کاپیتولاسیون اینترنتی!
مطهره شفيعي: فيلتر شامل حال خارجيها هم شده است؛ افراد غيرايراني که براي کار حتي گردش به ايران سفر ميکنند اما به ناگاه ارتباطشان با خانوادههايشان که از طريق شبکههاي مجازي ميسر بود، قطع ميشود پس ترجيح ميدهند قيد حضور در ايران را بزنند. در ماه‌هاي گذشته اين فيلتر خسارت زيادي به صنعت گردشگري و حضور متخصصان خارجي در ايران زد و مسئولان وزارت ارتباطات تازه به فکر چاره افتادهاند. عيسي زارعپور، وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات در خصوص برنامه اين وزارتخانه به منظور طراحي سيمکارتهايي خاص براي گردشگران خارجي حاضر در ايران، گفت: شنيده شده است که توريستها و گردشگران خارجي در کشور به‌دليل فيلترينگ 2 پلتفرم واتساپ و اينستاگرام کمي دچار مشکل شدهاند. وي همچنين افزود: در نظر داريم با توجه به محدوديت استفاده از اين 2 پلتفرم، براي گردشگران خارجي که به کشورمان سفر کردهاند، سيمکارتهاي خاصي را طراحي کنيم که اين افراد بتوانند در مدت حضور خود در ايران راحتتر و بهتر از فضايمجازي استفاده کنند. وي ساعاتي پس از اين اعلام نظر گفت: اين موضوع صرفا در حد پيشنهاد بوده و درباره آن هنوز تصميم‌گيري نشده است.
گردشگران نميآيند
يکي از مراکزي که خساراتي بابت فيلتر شبکههاي اجتماعي متحمل شد، وزارت گردشگري است. ضرغامي چندي پيش گفته بود: «بايد امکانات ويژهاي براي گردشگران فراهم کنيم تا در ايران ارتباطات‌شان به‌خوبي برقرار شود و تلاش لازم در اين زمينه را انجام ميدهم.» وزير ميراث فرهنگي و گردشگري ميگويد: «در اغتشاشات برخي از گردشگران در محوطهها بودند و عکس گرفته بودند که نيروي انتظامي آنها را دستگير کرده بود که شخصا وقت زيادي براي آزادي آنها گذاشتم و به گردشگران نيز توضيح داديم که در اغتشاشات عکاسي نياز به مجوز دارد. خودم را در مقابل گردشگران خارجي مسئول ميدانيم و سعي داريم محدوديتها را مرتفع کنيم و اميدوارم با آرامش مجددي که در کشور برقرار ميشود بتوانيم در کمال آرامش اين خلأها را برطرف کنيم.» 11 مهر هم ضرغامي در پاسخ به پرسش ايسنا درباره اقدام و پيگيري او به‌عنوان عضو شوراي‌عالي فضاي مجازي و وزير کابينه دولت سيزدهم براي رفع نگرانيهاي ناشي از محدوديت دسترسي به پلتفرمهاي خارجي که گردشگران را نگران و از سفر به ايران منصرف کرده است، اظهارکرد: به توئيتهاي قبليام اشاره ميکنم، من تنها کسي بودم که در اين باره حرف زده است، مثل اينکه کارهاي سخت گردن من افتاده است. من اعتقاد خودم را دارم و شخصا به هيچ وجه موافق نيستم. عضو شوراي‌عالي فضاي مجازي بيان داشت: من اگر معتقدم به‌خاطر اغتشاشات دستگاههاي امنيتي بايد فضاي مجازي را مديريت کنند که امنيت مردم حفظ شود، اصلا امنيت با هيچ چيزي قابل مقايسه نيست، اما اگر کساني بخواهند از اين مسأله استفاده کنند و بگويند چون ما مخالف فضاي مجازي هستيم حتي مسأله امنيتي هم که حل شد، بايد دنبال محدودسازي در سطوح وسيعتري برويم، حتما من جزو مخالفان هستم و با صداي بلند هم گفتهام. اختلال در اينترنت به توريسم ورودي ضربه جدي ميزند.» کريم‌بيگي، رئيس جامعه حرفهاي هتلداران استان اصفهان هم معتقد است: «براي گردشگران خارجي بحث اختلال در اينترنت به‌عنوان عاملي که ارتباط آنها با خانواده و محل کارشان را تحت تاثير قرار ميدهد بسيار اهميت دارد. اگر آنها با چنين وضعيتي مواجه شوند احساس امنيتشان را از دست ميدهند و همين امر باعث ميشود تمايل کمتري براي سفر به چنين مناطقي داشته باشند.»
