مأموریت غیرممکن اوباما در برابر داعش!
یک هفته پس از قتل دومین
خبرنگار آمریکایی به دست گروه تروریستی داعش و وعده رئیس‌جمهور آمریکا برای
برخورد با داعش، قرار است، عصر چهارشنبه و در آستانه سالگرد یازده سپتامبر
وی از برنامه خود در قبال داعش پرده بردارد؛ برنامه‌ای که از اکنون با اما
و اگرهای فراوان برخوردار است.
به گزارش روز نو، یک هفته پیش و پس از ذبح استیون سوتلوف،
خبرنگار آمریکایی به دست گروه داعش، اوباما رئیس جمهور امریکا در جریان
سفر به استونی و در پاسخ به نحوه برخورد امریکا با داعش نتوانست پاسخی قطعی
بدهد. اوباما که پیش از این گفته بود، استراتژی آمریکا در برابر داعش هنوز
نهایی نشده است، در سفر به استونی،نخست از قصد آمریکا برای تضعیف شدید و
نابودی سازماندهی داعش (degrade and destroy) خبر داد، ولی سپس تأکید کرد،
هدف آمریکا این است که خطر را مهار کند، نه اینکه به دنبال محو کامل داعش
از صحنه روزگار (eliminate) باشد.
وی ادامه داد، هدف ما روشن است؛ هدف این است که داعش را تضعیف کرده و سازماندهی آن را از بین ببریم، به گونه‌ای که پس از آن داعش نه تنها علیه عراق بلکه علیه منطقه و ایالات متحده نیز یک خطر محسوب نشود. به بیان دیگر، هدف آمریکا، تکرار رفتار یک دهه اخیر در قبال القاعده خواهد بود.
این هفته و در جریان اجلاس ناتو در ولز، بخش‌هایی از استراتژی در حال تهیه آمریکا توسط مقامات آمریکایی رسانه‌ای شد؛ هرچند کلمات اوباما این بار قدری متفاوت بود. آمریکایی‌ها اصرار دارند که قرار نیست نیروهای آمریکایی وارد نبرد زمینی با داعش شوند. آمریکا می‌خواهد ائتلافی از چند کشور دوست خود برای حمله به داعش شکل دهد و اوباما همچنان به دنبال تقویت آن دسته از گروه‌های ضددولت سوریه است که آن‌ها را افراطی نمی‌داند.
هم‌اکنون و در آستانه اعلام برنامه‌های داعش در عصر چهارشنبه، تحلیلگران آمریکایی مدعی هستند که هدف اعلام شده توسط اوباما در هفته گذشته دست یافتنی نیست.
نشریه معتبر فارین پالیسی با اشاره به برنامه امروز عصر اوباما برای اعلام عمومی طرح خود در قبال با داعش در این باره نوشته که آمریکا اکنون بیش از یک دهه است به دنبال محو القاعده از صحنه روزگار بوده، ولی به رغم آسیب‌های فراوانی که به این سازمان وارد شده، ایمن الظواهری رهبر این گروه همچنان زنده است و شاخه‌هایی از آن در کشورهایی مانند مالی، یمن، سومالی و کشورهای متعدد دیگری تشکیل شده است.
کریستوفر هارمر افسر پیشین آمریکایی که اکنون به تحلیلگری در انستیتو مطالعات جنگ مشغول کار است، در این باره می‌گوید: «وقتی شما به از بین بردن سازمان یک گروه اشاره می‌‌کنید از پیروزی کامل سیاسی و نظامی بر آن سخن می‌گویید و اگر هدف اعلامی آمریکا، از بین بردن داعش است، کارهایی که اکنون انجام می‌شود، کاملا ناکافی است».
از بین بردن سازماندهی داعش به این معناست که ده‌ها هزار عضو آن یا کشته شوند یا مجبور به بی‌طرفی بشوند، داعش از سرزمین‌هایی که در عراق در اختیار دارد، بیرون انداخته شود و پایگاه‌های عملیاتی آن در سوریه باید از بین برده شود و این در حالی است که عضویت هزاران تبعه غربی در داعش، منابع فراوان مالی در اختیار آن و دسترسی به درآمدهای نفتی باعث جان‌سختی این گروه شده است.
