به راستی حضور در جام جهانی و رقابت پایاپای ایران و آرژانتین مسکن خوبی بود تا مشکلات و کمبودهای فوتبالمان را فراموش کنیم. فراموش کنیم که نزدیک 40 سال است که قهرمان آسیا نشده ایم و از آخرین قهرمانی یک باشگاه ایرانی در آسیا نیز بیش از 20 سال گذشته است.

 

در کنار تمام مشکلاتی که فوتبال ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کند، مشکل دیگری نیز در حال خود نمایی کردن است که نشان از افت فوتبال ایران در سالهای اخیر دارد، معظلی که باعث عدم جذابیت لیگ برتر شده و دست مربیان تیم ملی را خالی می‌کند و این مسئله چیزی نیست جز کمبود ستاره و لژیونر در فوتبال ایران که این موضوع فوتبال دوستان ایرانی را به شدت آزار می‌دهد.

 

همه اهالی فوتبال به نقش ستاره ها در تیم های مختلف واقفند و در بسیاری از رقابت ها و تورنومنت های مهم بین المللی همین تک ستاره ها بوده اند که شرایط بازی را به سود تیم خود تغییر داده اند و گاها یک تنه تیمشان را به موفقیتی بزرگ رسانده اند. مارادونا در جام جهانی 86 از آرژانتین بی ستاره، یک قهرامان ساخت و زیدان در جام های جهانی 1998 و 2006 همین کار را در غالب تیم ملی فرانسه انجام داد و با بازی های بی نقص خود فرانسه را به یک قهرمانی و یک نایب قهرمانی رساند. دیگو فورلان در جام جهانی 2010 یکی از ارکان اصلی موفقیت اروگوئه بود و نقش پر رنگی در بازی های درخشان این تیم داشت.

 

وجود بازیکنان بزرگ امری حیاتی برای موفقیت در میدان فوتبال به حساب می آید و در بعضی رقابت های بزرگ عدم وجود ستاره تیم، موجب شکست بزرگی شده است که بهترین مثال برای این ادعا غیبت نیمار در دیدار نیمه نهایی جام جهانی 2014 بود که موجب شکست سنگین برزیل شد.

 

تیم ملی و لیگ برتر ایران در سال های اخیر بدون تردید بی ستاره ترین دوران خود را سپری می‌کند و همین موضوع باعث شد تا کی روش برای پیدا کردن استعدادی ایرانی تمام دنیا را زیر و رو کند و بازیکنانی همچون دژاگه، قوچان نژاد، داوری و بیت آشور را که در داخل ایران پرورش نیافته اند را به تیم ملی بیاورد که انصافا هم این بازیکنان تمام تلاش خود را برای موفقیت تیم ملی انجام داده اند و موجب جذابیت نسبی در فوتبال ملی ایران شده اند. هرچند حالا دژاگه به العربی قطر پیوسته و قوچان نژاد هم برای پیوستن به تیم های عربی ابراز تمایل کرده است که این کوچ لژیونر های اروپایی ایران به قطر زنگ خطر بزرگی برای فوتبال ایران به حساب می آید.

 

زمانی بود که فوتبال ایران در ترانسفر بازیکنان به اروپا موفق عمل می‌کرد و تعداد لژیونر های ایرانی به اندازه ای بود که از تیم ملی ایران چهره ی یک تیم بین المللی بسازد. وجود بازیکنانی همچون علی دایی، کریم باقری، مهدوی کیا، هاشمیان، کریمی، زندی، نکونام، شجاعی و بسیاری دیگر موجب شده بود تا خیالمان از اکثر پست های تیم ملی راحت باشد. این بازیکنان برای تیم ملی بسیار موثر بوده و گل های نجات بخشی برای تیم ملی به ثمر رسانده اند.

 

هت تریک علی کریمی مقابل کره جنوبی در جام ملتهای 2004، گل های جواد نکونام به عربستان و کره جنوبی در مقدماتی جام جهانی 2010 و 2014، گل های مهدوی کیا و کریم باقری در مقدماتی جام جهانی 2010 و دو گل وحید هاشمیان در مقدماتی جام جهانی 2006 که ژاپنی های سخت کوش را در ورزشگاه آزادی به زانو درآورد، تنها بخشی از بازی ها و گل های تاثیر گذار لژیونر های ایرانی است که نشان از اهمیت ستاره ها دارد.

 

با این وجود اما جای امیدواری هم هست و نباید از استعداد بازیکنان جوان کشورمان غافل شویم؛‌ سردار آزمون، علیرضا جهانبخش، علیرضا حقیقی، سعید عزت اللهی که به اتلتیکو مادرید پیوست و نوید ناصری که به تازگی به بیرمنگام انگلیس پیوست بازیکنانی هستند که در صورتی که در مسیر حرفه ای فوتبال گام بردارند به طور حتم آینده ی فوتبال ایران را بیمه خواهند کرد و حتی می توانند جا پای بزرگانی همچون دایی و کریمی بگذارند.

 

عدم وجود ستاره ها در لیگ ایران بیش از تیم ملی احساس می‌شود، جایی که رضا عنایتی 38 ساله در رده بندی بهترین گلزنان جایگاه دوم را کسب می‌کند و اگر پنالتی های از دست رفته خود را تبدیل به گل می‌کرد بدون تردید آقای گل لیگ ایران می‌شد. عملکرد ستاره های پا به سن گذاشته ای همچون فرهاد مجیدی و علی کریمی هم بیش از بقیه بازیکنان در لیگ به چشم می آمد. ستاره هایی که وجودشان کافی بود تا هواداران با شوق و ذوق به استادیوم بروند و با خداحافظی خود از فوتبال، در کاهش تماشاگران ورزشگاه ها هم نقش داشته و خواهند داشت. 

 

تا زمانی که تیم ملی ایران حضوری مداوم در جام جهانی نداشته باشد و باشگاه های ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا مقام قهرمانی را کسب نکنند، نمی توان به تولید مداوم ستاره و لژیونر امید چندانی داشت. تیم ملی ایران در سال هایی که از لژیونر های زیادی در ترکیب خود بهره می برد هم توفیق چندانی در رقابت های بین المللی و به خصوص جام ملت های آسیا کسب نکرد و حالا که فوتبال ایران با فقر ستاره و لژیونر مواجه شده است، نیاز به برنامه ریزی های با ثبات و بلند مدت بیش از پیش احساس می‌شود.

 

شاید اولین گام برای جبران کمبود ها در تیم ملی و لیگ ایران، حفظ کارلوس کی روش و خصوص سازی باشگاه ها باشد که به نظر می رسد در مورد دومین مسئله، مسئولین فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ کار دشوار تری پیش رو داشته باشند.

 

مهم ترین کار اما برای حل این معضل توجه اساسی به بخش پایه و استعدادیابی است که البته به بحثی کاملا کلیشه ای تبدیل شده و تا زمانی که در حد کلیشه باقی بماند، امیدی به کشف استعدادهای بیشمار نیست. گواه این ادعا هم اظهارنظر اخیر مهدی مهدوی کیاست؛ «من و دوستی‌مهر سفرهای زیادی به مناطق مختلف کشور داشتیم اما حتی یک استعداد برای ملحق شدن به تیم جوانان پیدا نکردیم و اکنون بدنه تیم جوانان را همان تیم نوجوانان که به جام جهانی رفتند، تشکیل می‌دهد.»