نپيوستن بهFATF مشكلات را افزايش می‌دهد
بررسی دوباره FATF، اختلاف‌نظر در خصوص آثار مثبت و منفی آن را افزایش داده است. مخالفان این کنوانسیون، معتقدند پیوستن به آن آثار مخربی را برای کشور به همراه خواهد داشت. موافقان نیز معتقدند نپیوستن به FATF مبادلات مالی کشور را دشوار خواهد کرد. باید دید صاحب‌نظران کفه سود و زیان این معاهده را چگونه ارزیابی خواهند کرد. در این خصوص با رامین مهمان‌پرست، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه و تحلیل‌گر بین‌الملل به گفت و گو پرداخته است که می‌خوانید.
بررسي FATF مجددا در دستور کار قرار گرفته است. تصويب لوايح FATF را به سود کشور مي‌دانيد يا به ضرر آن؟
FATF موضوعي بين‌المللي است و مانند بسياري از موضوعات ديگر، مي‌تواند هم جنبه مثبت داشته باشد و هم مي‌تواند جنبه‌هاي منفي را در بر بگيرد. به عنوان مثال در مباحث حقوق بشري کنوانسيون‌ها و شوراهاي مختلف تشکيل مي‌شود و هميشه اين بحث وجود دارد که اگر عضويت آن را بپذيريم، مي‌توانيم از يک جنبه‌اي از آن استفاده‌هاي مثبت کنيم و از طرف ديگر ممکن است همان‌ها با همان موضوع عليه ما اقدام کنند. اين نقاط قوت و ضعف است. اگر عضويت آن را نپذيريم، ممکن است از مسائلي مصون يا محروم شويم. مانند معاهده NPT و عضويت در سازمان بين‌المللي انرژي اتمي، عده‌اي معتقدند ورود به اين معاهده خوب است. عده‌اي بررسي مي‌کنند و مي‌بينند، فعاليت‌هاي شما صلح‌آميز است. ما نمي‌خواهيم خلاف تعهدات عمل کنيم، بنابراين مي‌توانيم عضويت اين سازمان را بپذيريم. در کنار اين تعهدات، بايد از تسهيلات، آخرين فناوري‌ها و مواد مورد نياز کشور برخوردار شويم تا پيشرفت قابل ملاحظه‌اي در بخش هسته‌اي داشته باشيم. عده‌اي معتقدند همين که عضو تشکيلات NPT شويم، همين بهانه‌اي براي حساسيت بر فعاليت‌هاي شما، اتهام‌زني و ايجاد اهرم سياسي براي فشار آوردن به کشور خواهد بود. بسياري از کشورها و رژيم‌ها مانند رژيم صهيونيستي اصلا عضويت چنين سازماني را نپذيرفته‌اند و بدون هيچ تعهدي دست به هر اقدامي مي‌زند اما همين که جمهوري اسلامي ايران در اين تشکيلات عضو شده، آنان مواردي را طرح و تلاش مي‌کنند، ايران را تحت فشار قرار دهند. در موضوع FATF نيز ظاهر و اسم بسيار زيبا است. مبارزه با پولشويي و تامين مالي تروريسم موضوعاتي است که به آن اعتقاد داريم اما در دنياي امروز از اين واژه استفاده‌هاي چندگانه مي‌شود. عده‌اي اسامي خوبي را براي اين تشکيلات‌ها به کار مي‌برند اما در عمل آن را به صورتي تفسير مي‌کنند که براي فشار به کشورهاي مستقل است. تعريف تروريسم نيز کاملا مبهم است. خود آن‌ها گروه‌هاي تروريستي را در منطقه حمايت کرده و اطلاعات و تجهيزات در اختيار آن‌ها مي‌گذارند يا حتي تروريسم دولتي که دانشمندان و افراد تاثيرگذار را ترور مي‌کند، محکوم نمي‌کنند. رئيس جمهور آمريکا مسئوليت ترور را برعهده مي‌گيرد اما در اينجا تروريسم از نظر آنان محکوميتي ندارد. اگر حزب‌ا... لبنان بخواهد از خاک خود دفاع يا مقابل تجاوزات رژيم صهيونيستي مقاومت کند، مي‌گويند حزب‌ا... لبنان تروريست است و بايد تحريم شود. بنابراين واژه‌ها ظاهر زيبايي دارند اما کاربردهاي آنان مي‌تواند مخرب باشد.
