به گزارش روز نو، حبیب‌الله معظمی - مدرس دانشگاه و روزنامه نگار - ضمن معرفی خود به عنوان یک «پامنبری» و بیان این مقدمه در ادامه یادداشت خود در انتخاب می‌نویسد: این سخنان و انتقادات درباره تلقی دولتیان از هدف و کارکرد جمهوری اسلامی و یا دولتمردی دینی، و مشخص تر برنامه و دغدغه جاری دولت یعنی مسائل اقتصادی و امنیت معاش و آسایش افراد جامعه، در حالی بر زبان جاری می شوند (که اگر خوش بینانه و به دور از شائبه‌هایی که برخی به هدف از طرح این اظهارات می بندند، بنگریم) که شنونده‌ای را که سال‌ها در پای منبرها نشسته و یا آگاهی دینی را در این جامعه به طریقی کسب کرده، دچار سرگشتگی می‌کند، به این معناکه پس آن آموزه‌ها چه بود و این سخنان چه؟ آیا دین فقط ریاضت و گرسنگی و پرهیز از امکانات مادی و رفاهی است؟ آیا کارکردها تغییر کرده و دین، صرفا محدود به غیر مادی و غیر ملموس است؟ اگر چنین است پس تکلیف آن آموزه ها و آموزگاران چه می شود که اینک متعلمین را با حیرانی و ابهام مواجه و رها ساخته اند.

امثال من از منابر و تریبون های دینی در این جامعه یاد گرفته ایم به عبارتی این سخن خود شما طی سالها بوده که اسلام دین کاملی است، دینی است اجتماعی، نه دینی که صرفاً به توصیه های اخلاقی فردی بسنده و بر آنها تاکید کند. یادمان داده اندکه اسلام دینی است که برنامه و دستور فردی تا حکومتی دارد بنابراین وقتی جمهوری اسلامی شکل گرفت و ردای حکومت پوشید، طبیعی است که برای همه امور مربوط به زندگی مردم از معاش گرفته تا امنیت و فعالیت فردی و اجتماعی بایستی برنامه داشته باشد وباید داشته باشد چون داعی حکومت است.

این سخنان حاصلی نداشته جز اینکه عضو جامعه ما را با آموزه های دینی که تاکنون فراگرفته دچار تعارض بکند و به کلی پای منبرانی همچون من را به وادی حیرت و سرگشتگی بکشاند چرا که گفته می شود توجه دولت و نظام به مسائل رفاهی و اقتصادی و امنیتی با تعالیم اسلامی و برنامه و هدف انقلاب اسلامی سازگار نیست. گو اینکه از این منظر، انسان فقط برای اجتناب از امور مادی و معاش و اداره زندگی است. همین و بس.

چنین اظهاراتی نه تنها موجب تردید و حیرت افراد جامعه می شود بلکه مخاطبان را به ورطه تناقض و تعارض ذهنی و فکری و متعاقبا بی تحرکی و تاثیرناپذیری از واعظان و تبیین گران دینی بخصوص اگر گوینده آن اظهارات از تریبون رسمی استفاده کرده باشد، می اندازد. و این البته کم زیانی نیست.

علاوه بر اینها نقش چنین عزیزانی را بعنوان گروه مرجع جامعه متزلزل می سازد و درسایه چنین تزلزلی کلام مرجع نافذ نمی شود چون شنونده ومخاطب، به منبعِ با اعتبار و بدون تعارض آفرینی، میل دارد.ثبات رای منبع پیام به به آن اعتبار و نفوذ کلام می بخشد. و بدانیم که این سخنان قطعاً به ثبات رای و اعتبار منبع کمک نمی کند. واین البته خسران بزرگی است.

