پذیرش طرف مقابل ، شرط گفت و گــــو

روز نو :حميد شجاعي: اتفاقات رخ داده در جامعه باعث شد تا بسياري از چهره‌ها و فعالان سياسي و اجتماعي به لزوم گفت‌و‌گو و مفاهمه ميان جامعه و حاکميت در جهت رسيدن به يک فصل مشترک در راستاي حل مشکلات و مطالبات مردم اشاره کنند. امري که پيش از اين نيز در سال‌هاي قبل مطرح شده بود که چندان توفيقي نيافت. چه اينکه پس از اتفاقات سال 88 پيشنهادهايي مبني بر آشتي ملي و گفت‌و‌گوي ملي مطرح شد که به رغم جديت اصلاح‌طلبان اما عزمي در ساير جريانات براي اين مساله به وجود نيامد. حال اين بار در مهر 1401 پس از اعتراضات اخير در جامعه باز هم اين مساله مطرح شده اما اين دفعه نه يک شخص، جريان يا حزب سياسي بلکه يک مقام رسمي اين پيشنهاد را مطرح کرده است که به اعتقاد بسياري از تحليلگران در جاي خود امر خوب و مبارکي است. در همين راستا 18 مهرماه سالجاري بود که حجت‌الاسلام محسني اژه‌اي، رئيس قوه قضائيه ضمن اشاره به اتفاقات و وقايع روزها و هفته‌هاي گذشته، به تبيين و تشريح جهات مختلف يک کنش اعتراضي و مسائل جامعه‌شناختي مرتبط با آن پرداخت و بيان کرد: «خطاب به همه جريان‌ها، گروه‌ها، جناح‌هاي سياسي، دسته‌جات و افرادي از عموم مردم که داراي ابهام، سؤال، انتقاد و اعتراض هستند، اعلام مي‌کنم که آمادگي استماع نقطه‌نظرات و پيشنهادات و انتقادات آنها از طريق گفت‌وگو را دارم و قطعاً چنانچه اشتباه و ضعفي از ناحيه ما وجود داشته باشد از نقطه‌نظرات ارائه شده در راستاي رفع آنها استفاده مي‌کنيم و هيچ ابايي از اصلاح و رفع ضعف نداريم. » همين مساله نيز سبب شد تا برخي اين رويکرد رئيس دستگاه قضا را پالسي مثبت در جهت ايجاد فضايي براي گفت‌و‌گو قلمداد کردند. هر چند که برخي نيز نسبت به اين مساله واکنشي نشان نداند. اما اصل موضوع اينجاست که بايد ديد در شرايط حاضر زيرساخت‌ها و مولفه‌ها براي گفت‌و‌گو فراهم است؟ چرا که اصل اول گفت‌و‌گو براي حصول نتيجه پذيرش طرف مقابل است. لذا اگر قرار است گفت‌و‌گويي صورت گيرد بايد اعتراض طرف مقابل شنيده شود و سپس در خصوص مسائل به گفت‌و‌گو پرداخت. از سوي ديگر برخي معتقدند که از ديگر مولفه‌ها براي گفت‌و‌گو شرايط برابر طرفين است و زباني مشترک که هر دو طرف بتوانند با آن گفت‌و‌گو کنند و حرف يکديگر را بفهمنند. مبناي گفت‌و‌گو نيز بر اين امر استوار است که يکي مي‌گويد ديگري هم جواب مي‌دهد. لذا گفت‌وگو در نهايت بايد به گفت و شنود بينجامد. به عبارت ديگر هر طرف به اندازه‌اي که حق گفتن دارد؛ تکليف شنيدن هم دارد. اگر روند بدين گونه پيش برود مي‌توان اميدوار بود که از درون آن نتيجه‌اي مطلوب حاصل شود. البته انتقاد و ان‌قلتي که بعضا بسياري از چهره‌هاي سياسي و حزبي به اين مساله وارد مي‌کنند اين است که اساسا اين طرح و پيشنهاد بايد از سوي احزاب و جريانات سياسي مطرح و پايه‌گذاري شود و بر بستري سياسي يا اجتماعي انجام پذيرد. هر چند که پيشنهاد رئيس دستگاه قضا بسيار قابل توجه است. اما بايد ديد اين مساله صرفا در بيان متوقف خواهد ماند يا اينکه در مرحله اجرا و عمل نيز شاهد پيشرفت‌هايي در اين خصوص خواهيم بود.