کلماتی که اوباما در‌باره نحوه برخورد با داعش استفاده کرده حیاتی هستند، زیرا آینده مداخله نظامی آمریکا در عراق را شکل خواهد داد؛ هرچند چند هفته است آمریکا حملاتی علیه داعش انجام داده، این حملات تا آسیب جدی به توانایی داعش، مهار تحرک آزاد آن‌ها در عراق و سوریه و بیرون راندن آن‌ها از شهرهای بزرگ منطقه فاصله زیادی دارد. حملات به داعش در یک منطقه، باعث می‌شود آن‌ها به منطقه‌ای دیگر حمله کنند؛ برای نمونه، داعش در روزهای اخیر تلاش کرد کنترل دومین سد بزرگ عراق در نزدیکی حدیثه را به دست گیرد.
از بین بردن داعش نیازمند به‌کارگیری یک نیروی زمینی قابل توجه است، ولی اوباما تأکید کرده که قرار نیست نیروهای زمینی آمریکا کاری کنند و به این ترتیب هر استراتژی برای نابودی داعش، یک عنصر مهم را کم دارد؛ افزون بر این، نابودی داعش نیازمند نوعی از تفاهم سیاسی است که قبایل سنی و بعثی‌ها را از داعش دور کند. در سطح منطقه‌ای هم باید تلاش شود تا ریشه‌های افراط‌گرایی خشکانده و از دریافت منابع مالی، جذب نیرو و گسترش ایدئولوژی گروه‌های دیگری مانند جبهه النصره نیز جلوگیری شود.
در میان همه ابهامات امریکا در قبال داعش، سخنان مقامات آمریکایی در‌باره شدت و بزرگی خطر داعش نیز متناقض است. چاک هیگل وزیر دفاع آمریکا، داعش را همتراز با القاعده پیش از حملات یازده سپتامبر دانسته است، ولی مت اولسن، عالی‌رتبه‌ترین مقام مبارزه با تروریسم آمریکا چنین قدرتی برای داعش قائل نبوده و خطری فوری برای سرزمین آمریکا از جانب داعش متصور نیست.
از سوی دیگر، تاریخ نشان داده حتی اگر کارزار سیاسی ـ نظامی موفقی علیه داعش شکل گیرد، نابودی سازمان‌های افراطی و شبکه‌های تروریستی کار عمیقا سختی است؛ هرچند اوباما مدعی برچیده شدن سیستماتیک القاعده از مناطق قبایلی پاکستان است، کار‌شناسان مباره با تروریسم این ادعا را زیر سؤال می‌برند، زیرا الظواهری زنده است، همچنان به پیروانش دستور می‌دهد و حتی به تازگی تشکیل شاخه جدید القاعده در شبه‌قاره هند را اعلام کرده است. سیزده سال پس از حملات یازده سپتامبر، آمریکا در نابودی طالبان در افغانستان و پاکستان نیز کاری از پیش نبرده است.
شاید برای همین است که اوباما تدریجی در حال پایین آوردن انتظارات در‌باره نتیجه حملات امریکا به داعش است. پس از اعلام هدف تضعیف جدی و نابودی سازماندهی داعش در جریان سفر به ولز در هفته گذشته، اوباما یک شنبه و در مصاحبه با چاک تاد، اصلا از کلمه نابودی داعش استفاده نکرد و این بار گفت: «ما قصد تضعیف سیستماتیک توانایی‌های داعش را داریم، ما قصد کوچک کردن مناطق تحت کنترل ان‌ها را داریم و هدف نهایی آن است که داعش را شکست دهیم».
ولی حتی دستیاران ارشد اوباما نیز اذعان دارند که نمی‌توان هدف شکست داعش را در دوره رئیس‌جمهور فعلی محقق کرد. تونی بلینکن دستیار مشاور امنیت ملی اوباما از جمله این مقامات بود.
حتی هدف شکست داعش نیز برای آمریکا بلندپروازانه است و شاید قابل تحقق نباشد. اگر چه قدرت القاعده در عراق در آستانه خروج نیروهای آمریکایی از این کشور، تقریبا به ۱۰درصد اوج قدرت القاعده در عراق کاهش یافته بود، ولی زمینه‌های ایدئولوژیک القاعده باقی ماند.
