«گاندو» چرا «هوا» شد
اصولگرايان توقف پخش «گاندو 2» را نتيجه «فشار دولت» خواندند دولت اعلام كرد كه «سريال ناقص در كنداكتور پخش قرار گرفته بود»
گذر زمان تاثيري بر معناي واژه‌ها نخواهد گذاشت، مگر آنكه عوامل بيروني با سلسله حوادث موجبات اين تغيير را در معنا و مفهوم واژه‌ها فراهم آورند. وقتي در چارچوب ادبيات سياسي با واژگان طرفيم، يكي از اين عوامل بيروني بدون شك موضوعات و مسائل سياسي است. كليدواژه «گاندو» هم اگرچه در معناي نخست، ارتباطي به سياست ندارد اما در چارچوب ادبيات سياسي، از آن دست واژگان است كه معنايش در گذر زمان ميان افكار عمومي با تغيير و تحولاتي مواجه شد. تا پيش از خرداد 98، گاندو تنها و تنها يادآور تمساح پوزه كوتاه بومي ايراني بود كه زيستگاهش سيستان و بلوچستان است و گاه و بي‌گاه اخباري نه چندان خوشايند درباره‌اش منتشر مي‌شود ولي از آن تاريخ به بعد، «گاندو» شد اسم رمز حمله به دولت تحت مديريت حسن روحاني. 15 خرداد 98 نخستين قسمت سريال «گاندو» كه ازسوي موافقان و حاميانش به عنوان «امنيتي‌ترين سريال ايراني» توصيف مي‌شود، از شبكه سوم صداوسيماي جمهوري اسلامي پخش شد و اتهاماتي جدي را به دولت دوازدهم وارد كرد. اتهاماتي كه دولتي‌ها يك‌صدا آن را «دروغ» خواندند ولي صداوسيما و مخالفان دولت قصد كوتاه آمدن نداشتند و با پخش سري دوم اين سريال، آن هم در تعطيلات نوروز، اختلافات «جام‌جم» و «پاستور» را به اوج خود رساندند؛ اختلافاتي كه سرانجام سيزدهم فروردين‌ماه با توقف پخش اين سريال، حداقل تا پس از انتخابات رياست‌جمهوري، به‌ظاهر فروكش كرده است.
«گاندو» نيمه‌تمام
جمعه شب و درست در لحظاتي كه مخاطبان سريال تلويزيوني «گاندو» سرگرم تماشاي آن بودند، ناگهان پخش آن متوقف شد. توقفي كه 15 دقيقه به طول انجاميد و سرانجام دقايق پاياني آن از صداوسيما پخش شد اما اين آخرين قسمت اين سريال لقب گرفت. مهدي آذرپندار، مدير گروه فيلم و سريال شبكه سوم سيما در همين راستا به خبرگزاري اصولگراي فارس گفت كه «با ورود كاراكتر شارلوت كه از ابتداي سريال مخاطب با شخصيت او آشنا شده به ايران براي جاسوسي انگليس، فصل دوم گاندو ويژه نوروز در شب پاياني تعطيلات موقتا به پايان مي‌رسد. ان‌شاالله ادامه سريال بعد از انتخابات روي آنتن خواهد رفت و اميدواريم كه مورد پسند مردم قرار گيرد.» تقريبا همزمان با اين اظهارات، مشاور مدير شبكه 3 از «فشارهاي گسترده به صداوسيما» بابت پخش سريال «گاندو 2» خبر داد اما نگفت اين فشارها از سوي كدام فرد و نهاد است. نوع اظهارات و رفتار مسوولان صداوسيما اما به گونه‌اي بود كه عامل «فشارها» در ذهن مخاطب، دولت دوازدهم برداشت مي‌شد و احتمالا به همين دليل بود كه فعالان سياسي و رسانه‌اي اصولگرا يكي پس از ديگري انگشت اتهام را به سمت دولتي‌ها و شخص حسن روحاني به عنوان رييس‌جمهوري نشانه رفته و در شرايطي آنان را متهم به «سانسور» منتقدان خود كردند كه حداقل در طول 8 سال حضور روحاني در كاخ رياست‌جمهوري، حاميان او بيشتر طعم احضار و زندان را چشيدند تا منتقدان و مخالفانش.
پرسش‌هاي آشناي يك مشاور
به رسم حدود 8 سال گذشته، هربار كه مخالفان دولت به شكل سازمان‌يافته به انتقاد از پاستور و رييس‌جمهوري مي‌پردازند، خبري از دفاع دولتي‌ها از خود و دولت تحت مديريت‌شان نيست. حسام‌الدين آشنا، مشاور رييس‌جمهوري در اين ميان بيشتر اوقات تنها فردي است كه با اظهارات مملو از كنايه و به دور از صراحت و نيز طرح پرسش‌هاي پيچيده به دفاع از دولتي‌ها مي‌پردازد. او شب گذشته نيز در مقابل حملات به دولتي‌ها سكوت نكرد و با چند پرسش تلاش كرد افكار عمومي را متوجه پشت پرده سريال «گاندو» كند. آشنا نوشت: «صريح باشيد و بازي نكنيد؛ بگوييد چه كسي؛ از كجا و چه زماني؛ درباره سانسور يا ممانعت از پخش كدام بخش از كدام سريال بر چه قسمتي از صدا و سيما فشار آورده است.» مهم‌ترين پرسش او اما به تهيه‌كنندگان پشت پرده اين سريال اختصاص دارد. آشنا در شرايطي پرسيد كه «آيا صداوسيما اساسا نقشي در توليد يا پخش اين سريال داشته است؟» كه پيش از اين بسياري از ناظران از نقش يك نهاد در تهيه اين سريال كه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه آن را سراسر دروغ مي‌خواند، سخن گفته‌اند. اظهاراتي كه البته هرگز به صورت رسمي تكذيب نشد. نكته قابل‌توجه آنكه بسياري از ناظران دليل توقف پخش «گاندو» را نه فشارها، بلكه سناريوي از پيش طراحي شده توسط مخالفان دولت مي‌دانند. سناريويي كه در نتيجه آن دولت در آستانه انتخابات به ديكتاتوري و حذف منتقدان متهم خواهد شد و بازهم «جام‌جم» پيروز جدال رسانه‌اي با «پاستور» خواهد بود. سوي ديگر ميدان اما چهره‌هايي چون عبدالرضا داوري، مشاور روزهاي نه چندان دور محمود احمدي‌نژاد، رييس‌جمهوري پيشين ايران كه اين روزها از قرار معلوم مشغول اعلام برائت از اوست، توقف پخش «گاندو2» را به افزايش احتمال بازگشت امريكا به برجام ارتباط مي‌دهند. او در توييتي نوشته است: «توقف پخش سريال گاندو را بايد در بستر آغاز مذاكرات برجام در وين و پيوستن هيات امريكا به اين مذاكرات تحليل كرد. معادلات انتخابات 1400 در حال تغيير است.»
