رواج فرهنگ حرام‌خوری، نتیجه اختلاس‌های اخیر
روزنو :
به اعتقاد صاحب‌نظران یا آلوده شدن دست برخی مقامات به کسب مال حرام -که نتیجه اقتصاد بیمار در کشور است- در طبقات پایین جامعه به علت الگوگیری از طبقات بالای جامعه فرهنگ حرام‌خواری در حال گسترش است؛ موضوعی که بی‌شک نتیجه‌ای ندارد جز ابتلای جامعه به جرایمی که گاه روح جمعی را تحت تاثیر قرار می‌دهند و گاه اثرات آنها سال‌های سال بر روح و روان جامعه رسوخ می‌کنند در نتیجه می‌توان یکی از کانون‌های اصلی شکل‌گیری جرم در جامعه را «بیکاری» در جامعه دانست.
کسب مال حرام را در دین اسلام به بلعیدن آتش تشبیه کرده‌اند و این شباهت بی‌شک نشان‌دهنده عمق فاجعه این گناه کبیره است؛ گناهی که نه تنها گناهکار را به تباهی می‌کشاند که دودمان یک خانواده، جامعه و در نهایت یک نسل و تاریخ را می‌تواند به انحطاط و سقوط بکشاند.به اعتقاد جرم‌شناسان و جامعه‌شناسان نیز یکی از دلایل افزایش جرم و جنایت و معضلاتی چون ربا و خیانت و .... به موضوع تحصیل مال حرام مربوط می‌شود. از سوی دیگر آنچه این روزها مایه نگرانی بسیاری از مراجع دینی و جامعه شناسان و جرم شناسان را درارتباط با پدیده حرام‌خواری در جامعه افزایش داده ریختن قبح حرام‌خواری در جامعه است. به اعتقاد این صاحب‌نظران در نتیجه ظهور و گسترش افراد و پدیده‌هایی همچون ... یا آلوده شدن دست برخی مقامات به کسب مال حرام -که نتیجه اقتصاد بیمار در کشور است- در طبقات پایین جامعه به علت الگوگیری از طبقات بالای جامعه فرهنگ حرام‌خواری در حال گسترش است؛ موضوعی که بی‌شک نتیجه‌ای ندارد جز ابتلای جامعه به جرایمی که گاه روح جمعی را تحت تاثیر قرار می‌دهند و گاه اثرات آنها سال‌های سال بر روح و روان جامعه رسوخ می‌کنند در نتیجه می‌توان یکی از کانون‌های اصلی شکل‌گیری جرم در جامعه را «بیکاری» در جامعه دانست.
جعفر بای، جامعه شناس با بیان مقدمه‌ای گفت: اسلام مال و ثروت را مایه استواری جامعه و ستون فقرات نیروی انسانی می داند.از سوی دیگر نسبت به مسائل مادی در طول تاریخ در جوامع اسلامی دیدگاه های افراط و تفریطی ایجاد شده است . گروهی با گرایش مطلق دنیا امور مادیات ، دنیاگرایانه زندگی خود را استوار ساخته اند و گروهی دیگر به صورت افراطی به عقبی میل داشته و با آخرت گرایی و اندیشه های عرفانی سبک زندگی خویش را دنیاگریزانه انتخاب کرده اند.
بای در ادامه با بیان اینکه علت اینگونه گرایش ها به فینالیست بودن اندیشه های اسلامی مرتبط است، اظهار کرد: اما آنچه اعجاز عددی قرآن نیز آن را اثبات می کند تکرار برابر دنیا و آخرت در این کتاب آسمانی است و حتی نهج البلاغه به عنوان برادر قرآن نیز با نگاه متعادل ضمن مذمت دیدگاه های افراطی عقبی گرایانه و دنیاگریزانه و گرایش های مادی و اقتصادی محض، مسلمانان را به حفظ تعادل و بهره مندی از نعمات الهی همراه با توجه به قواعد اسلامی دعوت کرده است.
وی با بیان اینکه اگر عبادت خداوند 10 بخش باشد 9 قسمت آن کسب مال حلال است و حتی این اقدام برتر از جهاد در رکاب امام عادل دانسته شده است، خاطرنشان کرد: در اندیشه ناب دینی دنیا باید ابزاری برای رشد و تعالی و عاملی برای پیشرفت و بالندگی باشد. خداوند مال و ثروت را به عنوان نعمت خویش به بندگانش عطا کرده تا سبب شکرگزاری آن را فراهم کند. کسب مال حلال می تواند بهترین کمک برای تحصیل سعادت اخروی باشد. اسلام دین کاملی است که هم به آخرت توجه دارد و هم به نعمات الهی دنیوی .
این محقق اجتماعی با تاکید بر اینکه باید در دنیا برای کسب آخرت سعادتمند به گونه ای کار کرد که وارد حریم گناه نشده و با کسب مال حلال زندگی آبرومندانه ای تدارک دید، یادآور شد: داشتن اقتصاد جامع و سالم می تواند زمینه ساز پیروی از دین شود. کسب مال حلال در نگاه دینی آنقدر اهمیت دارد که اگر کسی در دفاع از ثروت خویش کشته شود به لحاظ اجر و پاداش برابر با ثواب شهید را می برد.