از سوی دیگر، آمریکایی‌ها یک چیز را خوب می‌دانند. هر جنگی با داعش نیازمند یک نیروی زمینی قابل و کارآمد است. نیروهای دولت مرکزی عراق، پیشمرگه‌های کرد و قبایل اهل سنت چنین نیرویی را تشکبل خواهند داد. آمریکایی‌ها اصرار دارند که جنگ با داعش، جنگ آمریکا با داعش نیست و متحدان آمریکا هم باید هر چه در توان دارند به آن کمک کنند.
نکته مهم در این میان، آن است که فعلا کشوری در میان متحدان آمریکا در منطقه وجود ندارد که سربازانی برای کمک به جنگ با داعش در روی زمین داشته باشد، صرف‌نظر از اینکه هدف شکست داعش باشد یا نابودی آن!
وی ادامه داد، هدف ما روشن است؛ هدف این است که داعش را تضعیف کرده و سازماندهی آن را از بین ببریم، به گونه‌ای که پس از آن داعش نه تنها علیه عراق بلکه علیه منطقه و ایالات متحده نیز یک خطر محسوب نشود. به بیان دیگر، هدف آمریکا، تکرار رفتار یک دهه اخیر در قبال القاعده خواهد بود.
این هفته و در جریان اجلاس ناتو در ولز، بخش‌هایی از استراتژی در حال تهیه آمریکا توسط مقامات آمریکایی رسانه‌ای شد؛ هرچند کلمات اوباما این بار قدری متفاوت بود. آمریکایی‌ها اصرار دارند که قرار نیست نیروهای آمریکایی وارد نبرد زمینی با داعش شوند. آمریکا می‌خواهد ائتلافی از چند کشور دوست خود برای حمله به داعش شکل دهد و اوباما همچنان به دنبال تقویت آن دسته از گروه‌های ضددولت سوریه است که آن‌ها را افراطی نمی‌داند.
هم‌اکنون و در آستانه اعلام برنامه‌های داعش در عصر چهارشنبه، تحلیلگران آمریکایی مدعی هستند که هدف اعلام شده توسط اوباما در هفته گذشته دست یافتنی نیست.
نشریه معتبر فارین پالیسی با اشاره به برنامه امروز عصر اوباما برای اعلام عمومی طرح خود در قبال با داعش در این باره نوشته که آمریکا اکنون بیش از یک دهه است به دنبال محو القاعده از صحنه روزگار بوده، ولی به رغم آسیب‌های فراوانی که به این سازمان وارد شده، ایمن الظواهری رهبر این گروه همچنان زنده است و شاخه‌هایی از آن در کشورهایی مانند مالی، یمن، سومالی و کشورهای متعدد دیگری تشکیل شده است.
کریستوفر هارمر افسر پیشین آمریکایی که اکنون به تحلیلگری در انستیتو مطالعات جنگ مشغول کار است، در این باره می‌گوید: «وقتی شما به از بین بردن سازمان یک گروه اشاره می‌‌کنید از پیروزی کامل سیاسی و نظامی بر آن سخن می‌گویید و اگر هدف اعلامی آمریکا، از بین بردن داعش است، کارهایی که اکنون انجام می‌شود، کاملا ناکافی است».
از بین بردن سازماندهی داعش به این معناست که ده‌ها هزار عضو آن یا کشته شوند یا مجبور به بی‌طرفی بشوند، داعش از سرزمین‌هایی که در عراق در اختیار دارد، بیرون انداخته شود و پایگاه‌های عملیاتی آن در سوریه باید از بین برده شود و این در حالی است که عضویت هزاران تبعه غربی در داعش، منابع فراوان مالی در اختیار آن و دسترسی به درآمدهای نفتی باعث جان‌سختی این گروه شده است.
کلماتی که اوباما در‌باره نحوه برخورد با داعش استفاده کرده حیاتی هستند، زیرا آینده مداخله نظامی آمریکا در عراق را شکل خواهد داد؛ هرچند چند هفته است آمریکا حملاتی علیه داعش انجام داده، این حملات تا آسیب جدی به توانایی داعش، مهار تحرک آزاد آن‌ها در عراق و سوریه و بیرون راندن آن‌ها از شهرهای بزرگ منطقه فاصله زیادی دارد. حملات به داعش در یک منطقه، باعث می‌شود آن‌ها به منطقه‌ای دیگر حمله کنند؛ برای نمونه، داعش در روزهای اخیر تلاش کرد کنترل دومین سد بزرگ عراق در نزدیکی حدیثه را به دست گیرد.
