رایزنی اصلاح‌طلبان با شورای‌نگهبان نشانه صداقت است
صبا شعردوست: آیت‌الله سیدحسن موسوی‌تبریزی، دبیرکل مجمع محققین و مدرسین قم است. از آن دست روحانیونی که در کلامش صراحت و شجاعت و خاطره‌های زیادی از زمان حیات امام(ره) دارد. در پاسخ‌هایش هم هر از چندی گذری به خاطراتش از زمان انقلاب می‌زند. موسوی‌تبریزی اکنون ساکن قم و در دفتر مجمع محققین و مدرسین است که از ما نیز در آن دفتر ساده و کوچک نسبت به سایر دفاتر خیابان صفاییه پذیرایی کرد. موسوی‌تبریزی که این روزها سخت مشغول برنامه‌ریزی‌های انتخاباتی البته نه برای خود بلکه برای کمک به جبهه اصلاحات و مجمع محققین و مدرسین قم است، در این گفت‌وگو بر حق‌الناس بودن رأی مردم تاکید کرد و اخباری هم از رایزنی‌های اصلاح‌طلبان با نهادها و افراد برای انتخابات مجلس آتی داد.
مشروح این گفت‌وگو در پی می‌آید:
بحثی مطرح است مبنی بر اینکه اصلاح‌طلبان نگران ردصلاحیت‌ها هستند. آیا اصلاح‌طلبان به‌واقع چنین نگرانی‌ای دارند؟
نگرانی که ندارند اما اگر داشته باشند به‌نظر شما چه اشکالی دارد؟
اشکالش اینجاست که جناح مقابل این را یک نقطه ضعف می‌داند.
اصلاح‌طلبانی که من می‌شناسم دلشان برای ایران، نظام و پیشرفت کشور می‌سوزد و می‌خواهند انتخابات، انتخاباتی پر شکوه و طوری باشد که همه افکار شرکت کنند. بنابراین در این جهت باید رایزنی‌هایی انجام گیرد و همان‌طور که در درون خود باید رایزنی انجام دهند، باید با بیرون و نهادهای مرتبط با امر انتخابات هم رایزنی کنند. این نقطه ضعف نیست که گروهی بخواهند قبل از انتخابات رایزنی کنند. رایزنی کردن به معنای ضعف داشتن نیست.
یعنی اصلاح‌طلبان الان مشغول رایزنی هستند؟
بله. اصلاح‌طلبان درون جناح خود مشغول رایزنی هستند برای اینکه بین کاندیداها اهم فی الاهم کنند که آمدن چه کسی به‌صلاح‌تر است. در بیرون هم به همین ترتیب رایزنی می‌کنند چراکه به اعتقاد ما رایزنی حق اصلاح‌طلبان است. البته حق هر جریانی است. اصلاح‌طلبان می‌توانند با مسوولان کشور در راستای مواضع خود رایزنی کنند حتی با رهبر انقلاب هم می‌توانند صحبت کنند و اگر شبهه‌ای است آن را برطرف کنند. این را نگرانی نمی‌گویند بلکه صداقت می‌گویند. اگر کارهای پشت‌پرده انجام دهند، درست است؟ به اعتقاد من این کارها شفاف‌سازی است. حالا عده‌ای در این میان بهره‌برداری می‌کنند و می‌گویند، نگرانند. درصورتی‌که اصلاح‌طلبان در عین حال که با بزرگان و مسوولان صحبت می‌کنند، مردم را هم در جریان کارها می‌گذارند چراکه به اعتقاد ما یکی از عیب‌های جامعه انتخاباتی ما این است که افراد و گروه‌های خلق‌الساعه در آستانه انتخابات شکل می‌گیرند و مردم در جریان امور آنها قرار نمی‌گیرند. در زمان مرحوم امام(ره) در انتخابات مجلس شایع شده بود که فقط جامعه مدرسین قم و تهران برای کل ایران کاندیدا بدهند و مردم هم موظف به تبعیت از آنها هستند. امام(ره) این مساله را نهی کرد و گفت که جامعه مدرسین در غیر قم و جامعه روحانیت مبارز در غیر تهران کاندیدا معرفی نکند. بنابراین اینکه عده‌ای بخواهند برای حذف رقیب حرف‌های اینچنینی مطرح کنند، درست نیست و همان‌طور که گفتم نمونه‌هایش را زیاد داشته‌ایم. اما همه باید بدانند که در نهایت رأی‌دهندگان مسوول انتخاب خود هستند. یعنی اگر کاندیدایی را انتخاب کردند و آن فرد در مجلس عملکرد خوبی نداشت، به این معناست که مسوولیت آن بر دوش رأی‌دهندگان هم هست.
گفتید که اصلاح‌طلبان مشغول رایزنی هستند. تا الان چه رایزنی‌هایی با چه دستگاه‌ها و مقاماتی صورت گرفته است؟ یا در برنامه خود دارند؟
تا الان که رایزنی‌ها بیشتر درون‌گروهی بوده است ولی در برنامه‌های آینده شورای مرکزی جبهه اصلاحات ملاقات‌هایی درنظر گرفته شده است. مثلا دیدار با بزرگان کشور ازجمله ملاقات با آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی از برنامه‌های این شورا است.
