کارگردان تلویزیون: انقلاب زیبا خشن نیست
روزنو :
«شکنجهگر با خندهای ترسناک بهسمت مردی که روی صندلی بسته شده میآید و از روی میز وسیلهای را برمیدارد و بهسمت ناخنهای او میبرد. لحظهای بعدتر سوزنهایی است که در ناخنهای دست فرومیرود و صدای نعره دردناک مرد فضا را پر میکند... .» این صحنهای که خواندید توصیف یک صحنه از سینمای هالیوود یا سینمای خشن اروپایشرقی نیست، تصویر صحنهای از سریال تلویزیونی «انقلاب زیبا» است که چندروز پیش از شبکه اول سیما نشان داده شد؛ شبکهای که بنابر تعریف خود، شبکه همه ایرانیان است.
سریال «انقلاب زیبا» ساخته بهرنگ توفیقی در حالی شامگاه 14شهریور به کار خود پایان داد که نمایش تصاویر خشن در آن واکنشهای زیادی را از سوی طیفهای مختلف مخاطبان بهدنبال داشت. این واکنشها به این نکته بود که در نمایش این صحنهها بحث «رده سنی» که در همه فیلمها و سریالهای تلویزیون و سینما رعایت میشود؛ نادیده گرفته شده بود. بر اساس قانونی که در انجمن سینمایی آمریکا (MPAA) برنامهریزیشده، فیلمها را قبل از نمایش بازبینی کرده و بر اساس محتوا و فرم، در پنج گروه یا رده قرار میدهند. بر اساس این ردهبندی رده G یا جنرال ردهای است که کودکان و خانوادهها میتوانند در کنار هم فیلم را ببینند.
PG یا PARENTAL GUIDE رده سنیای است که کودکان با راهنمایی خانوادهها میتوانند به تماشای فیلم بنشینند. اما فیلمی که صحنههای خشن در آن به نمایش گذاشته میشود در رده R یا (NC-17) قرار میگیرد که در این دو رده افراد کمتر از 18سال نمیتوانند حتی با راهنمایی خانواده هم فیلمها را ببینند. این رده مربوط به فیلمهایی با خشونت زیاد است که باعث آزردهکردن روحیه افراد میشود و تماشای آنها برای کودکان صحیح نیست. اما این ردهبندی کمتر در تلویزیون ایران رعایت میشود.
سعی کردیم تلطیف کنیم
با آنکه بسیاری از مخاطبان، قسمت آخر سریال «انقلاب زیبا» را خشن میدانند سازندگان آن نظر دیگری دارند. بهرنگ توفیقی، کارگردان این سریال به «شرق» میگوید وجود این صحنهها در قسمت آخر سریال ضروری بوده است: «درباره فضای قصه باید بگویم که اگر این صحنهها را حذف میکردیم داستان الکن میشد. نمیشد درباره خشونتها و جنایتهای ساواک صحبت کنیم و چیزی از آنها نشان ندهیم. اما سعی کردیم رعایت کنیم. حتی در تدوین، بخشی از صحنههای خیلی خشن را حذف کردیم. به نظرم نهایت سعیمان را کردیم اما نمیشد که این صحنهها در کار نباشد. از نظر من بهعنوان کارگردان باید این تصاویر نشان داده میشد تا تاثیرگذاری در فیلم بهخوبی نمایش داده شود.»
او استقبال مردم از این سریال را بسیار مثبت میداند و اضافه میکند: «با آنچه من دارم از مردم میشنوم و میبینم، مردم احساس کردند که قصه پرکشش است و آنها را جذب کرده و آن را دنبال کردند. سریال این چالش را برایشان ایجاد کرده بود که آن را تا انتها ببینند و در نهایت متوجه پایان داستان شوند. در مورد اعتراضاتی که وجود دارد چیز جدیدی نشنیدهام.»
