دقيقا 2 ماه و 22 روز پيش بود كه رضا رحماني نخستين عضو كابينه دولت حسن روحاني لقب گرفت كه با حكم عزل رييس‌ دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم رسما از كرسي رياست وزارت صنعت، معدن و تجارت روبه‌رو شد و پس از آن كنار رفت كه سومين و آخرين تلاش اهالي « پاستور » براي جلب‌نظر ساكنان ساختمان هرمي‌شكل ميدان بهارستان به ‌منظور تشكيل تفكيك اين وزارتخانه به 2 وزارتخانه مجزا نيز با شكست مواجه شده بود؛ شكستي كه باتوجه به تلاش‌هاي چندين‌باره دولتي‌ها در مجلسي كه حداقل در قياس با مجالس نهم و يازدهم بيشترين همسويي ممكن را با شخص روحاني و البته وزرايش داشت، خبر از سوت پايان طرح و برنامه‌هاي روحاني براي تشكيل دو وزارتخانه «بازرگاني» و «صنعت و معدن» مي‌داد و شايد همين مساله سبب شده تا روند معرفي وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت به مجلس آن‌قدر طولاني شده و به ‌اصطلاح كش بيايد كه حالا ساعت شني برعكس و شمارش معكوس روبه‌روي رييس‌جمهوري ايران و كابينه‌اش قرار گيرد.

در هنگامه‌اي که کرونا همه شئون کشور را تحت‌الشعاع قرار داده و از سويي صحبت‌هاي مختلفي پيرامون انتخابات 1400 مطرح مي‌شود؛ محمود احمدي‌نژاد نيز بيکار ننشسته و عزم خود را جزم کرده تا در 1400 بازهم به‌زعم خودش کليددار پاستور شود. از اين رو هر از چندي در شهري حضور پيدا مي‌کند. البته تحرکات اخير احمدي‌نژاد فراتر از جغرافياي ايران بوده و او در حرکتي کاملا خلاف عرف ديپلماتيک اما براي خودش معمول به محمد بن‌سلمان وليعهد سعودي نامه‌اي نوشته است. با اين حال گفته مي‌شود او اخيرا به قم سفر کرده و خواستار ملاقات با مراجع بوده است. احمد کريمي اصفهاني دبيرکل جامعه اسلامي اصناف و بازار در اين زمينه مي‌گويد: «ايشان چند روز پيش به قم رفته‌اند و ملاقاتي داشته‌اند، اما خدا را شکر بزرگان ما و مراجع ما هيچ‌کدام ايشان را راه نداده‌اند و فقط يکي از مراجع ايشان را پذيرفته است.» بايد منتظر واکنش‌ها از قم يا خود احمدي‌نژاد بود.

اظهارنظرها درباره استعفای عارف از شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان همچنان ادامه دارد و هنوز معلوم نیست که علت استعفای عارف چیست و چرا این استعفا بعد از چهارماه اعلام شده است. محمود صادقی که یکی از نخستین افرادی بود که بعد از انتشار خبر استعفا گفت «ما هم از رسانه‌ها باخبر شدیم»، روز گذشته در گفت‌وگویی با خبرگزاری «ایسنا» گفت که «استعفای عارف باید در روند عادی و قانونی خود انجام و دلایل او هم شنیده شود... من عضو هیئت‌رئیسه شورای‌عالی سیاست‌گذاری هستم، ولی هنوز متنی از استعفای عارف به من و سایر اعضای هیئت‌رئیسه نرسیده است. عارف منتخب شورای‌عالی است و استعفا را باید به همین شورا ارائه می‌داد...، در خبرها آمده است که عارف در اسفند ۹۸ استعفا داده، ولی موسوی‌لاری در اردیبهشت امسال استعفای خود را خطاب به عارف اعلام کرده است و اینجا تعارضی وجود دارد. الان هم هنوز استعفایی از‌سوی عارف به ما اعلام نشده است و خودم تردید دارم که استعفایی انجام شده است یا نه. نظم و انضباط از ویژگی‌های بارز محمدرضا عارف است و انتظار می‌رود که او در همان چارچوب تشکیلاتی، استعفای خود را ارائه دهد، زیرا این استعفا باید در شورای‌عالی سیاست‌گذاری بررسی شود».

در روزهایی که لیستی از اسامی برای حضور در گود رقابت ۱۴۰۰ ردیف می شود، نام احمدی نژاد نیز وارد لیست شده است، برخی از احتمال کاندیداتوری او روایت می کنند و برخی دیگر براین اعتقادند که او با علم به ردصلاحیت شدن وارد میدان نمی شود اما دست یک کاندیدا را خواهد گرفت و به وزارت کشور خواهد برد.

یک سال تا انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده و نفرات زیادی در مسیر پاستور قرار گرفته‌اند.

سیاست گسترده تر از آن است که بتوان آن را در بخشی کوچک از طیف‌ها و جریانات خاص جای داد نگاه سیاسی در ایران و حضور بیش از حد آن در زندگی مردم، آنچنان است که این روزها، نمی‌توان از هیچ کسی توقع این را داشت که کاری به عرصه سیاسی در کشور نداشته باشد. نمی‌توانیم متوقع باشیم آن‌هایی که در زندگی تخصص‌هایی آموختند که شاید به سیاست ارتباطی ندارد، سودای نمایندگی مجلس و وزارت و چه بسا ریاست جمهوری را نداشته باشند. قدرت چیزی نیست که کسی بخواهد دل از آن بکند. حتی اگر آن فرد صاحب شغلی باشد که به مراتب در آمد ش بالاتر از کسب قدرت در ساختار کشور باشد. دراین میان پرشکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. پزشکانی که گاه اتاق عمل و مطب را رها کرده و تکیه زدن بر جایگاهی چون کرسی‌های پارلمان را ترجیح می‌دهند. البته علاقه پزشکان به این عرصه مخصوص امروز و دیروز نیست. شاید بتوان گفت برای نخستین بار در دوره پهلوی اول، پزشکان سعی در اثرگذاری بر حوزه سیاست تا حضور در آن داشتند؛ چرا که آنها نمادی از تجدد و نوگرایی بودند و با حضورشان می‌توانستند نظرات مردم را به خود جلب کرده و در عرصه قدرت به واسطه همین اقبال مردمی گام‌های ترقی را بالا بکشند. دردوران پهلوی دوم، آنها به‌عنوان وزیر، نخست وزیر، نماینده مجلس و همین‌طور از سویی دیگر به عنوان مخالف حکومت در عرصه سیاست حضور داشتند. اما بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی نیز طی سال‌های اخیر شاهد حضور پزشکانی در عرصه سیاست بوده‌ایم که به شدت نامشان با قدرت یا میل به آن گره خورده است. حضور فعال در احزاب مختلف و همین طور مصاحبه‌های آن‌ها با تم جناحی و اصولگرایی و اصلاح‌طلبی نشان می‌دهد که بسیاری از آن‌ها برنامه‌های ویژه‌ای دراین عرصه دارند.

در این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی قبل از آنکه حتی برگزار شود گمانه‌ها در رابطه با عدم حضور اصلاح‌طلبان و غیبت محسوس این جریان سیاسی در مجلس آینده زده می‌شد. یعنی از همان ابتدای انتخابات و قبل از برگزاری آن بسیاری از کارشناسان و نخبگان فکری بارها گفته بودند که مجلس آینده کامل در اختیار اصولگرایان خواهد بود. امری که حالا کامل به حقیقت پیوست و حالا باید منتظر مجلس کاملا یکدست اصولگرایی باشیم. در این میان آنچه بیش از هر چیزی جلب توجه می‌کند چالش‌های میان دولت حسن روحانی و مجلس اصولگرای یازدهم خواهد بود به گونه‌ای که حتی خود حسن روحانی پیش از این نیز بر چالشی بودن مجلس و دولت در آینده صحه گذاشته و اعلام کرده بود که قانون اساسی میان آنها حکم خواهد کرد. یعنی خود او نیز می‌داند که اصولگرایان روزهای سختی را برای دولت تدبیر و امیدش در دو سال باقی مانده رقم خواهند زد.

　 پنجم تيرماه سال گذشته مصوبه‌اي در قالب اصلاح آيين‌نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي در صحن علني پارلمان تصويب و چندي بعد با تاييد شوراي نگهبان به قانوني لازم‌الاجرا تبديل شد كه براساس آن رييس‌جمهوري و وزراي دولت مكلف شدند كه مردادماه هر سال، نسبت به عملكرد خود، به مجلس گزارش دهند. دولت البته امروز مخالف اين مصوبه است، چنانكه رييس‌جمهور در بيان اين مخالفت، نامه‌اي به رهبري نوشته اما نماينده دولت كه در زمان تصويب مصوبات اين قانون، مطابق معمول در صحن علني مجلس حاضر بود، هرگز لب به مخالفت با آن نگشود تا مواد 235 تا 238 آيين‌نامه داخلي مجلس، عملا بعد از گذشت بيش از يك سال، به جنجالي انكارناپذير ميان قواي مجريه و مقننه بدل شود. حالا اختلاف ميان دو نهاد انتخابي بالاگرفته و نه‌تنها رفاقت ديرين روساي قواي مجريه و مقننه با سابقه طولاني در جريان اصولگرايي و قرار گرفتن در زمره اعتدال‌گرايان امروز، بلكه حتي رابطه منطقي دولت و مجلس در اين سال‌هاي اخير هم نتوانسته مرهم اين زخم تازه باشد كه هم چهره پاستور و هم چهره بهارستان را مجروح كرده است.

محمدباقر قاليباف حالا ،صرفاً عضوي است در مجمع تشخيص مصلحت نظام. هر چند آنچه از او و چهره سياسي‌اش، نزد افكار عمومي ديده مي‌شود سياستمداري است، اصولگرا با سابقه طولاني نظامي‌گري، ركورددار حضور در راس شهرداري پايتخت با 12 سال سابقه و يكي از مُصرترين كانديداهاي تاريخ انتخابات رياست‌جمهوري با 3 دوره حضور در اين رقابت انتخاباتي و البته بدون پيروزي. هر چند به‌زعم برخي تحليلگران انصراف قاليباف از ادامه رقابت در آخرين انتخابات رياست‌جمهوري، آن هم به ‌نفع ابراهيم رييسي - ديگر كانديداي اصولگرايان كه با حدود 15 ميليون راي نتوانست از پسِ 24 ميليون راي گفتماني حسن روحاني برآيد - نمي‌تواند لزوما به‌معناي شكست قاليباف باشد. منتها به شرط آنكه او بتواند در انتخابات بعدي و با استفاده از سرمايه سياسي و اجتماعي كه با اين به‌اصطلاح «فداكاريِ سياسي» به دست آورده، مسير خود را هموار سازد. وضعيتي كه محمدرضا عارف اصلاح‌طلب در جريان انتخابات رياست‌جمهوري سال 92 ايجاد كرد و در آن بزنگاه انتخاباتي، به ‌نفع نزديك‌ترين رقيب خود كناره گرفت.

محمدباقر قالیباف بار دیگر به عرصه بازگشت؛ از اظهاراتش بوی انتخابات به مشام می‌رسد و مخاطبانش در فکر فرو رفته بودند که در آستانه چه انتخاباتی هستیم که قالیباف به سردادن وعده و انتقاد از دولت مستقر مشغول است. تا انتخابات 1400 زمان زیادی باقی مانده و بعید بود که قالیباف از اکنون بسر دادن شعار مشغول شود آن هم شعارهایی که ارتباط مستقیم با وضعیت اقتصادی این روزهای مردم و به‌ویژه‌ بیکاری جوانان مربوط می‌شود.

حسن روحانی طی یک سال گذشته بیش از هر زمان دیگری مشی محافظه‌کارانه در دولت تدبیر و امیدش پیش گرفته و یک گروه در تنظیم کابینه نقش مهمی ایفا می‌کند. این گروه درواقع حلقه نزدیکان و مشاوران حسن روحانی هستند. سخن از نفوذ یک حلقه پرنفوذ در دولت حسن روحانی است حلقه‌ای که یک سر آن نوبخت و سر دیگرش واعظی و شریعتمداری قرار دارند. حلقه‌ای که بیشتر آنها از اعضای حزب اعتدال و توسعه و برخی دیگر از مشاوران مورد اعتماد روحانی هستند. تاثیرگذاری این افراد بر تصمیمات حسن روحانی به گونه‌ای است که برخی معتقدند محمد باقر نوبخت و محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری همه‌کاره هستند. همچنین برخی اصلاح‌طلبان حتی می‌گویند اختیارات واعظی در طول 40 سال اخیر به عنوان رئیس‌ دفتر رئیس‌جمهوری بی‌سابقه بوده است.

روزهای اخیر در فضای رسانه‌ای گمانه‌زنی‌هایی درباره گزینه‌های انتخاب شهردار جدید تهران موضوعی داغ بود و در این میان گزینه‌ها، نام معصومه ابتکار و علی اصغر مونسان هم دیده می‌شد که این موضوع با واکنش این دو عضو کابینه مواجه شد.

ظاهرا قرار است خانه تکانی در پاستور انجام شود؛ خانه تکانی که تا پیش از این از سوی بسیاری از دلسوزان به دولت توصیه شده بود، اما مورد توجه رئیس‌جمهور و تصمیم‌سازان دولت نبود. در اواسط شهریور ماه بود که کارگزاران به عنوان یکی از احزاب حامی روحانی در بیانیه‌ای به ضعف‌های دولت و آنچه اشاره کرد که او باید انجام دهد از جمله اینکه تاکید کرده است که دولت حسن روحانی نیاز به خون تازه دارد. در بخش دیگری از این بیانیه آمده بود: «پیشنهاد مشخص ما به ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران دکتر حسن روحانی، نوسازی دولت در هر دو عرصه‌ سیاستگذاری و اجراست. دولت خون تازه می‌خواهد. باید به قوای تازه‌نفس که آماده‌ شرایط جدیدند مجال داد. مردان «بزم» را در شرایط «رزم» نمی‌توان به کار گرفت. شمشیرهای مرصّع را باید به دیوار آویخت و با سلاح آخته، هوشمندانه به مقابله با شرایط جدید رفت. مردم ایران گرچه همیشه آماده‌ دفاع و مقاومت هستند، اما همان‌طور که رئیس‌جمهور گفت «نه جنگ می‌خواهند و نه قحطی». اما این پیشنهادات هم مانند دیگر راهکارهایی که از سوی دلسوزان به روحانی مطرح می‌شد به صندوقچه خاطرات پاستور سپرده شد. بی‌توجهی‌ها تا آنجا پیش رفت که مجلس دست به کار شد و وزیر اقتصاد را با استیضاح برکنار کرد. از سوی دیگر بر همگان واضح و مبرهن است که روحانی تمایلی به میدان دادن به دولتمردانی ندارد که از دایره همراهان قدیمی و حزبی او هستند که نمونه بارز آن اسحاق جهانگیری در قامت معاون اول است. چند روز قبل بود که غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران اظهار کرد: «متاسفانه اداره کشور ما اداره حزبی نیست. اگر آقای جهانگیری بخواهد حزبی عمل کند نهادها و مجموعه‌ها و حتی خود آقای روحانی به او ایراد می‌گیرند که چرا حزبی عمل می‌کنید. او می‌گوید اگر خدمتی از من ساخته است با این شرایط است که حزبی نباشم و اعلام می‌کنم که در جلسه حزب شرکت نمی‌کنم. واقعیت این است که آقای جهانگیری از ما تبری جسته است.» این اظهارات کرباسچی نشان از بی‌توجهی رئیس‌جمهور به توانایی‌های جهانگیری دارد. یعنی به نوعی او را در مرکز تصمیم‌گیری‌ها قرار نمی‌دهد که شاید دلیل آن گرایش‌های حزبی برخی اطرافیان روحانی باشد که فرصت استفاده از راهکارهای دولتمردانی غیر از حزب خود را نمی‌دهند. بنابراین تا به امروز دو وزیر به‌واسطه استیضاح و معاون اول به دلیل گرایش سیاسی متفاوت با حلقه نزدیک روحانی منفعل شده‌اند. حالا هم صحبت از استیضاح دو وزیر راه و صنعت است که روی میز کار نمایندگان مجلس قرار دارد.