الان وضعیت وحدت در جناح اصلاح‌طلب به چه ترتیب است؟
الان وحدت به این معنا که در حال تعیین کاندیدا باشیم، هنوز صورت نگرفته است. فعلا شورای‌عالی سیاست‌گذاری مشغول تقسیم کار است و سه کمیسیون در درون این شورا تشکیل شده که هر کدام وظایف خود را دارند.
پیش‌بینی شما از انتخابات مجلس دهم چیست؟
معتقدم که ترکیب آینده مجلس به کیفیت برگزاری انتخابات بستگی دارد. اگر انتخابات در یک مسیر معتدل قانونی پیش رود و همه کسانی که لیاقت دارند، شرکت کنند، فکر می‌کنم که اصلاح‌طلبان نیمی از مجلس را به‌دست می‌آورند.
یعنی تغییر آرایش جدی به‌لحاظ سیاسی در مجلس خواهیم داشت؟
قطعا خواهیم داشت.
سرانجام نیروهای تندرو در مجلس چه خواهد شد، فکر می‌کنید که آیا در مجلس آینده جایی داشته باشند؟
این افراد به خودی خود رأیی نخواهند داشت اما گاهی ممکن است این افراد پشت پرده کسانی باشند که عده‌ای به‌خاطر آنها رأی دهند.
یک نگرانی درخصوص فعالیت‌های جداگانه جریان اعتدال و اصلاحات در انتخابات مجلس است ...
من هنوز در این راستا نمی‌توانم اظهارنظر کنم. فعلا اهداف جریان اعتدال با اهداف جبهه اصلاحات خیلی فاصله ندارد. اما بالاخره این را هم باید بپذیریم که اعتدال به معنای مفهوم کلمه همان اصلاحات است.
بحث دیگری که مطرح است اینکه ارایه یک لیست مشترک از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل به رقابت‌پذیری در انتخابات صدمه می‌زند. شما قبول دارید؟
واقعیت این است که همه این بحث‌ها از دل یک جریان سومی بیرون می‌آید، جریانی که احتمالا جایی در انتخابات آتی مجلس ندارد. اگر اصولگرایانی باشند که مواضعشان به اصلاح‌طلبان نزدیک باشد و اصلاح‌طلبان هم این مواضع را قبول داشته باشند، برابر یک عده‌ای که به اصطلاح اصولگرا هستند و مملکت را به‌جایی کشانده‌اند که می‌دانید، متحد شوند، بد است؟ فکر می‌کنید که مردم این دیدگاه را پس می‌زنند؟ من فکر می‌کنم که هدف این است که دیدگاه تندرو در کشور حذف شود. اگر کسانی هم واقعا دیدگاه اصولی داشته باشند، قطعا این گفته من را می‌پذیرند. چه اشکال دارد که به‌خاطر منافع مردم یک لیستی برای مجلس بیرون بیاید که مصلحت‌گرا هستند و منافع خود و جناح‌شان اولویت نباشد. این قطعا رقابت‌هایی را ایجاد می‌کند و این‌طور نیست که همه اصولگرایان در صف اصلاح‌طلبان بایستند.
فکر می‌کنید که چه طیف‌هایی درون اصولگرایان راغب به ائتلاف با اصلاح‌طلبان باشند؟
طیف را نمی‌شود اسم برد اما اصولگرایان سنتی نمی‌توانند ائتلاف کنند. منظورم بعضی از اصولگرایان سنتی هستند که خود را خدای روی زمین می‌دانند و البته من اسمی از آنها نمی‌برم و اگر هم بخواهند ائتلاف کنند به‌نظرم اصلاح‌طلبان نباید قبول کنند چون هویت خود را از دست می‌دهند.
نکته دیگری که در جناح رقیب مطرح می‌شود این است که بحث اختلاف میان آقای خاتمی و عارف را برای انتخابات آتی مجلس مطرح می‌کنند. شما به‌عنوان فردی که با هر دو نفر آشنایی و مراوده دارید، آیا این مساله را تایید می‌کنید؟
خیر. هر دو اصلاح‌طلبند، هر دو اصلاح‌طلب دلسوز هستند و دل در گروی انقلاب و ملت ایران دارند. انحصارطلب هم نیستند. هر دو بزرگوار در این مسایل مشترکات زیادی دارند و این بحث‌ها فقط برای اختلاف‌افکنی مطرح می‌شود.
مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بحثی که در جناح اصلاح‌طلب برای انتخابات وجود دارد، چیست؟
وحدت.
بعد از وحدت؟
نشان دادن اصول و اعتقادات و اهداف خود برای مردم است اما نکته مهمش این است که اصلاح‌طلبان به فکر راه‌هایی هستند که در انتخابات بتوانند با مردم صحبت کنند.