این سخنان را درحالی می توان «بدون دقت به زبان راندن کلام»خواند که پیش از این قانون اساسی تکلیف را روشن کرده و علی القاعده جای مناقشه و بحث های بنیادین از این جنس، یعنی بود و نبود موضوعات، بایستی نگذاشته باشد. قانون اساسی درهمان فصول آغازین خود(که جای تامل دارد) یک فصل را به«اقتصاد و امورمالی»(فصل چهارم) اختصاص داده که جالب آنکه یکی از پرتوضیح ترین فصول این میثاق ملی است. این فصل چنین شروع می شود:

«اصل چهل و سوم برای تامین استقلال اقتصادی جامعه و ریشه کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد، با حفظ آزادگی او، اقتصاد جمهوری اسلامی ایران براساس ضوابط زیر استوار می شود: 1-تامین نیازهای اساسی: مسکن،خوراک، پوشاک، بهداشت،درمان،آموزش و پرورش، و امکانات لازم برای تشکیل خانواده برای همه. 2-... »

گذاشتن عبارت «... برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد...»در آغاز این فصل آن هم از سوی تدوین گران تازه انقلاب کرده (که پس از غور در مسائل جامعه شاهی به این نتیجه رسیدند که راه هدم و عدم آن شرایط، و لزوم تعالی انسان و جامعه، انقلاب است.تدوین گرانی که به شهادت بسیاری درمیان آنها کسانی بودند سرآمد فقه و حقوق، مبارزه و شجاعت، شناخت زمانه و جهان معاصر، روشن‌بینی و آینده نگری و خصوصیات دیگر که کم محتمل است در تاریخ ایران به این زودی تکرار شوند) قانون اساسی به هیچ وجه نمی تواند تصادفی باشد. و البته هوشمندانه و به روز تعبیه شده است. دانش نوین جامعه شناسی هم از همین امرور از خورد و خوراک و پوشاک بعنوان نیازهای اولیه و اساسی بشر یاد می کند.

خیلی سالها پیش متنی دینی را می خواندم که در آن میان سلامت و عبادت ربط قائل شده بود و اشاره به این داشت ما در ادعیه سلامت خود را از خداوند می خواهیم تا آنگاه بتوانیم عبادتش کنیم.از اولین مخالفت های پیامبر اسلام(ص) با قوانین اجتماعی عصر جاهلیت، مخالفت با دختر کشی بود که متوجه عدالت حقوقی جنسیتی است. هم می توان به بخش‌های عبادی و شریعتی دین توجه کرد و هم بخش‌هایی اجتماعی. نمی‌توان یکی از اینها را نادیده گرفت و البته به شرایط کنونی جامعه و کشور ما بگونه ایست که همت مدیران اجرایی بایستی متوجه مسائل اقتصادی و آسایش و رفاه عمومی و بطورکلی عدالت اقتصادی باشد.امری که دولت قبلی علیرغم تمرکز اصلی بر آن(که انتقادهایی را برنینگیخت) در آن ناکام ماند.

خاستگاه طرح این سخن من متوجه مسائل و حواشی قدرت و رقابت از جنس آن نیست بلکه خودگویی، با خودگفتن بر سر سخنانی است که نظام و بنای فکری دینی فرد را درجامعه به علت تناقض و تشویش آفرینی ها به حد فروپاشاندن می لرزاند. خودگویی است تا خودمان تکلیفمان خودمان را بدانیم و روشن کنیم و فکری به حال آموزه هایی که یک عمر در صحنه جامعه به گوشمان رسانده شده، بکنیم. هرچه می گویید بگویید لیکن پامنبران را نپراکنید. نرانید.

و هم انصاف نیست؛ ما را، کسانی را که عمری گوش و ذهن خود را بی دریغ و با اعتماد به شما، به سخن شما سپرده شدند اینک به هر دلیلی به سخنانی دیگر بکشانید و بیازارید، که چیزهایی بشنوند که آن اعتماد را سلب می کنند. اسلام دین عموم است که البته خواصِ عارف مسلک و کم یا بی‌نظر به زخارف دنیوی هم هستند که می توانند از رهنمود آن و بدون توجه به اقتصاد و معاش، راه خدا را در پیش گیرند اما عموم چه؟ خیل انبوه جامعه را می گویم. این دینی است برای عموم و این عمومِ با درجات متفاوتِ کم و زیاد معرفت یا هیچ از معرفت، نیازمند است تحت حاکمیت دینی به رشد برسد که راه آن همان است که در قانون اساسی آمده : «تامین نیازهای اساسی بشر». و این وظیفه اصلی حکومت است. با آسایش و رفاه هم می توان به خدا رسید.