سال ۹۴ بود‌که اصلاح‌طلبان به‌منظور حذف دلواپسان از ساختار قوه مقننه تصمیم‌ گرفتند برخی ‌چهره‌های اصولگرا را در لیست خود قرار دهند و به نام لیست امید، مجلسی معقول و در راستای اجرای اهداف سیاسی و اقتصادی پایه‌ریزی کنند. آرزویی که تحقق یافت، اما آن‌گونه که باید و شاید تا این لحظه ثمره‌ای نداشته است. البته ‌اکنون صدای ناکوکی از مجلس به گوش نمی‌رسد و دولت نیز چندان از فضای مجلس ناراضی نیست اما عموم نخبگان سیاسی توقع تحرکات سیاسی بیشتری از مجلس دارند. فارغ از اینکه آیا جای‌گذاری اصولگرایان در لیست اصلاحات در مجلس به نفع جریان اصلاحات بود یا اینکه ثمره این حرکت در خزانه اصولگرایان ریخته شد، امروز بخش کاملا مستقلی از اصولگرایان در مجلس به نمادی از اعتدالگرایی تبدیل شده و بعضا با توجه به برخی تحرکات، این تحلیل به‌وجود آمده که این بخش در انتخابات ۱۴۰۰ حرف‌هایی برای گفتن دارد. از سوی دیگر البته در ایران هیچ‌کسی با برنامه‌ریزی‌های چند‌ساله نتوانسته به اهداف سیاسی صددرصدی دست یابد، واقعیت آن است که جریانات سیاسی در ایران در زمین خاصی بازی می‌کنند، اما با این همه، در این زمین کاملا تاثیرگذارند به‌گونه‌ای که اصلاح‌طلبان با دستاورد‌های مثبت در دولت و مجلس، با انگیزه بیشتری به کنش سیاسی می‌پردازند. محمد کیانوش‌راد معتقد است: البته اصلاح‌طلبان هیچ‌گاه در معنای واقعی کلمه با اصولگرایان ائتلاف نکردند. در ادامه گفت‌و‌گو با این عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت را می‌خوانید.

انتشار جزئیات بودجه از سوی حسن روحانی، مصادف با آغاز موجی از انتقادات علیه وی و دولتش شد. انتقاداتی که عمدتا از سوی حامیان سابق وی مطرح شد و کار به مجادله بین طرفداران کنونی و حامیان سابق حسن روحانی رسید.

داستان ناتمام مونوریل تهران و بعد قم و کرمانشاه به آن دو سال پرماجرای شهرداری احمدی‌نژاد برمی‌گردد که با یک ورق کاغذ پروژه‌ای‌ میلیاردی را شروع کردند.

جریان اصلاحات در دوره‌ای خاص از تاریخ خود بسر می‌برد. درسال‌های اخیر دولتی نسبتا همراه و با حمایت جریان اصلاحات روی کار آمد اما از گوشه و کنار صداهایی به‌گوش می‌رسد که در مورد خطرهای رویکرد رئیس‌جمهور مستقر، در نگاه مردم به جریان اصلاحات به‌عنوان مهم‌ترین حامی‌اش هشدار می‌دهد. اصلاح‌طلبان نیز محتاطانه تلاش دارند هویت اصیل خود را بازیابند تا در انتخابات بعدی از اقبال مردمی محروم نشوند. برای مسیر آینده اصلاح‌طلبان ریل‌گذاری شورای عالی اصلاح‌طلبان نقشی بسیار تعیین‌کننده خواهد داشت و در مرحله بعد نیاز به روشن شدن موتور تحرک در جامعه است. اصلاحات همواره در دهه‌های اخیر به دانشجویان و جنبش دانشجویی وابسته بوده و باید راهی پیدا کند که رضایت آنان برای همراهی را جلب کند. جنبش دانشجویی همچنین باید در فضایی مطمئن قدرت خود را بازیابی کند تا توان مدیریت اهداف احتمالی را داشته باشد. در همین راستا با اشرف بروجردی فعال سیاسی اصلاح‌طلب، رئیس کتابخانه ملی و معاون رئیس‌جمهور گفت‌وگویی داشته که در ادامه می‌خوانید.

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره رفتار اصلاح‌طلبان در برابر دولت دوازدهم گفت: اصلاح‌طلبان در هر شرایطی پیگیر مطالبات خود بوده‌اند و حمایت از دولت نافی پیگیری وعده نیست.

امیر محبیان گفت: اصلاح‌طلبان گمان دارند که از اصولگرایان می‌توانند به عنوان صندوق پستی برای ارسال پیام به نهادهای قدرت استفاده کنند.

