برخورد قهری با فعالان کارگری نشود

از پیش از انقلاب تاکنون کارگران مطالبات فراوانی داشته‌اند و تجمعات آنان عمدتا با مشکلات متعددی مواجه بوده است. برخورد غیرمنطقی یا قهری با مشکلات کارگری می‌تواند آسیب‌های بسیاری را برای کشور به همراه داشته باشد. همچنین برخی از دانشجویان، فعالین صنفی و فعالین سیاسی نیز به دنبال پیگیری حقوق از دست رفته برخی کارگران مطالبات آنان را در جامعه تکرار می‌کنند اما برخورد قهری دامن آنان را نیز می‌گیرد. تا زمانی که رویکردها در مواجهه با مشکلات صنفی تغییر نکند و کشور ثروت بیشتری به دست نیاورد، نارضایتی‌ها همچنان ادامه خواهد داشت. در همین زمینهگفت‌وگویی با آیت‌ا... هاشم هاشم‌زاده هریسی عضو مجلس خبرگان رهبری، داشت که در ادامه می‌خوانید.

به گزارش روزنو :اخیرا روز کارگــر را پـــشت سر گذاشتیم. می‌خواهیم بدانیم جــایگاه کارگران در اسلام چیست؟
مقام کارگر بسیار ارزشمند است. مهم‌ترین نشانه ارزش کارگر این است که این قشر زحمت می‌کشند، دست‌های آنان پینه می‌بندد و بندگان خدا از نفع آن برخوردار می‌شوند. رنج برای کارگر و نفع آن برای مردم است. البته خود کارگران نیز بدین نحو از منفعت کار خود بهره می‌برند که با فعالیت تولیدی آنان ثروت جامعه افزایش می‌یابد و در نتیجه نفع حاصل به خود آنان نیز خواهد رسید. دیگر مسأله آن است که رسول خدا سخنان بسیاری درباره کارگران بیان کرده‌اند اما تنها به سخن گفتن اکتفا نکرده و دست کارگر را بوسیده و گفته‌اند، این دست آتش جهنم را نخواهد دید. حضرت امام نیز جمله زیبایی درباره کارگران فرموده اند. ایشان فرمودند، کارگری از صفات الهی بوده و کارگر مظهر خدا است، زیرا یکی از صفات خدا فعال است و او دائم کار می‌کند. اینگونه نیست که خدا جهان را آفریده و آن را رها کرده باشد، بلکه دائما در حال فعالیت و مدیریت دنیا است. قشر کارگران از کسانی هستند که به دلیل زحمات بسیار و کسب نان حلال، کمترین میزان ابتلا به فساد را دارند. کسب نان حلال برای بندگان خدا بزرگترین عبادت است. ایثار افرادی از این دست، بیش از کسانی که درآمدهای فراوان دارند، ارزش دارد، زیرا با درآمدهای کمتر و زحمت بیشتر، خدماتی را ارائه می‌دهند. باید فرهنگی در کشور نهادینه شود که کارگر و جایگاه کارگر ارج نهاده شود. احترام و حرمت باید برای کارگران وجود داشته باشد. اگر کسی هم در رفاه زندگی می‌کند، مدیون زحمات کارگر است. می‌گویند تقوا پروری، یعنی اهل تقوی را دوست بداریم تا تقوی بیشتر شود. درباره کارگران نیز همین است، هر فعالیتی که بیشتر بدان توجه شود، در جامعه ارزش بیشتری وجود خواهد داشت.

انقلاب اسلامـــی نــیز با حمایت پیوسته قشر کارگر همراه بوده است. از نگاه شما برخوردهای قهری انجام شده با کارگرانی مانند کارگران هفت‌تپه و مشکلاتی از این دست، چه پیامدی برای رابطه کارگران با کشور دارد؟ آیا با این رویکردها می‌توان انتظار داشت که احترام و تکریم کارگران محقق شود؟

