رهنمودهای رهبری

توافق خوب در ادبیات دیپلماتیک به توافقی اطلاق مي‌شود که کامل و جامع باشد و جای هیچ‌گونه بحثی را برای آینده نگذارد. مقام معظم رهبری در بیاناتشان به این توافق اشاره کرده‌اند و اعلام داشته‌اند که با توافق خوب موافق هستند. بسیاری براین باورند که ایالات متحده آمریکا در طول 12سال بحث و چانی‌زنی مستقیم و غیرمستقیم با ایران بر سر پرونده هسته‌ای همواره این موقعیت را داشته که با طرف ایرانی به توافق برسد ولی هميشه درحل پرونده هسته‌ای وقت‌کشی کرده است. در مذاکرات ایران با غرب چه در زمانی که با تروئیکا انجام مي‌پذيرفت چه الان که با کشورهای 1+5 درحال انجام است، يعني در طول این 12سال ایران همواره به تمام تعهدات خود بر اساس قوانین عمل کرده و گزارش‌های آژانس نيز نشان داده که طرف ایرانی در طول این 12سال اعتمادسازی خوبی انجام داده است ولی طرف غربی مذاکرات هم در گذشته و هم درحال حاضر به تعهدات خود پایبند نبوده و هرگاه كه به مرحله عمل رسيده از تعهدات خود سر باز می‌زند. در توافقنامه ژنو چند نکته مهم به وجود آمد که عملا غرب به توافقات خود در این مورد که اساس آن شناسایی حق هسته‌ای ایران و لغو تحریم‌هاست، عمل نکرد. لذا به نظر می‌رسد تاکید مقام معظم رهبری بر یک مرحله‌ای بودن توافق به دلیل عدم اعتماد به غرب و نقض همیشگی حقوق مردم ایران توسط کشورهای غربی است. چراکه ممکن است وعده‌هایی که در مرحله اول از طرف غربي‌ها داده می‌شود در مرحله عمل اجرایی نشود و در مرحله نهایی نیز با خلف وعده‌های آمریکایی‌ها روبه‌رو شویم و عملا توافقي به صورت جامع و مانع بر سر پرونده هسته‌ای شکل نگیرد. آنچه در متن مذاکرات مهم است اینکه طرفین باید بر سر زمان‌بندی لغو تحریم‌ها به توافق برسند تا از این طریق حقوق مردم ایران تضیع نشود. قابل پیش‌بینی است که تلاش برای چندمرحله‌ای‌کردن توافقات به معنای وصل کردن پرونده هسته‌ای به برنامه‌های توسعه ایران در راستای تداوم مقابله با اين توسعه شکل می‌گیرد؛ یعنی همان چیزی که آمریکایی‌ها تحت عنوان در دست داشتن زمام توسعه ایران انجام می‌دهند تا بتوانند مانع توسعه همه‌جانبه كشور شوند. پس به نظر می‌رسد باید با قدرت و هوشیاری به مذاکرات با غرب ادامه داد و سعی کرد که با غرب بر سر پرونده هسته‌ای طبق فرمایشات مقام معظم رهبری رفتار کرد و در یک مرحله به یک توافق خوب و کلی و همچنین یک توافق جامع رسيد و از این طریق راه را برای بهانه‌جویی غرب بست تا ضمن حذف تمامی تحریم‌ها بتوان برای حل مشکلات مختلف ناشی از تحریم‌های بین‌المللی بر اقتصاد ایران برنامه‌ریزی کرد.

* کارشناس اموربین‌الملل