دغدغه سیاسی و اجتماعی چه‌طور؟
اصلاح‌طلبان به این دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی عادت کرده‌اند. بالاخره یا در انتخابات تایید صلاحیت می‌شوند یا نمی‌شوند، یا رأی می‌آورند یا رأی نمی‌آورند. حتی ممکن است در جناح اصلاح‌طلب کسانی بیایند که در چندین دوره مجلس بوده‌اند یا ردصلاحیت شده‌اند. با این شرایط یعنی اصلاح‌طلبان به این وضعیت عادت کرده‌اند.
استراتژی اصلاح‌طلبان بعد از ردصلاحیت‌های احتمالی در شورای نگهبان چیست؟
ما از طریق قانونی و شکایت به شورای نگهبان پیگیری می‌کنیم. شورای نگهبان هم موظف است که مدارک را ارایه کند. در شهرستان‌ها هم این کار به‌عهده هیات نظارت است. اما اصلاح‌طلبان قطعا پیگیری می‌کنند. در واقع پیگیری از راه قانونی انجام می‌گیرد.
این روزها بحثی هم در جامعه مطرح است مبنی بر اینکه رأی مردم حق‌الناس است. آیا به اعتقاد شما رأی مردم فقط موقع شمارش آرا یا روز رأی‌گیری حق‌الناس است؟ یعنی ردصلاحیت‌ها ممکن است حق‌الناس را دچار مشکل کند؟
حق‌الناس از روز انتخابات شروع نمی‌شود. این تصور غلطی است. حق کاندیدا شدن، رأی دادن و رأی گرفتن را خدا به انسان داده است و این حق در قانون اساسی ما به رسمیت شناخته شده است و در اصل 56 قانون اساسی هم آمده است. الان هم قانون اساسی محترم است و هیچ کس هم نمی‌تواند خلاف قانون اساسی عمل کند. لذا یکی از راه‌هایی که در قانون اساسی برای اداره جامعه آمده است، انتخابات مجلس است. همه ما هم حق داریم که در مدیریت کشور به‌نحوی چه با رأی دادن و چه رأی گرفتن، شرکت کنیم. بنابراین هرگونه دخل و تصرف در حق‌الناس محکوم و خلاف شرع و قانون اساسی است. اینکه رأی را درست نخوانند یا با نگاه سلیقه‌ای ردصلاحیت شود، خودش حق‌الناس است. از حالا هم که بحث انتخابات شروع شده است، اگر خلاف قانون انجام دهند، یعنی حق‌الناس را زیر پا گذاشته‌اند.
بحث تحقیقات محلی هم در انتخابات که هیات‌های کمک‌کننده به شورای نگهبان در شهرستان‌ها انجام می‌دهند هم حق‌الناس است. اولا کسانی که کاندیدا می‌شوند از مراجع چهارگانه استعلام می‌شود، بنابراین استعلام محلی بی‌ربط است چون در قانون ما فقط چهار مرجع داریم و حق این نیست که بروند در منزل کسی که خودش کاندیدای خبرگان بوده، داماد یک مرجع تقلید است و همسرش هم دختر یک مرجع تقلید است، تحقیقات محلی کنند. این بی‌عقلی است که در خانه فرد را بزنند و بگویند که این خانمش حجاب داشته است؟ شورای نگهبان حق این کار را ندارد و این خودش بخشی از حق‌الناس است.
چرا شورای نگهبان به یکباره اختیاراتش افزایش پیدا کرد؟
معجزه شد. بعد از امام(ره) معجزه شد و یک چیزی آمد به معنای نظارت استصوابی که نظارت استصوابی مشکلی ندارد یعنی شورای نگهبان باید با صواب به مسایل رسیدگی کند اما اضافه شدن احراز صلاحیت مسایل دیگری را طرح کرد. وظیفه شورای نگهبان نظارت بر انتخابات بود نه نظارت بر منتخبین. خدا رحمت کند مرحوم آیت‌الله گیلانی در نماز جمعه آمد و گفت: «کسانی که ما در شورای نگهبان رد می‌کنیم، فکر نکنید که آدم‌های بدی هستند، برای ما خوبی‌شان ثابت نشده است.» این جمله ایشان هم می‌تواند، اختتامیه بحث باشد.
به‌عنوان سوال آخر اینکه حضرت امام(ره) در آن زمان چه برخوردهایی هنگام ردصلاحیت‌ها با شورای نگهبان داشتند؟
چند مورد بود که همه می‌دانند. مثلا آقای خلخالی را از قم رد کردند و امام(ره) وقتی متوجه شد، وارد موضوع شد و گفتند که نباید رد کنید. درباره خود من هم این اتفاق افتاد که به من اعلام کردند که نباید کاندیدا شوید و من قبول نکردم و گفتم باید اعلام کنید که چرا نباید کاندیدا شوم. در نهایت هم حضرت امام(ره) مداخله کردند و به شورای نگهبان در این زمینه تذکر دادند.
https://roozno.com/000hhV لینک کوتاه
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید