسه وجود دارد؛ این‌ها همه از کوتاهی هیئت رئیسه مجلس است.
عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه می‌گوید: این عدم‌استیضاح‌ها، کوتاهی در حق مردم و نمایندگان است و این موضوع بارها به جد گفته شده است، ولی به ما می‌گویند مصلحت نیست و شرایطش وجود ندارد. انتقاد جدی ما به رئیس مجلس است که چرا استیضاح‌هایی که حق قانونی نمایندگان است در دستور کار قرار نمی‌گیرند؟
> آصفری، ۲۰فروردین۱۴۰۲: سه طرح استیضاح وزیر اقتصاد به هیئت رئیسه داده شده اما باز اجازه نمی‌دهند
/آنقدر لابی می‌کنند تا طرح را از دستور خارج کنند
محمدحسن آصفری نماینده اراک در مجلس یازدهم با انتقاد از هیئت رئیسه مجلس در خصوص عدم‌وصول طرح استیضاح وزرا، می‌گوید: در موضوع استیضاح‌ها، هیئت رئیسه کوتاهی زیادی می‌کند. آن‌ها بایستی استیضاح‌ها را طبق آیین‌نامه کمتر از ۱۰ روز در دستورکار قرار دهند. وقتی استیضاحی در پروسه طولانی‌مدت قرار می‌گیرد، به تبع آن، معاونان پارلمانی و افراد دیگری از وزارتخانه‌ها فعال و به مرور با لابی‌کردن‌ها سبب می‌شوند تعداد افراد استیضاح‌کننده، کاهش یابد و این روند منجر به این می‌شود که بعضاً طرح استیضاح از دستور کار خارج شود.
> سه گروه طرح استیضاح وزیر اقتصاد را دنبال می‌کنند
او می‌گوید: بنده یکی از امضاکنندگان استیضاح آقای خاندوزی وزیر اقتصاد هستم. در مورد استیضاح ایشان، هنوز امضاها به قوت خود باقی است و سه گروه این استیضاح را دنبال می‌کنند. گروه اول، ما هستیم با نزدیک به ۴۰ امضا و دو گروه دیگر با ۲۰ و ۱۵ امضا، کار را دنبال می‌کنند. البته باید بگویم که نهایتاً امضاها تجمیع خواهند شد، چون سوال‌های همه ما تقریباً مشترک است. نایب رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها می‌گوید: وقتی می‌بینیم هیئت‌رئیسه، استیضاح‌ها را در دستور کار قرار نمی‌دهد، نمایندگان خودشان مجبور می‌شوند یک طرح استیضاح جدید دیگر را وارد کار کنند، به همین دلیل است که اکنون شاهد سه طرح استیضاح برای وزیر اقتصاد هستیم. البته این روند باعث می‌شود فشار بر هیئت رئیسه بیشتر تا بالاخره استیضاح اعلام وصول شود.
آصفری می‌گوید: در موضوع استیضاح، آنقدر که نمایندگان پیگیر هستند، هیئت رئیسه مجلس پیگیر نیست. بعید می‌دانم این رویکرد هیئت رئیسه، بحث رودربایسی با دولت باشد. رئیس مجلس باید قانون و آیین‌نامه را خط قرمز خودش قرار دهد. هیچ دلیلی نمی‌بینم که چرا باید استیضاح از دستور کار خارج شود. نماینده اراک می‌گوید: ما بارها این موضوعات را به هیئت رئیسه گفته‌ایم، ولی آقای قالیباف می‌گوید چون استیضاح‌های زیادی در دستور کار قرار دارد، نوبت به فلان استیضاح نرسیده است. عجیب است که هیچ‌کدام هم در دستور کار نمی‌آید و این جای سوال دارد. باید این موارد از رئیس مجلس خواسته شود که استیضاح‌ها را طبق قانون و آیین‌نامه دنبال کند. نایب رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها می‌گوید: این چالش،
مربوط به این دوره مجلس نیست. در ادوار گذشته هم، روسای مجلس با موضوع استیضاح‌ها اینگونه رفتار داشتند و موارد را معطل می‌کردند تا در نهایت امضاها از حد نصاب بیفتد و از دستورکار خارج شود.
آصفری می‌گوید: سوالات ما از وزیر اقتصاد، در حوزه کاهش ارزش پول ملی و در خصوص وضعیت بورس است که چرا دولت برنامه‌ای برای آن‌ها و مخصوصاً بورس ندارد. سوال بعدی ما در مورد تبصره‌های ۱۶ و ۱۸ بودجه کشور در حوزه‌های پرداخت تسهیلات بانک‌ها است که اقدامی نمی‌کنند و از طرفی، تورم و گرانی‌ها هم از دیگر دغدغه‌های ما است. خیلی از سوالات ما مربوط به بانک مرکزی است ولی چون مجلس طبق قانون نمی‌تواند از رئیس بانک مرکزی سوال کند، مجبور است وزیر اقتصاد را بخواهد.
نماینده اراک در پاسخ به این پرسش که آیا در سال جاری، استیضاح‌ها با وجود مقاومت هیئت رئیسه مجلس، اعلام وصول خواهد شد؟ گفت: بله، ما حتماً به صورت جدی دنبال این موضوع هستیم. الان درخواست جامعه هم این است که در حوزه اقتصادی، جراحی جدی به نفع مردم انجام بگیرد. دولت گام‌های خوبی در حوزه‌های مختلف برداشته است، اما در حوزه‌های اقتصادی که با معیشت مردم گره خورده است، هنوز نتوانسته گام موثری بردارد و مردم نسبت به این قضیه گلایه دارند.
> سیاسی کاری را تایید نمی‌کنیم اما؛
تضعیف مجلس نه به نفع دولت و ملت است
نه به صلاح مملکت و نظام
آصفری مدعی است؛ اجازه‌ی استیضاح به نمایندگان داده نمی‌شود پیشتر نیز این مسئله از سوی دیگر نمایندگان ازجمله حسینی کیا نماینده سنقر و کلیایی نیز مطرح شده
بود، معاون رئیسی اما در واکنش به این موضوع گفته بود: «نمایندگان انگیزه اولیه برای استیضاح وزرا را ندارند» تکرار این مباحث نشان می‌دهد برخلاف نظر «وزیر ارشاد دولت احمدی‌نژاد»، نمایندگان، انگیزه دارند، اجازه ندارند (!) آفتاب یزد بارها با انتقاد از رویه‌ی سیدمحمدحسینی، معاون پارلمانی رئیس جمهور در تعامل با مجلس و نمایندگان خواستار آن شده بود تا خط ارتباطی مجلس و دولت تقویت شود زیرا گمان بر این است که صدای نمایندگان به گوش سید ابراهیم رئیسی نمی‌رسد شاید برخی بگویند مصلحت‌اندیشی
اما معتقدیم این شکاف و فاصله به قوای مقننه و مجریه لطمه می‌زند ضمن آن که بدگمانی و ناامیدی مردم را در پی دارد!
آفتاب یزد طی مدت زمانی که دولت رئیسی روی کار آمده، بارها به مباحث فی مابین مجلس و دولت پرداخته و موضوعات بسیاری را مطرح کرده است ضمن آن که چندین بار به دولت هشدار داده، سال ۱۴۰۲، قطعاً لحن و ادبیات نمایندگان مجلس در مواجهه با دولت تغییر خواهد کرد و به اصطلاح «ماه عسل» دولت و مجلس رو به
اتمام است.
جمع‌آوری امضاء برای استیضاح وزراء در مجلسی که یکدست و یک نظر است قطعاً کار آسانی نیست اما به نتیجه نرسیدن استیضاح در سایه‌ی‌عدم وصول از سوی هیئت رئیسه یا زیر سایه‌ی سنگین لابی‌هایی که در بهارستان به یک سنت عجیب و غریب تبدیل شده، به حق پاگذاشتن بر مواضع انقلابیِ دولت و مجلسی که بر ادعای انقلابی‌تر بودن خود اصرار دارند.
اگرچه مراقبیم در دام سیاسی کاری برخی نمایندگان که از همین حالا اسب خود را برای انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ زین کرده اند، نیافتیم اما نمی‌توان از حق یا وظیفه (بین حقوقدانانی که ما با آن‌ها صحبت کرده‌ایم اختلاف است برخی استیضاح را حق نمایندگان و بعضی آن را وظیفه‌ی نمایندگان می‌دانند از جمله نعمت احمدی که می‌گوید: کوتاهی نمایندگان از استیضاح وزرای ناکارآمد برخلاف قانون اساسی و عدول از وظایف نمایندگی است)، مجلس که در قانون اساسی بدان پرداخته شده است باشیم.
در کنار این مباحث، تلاش برای حل اختلافات قوه‌ی مقننه و مجریه را تلاشی حسنه می‌دانیم تا جایی که نمایندگان زیر فشار لابی بازان مجبور به عقب نشینی نشوند روشی که قطعاً مذموم و برخلاف قوانین است. آن چه در این میان حائز اهمیت است تلاش برخی برای تضعیف جایگاه مجلس در راستای باقی نگاه داشتن برخی و بعضی در پست‌هایی حساس است. در کنار این موضوع، گلایه مندی شدید آحاد مردم از برخی عملکردها به طور طبیعی به نمایندگان مجلس و جامعه‌ی رسانه‌ای کشور منتقل می‌شود که‌عدم واکنش و پاسخگویی، نتیجه‌ای به جز ناامیدی، روگردانی و عصبانیت و جریحه دار شدن افکار عمومی ندارد!
> کاش آن نامه با ۲۰۰ امضا وجود خارجی نداشت!
نقطه‌ی پایانی این گزارش باز می‌گردد به نامه‌ای عجیب از سوی مجلس برای دعوت سید ابراهیم رئیسی برای حضور در انتخابات، موضوعی که بدیع و عجیب بود، نامه‌ای که تا همیشه مجلس یازدهم را در مظان اتهام قرار می‌دهد که نمی‌توانید از دولتی که خود خواهان روی کار آمدنش بوده‌اید ایراد بگیرید که اگرچه طرح چنین موضوعی از اساس اشتباه است اما خودِ آن نامه راه را بر بسیاری حرف و حدیث ها، چالش و تنش‌ها و ایجاد حواشی برای دولت و مجلس باز گذاشته است تا جایی که عملاً این موضوع به مستمسکی تبدیل شده تا نمایندگان نتوانند با صدایی رسا از عملکرد دولت و وزرا انتقاد کنند، طرح سؤال کنند و خواهان
استیضاح باشند.
نکته‌ی مهم تر، یادآوری و تذکر مجدد به سید ابراهیم رئیسی است، ذره‌ای در تغییر معاون پارلمانی خود تردید اگر روا دارید به خود و اعتبار دولت خود ظلم کرده‌اید زیرا، جمع‌بندی مباحث مورد اشاره اثبات می‌کند حسینی یا توانایی ایجاد تعامل بین مجلس و دولت ندارد یا راهی که برگزیده به جای آرامش، باعث عصبانیت مجلسی‌ها شده که با نزدیک شدن
به بازه انتخابات، اثرات مخرب آن قطعاً برای دولت سیزدهم دردسرهای عدیده‌ای به وجود خواهد آورد. به قول آن کشاورز طبسی؛ آن چه باید گفته می‌شد را بارها و بارها گفتیم علی‌النهایه: «خودتون می‌دونید و مملکت تون!»