محمدباقر قاليباف فردي كه حتي اگر در عالم سياست ايران نيز جايگاهي نداشته باشند، نامش حاشيه‌هايي را مي‌تواند به همراه بياورد. او كه مدت‌هاست در متن سياست ايران حضور ندارد اين روزها اخباري در باره اش منتشر مي‌شود كه دوباره نامش را به وسط ميدان رقابت‌هاي سياسي كشيده است. ماجرا از اين قرار بود كه شهردار سابق و سردار اسبق در اظهاراتي اقتصادي در سالروز دفن شهدای گمنام در مجتمع پیشکوه اظهار داشت كه امروز باید همه با هر سلیقه‌ای کنار یکدیگر باشیم و از جنگ اقتصادی که دشمن به‌راه انداخته است فرصت درست کنیم. دولت نیز باید از فرصت پیش‌آمده که بسیار بی‌نظیر است استفاده کند و در مسیر برطرف کردن مشکلات اقتصادی کشور قدم بردارد. وی افزود: امروز دشمن با تمام قوا به میدان آمده است، مسئولان ما نیز باید به همین طریق وارد شوند و فارغ از سلایق آن‌ها را کنار گذاشته و دست در دست یکدیگر قرار دهند و در مقابل دشمن ایستادگی کنند.در گذشته کسانی بودند که معتقد بودند می‌توان با آمریکا گفت‌وگو کرد اما امروز این افراد داخلی نیز متوجه شده‌اند که آمریکا دیگر قابل اعتماد نیست زیرا در برجام عهدشکنی و ذات شیطانی آمریکا را دیدند. وي‌گفت: آمریکایی‌ها پس از مذاکرات خیانت کردند آن هم مذاکراتی که مورد تایید سازمان ملل بود اما باز هم آن‌ها خیانت کرده و از برجام خارج شدند. قاليباف ادامه داد: مردم باید در حوزه اقتصادی ورود داشته باشند زیرا ضعف اصلی ما نیز در حوزه اقتصاد است و این ضعف اقتصادی ناشی از این است که مردم در عرصه اقتصاد و مدیریت کشور ورود نداشته‌اند، در حالی که در دوران دفاع مقدس این گونه نبود اما امروز به مردم اجازه ندادیم در عرصه اقتصادی و اجتماعی شکوفایی و خلاقیت داشته باشند. شهردار پيشين تهران افزود: وضعیت بازار ارز و سکه و واردات را اگر شاهد باشید قابل تایید است که بخش عمده اقتصاد کشور در انحصار و اختیار یک گروه خاص است. نكته اظهارات قاليباف اينجا بود كه در ادامه حواشي اي را ايجاد كرد. وي تاكيد كرد: دولت حرف‌های خوبی در حوزه اقتصادی داشت و البته این صحبت‌ها نیازمند عمل است و باید محقق شود اما در مجموع موضع شفافی از سوی دولت در قبال آمریکا اعلام شد و از این بابت خوشحال هستیم.امیدوارم دولت شعارها و وعده‌ها و حرف‌‌هایی را که در حوزه اقتصاد ایراد کرد در عرصه عمل نیز محقق کند. مواضع روحانی را دیدیم و مواضع ایشان مغایر با بحث برخی بود که گاهي عنوان می‌کردند دولت در سایه اجازه کار به دولت را نمی‌دهد و حتی سخنان روحانی در مورد حمایت مقام معظم رهبری از مصوبات دولت را نیز شنیدیم که گفت حمایتی بی‌نظیر صورت گرفته است. قاليباف ادامه داد: دشمن با تمام توان به‌دنبال القای ناکارآمدی نظام است، دشمنان انقلاب اسلامی را مورد هجمه قرار داده‌اند اما این ملت عظمت و عزت خود را با اهدای مال و جان و فرزندانش به دست آورده و ناامیدی را بزرگ‌ترین گناه می‌داند. ما از آرمان‌های خود عقب‌نشینی نمی‌کنیم، امروز هم کسی مدعی نیست شرایط اقتصادی کشور مناسب است اما این به‌معنای آن نیست که اجازه نفوذ و القای نومیدی از سوی دشمن را بدهیم. آرمان‌هایی که امروز به دست آورده‌ایم مرهون انقلاب اسلامی است که از جمله آن می‌توان به استقلال، آزادی و عزت و مردمسالاری اشاره کرد و اساس دشمنی استکبار نیز به‌دلیل همین عزتی است که امروز از آن برخوردار هستیم و شاهد هستیم که جمهوری اسلامی تمامی معادلات استکباری را برهم زده است. امروز دشمن عرصه اقتصادی را برای نبرد انتخاب کرده است. آن‌ها از تهدید و فتنه و جنگ نظامی ناامید شدند و در این عرصه‌ها شکست خوردند و در طول ۴۰ سال اخیر ملت ما روز به روز در عرصه دفاعی و راهبردی قوی‌تر شد و امروز در طراز ۱۰ کشور نخست دنیا در حوزه دفاعی هستیم. این تجربه را در دوران دفاع مقدس داشتیم. مردم و جوانان جنگ را اداره کردند اما امروز جوانان را از صحنه بیرون کردیم و از انرژی آن‌ها استفاده نمی‌شود. باید به این جوان ها اعتماد کرد و اگر این اعتماد بود همان‌‌گونه که انقلاب به پیروزی رسید از این شرایط نیز بیرون خواهیم آمد.

محمد‌رضاعارف کاندیدای ریاست جمهوری می‌شود؟ این سوال در انتخابات‌های ریاست جمهوری اخیر هم مطرح بود. اکنون اما شرایطی ایجاد شده که شاید عارف جدی‌تر از قبل به کرسی رئیس‌جمهوری فکر کند و آن هم موفقیتش در انتخابات هیات رئیسه مجلس بود. اگرچه او نتوانست آرای لازم برای جلوس بر کرسی ریاست مجلس را کسب کند اما در دور نخست این انتخابات از عارف 114 رأی و لاریجانی 101 رأی کسب کرد تا در دور دوم با کناره‌گیری حاجی‌بابایی بخشی از آرای به نام علی لاریجانی به صندوق ریخته شود. پیشی گرفتن عارف از لاریجانی نشان داد که بر خلاف سال 92 که عارف به نفع روحانی از گردونه رقابت انتخاباتی برای ریاست جمهوری کنار رفت، این‌بار شانس‌خوبی برای حضور در انتخابات 1400 دارد. عارف دی 96؛ عارف خرداد 97