«اعتبارزدايي» يا «بغض» فروخفته؟
اينكه توقف پخش اين سريال را چطور بايد توصيف و تحليل كرد، موضوعي است نيازمند بحث و بررسي مفصل اما نكته قابل‌تامل در اين ميان علاقه تهيه‌كننده اين سريال به خط و نشان كشيدن براي مسوولان دولتي است. او پس از پخش قسمت پاياني اين سريال در اينستاگرام خود «گاندو2» را نتيجه «اسناد و مدارك» و اقدامات «پژوهشي» خواند اما نگفت چطور اين اسناد كه به‌گفته ظاهر بايد محرمانه باشند، در اختيار او قرار گرفته است، در عوض به تندي به ظريف تاخت و نوشت: «دروغ، تضمين امضاي جان كري بود. دروغ، وعده‌هاي امريكا و انگليس براي برداشته شدن همه تحريم‌ها بود. دروغ، وعده‌هاي رونق اقتصادي است كه نتيجه آن كوچك شدن سفره مردم بوده است.» سوي ديگر ميدان عليرضا معزي، معاون ارتباطات دفتر رييس‌جمهوري اما تهيه سريال «گاندو» را به «جنون اعتبارزدايي» از مسوولان دولتي ارتباط داد و نوشت: «كاش مي‌فهميدند اعتبارزدايي، بر شاخه نشستن و از بن بريدن است. وقتي هرصبح عليه ديپلماسي، تيتر درشت مي‌زنند و شب‌ها عليه ديپلمات‌ها، دروغ را با نام مستعار گاندو بر آنتن مي‌برند، شگفت‌آور نيست كه صداي دستگاه سياست خارجي در هياهوي ادعاهاي شاخ‌داري چون دفن زباله‌هاي هسته‌اي چين در كوير ايران! گم شود. ميراث اعتبارزدايي، زمين سوخته است؛ وطن را زمين سوخته نكنيد.»
يك خبر، يك تكذيب
ميان همه اين اظهارات و زد وخوردهاي لفظي بود كه برخي كانال‌هاي تلگرامي نزديك به اصولگرايان از جدال لفظي حسن روحاني با رييس سازمان صداوسيما در جلسه چهارشنبه دولت خبر دادند. آنها «گاندو2» را علت اصلي اين جدال لفظي اعلام كرده و به نقل از منابع آگاه خود، مدعي بحثي تند و دوطرفه ميان رييس‌جمهوري و عبدالعلي علي‌عسگري در جلسه دولت شدند. بحثي كه براساس نوشته اين كانال‌هاي تلگرامي، با وساطت ساير مديران حاضر در جلسه دولت خاتمه يافته است. انتشار اين خبر عملا موضوع توقف پخش «گاندو» با فشار دولتي‌ها را تاييد مي‌كرد تا اينكه سرانجام قوه مجريه با تكذيبيه‌اي، اخبار منتشر شده را از اساس دروغ خواند و نوشت: «نه رييس‌جمهوري و نه هيچ‌يك از اعضاي دولت، نه در جلسه چهارشنبه كابينه و نه در هيچ جلسه يا تماسي، نه قبل از پخش و نه در زمان پخش گاندو نه با رييس نه با ساير مسوولان صداوسيما و نه حتي با متنفذين نظام، گفت‌وگويي درباره پخش يا عدم پخش اين سريال نداشته‌اند، چه رسد به مباحثه ومجادله!» جالب آنكه دولت دوازدهم نيز در بيانيه خود سناريوسازي صداوسيما و مخالفانش را به نوعي تاييد كرده و آورده «آقايان لطف كنند به‌جاي شايعه‌سازي و انحراف افكار عمومي به يك سوال مهم پاسخ دهند: پخش گاندو ناتمام ماند يا سريال نيمه‌كاره در كنداكتور قرار گرفت؟ اگر سريال نيمه‌كاره بود، چه انگيزه‌اي سبب شد كه گاندو اينچنين با سراسيمگي و عجله بر آنتن برود؟»؛ آن‌هم در شرايطي كه به خوبي مي‌داند با افزايش احتمال بازگشت امريكا به برجام از يك‌سو و نزديكي به انتخابات رياست‌جمهوري از سوي ديگر، شاهد تخريب‌هاي دوچندان از سوي مخالفان پرقدرتش خواهد بود.
منبع:روزنامه اعتماد