توفیقی درباره اینکه این سریال باید هشدار لازم را میداد، نظری ندارد و در عوض میگوید: «صحنههای خشونت در این فیلم به آن اندازه نبود که نیاز به هشدار داشته باشد. خود ما این قسمت را چندینبار تست زدیم و برای آدمهای مختلف گذاشتیم تا ببینند. یک جاهایی صداهایی اذیت میکرد، آنها را حذف کردیم و سعی کردیم تلطیف کنیم.»
رامینعباسیزاده، تهیهکننده این سریال اما اعتراض مردم را ناشی از فضاسازی رسانهای میداند. او با بیان اینکه سریال هیچ خشونتی نداشته، تنها به ذکر این جمله بسنده میکند: «خیلی به این خبر نباید بها بدهید.»
مدیر فیلم و سریال شبکه اول سیما: یک صحنه سریال را نمیتوان مدیریت کرد
از چندسال پیش، قرار بود ردهبندی سنی در سریالها و فیلمهای تلویزیونی رعایت شود. این موضوع، شهریور90 هم در گفتههای عزتالله ضرغامی به چشم میخورد اما این اتفاق امروز یعنی 16 شهریور 93، هنوز، رخ نداده است.
رحمان سیفیآزاد مدیر فیلم و سریال شبکه اول سیما در اینباره به «شرق» میگوید: «در تلویزیون فیلمها براساس رده سنی چیده میشود. بعضی از فیلمهای سینمایی رده سنی دارد و آن را در بالای صفحه درج میکند. یعنی ما نسبت به پخش آن حساسیت داریم.»
او سریال «انقلاب زیبا» را مجموعهای میداند که براساس همین نظام ردهبندی تقسیمبندی شده است: «برای «انقلاب زیبا» با توجه به ساعت پخش، این ردهبندی شده بود. در کلیت این سریال که خشونت دیده نمیشد. در قسمت آخر هم یک لحظه این خشونت به نمایش در آمده است؛ یعنی صحنه شکنجه، کوتاه بوده است. نمیتوانیم بگویم کل این سریال را بهخاطر این صحنه نبینید. این صحنه هم جزو ضروریات دراماتیک بوده است.»
او شبکه اول سیما را «شبکه مناسب کودکان» نمیداند و میافزاید: «شبکه کودک تعریف شده و فیلمهای مناسب آنها را نشان میدهد. به نظر من خانوادهها باید خودشان مدیریت کنند. شبکههای صداوسیما برای خودشان تعریف دارند و بر اساس همین تعریف باید خانوادهها برنامهها را ببینند. مثلا شبکه دو شبکه کودکونوجوان است شبکه یک مربوط به بزرگسالان. ما در همه سریالها بهلحاظ خشونت این موضوع را رعایت میکنیم. خیلی هم سرسختانه است. اما برای یک صحنه سریال، نمیتوان آن را مدیریت کرد. رده سنی مشخصا سریالی است که برای سن جوان به بالاست و این موضوع حل شده است. اساسا سریالهای شبکه یک سیما برای بزرگسال است و در این شبکه برای کودکونوجوان فیلم تولید نمیکنیم. البته به نوعی فیلم تولید نمیکنیم که خانوادهها نتوانند ببینند. ملاحظات خودمان را داریم. این تعریف شده است و اینکه در ساعت 10شب پخش میشود برای این پایه سنی است.»
در همهجای جهان نیز چنین رسمی معمول است که سریالهای بعد از ساعت 9 شب مناسب کودکان نیست. با این همه با نمایش دایرهای که در بالای تصویر دیده میشود این ردهبندی به مخاطب گوشزد میشود. اما مدیر گروه فیلم وسریال شبکه اول سیما معتقد است این خانوادهها هستند که باید بخشی از مدیریت دیدن تلویزیون را داشته باشند: «تلویزیون میهمان ناخوانده همه خانوادههاست و از تکتک خانوادهها نمیشود خواست که مثلا این کار را ببیند و آن یکی را نه. اگر خانوادهای از نظر تربیتی این قدر مقید است که فرزندش نباید تا 10شب بنشیند و سریال ببیند. اگر کسی هم ببیند ما سریالها را به گونهای تعریف نکردهایم که خانوادهها نبینند. اگر هم یکی، دو صحنه بوده به ضرورت بوده است.»
سریال «انقلاب زیبا» ساخته بهرنگ توفیقی در حالی شامگاه 14شهریور به کار خود پایان داد که نمایش تصاویر خشن در آن واکنشهای زیادی را از سوی طیفهای مختلف مخاطبان بهدنبال داشت. این واکنشها به این نکته بود که در نمایش این صحنهها بحث «رده سنی» که در همه فیلمها و سریالهای تلویزیون و سینما رعایت میشود؛ نادیده گرفته شده بود. بر اساس قانونی که در انجمن سینمایی آمریکا (MPAA) برنامهریزیشده، فیلمها را قبل از نمایش بازبینی کرده و بر اساس محتوا و فرم، در پنج گروه یا رده قرار میدهند. بر اساس این ردهبندی رده G یا جنرال ردهای است که کودکان و خانوادهها میتوانند در کنار هم فیلم را ببینند.
PG یا PARENTAL GUIDE رده سنیای است که کودکان با راهنمایی خانوادهها میتوانند به تماشای فیلم بنشینند. اما فیلمی که صحنههای خشن در آن به نمایش گذاشته میشود در رده R یا (NC-17) قرار میگیرد که در این دو رده افراد کمتر از 18سال نمیتوانند حتی با راهنمایی خانواده هم فیلمها را ببینند. این رده مربوط به فیلمهایی با خشونت زیاد است که باعث آزردهکردن روحیه افراد میشود و تماشای آنها برای کودکان صحیح نیست. اما این ردهبندی کمتر در تلویزیون ایران رعایت میشود.
سعی کردیم تلطیف کنیم
با آنکه بسیاری از مخاطبان، قسمت آخر سریال «انقلاب زیبا» را خشن میدانند سازندگان آن نظر دیگری دارند. بهرنگ توفیقی، کارگردان این سریال به «شرق» میگوید وجود این صحنهها در قسمت آخر سریال ضروری بوده است: «درباره فضای قصه باید بگویم که اگر این صحنهها را حذف میکردیم داستان الکن میشد. نمیشد درباره خشونتها و جنایتهای ساواک صحبت کنیم و چیزی از آنها نشان ندهیم. اما سعی کردیم رعایت کنیم. حتی در تدوین، بخشی از صحنههای خیلی خشن را حذف کردیم. به نظرم نهایت سعیمان را کردیم اما نمیشد که این صحنهها در کار نباشد. از نظر من بهعنوان کارگردان باید این تصاویر نشان داده میشد تا تاثیرگذاری در فیلم بهخوبی نمایش داده شود.»
او استقبال مردم از این سریال را بسیار مثبت میداند و اضافه میکند: «با آنچه من دارم از مردم میشنوم و میبینم، مردم احساس کردند که قصه پرکشش است و آنها را جذب کرده و آن را دنبال کردند. سریال این چالش را برایشان ایجاد کرده بود که آن را تا انتها ببینند و در نهایت متوجه پایان داستان شوند. در مورد اعتراضاتی که وجود دارد چیز جدیدی نشنیدهام.»
توفیقی درباره اینکه این سریال باید هشدار لازم را میداد، نظری ندارد و در عوض میگوید: «صحنههای خشونت در این فیلم به آن اندازه نبود که نیاز به هشدار داشته باشد. خود ما این قسمت را چندینبار تست زدیم و برای آدمهای مختلف گذاشتیم تا ببینند. یک جاهایی صداهایی اذیت میکرد، آنها را حذف کردیم و سعی کردیم تلطیف کنیم.»