محمدرضا عارف با بیان اینکه همیشه رابطه اصلاح‎طلبان با رهبری خوب بوده و هست گفت: رابطه ما با همه ارکان نظام خوب است. به قم هم می‎رویم و با مراجع دیدارهایی داریم اما آنها را عموما رسانه‎ای نمی کنیم. قطعا رایزنی و مشورت با بزرگان و ارکان نظام برای ما بسیار مفید و کارساز است و ما را در پیمودن راه و انجام وظایف ملی کمک می‎کند.

یک فعال سیاسی عضو حزب اتحاد ملت درباره پیگیری مطالبات اصلاح‌طلبان از دولت گفت: جریان اصلاحات به دنبال پیگیری مطالبات خود از دولت هستند و هیچ‌گاه در برابر دولت سکوت نکرده‌اند.

اصلاح‌طلبان از ابتدای انقلاب همواره به کنشگری سیاسی پرداخته‌اند. چه آن زمان که بانام جریان چپ اسلامی و خط امام به فعالیت می‌پرداختند و چه زمانی در میانه‌های دهه ۷۰ با جبهه دوم خرداد و جریان اصلاحات فعالیت کردند در فکر منافع ملی و پیشرفت و توسعه کشور بودند. گرچه در طول این مسیر ۴۰‌ساله در برخی مقاطع سوء تفاهم‌هایی پدید آمد اما این مساله موجب نشد تا آنها رسالت خود را به‌عنوان جریانی که همواره صدای مردم بوده‌اند و مطالبات آنها را پی گرفته‌اند از یاد ببرند. از این‌رو درروزهای اخیر کسانی مطرح کرده‌اند که اصلاح‌طلبان باید با برخی نهادها و گروه‌های سیاسی حتی گروه‌های تندرو مذاکره کنند که ‌این مورد با برخی موضعگیری‌ها روبه‌رو شد. البته‌ این حقیقت انکارناپذیر است که اگر اصلاح‌طلبان بخواهند در صحنه سیاسی کشور کنش مستقل و تاثیرگذار سیاسی داشته باشند، باید بتوانند با برخی ارکان موثر گفت‌وگو کنند و اعتماد تضعیف شده را به‌خود جلب کنند تا بتوانند به فعالیت مستمر خود ادامه دهند. از سوی دیگر برخی معتقدند که دولت مورد حمایت اصلاح‌طلبان باید بر وعده‌های خود به مردم پایبند باشد و در تحقق مطالبات مردم بکوشد، گرچه روحانی در راستای پاسخگویی به ملت حتما باید این مورد را لحاظ کند تا بتواند پس از دوره ۸‌ساله نیز به حضور فعال خود در عرصه سیاست ادامه دهد. برای بررسی ارتباط اصلاح‌طلبان و کنشگری فعال آنها در جامعه و مسائل پیشاروی جامعه با فیاض زاهد فعال سیاسی اصلاح‌طلب به گفت‌وگو پرداخته است که درادامه می‌خوانید.

سخنگوی شورای نگهبان تاکید کرد: شورای نگهبان از اصحاب رسانه و سیاسیون می‌خواهد نظرات، انتقاد و پیشنهادات خود را به شورا ارسال کنند. اما نکته‌ای که در رسانه‌ها مطرح شده رایزنی سیاسی بود ولی شورای نگهبان نهاد سیاسی نیست.