در اين شرايط چه رويکردي به نفع کشور است؟
هيچکس در ايران از اينکه با تروريسم مقابله شده و با منابع مالي آنان برخورد شود، مخالف نيست. هيچکس در ايران از اينکه با پولشويي مقابله شود مخالف نيست. بحث سر اين است که اگر اين مجموعه‌ها را بپذيريم، از مفهوم والاي کلمات استفاده مي‌شود يا به عنوان بهانه براي فشار آوردن به کشورها از جمله کشور ما استفاده مي‌شود. بنابراين اينجا بايد مسئولان تصميم بگيرند که عضو شدن در اين مجموعه‌ها جنبه‌هاي مثبت و نقاط قوت بيشتري دارد، يا جنبه‌هاي منفي و ضعف آن غلبه دارد. کساني که معتقدند بايد عضويت FATF را بپذيريم، مي‌گويند اگر عضو اين تشکيلات نشويم، شرايط سخت شده و نقل و انتقالات مالي سخت مي‌شود و حساسيت درباره اشخاص حقيقي و حقوقي و حساب‌هاي بانکي گسترش مي‌يابد. اين ادعاي درستي است و نپيوستن به FATF مي‌تواند مشکلاتي را ايجاد کند. بايد ببينيم پيوستن به آن واقعا مشکلات ما را رفع مي‌کند؟ همين که ما عضويت اين تشکيلات را بپذيريم، کاري با ما نداشته و مشکلي ايجاد نخواهد شد؟ بهانه‌گيري‌ها درباره حمايت از تروريسم و پولشويي متوقف خواهد شد؟ هر دو جنبه قابل بررسي است. کساني که مسئوليت بررسي و تصميم‌گيري در اين خصوص را دارند، هم نکات مثبت و منفي اين تصميم را در نظر بگيرند و هم نپيوستن و خساراتي که ممکن است به بار بيايد را ببينند. در مجموع ببينند کدام کفه براي کشور سنگين‌تر است. به نفع ماست که مانند فعاليت‌هاي حقوق بشر، سازمان بين‌المللي انرژي اتمي و بسياري از کنوانسيون‌هاي ديگر که عضو آن هستيم، به FATF بپيونديم يا نبايد عضو شويم. زماني که در فضاي بين‌المللي مي‌خواهيد عضو فعال باشيد، ناچاريد که تبعات را بپذيريد. البته پذيرفتن يا پيوستن به اين معنا نيست که آن معاهده بسيار خوب است و مطابق اهداف عاليه انساني کار مي‌کند، ظاهر خوب است اما گاهي همين کنوانسيون‌ها و معاهدات، به اهرم فشاري براي کشور تبديل مي‌شود.
ديــدگاه‌ها در اين موضوع به تعارض مي‌رسند اما آيا مي‌توان تبعات امنيتي براي FATF متصور بود؟
نظر موافقين و مخالفين هر دو صحيح است. کساني که موافق هستند و مي‌گويند اگر بپيونديم مزاياي اقتصادي دارد و اگر نپيونديم خسارت دارد، درست مي‌گويند. در مقابل کساني که مخالف هستند، مي‌گويند اگر بپيونديم ممکن است همين را بهانه‌اي براي فشار آوردن به کشور کنند و اگر نپيونديم تعهدي نداريم نيز درست مي‌گويند. هردو جنبه‌هاي مثبت و منفي دارند. بايد ديد کدام کفه سنگين‌تر و بايد آن را در نظر گرفت. زماني مي‌گوييد عضو سازمان انرژي اتمي باشيم و از مزاياي آن استفاده کنيم. ما عضو آن هستيم ولي نمي‌توانيم از مزاياي آن استفاده کنيم. به علت قديمي بودن راکتور تهران، براي استفاده از آن به سوخت 20 درصد نياز داشتيم و کشورهايي مانند آرژانتين آن را به ما مي‌فروختند اما در مقطعي تصميم سياسي آن بود که آن را نفروشند و ما را در فشار قرار دهند. اين خلاف تعهدي بود که داده بودند و کنوانسيوني که در آن عضو شده بوديم، بايد اين امکانات را در اختيار ما قرار مي‌دادند، اما اين کار را نکردند. کار به جايي رسيد که خودمان بايد اين سوخت را توليد کنيم و غني‌سازي 20 درصد را انجام داديم. آن‌ها نيز گفتند که شما قصد ساخت سلاح هسته‌اي داريد. گفتيم ما اصلا به دنبال آن نبوديم، اگر شما اين سوخت را در اختيار ما قرار مي‌داديد، اصلا به دنبال توليد و غني‌سازي 20 درصد نمي‌رفتيم. FATF نيز مشابه اين مسأله يا حقوق بشر است. عضو کنوانسيون حقوق بشر مي‌شويم و مي‌بينيم کشورهايي مانند آمريکا موارد محکوميت‌هاي بسياري دارند، هيچ توجهي
منبع:آرمان ملی