دليل خروج بازيکن پرسپوليس
در اذهان بسياري هست که يورگن لوکاديا، بازيکن باشگاه پرسپوليس يکباره بر طبل خروج از ايران زد. پاي مشکلات مالي در ميان نبود و باشگاه پرسپوليس به تعهدات مالي خود در قبال لوکاديا عمل کرده و اين موضوع را به فيفا هم گزارش کرده است. لوکاديا براي ترک تهران بهانههاي منطقي خود را داشت و در اينباره حتي با مشاوران حقوقي هم صحبت کرد و بعد از اينکه متوجه شد راي نهايي فيفا عليه او نخواهد بود، تهران را ترک کرد. علت ترک تهران از سوي لوکاديا، فيلترينگ فضاي مجازي بوده است. همه شبکههاي مجازي جهاني از جمله تلگرام، واتساپ و اينستاگرام در ايران فيلتر هستند و لوکاديا اين موضوع را به صراحت اعلام کرد.
مردم ايران هم دسترسي دارند؛ اما با فيلترشکن
در حالي وزير ارتباطات خبر از سيم‌کارت ويژه براي گردشگران داد که دسترسي اقشار زيادي از مردم کشورمان به شبکهها فيلتر شده از طريق خريد فيلترشکن برقرار است. محمدجواد آذري جهرمي، وزير پيشين ارتباطات در مطلبي در کانال تلگرامي خود نوشت: برآورد اندازه بازار فيلترشکنهاي پولي در ايران: 16 هزار ميليارد تومان در سال! يعني حدودا 2 تا 3 برابر درآمد عملياتي شرکت مخابرات ايران. روزنامه فرهيختگان هم با انتشار نتايج يک پيمايش به گرايشهاي مردم به شبکههاي اجتماعي داخلي و خارجي پرداخته است. البته درباره مجري اين پيمايش و شيوه انجام آن توضيحي ارائه نشده است. در بخشي از اين گزارش آمده است: «تنها 30 درصد کاربران گفتهاند که پيش از ناآراميهاي اخير از فيلترشکن و پروکسي استفاده ميکردهاند، اما در حال حاضر بيش از 60 درصد کاربران از فيلترشکن استفاده ميکنند. از اين تعداد حدود 30 درصد از فيلترشکنهاي پولي که حدود 70 درصد آنها ماهيانه بين 50 تا 200 هزارتومان هزينه ميکنند و 70 درصد از پروکسيها و فيلترشکنهاي رايگان خارجي استفاده ميکنند.» معناي اين يافته اين است که 18 درصد کاربران ايراني از فيلترشکنهاي پولي استفاده ميکنند؛ اگر 60 ميليون کاربر مفروض باشند و به‌صورت ميانگين ماهيانه 120 هزار تومان هزينه کنند؛ به عدد تقريبي 16 هزار ميليارد تومان در سال ميرسيم!»
طرح صيانت چه شد؟
در حالي وزير ارتباطات از تهيه سيم‌کارت داراي اينترنت بدون فيلتر براي گردشگران خارجي خبر ميدهد که برخي در داخل براي تصويب و اجراي طرح صيانت تاکيد دارند مانند حسن نوروزي، عضو کميسيون حقوق و قضائي مجلس که ميگويد: «طي 2، 3 روز آينده خبر خوشي درباره طرح صيانت خواهد رسيد.» در حالي نوروزي وعده خبرخوش درباره صيانت ميدهد که 17 بهمن‌ماه سخنگوي هيأترئيسه مجلس شوراي اسلامي گفته بود که طرح صيانت از دستور کار مجلس خارج شده است و هيچ طرحي بدون تصويب در صحن علني نميتواند به شوراي نگهبان ارسال شود.