وی افزود: حفاظت از مال به صور مختلف مورد تاکید است ابتدا مدبرانه آن را نگه داری کرده و سپس با قناعت میانه روی کرده و بعد با ذکاوت و انفاق ، بقاو دوام نعمت را باید تضمین کرد. یکی از مشکلات جدیزندگی های امروزی اولا گرایش افراطی دنیاگرایانه و کسب مال و منال بی حد و حصر برای تحقق آرمان ها و آرزوهای متنوع دنیوی است . در این مسیر چه بسیار افرادی که به حرام افتاده و با کسب مال حرام دنیا و آخرت خویش را ویران می سازند.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه آثار وصفی کسب مال حرام در دنیابه گونه ای است که فرد را دچار زندگی پرمشقت ساخته و لذت بهره وری کامل از نعمات الهی را از او سلب می کند، ادامه داد: قطعا حرام خواری آثار تخریبی بسیار عذاب آوری را به همراه دارد و مال حرام اگر امتداد نطفه حرام قرار گیرد خشونت و وحشیگری و حیوانیت را بر رفتار فرد مستولی می سازد. وی با ذکر مثالی از واقعه کربلا درباره مال حرام گفت: زمانی که در واقعه کربلا حضرت زینب از امام حسین(ع) می خواهد خود را برای لشکریان معرفی کند تا شاید دست از لجاجت و جنگ با پسر پیامبر بردارند امام حسین (ع) در پاسخ به این خواسته می فرماید:"چون شکم اینان از مال حرام پر شده هیچ گاه سخن حق را نخواهند شنید." پس حرام خواری آدمی را از مسیر حق به باطل رهنمون می کند.بای تاکید کرد: مال اندوزی افراطی که نگاه ابزاری به دنیا نداشته باشد باعث سقوط انسان و حرمان و عدم کسب کمال و سعادت می شود. چه بسا رفاه و راحتی افراطی آبرو و حیثیت انسان را نیز مخدوش می سازد.
مال دوستی و حب افراطی دنیا موجب تباهی و قساوت قلبمی شود .امروزه بزرگترین گرفتاری ها در حوزه اقتصادی جامعه ما باعث اختلالات فراوان فرهنگی و اجتماعی شده که آدمی را از کسب کمالات دنیوی و اخروی دور می کند.
این محقق اجتماعی اظهار کرد: ثروت از نگاه اسلام باید در خدمت تولید و خدمت انسان قرار گیرد ، که در نتیجه این موضوع انفاق هم در جامعه رونق خواهد گرفت و در نتیجه انفاق شکاف طبقاتی هم کاهش می یابد؛ موضوعی که سرآغاز جرایم بسیاری در جامعه است.قطعا اگر حرام خواری آثار وضعی ویرانگری را برای زندگی به همراه دارد کسب مال حلال نیز آثار مثبتی را به ارمغان می آورد . از جمله ممانعت از ورود به دنیای تبهکاری .وی با تاکید بر اینکه طبق قانون کشور ما نیز کسب مال حرام یکی از جرایم اجتماعی محسوب می شود، یادآور شد: انسان از طریق کسب درآمد حرام؛ کاهش روزی حلال ، دوری از رحمت الهی ،عدم پذیرش عبادت ، قحطی و تنگدستی را بر خود می خرد.
امروز نگاه ها گاها به کسب درآمد دینی نیست
بای در ادامه خاطرنشان کرد: امروزه متاسفانه با توجه به اینکه تعادل لازم در کسب روزی حلال و حرام رعایت نمی شود نگاه ها به کسب درآمد دینی نیست. افراد باید ضمن بهره وری از نعمات الهی با تلاش و فعالیت در مسیر حق و عدالت به دنبال کسب مال حلال باشیم تا منجر به بهره برداری های خوب از نعمات الهی و ثروت دنیوی باشد.این جامعه شناس با اشاره به ظهور پدیده بابک زنجانی و کسب مال حرام از سوی برخی مقامات دولت قبل اظهار کرد: مسئولان به عنوان شاخص در معرض دید توده مردم هستند لذا کوچکترین انحراف و خطا از سوی آنان باعث ترویج حرام خوری در جامعه به ویژه سطوح پایین جامعه
می شود و قبح حرام خواری را در جامعه می شکند. به خصوص در جوامع دینی چون افراد با رفتارها مروج عقاید خود هستند، در نتیجه کوچکترین تخلفی در زمینه مال حلال ، بسیار آسیب زاتر و ویرانگر تر است و باعث ترویج حرام خواری در جامعه می شود.بای تاکید کرد: متاسفانه به واسطه بی‌تدبیری‌ها در دولت قبل با افراد و مسئولانی مواجه شدیم که در حین دادن شعار پاکدستی ، عملا به دنبال تحصیل مال حرام بودند و در اواخر دولت دهم ما با یک طبقه جدید اجتماعی مواجه شدیم که زیبا شعار می دادند اما کاملا ضد آن عمل می کردند. آفت باطل گرایی در جوامع انسانی همانقدر قبیح است که پدیده ظاهر گرایی آسیب زاست پیش از انقلاب ما با پدیده باطل گرایی مواجه بودیم اما امروز آفت ظاهر گرایی در جامعه رواج پیدا کرده است.
این محقق اجتماعی در پایان هشدار داد: متاسفانه امروز به دلایل گوناگون از جمله اقتصاد بیمار و اقدامات دولت قبل فرهنگ حرام خواری در جامعه رواج پیدا کرده که این یک فاجعه است!