اصولگرایان استراتژی خود را در مواجهه با احمدی‌نژاد براساس «شتر دیدی ندیدی» تنظیم کرده‌اند. شیوه‌ای که در پیش گرفته‌اند آن‌قدر عیان است که هم در چشم بزند، هم توی ذوق. حامیان پیشین و رسانه‌هایشان از همان روزی که احمدی‌نژاد نشست خبری پیشاانتخاباتی برگزار کرد، او را بایکوت کرده‌اند. هم رسانه‌ها و هم چهره‌های اصلی و اثرگذار اصولگرا کلا در برابر نمایش بست‌نشینی احمدی‌نژاد و یارانش و همه انتقادهای تند و شگفت‌انگیزشان به قوه قضائیه سکوت کامل اختیار کرده‌اند. تا جایی که نه روزنامه کیهان و نه وطن امروز هیچ تیتری از سخنان دیروز سخنگوی قوه قضائیه را در صفحه نخست خود انتشار نداده‌اند. ‌آن هم درحالی‌که مهم‌ترین بخش سخنان دیروز محسنی‌اژه‌ای در ارتباط با احمدی‌نژاد بود. بااین‌حال اصلاح‌طلبان این رفتارشان را به رویشان می‌آورند. اصلاح‌طلبان و فعالان سیاسی و رسانه‌ای می‌گویند همه آنچه را این روزها از نگاه برخی اصولگرایان عیب و نقد احمدی‌نژاد محسوب می‌شود، در همه آن هشت سال به اشکال مختلف فریاد زدند اما وادار به سکوت شدند. همان هشت‌سالی که نقد دولت پیشین عیبی نابخشودنی بود و منتقدان مورد حمله و هجمه قرار می‌گرفتند. مثلا فیض‌الله عرب‌سرخی، عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی گفته است: «وقتی نامه احمدی‌نژاد را می‌خوانی، گویی یک منجی حرف می‌زند، اصلا نمی‌شود باور کرد این همان کسی است که یک کشور ورشکسته تحویل داده که آثارش با سال‌ها تلاش هم از بین نمی‌رود». عباس عبدی هم گفته است: «هنگامی که پاسخ‌های منتظری و اژه‌ای به احمدی‌نژاد را می‌خوانیم حس می‌کنیم احمدی‌نژاد به خودش پاسخ داده است».علی مطهری هم پیشنهاد کرده که رئیس سابق دولت را علنی محاکمه کنند. این نماینده تهران در گفت‌وگو با خبرآنلاین با بیان اینکه تمایلی ندارم در مورد احمدی‌نژاد و رفتارهای او صحبت کنم، گفته است: «بهترین راه این بود که همان ابتدا، وقتی اتهامات آقای احمدی‌نژاد مطرح شد، قوه ‌قضائیه ایشان را به صورت علنی محاکمه می‌کرد تا هم قوه ‌قضائیه حرف‌هایش را بزند هم ایشان. امروز هم دیر نشده است و می‌توانند دادگاهی علنی تشکیل دهند و به اظهارات احمدی‎نژاد پاسخ دهند و مردم هم به داوری بنشینند. لازم است به جای اینکه در فضای مجازی به هم پاسخ دهند، دادگاهی علنی برگزار شود و همه حرف‌هایشان را بزنند». حسام‌الدین آشنا، معاون فرهنگی رئیس‌جمهوری هم در یادداشتی کنایه‌آمیز به مرور رفتار جریان اصولگرایی با محمود احمدی‌نژاد در مقاطع مختلف پرداخت. به گزارش ايسنا در این یادداشت آشنا آمده است: «يکی از تفاوت‌های «ما» و «آنها» در این است که برخی از «ما»، «او» را در ۸۲، بسیاری در ۸۴ و همه در ۸۸ شناختیم و نفی کردیم، ولی هیچ‌یک از «آنها»، «او» را در ۸۴، ۸۶ و ۸۸ نشناختند یا نفی نکردند؛ بسیاری از «آنها» از ۹۲ نقد «او» را قدح نظام و برخی هم تا ۹۶ «او» را ابزاری برای ایجاد توازن می‌دانستند».

جريان اصلاحات چندي است كه به دليل ممنوعيت‌ها و محدوديت‌هايي كه بر سر راهش داشته است، نتوانسته از بخشي از ظرفيت خود در هر انتخابات بهره بگيرد. طبيعتا اين مساله سبب مي‌شود تا هم بخش‌هايي از اين جريان سياسي موقعيت گذشته خود را از دست بدهند و نيازمند تعريف كارويژه‌اي جديد براي خود باشند و هم زمينه براي اصلاح‌طلبان باز شود كه امر كادرسازي در اين جريان را ضروري كند. در اين خصوص با محمود ميرلوحي، فعال سياسي اصلاح‌طلب گفت‌وگو كرديم كه در زير مي‌خوانيد.

رئیس شورای عالی سیاست‌گذاری تاکید کرد:ظاهرا هجمه این بار به شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است اما در باطن به مردم است. جرات ندارند به مردم بگویند که چرا به اصلاح‌طلبان رای داده‌اید به بانیان این جریان ایراد می‌گیرند.

امروز دو تشکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها و مجمع فرهنگیان ایران اسلامی کنگره برگزار کردند و برخی فعالان سیاسی اصلاح طلب در این مراسم ها به تشریح دیدگاه خود درباره احزاب پرداختند.