از بین بردن داعش نیازمند به‌کارگیری یک نیروی زمینی قابل توجه است، ولی اوباما تأکید کرده که قرار نیست نیروهای زمینی آمریکا کاری کنند و به این ترتیب هر استراتژی برای نابودی داعش، یک عنصر مهم را کم دارد؛ افزون بر این، نابودی داعش نیازمند نوعی از تفاهم سیاسی است که قبایل سنی و بعثی‌ها را از داعش دور کند. در سطح منطقه‌ای هم باید تلاش شود تا ریشه‌های افراط‌گرایی خشکانده و از دریافت منابع مالی، جذب نیرو و گسترش ایدئولوژی گروه‌های دیگری مانند جبهه النصره نیز جلوگیری شود.
در میان همه ابهامات امریکا در قبال داعش، سخنان مقامات آمریکایی در‌باره شدت و بزرگی خطر داعش نیز متناقض است. چاک هیگل وزیر دفاع آمریکا، داعش را همتراز با القاعده پیش از حملات یازده سپتامبر دانسته است، ولی مت اولسن، عالی‌رتبه‌ترین مقام مبارزه با تروریسم آمریکا چنین قدرتی برای داعش قائل نبوده و خطری فوری برای سرزمین آمریکا از جانب داعش متصور نیست.
از سوی دیگر، تاریخ نشان داده حتی اگر کارزار سیاسی ـ نظامی موفقی علیه داعش شکل گیرد، نابودی سازمان‌های افراطی و شبکه‌های تروریستی کار عمیقا سختی است؛ هرچند اوباما مدعی برچیده شدن سیستماتیک القاعده از مناطق قبایلی پاکستان است، کار‌شناسان مباره با تروریسم این ادعا را زیر سؤال می‌برند، زیرا الظواهری زنده است، همچنان به پیروانش دستور می‌دهد و حتی به تازگی تشکیل شاخه جدید القاعده در شبه‌قاره هند را اعلام کرده است. سیزده سال پس از حملات یازده سپتامبر، آمریکا در نابودی طالبان در افغانستان و پاکستان نیز کاری از پیش نبرده است.
شاید برای همین است که اوباما تدریجی در حال پایین آوردن انتظارات در‌باره نتیجه حملات امریکا به داعش است. پس از اعلام هدف تضعیف جدی و نابودی سازماندهی داعش در جریان سفر به ولز در هفته گذشته، اوباما یک شنبه و در مصاحبه با چاک تاد، اصلا از کلمه نابودی داعش استفاده نکرد و این بار گفت: «ما قصد تضعیف سیستماتیک توانایی‌های داعش را داریم، ما قصد کوچک کردن مناطق تحت کنترل ان‌ها را داریم و هدف نهایی آن است که داعش را شکست دهیم».
ولی حتی دستیاران ارشد اوباما نیز اذعان دارند که نمی‌توان هدف شکست داعش را در دوره رئیس‌جمهور فعلی محقق کرد. تونی بلینکن دستیار مشاور امنیت ملی اوباما از جمله این مقامات بود.
حتی هدف شکست داعش نیز برای آمریکا بلندپروازانه است و شاید قابل تحقق نباشد. اگر چه قدرت القاعده در عراق در آستانه خروج نیروهای آمریکایی از این کشور، تقریبا به ۱۰درصد اوج قدرت القاعده در عراق کاهش یافته بود، ولی زمینه‌های ایدئولوژیک القاعده باقی ماند.
از سوی دیگر، آمریکایی‌ها یک چیز را خوب می‌دانند. هر جنگی با داعش نیازمند یک نیروی زمینی قابل و کارآمد است. نیروهای دولت مرکزی عراق، پیشمرگه‌های کرد و قبایل اهل سنت چنین نیرویی را تشکبل خواهند داد. آمریکایی‌ها اصرار دارند که جنگ با داعش، جنگ آمریکا با داعش نیست و متحدان آمریکا هم باید هر چه در توان دارند به آن کمک کنند.
نکته مهم در این میان، آن است که فعلا کشوری در میان متحدان آمریکا در منطقه وجود ندارد که سربازانی برای کمک به جنگ با داعش در روی زمین داشته باشد، صرف‌نظر از اینکه هدف شکست داعش باشد یا نابودی آن!
منبع: تابناک