پيشنهاد گفت‌وگو راه خوبي است

يک فعال سياسي اصلاح‌طلب در خصوص پيشنهاد اخير رئيس قوه قضائيه در خصوص گفت‌و‌گو درباره اتفاقات اخير جامعه اظهار داشت: اظهار نظر آقاي محسني اژه‌اي در مجموع مثبت است و اگر به منصه ظهور برسد و عمل شود بسيار راه خوبي است. محمود صادقي به «آرمان‌ملي» گفت: البته ايشان در گذشته نيز از ابتدايي که رياست قوه قضائيه را به عهده گرفتند سعي کردند ارتباطاتي را با چهره‌هاي سياسي و اجتماعي برقرار کنند و تاکنون نيز جلساتي داشته‌اند. ولي پيرو حوادث اخير به نظر مي‌آيد که ايشان تنها مقامي است که چنين موضعي را اتخاذ کرده که بايد آن را به فال نيک گرفت. اگرچه بايد ديد در صحنه عمل چگونه عمل خواهد شد. نماينده تهران در مجلس دهم بيان کرد: من به عنوان دبيرکل حزب دانشگاهي و اصلاح‌طلب انجمن مدرسين دانشگاه‌ها شخصا از اين رويکرد استقبال مي‌کنم و اتفاقا در شوراي مرکزي نيز از اين رويکرد استقبال شد و معتقد بودند روزنه اميدي هست به اينکه صداي اعتراضات از اين طريق شنيده شود. وي ادامه داد: شرط اول گفت‌و‌گو پيرامون يک مشکل اين است که طرف اول خودش وجود مشکل را بپذيرد و به نظر مي‌آيد که در ادبيات آقاي اژه‌اي چنين پيش شرطي وجود داشت و گفته بود «مي‌پذيريم که مشکلاتي داشتيم.» اما بايد براي طرف‌هاي مقابل اين حق را قائل شود و به يک ادبيات مشترکي رسيد تا اينکه اين گفت‌و‌گو شکل بگيرد. صادقي تصريح کرد: در مقام گفتار آنچه از آقاي اژه‌اي منتشر شده اين ويژگي‌ها را دارد؛ اما بايد در عمل ديد که چه اتفاقي مي‌افتد. احتمالا يک تقاضاي ملاقات و گفت‌وگو از آقاي اژه‌اي خواهيم داشت و طريقه اصلاح‌طلبي هم اين است که از حداقل روزنه‌ها براي اصلاح استفاده کرد.

اين طرح يک تعارف سياسي است

يک فعال سياسي اصولگرا در ارتباط با فراخوان گفت‌وگوي رئيس قوه قضائيه بيان کرد: اين مساله گفت‌وگوي بيشتر يک تعارف سياسي است. وظيفه تشکيلات سياسي و احزاب است که براي ايجاد وحدت و انسجام پيش قدم شوند. حسين کنعاني‌مقدم گفت: نبايد گفت‌وگوي ملي دولتي شود و مجموعه دولت بيايد اين طرح را راه بيندازد اين موضوع کاملا اشتباه است. بلکه بايد يک اتاق فکر و فضاي مناظره براي احزاب ايجاد شود. وي افزود: در گذشته که آقاي خاتمي بحث آشتي ملي را مطرح کرد، من مخالف اين طرح بودم. معتقدم ما با جريانات سياسي قهر نيستيم، مساله ما اين است که نمي‌خواهيم با هم گفت‌وگو کنيم. من حاضرم گفت‌وگو و مناظره سياسي بگذارم، آقاي اژه‌اي هم بيايند و در موضوع جرم سياسي صحبت کنيم. اين مناظرات مي‌تواند راه برون رفت از اين بحران‌هاي سياسي باشد.

منبع:آرمان ملی