در روزهاي گذشته دو اصولگراي زخم‌خورده از جريان اصولگرايي بر نقطه‌اي انگشت گذاشته‌اند كه پيش‌تر ديگران يا به عبارت بهتر، اصلاح‌طلبان آن را پاشنه آشيل اصولگرايي اعلام كرده‌ بودند. «در رابطه اصولگرايان با مردم اشكالي هست». اصولگرايان هم مانند هر جريان سياسي ديگري براي نقد دروني نياز به فاصله‌گرفتن از قدرت دارند. تا زماني كه در قدرت‌اند، كمتر به نقد دروني مي‌پردازند. امير محبيان، تحليلگر و روزنامه‌نگار اصولگرا، هم پيش‌تر از چنين اشكالي سخن گفته بود: «تكيه بيش از حد اصولگرايان به رانت قدرت». حالا به نظر مي‌رسد كه سه شكست انتخاباتي براي قاليباف و کنارگذاشتن حسن غفوري‌فرد از فهرست انتخاباتي اصولگرايان در مجلس دهم، چنين فرصتي را براي كنارگذاشته‌شدگان فراهم كرده است.

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره بازگشت ناطق نوری به عرصه سیاسی کشور گفت: در طول ۴ سال اخیر آقای ناطق و دوستان ما باهم در ارتباط بودند و جلسات و تعاملات فکری داشتند؛ اما همان طور که وی تاکید بر حفظ مواضع فکری خود دارد ما هم مواضع اصلاح‌طلبی خودمان را داریم و باید بگویم که دوستی و رفاقتی بین ناطق‌نوری و اصلاح‌طلبان وجود دارد، طبیعی است.

یک فعال سیاسی اصولگرا در واکنش به پیشنهاد گفت وگوی سران اصلاح طلب و اصولگرا گفت: باید دید که کدام اصلاح طلبان می خواهند وارد گفت و گو شوند. روشن است که ما در مورد اصول مذاکره نمی کنیم اما مسایل فرعی می تواند مورد گفت وگو قرار گیرد.

احمد خرم، وزیر راه دولت اصلاحات مذاکره را اصلی انکارناپذیر در عرصه سیاست می‌داند و معتقد است که اجرایی شدن این اصل نقطه عطفی در سرنوشت اصلاحات محسوب خواهد شد.

اصلاح‌طلبان در مقاطع مختلف همواره در ساحت سیاست ایران به کنشگری و فعالیت پرداخته و توانسته‌اند برای خود پایگاه اجتماعی گسترده‌ای فراهم کنند. هر زمان که زمینه برای فعالیت اصلاح‌طلبان مساعد بوده آنها توانسته‌اند عملکرد خوب و مثبتی را برجای بگذارند. این مهم را می‌توان در دولت ۸ ساله اصلاحات با آمار و ارقام به درستی مشاهده کرد. با وجود پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس، شوراها و ریاست جمهوری، عملکردها از نظر برخی منتقدان چنان که انتظار می‌رفت، نبوده و می‌شد عملکرد بهتر و موثرتری را شاهد بود. عملکرد پر انتقاد فراکسیون امید مجلس، انتصابات در شهرداری تهران و عملکرد دولت در چند ماهه گذشته نشان می‌دهد که اصلاح‌طلبان می‌توانسته‌اند خیلی بهتر از پیروزی‌های خود بهره ببرند. البته برخی این مسائل را بی‌ربط با محدودیت‌های این جریان در حوزه‌های مختلف نمی‌دانند. بدین جهت است که چندی است مطرح می‌شود اصلاح‌طلبان با نهادهای حاکمیتی وارد گفت‌وگو و مذاکره شوند. این گفت‌وگوها می‌تواند در سطوح مختلف صورت گیرد تا اصلاح‌طلبان بتوانند در فرایندهایی مثل انتخابات با حداکثر ظرفیت شرکت کنند. باید دید در این راستا بزرگان اصلاحات چه تدابیری اتخاذ خواهند کرد. برای بررسی آسیب شناسی عملکرد اصلاح‌طلبان در جایگاه‌های مختلف و لزوم مذاکره، با مرتضی مبلغ، معاون سیاسی وزارت کشور در دولت اصلاحات، به گفت‌وگو پرداخته است که می‌خوانید.

شورای عالی اصلاح‌طلبان به‌عنوان سازوکاری که در سال‌های اخیر تاثیر مهمی در انتخاب بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان داشته، اکنون با حاشیه‌هایی مواجه شده است. صداهایی از احتمال تفرق بین اصلاح‌طلبان شنیده می‌شود که یادآور خاطرات سال84 و عدم اتحاد اصلاح‌طلبان است. در مورد چالش‌های پیش رو و شیوه فعالیت شورای عالی، گفت‌وگویی داشته با سیدمحمود‌میرلوحی، از اعضای شورای شهر تهران، که در ادامه می‌خوانید.