اگر برای کارگران حرمت قائل نشویم، آنان زحمت بکشند اما نتیجه آن را مشاهده کنند، راه به جایی نخواهیم برد. کارگری مظلومیت است و حقوق آنان در شرایط کنونی ضایع می‌شود. نباید تنها شعار بدهیم که پیامبر دست کارگر را بوسیده است، نمی‌توانیم اینها را بگوییم و در سر کارگر بزنیم. زمانی که کارگر اعتراضی می‌کند، به حق یا ناحق، باید سخنان آنان تحمل شود. حقوق کارگران باید به گونه‌ای تامین شود که مردم نتیجه آن را ببینند و کارگران بتوانند، عزتمندانه کار کنند. نباید روال به گونه‌ای باشد که اقشار کارمند، بتوانند زندگی خود را تامین کنند اما کارگران ره درستی و عادلانه حقوق نگیرند. کارگران بخش مهمی از تولید این کشور را بر عهده دارند و باید با عملکرد خود به گونه‌ای عمل کنیم که کارگر عزیز باشد. کار کردن و تولید باید عزتمندانه باشد. مشکلاتی که با کارگران به وجود می‌آید، به 2 دلیل است: اول اینکه برای کارگر و کار او ارزش قائل نمی‌شویم و آن را به فرهنگ تبدیل نکرده‌ایم. راه‌های تکریم کارگر این است که به سخن و اعتراض کارگر گوش داده شود. ما سخنان رسول خدا را تکرار می‌کنیم اما به آن جامه عمل نمی‌پوشانیم. دوم اینکه کشور را طوری اداره کردیم که ثروت لازم را نداریم. دولت دارایی کافی برای برقراری رفاه در جامعه ندارد و خزانه ثروت چندانی در اختیار ندارد. در نتیجه این مسائل از کارگر کار کشیده می‌شود اما نمی‌توان او را قانع و تامین کرده و برای او زندگی عزتمندانه و شرافتمندانه به وجود بیاورد. در این صورت حق کارگر ضایع می‌شود. نباید کشور را به گونه‌ای اداره کنیم که مردم در فقر به سر ببرند. از فقر همه‌چیز به وجود می‌آید. بی‌دینی نیز از فقر پدید می‌آید و ما نیز در آن آشوب و بی‌دینی شریک خواهیم بود، زیرا امکان وجود فقر را فراهم کرده‌ایم. رسول خدا نیز می‌گویند، کاری نکنید که مردم و جامعه فقیر شوند. بعضا از کمک‌های مومنانه صحبت می‌شود اما این نیز برای زمانی است که مردم ثروت داشته باشند. اگر مردم دارایی کافی داشته باشند، زمانی که دولت نیز احساس فقر کند، مردم به او کمک خواهند کرد، اما اگر دولت را فقیر کنیم و مردم نیز ثروتی نداشته باشند، اداره کشور به مشکل مواجه خواهد شد.

با این حال کشور چند سال اخیر را با حداقل منابع پشت سر گذاشته است. برای ریشه‌یابی این معضل باید چه اقدامی انجام داد؟

اینکه گاهی گفته می‌شود دولت نیز ثروت ندارد، حاصل اشتباهات خود مسئولین است. فقر دولت 2 دلیل دارد، اول اینکه به درستی فعالیت، مدیریت و اندیشه نکرده‌ایم. دوم اینکه سیاست‌ها در وضع حکمرانی غلط بوده است. هم اجرای غلط و هم سیاست غلط هر دو در فقر جامعه و دولت مقصر هستند. گاهی کم کاری و بد اجرا کردن سیاست‌ها و برنامه‌های مناسب کشور به مخمصه انداخته است. جلوگیری از هدر رفتن ثروت‌ها از طریق افراط و تفریط و اسراف منابع کشور باید در دستور کار قرار بگیرد. ما در صادرات و واردات و مبادلات خود، همچنین فروش محصولات تولید داخل با هدر رفت سرمایه مواجه هستیم. بی‌اعتنایی، بی‌توجهی و حفظ نکردن سرمایه‌های داخلی ما را به چنین وضعیتی کشانده است. ما از جهات مختلف کشور را با سوءتدبیرها در فقر قرار داده‌ایم. زمانی که جامعه فقیر شد، جواب مطالبات کارگران را دادن نیز دشوار خواهد بود.

عده‌ای نیز به عنوان دفاع از حقوق کارگران سخنانی را مطرح می‌کنند اما بسیاری از آنـــان با احکام سنگین زندانی می‌شوند. تــــوصیه شما به مسئولین برای برخورد با کســانی که به کارگران کمک می‌کنند چیست؟
اگر کسانی کــــه بـــه میدان حمایت از کارگران می‌آیند، مغرض نیستند، باید این افراد را تشویق کنیم. عده‌ای به ظلم در جامعه و زجر کشیدن کارگران حساس هستند. اصل را بر فساد افراد نگذاریم اما کسانی که می‌خواهند به کارگر کمک ‌کنند، نیت دیگری نداشته باشند. بعضی جوانان به دنبال حمایت از کارگران هستند، اما وقتی ما سخت‌گیری می‌کنیم، مشکل دو چندان می‌شود.