انتخابات جنجالی آمریکا و تأثیر آن بر فضای سیاسی داخلی ایران

محمدصادق جوادی حصار: اگر بایدن به وعده‌های انتخاباتی‌اش عمل کند، می‌توان به گشایش سیاسی-اقتصادی در ایران امیدوار بود
به گزارش روز نو : انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا در شرایطی با پیروزی «جو بایدن» نامزد حزب دموکرات، آن هم در شرایطی که «دونالد ترامپ» آن را قبول ندارد، به پایان رسید که نه تنها در جامعه دوقطبی ایالات‌متحده، بلکه در سطح جهانی و به ویژه ایران هم بسیار مورد توجه قرار گرفت. طی چهار سال گذشته به دلیل تحریم‌های یکجانبه «دونالد ترامپ» علیه کشورمان و سخت شدن شرایط اقتصادی برای مردم، میزان نارضایتی‌ها افزایش و شاهد رخدادهای اعتراضی در کشور بودیم. موضوعی که در مشارکت پایین مردم در انتخابات دوم اسفند ماه مجلس یازدهم بازتاب پیدا کرد. حال با پیروزی نامزد دموکرات‌ها در آمریکا بار دیگر امیدها به بازگشت ایران و ایالات‌متحده به پای میز گفت‌وگو و احیاء برجام و کاهش تنش بین تهران-واشنگتن زنده شده است. شواهد نشان می‌دهد که در صورت بازگشت آمریکا به برجام که از دستاوردهای اصلاح‌طلبان به شمار می‌رود، حضور جدی اصلاح‌طلبان را در انتخابات ریاست جمهوری 1400 به دنبال خواهد داشت. این در حالی است که سرخوردگی جامعه از عملکرد مجلس دهم، مجلس یازدهم، دولت دوازدهم و رفتارهای پوپولیستی نمایندگان فعلی مجلس می‌تواند فضای انتخابات آتی را کم رونق کند. در ادامه در گزارشی تحلیلی و در گفت‌وگو با محمدصادق جوادی حصار، روزنامه‌نگار به این موضوع پرداخته‌ایم:

انتخابات آمریکا طی هفته‌ها و روزهای اخیر مورد توجه رسانه‌ها و افکار عمومی بوده و نگرش‌ها و رویکردهای متفاوتی نسبت به آن شکل گرفته است. در شرایطی که دونالد ترامپ طی چهار سال گذشته رویکردهایی تهاجمی نسبت به سازمان‌های بین‌المللی و همکاری با مهم‌ترین متحد خود، یعنی اروپا را در پیش گرفت و در قبال جمهوری اسلامی نیز از هیچ اقدام خصمانه‌ای فروگزار نکرد، حال با پیروزی احتمالی جو بایدن، نامزد دموکرات‌ها به نظر می‌رسد که می‌توان به ایجاد گشایش‌هایی چه در سطح جهانی و چه در تقابل میان ایران و آمریکا امیدوار بود. جو بایدن که در کارزارهای انتخاباتی خود بارها تأکید کرده بود که به برجام بازخواهد گشت، حال تبدیل به یک انگیزه برای جریان‌های میانه‌روی داخلی شده تا یک‌بار دیگر به تکاپو افتاده و تلاش کنند تا در انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 از روی کار آمدن یک دولت تندرو جلوگیری کنند. در همین راستا محمدصادق جوادی حصار، فعال اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با ستاره صبح معتقد است: «اگر جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا شود و به وعده‌هایی که در کارزارهای انتخاباتی‌اش داده عمل کند، می‌توان به ایجاد گشایش‌های سیاسی-اقتصادی امیدوار بود». گشایش‌هایی که در سایه سوءمدیریت‌ها ممکن است تحت‌الشعاع قرار گیرند. با این حال جوادی حصار در بخش دیگری از صحبت‌های خود می‌گوید: «یکی از وعده‌های انتخاباتی بایدن بازگشت به برجام بود. اگر رئیس‌جمهور جدید آمریکا بدون قید و شرط به برجام بازگردد و ادامه این توافقنامه بین‌المللی را از همان نقطه خروج ترامپ از برجام آغاز کند و جهان یک‌بار دیگر متحد در کنار ایران بایستد می‌توان امیدوار به گشایش‌های اقتصادی-سیاسی بود». این فعال اصلاح‌طلب البته این مسیر را برای بایدن دشوار می‌داند و معتقد است: «بایدن موانع بسیاری برای بازگشت به تعهدات برجامی دارد». با این حال جوادی حصار می‌گوید در صورت جبران تعهدات عقب افتاده دولت آمریکا در قبال برجام و ایران، هجمه‌ای که طی این سال‌ها علیه دولت و جریان اصلاحات به عنوان حامی روحانی صورت گرفته می‌تواند تا اندازه‌ای کاهش یابد. وی اعتقاد دارد در صورت چنین رخدادی دیدگاه فضای عمومی نسبت به اصلاح‌طلبان دچار تغییر خواهد شد. تغییری که می‌تواند خود را در انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 و ادامه فرآیند مذاکرات با قدرت‌های جهانی نشان دهد. این فعال اصلاح‌طلب می‌گوید: «ممکن است در چنین شرایطی برای ادامه برجام و گفت‌وگوهای بین‌المللی شخصیت‌هایی که در حوزه برجام تأثیر داشته‌اند و در شکل‌گیری برجام ایفای نقش کرده‌اند مجدداً ادامه کار دهند. این موضوع می‌تواند منجر شود تا برخی شخصیت‌های جریان اصلاحات تصمیم به کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری 1400 گرفته و بخشی از تیم مذاکره کننده برجام در دولت روحانی را حفظ کنند». با این همه نباید فراموش کرد که مجلس یازدهم در اختیار جریانی است که اعتقادی به برجام و گفت‌وگو ندارد و هر زمان احساس کند برجام در حال احیاء است، دست به کار شده و علیه آن موضع می‌گیرد. موضوعی که نشان می‌دهد حتی در صورت بازگشت مردم به پای صندوق‌های رأی در انتخابات 1400 و انتخاب یک دولت میانه‌رو و حامی گفت‌وگو، مانع بزرگی به نام مجلس یازدهم می‌تواند تمام قد در برابر دولت بایستد. جوادی حصار نیز به این موضوع تأکید دارد و می‌گوید: «جریان مخالف دولت و اصلاح‌طلبان همواره تلاش کرده و می‌کنند تا برجام تحت هیچ شرایطی احیاء نشود؛ چراکه اصولگرایان به همان اندازه‌ای که ترامپ مخالف برجام بود، مخالف برجام‌اند و این توافقنامه بین‌المللی را مایه افول قدرت دیپلماسی جمهوری اسلامی می‌دانند. درنتیجه اگر در ایالات‌متحده جو بایدن بر سر کار بیاید، در ایران هم بهتر است جریانی روی کار آید که مجدداً گفت‌وگوهای بین‌المللی برجام را احیاء کرده و شرایط را تغییر دهد». این فعال اصلاح‌طلب در پایان هم تأکید دارد که «چنین تصمیماتی نه در سطح صرفاً دولت، بلکه در سطح کلان ملی و نظام صورت می‌گیرد و باید آنجا منتظر بود و دید چه سیاست‌هایی در پیش گرفته می‌شود».