رامینعباسیزاده، تهیهکننده این سریال اما اعتراض مردم را ناشی از فضاسازی رسانهای میداند. او با بیان اینکه سریال هیچ خشونتی نداشته، تنها به ذکر این جمله بسنده میکند: «خیلی به این خبر نباید بها بدهید.»
مدیر فیلم و سریال شبکه اول سیما: یک صحنه سریال را نمیتوان مدیریت کرد
از چندسال پیش، قرار بود ردهبندی سنی در سریالها و فیلمهای تلویزیونی رعایت شود. این موضوع، شهریور90 هم در گفتههای عزتالله ضرغامی به چشم میخورد اما این اتفاق امروز یعنی 16 شهریور 93، هنوز، رخ نداده است.
رحمان سیفیآزاد مدیر فیلم و سریال شبکه اول سیما در اینباره به «شرق» میگوید: «در تلویزیون فیلمها براساس رده سنی چیده میشود. بعضی از فیلمهای سینمایی رده سنی دارد و آن را در بالای صفحه درج میکند. یعنی ما نسبت به پخش آن حساسیت داریم.»
او سریال «انقلاب زیبا» را مجموعهای میداند که براساس همین نظام ردهبندی تقسیمبندی شده است: «برای «انقلاب زیبا» با توجه به ساعت پخش، این ردهبندی شده بود. در کلیت این سریال که خشونت دیده نمیشد. در قسمت آخر هم یک لحظه این خشونت به نمایش در آمده است؛ یعنی صحنه شکنجه، کوتاه بوده است. نمیتوانیم بگویم کل این سریال را بهخاطر این صحنه نبینید. این صحنه هم جزو ضروریات دراماتیک بوده است.»
او شبکه اول سیما را «شبکه مناسب کودکان» نمیداند و میافزاید: «شبکه کودک تعریف شده و فیلمهای مناسب آنها را نشان میدهد. به نظر من خانوادهها باید خودشان مدیریت کنند. شبکههای صداوسیما برای خودشان تعریف دارند و بر اساس همین تعریف باید خانوادهها برنامهها را ببینند. مثلا شبکه دو شبکه کودکونوجوان است شبکه یک مربوط به بزرگسالان. ما در همه سریالها بهلحاظ خشونت این موضوع را رعایت میکنیم. خیلی هم سرسختانه است. اما برای یک صحنه سریال، نمیتوان آن را مدیریت کرد. رده سنی مشخصا سریالی است که برای سن جوان به بالاست و این موضوع حل شده است. اساسا سریالهای شبکه یک سیما برای بزرگسال است و در این شبکه برای کودکونوجوان فیلم تولید نمیکنیم. البته به نوعی فیلم تولید نمیکنیم که خانوادهها نتوانند ببینند. ملاحظات خودمان را داریم. این تعریف شده است و اینکه در ساعت 10شب پخش میشود برای این پایه سنی است.»
در همهجای جهان نیز چنین رسمی معمول است که سریالهای بعد از ساعت 9 شب مناسب کودکان نیست. با این همه با نمایش دایرهای که در بالای تصویر دیده میشود این ردهبندی به مخاطب گوشزد میشود. اما مدیر گروه فیلم وسریال شبکه اول سیما معتقد است این خانوادهها هستند که باید بخشی از مدیریت دیدن تلویزیون را داشته باشند: «تلویزیون میهمان ناخوانده همه خانوادههاست و از تکتک خانوادهها نمیشود خواست که مثلا این کار را ببیند و آن یکی را نه. اگر خانوادهای از نظر تربیتی این قدر مقید است که فرزندش نباید تا 10شب بنشیند و سریال ببیند. اگر کسی هم ببیند ما سریالها را به گونهای تعریف نکردهایم که خانوادهها نبینند. اگر هم یکی، دو صحنه بوده به ضرورت بوده است.»
منبع: روزنامه شرق